Με μεγάλη λύπη και έκπληξη αντέδρασε η παγκόσμια κοινή γνώμη όταν ανακοινώθηκε από την οικογένεια του Μπρους Γουίλις το βράδυ της Τετάρτης ότι ο διάσημος ηθοποιός θα αποσυρθεί από την ενεργό δράση εξαιτίας του ότι πάσχει από αφασία, μια εγκεφαλική διαταραχή που επηρεάζει τη γλωσσολογική ικανότητα, κυρίως τη λεκτική επικοινωνία, και δεν επιτρέπει στον ασθενή να εκφράζεται όπως επιθυμεί, να συγκεντρώνεται ή να απομνημονεύει, μεταξύ άλλων.
Η αποκάλυψη του προβλήματος υγείας του 67χρονου σταρ επιβεβαίωσε τις σχετικές φήμες που κυκλοφορούσαν εδώ και αρκετό καιρό και που εξηγούσαν τις «υπερωρίες» του μπροστά από την κάμερα με βιντεοταινίες Β’ διαλογής (ο Μπρους Γουίλις πρωταγωνίστησε σε 8 τίτλους το 2021, ενώ άλλες 8 βρίσκονται στα σκαριά, σύμφωνα με το IMDB) και οδήγησαν σε κακόγουστα αστεία όπως η θέσπιση ειδικής κατηγορίας “Worst Bruce Willis Performance” στα Χρυσά Βατόμουρα (η οργάνωση απέσυρε την κατηγορία προχτές, με εξίσου κακόγουστο τρόπο.) H φαινομενική εργασιομανία του Γουίλις σε ταινίες άνευ αξίας κάνει πολλούς να υποθέτουν ότι ήθελε να παραμείνει παραγωγικός και αμοιβόμενος πριν σταματήσει να είναι ικανός να υποστηρίξει οικονομικά την οικογένειά του. Και ενώ οι φήμες σχετικά με τις συνθήκες εργασίας του στα γυρίσματα όλων αυτών των ταινιών συνεχίζουν να οργιάζουν το τελευταίο διήμερο, θα προτιμήσουμε να αποφύγουμε τα ανεπιβεβαίωτα κουτσομπολιά και να σταθούμε στην ξεχωριστή επί της οθόνης προσωπικότητά του και να τιμήσουμε την καριέρα που εγκαταλείπει.
Πολύ Σκληρός για να Πεθάνει
Παρά την ταύτισή του με ρόλους action star (με κορωνίδα, φυσικά, εκείνον του Τζον Μακλέιν στο Πολύ Σκληρός για να Πεθάνει και τις 4 συνέχειές του), ο Μπρους Γουίλις αφήνει πίσω του μια καριέρα γεμάτη καθοριστικές ταινίες, αλλά και ευκαιρίες για επανεκτίμηση για τον περίεργο θεατή (Nobody’s Fool στο πλευρό των Πολ Νιούμαν και Χάντσον Χοκ). Κυρίως, όμως, αποσύρει τη μοναδική κινηματογραφική του περσόνα, εκείνη του macho ήρωα που αντιμετώπιζε κάθε περιπετειώδη πρόκληση τόσο με όπλα και γροθιές όσο και με λεπτή ειρωνεία και αβίαστο coolness.
Ο Μπρους Γουίλις κατάφερε να τελειοποιήσει την τέχνη του να αποκρίνεσαι με κλείσιμο του ματιού χωρίς να καταφεύγει ποτέ σε αυτή την κίνηση, για πολλούς αιώνια συνδεδεμένος με το χαρακτήρα που τον έκανε γνωστό στην τηλεοπτική σειρά Αυτός, Αυτή και τα Μυστήρια. Στο Πολύ Σκληρός για να Πεθάνει, ο αστυνόμος Μακλέιν έσωσε τη γυναίκα του, τους ομήρους και, πιθανόν, τα Χριστούγεννα από τον εξίσου εμβληματικό κακό Χανς Γκρούμπερ (Άλαν Ρίκμαν) με τα παραδοσιακά χαρίσματα ενός χολιγουντιανού ήρωα δράσης – και με μια ιδανική ατάκα για κάθε περίσταση (το “yippie-ki-yay, motherf*cker” είναι το “here’s looking at you, kid” των μπούμερ). Το franchise συνεχίστηκε όχι ακριβώς άνισα, με το αναπόφευκτο Πολύ Σκληρός για να Πεθάνει 2, το καλύτερο-απ’ό,τι-θυμάστε Πολύ Σκληρός για να Πεθάνει: Η Εκδίκηση και τα Πολύ Σκληρός για να Πεθάνει 4.0 και Πολύ Σκληρός για να Πεθάνει Σήμερα – στο τελευταίο, η θρυλική ατάκα μετατράπηκε σε “yippie-ki-yay, Mother Russia”, προδίδοντας την κούραση όλων.
Παρά την πρώτη επαφή με την απόλυτη επιτυχία στα 80s, ο Γουίλις πέρασε τη δεκαετία του ’90 δοκιμάζοντας τα πάντα από ρομαντική κωμωδία (Η Ιστορία της Ζωής Μας) μέχρι prestige μεταφορά (Η Απατηλή Λάμψη της Ματαιοδοξίας) και επιβεβαιώνοντας την εμπορική του ισχύ (Αρμαγεδδών), αλλά καταλήγοντας να συμμετέχει σε 2 από τις ταινίες που, χωρίς καμία υπερβολή, άλλαξαν την πορεία του κινηματογράφου και του έδωσαν χώρο να εξερευνήσει σκοτεινές ή ευαίσθητες πλευρές του. Στο Pulp Fiction, ο μποξέρ Μπουτς αρνείται να χάσει ένα στημένο αγώνα και περνάει ολόκληρο το κεφάλαιό του στην ταινία προσπαθώντας να δραπετεύσει από το Λος Άντζελες. Η απόφασή του να σκοτώσει τον αντίπαλό του δεν του έχει αφήσει χρόνο να σκεφτεί, όμως ο Γουίλις αξιοποιεί τόσο το διάλογο όσο και τις σπάνιες, αλλά στρατηγικά τοποθετημένες σιωπές του Κουέντιν Ταραντίνο σε μια από τις πιο υπόγεια μελαγχολικές στιγμές του. (Φυσικά, ο Ταραντίνο το ανταποδίδει στον ήρωά του δίνοντάς του ένα φινάλε με μια από τις πιο αθάνατες κινηματογραφικές ατάκες: “Zed’s dead, baby. Zed’s dead.”).
Η Έκτη Αίσθηση σηματοδότησε την έναρξη της πιο επιτυχημένης συνεργασίας του με σκηνοθέτη, τον Μ. Νάιτ Σιάμαλαν, και μπορεί να έμεινε στην Ιστορία για την περίφημη ανατροπή, όμως η ευαίσθητη, νηφάλια ερμηνεία του Γουίλις εξασφάλισε την εκκωφαντική αποτελεσματικότητα της σεναριακής αποκάλυψης. Εξίσου χορταστικές ήταν και οι επόμενες επανενώσεις του Γουίλις με τον Σιάμαλαν, στον προφητικό Άφθαρτο και το πρόσφατο κρυφο-σίκουελ Glass, στα οποία ο ηθοποιός επωμίστηκε το ψυχολογικό βάρος της υπερηρωικής ύπαρξης.
Παρά τις συνεργασίες του με καλλιτεχνικά καταξιωμένους σκηνοθέτες, όπως ο Ταραντίνο, ο Ρόμπερτ Ζεμέκις και ο Γουές Άντερσον (η ερμηνεία του στο Moonrise Kingdom συγκαταλέγεται στις καλύτερες στιγμές της καριέρας του, μετασχηματίζοντας και προσαρμόζοντας τη φιγούρα του αστυνομικού για την οποία έγινε διάσημος στο εκκεντρικό σύμπαν του σκηνοθέτη), ο Γουίλις δεν έφτασε ποτέ την αντίστοιχη αναγνώριση από κριτικούς και κινηματογραφικούς θεσμούς όπως άλλοι «πολύ σκληροί» της γενιάς του, βλέπει Μελ Γκίμπσον, Κέβιν Κόστνερ και Σιλβέστερ Σταλόνε, ούτε καν στο δυστοπικό 12 Πίθηκοι στο οποίο ο άλλος movie star του καστ, Μπραντ Πιτ, προτάθηκε για Όσκαρ. Ίσως γιατί η πραγματική του ευκαιρία να λάμψει βρισκόταν συνήθως στο χώρο ανάμεσα στη σελίδα του σεναρίου και την έκφραση της ατάκας – το τέλειο delivery.
Δεν είναι τυχαίο που η συνεργασία του με τον έτερο μάγο του τέλειου σεναριακού λόγου πέραν του Ταραντίνο, τον Σέιν Μπλακ, Ο Τελευταίος Πρόσκοπος αποτελεί ένα από τα πιο απολαυστικά, αλλά υποτιμημένα κομμάτια της φιλμογραφίας του, με τον Γουίλις να βρίσκεται στο φυσικό του περιβάλλον ως κακότυχος εξυπνάκιας ντετέκτιβ που προσπαθεί να λύσει το μυστήριο της δολοφονίας μιας στριπτιζέζ. Φαινόταν να νιώθει άνετα σε νεο-νουάρ καταστάσεις, όπως μαρτυρά και το αξιομνημόνευτο πέρασμά του ως ντετέκτιβ που γίνεται θύμα φόνου στη μεταφορά του γκανγκστερικού Motherless Brooklyn από τον Έντουαρντ Νόρτον το 2019.
Σε μια εποχή που οι πραγματικοί σταρ έχουν αντικατασταθεί από ψεύτικα “relatable” φιλαράκια της διπλανής πόρτας, θα είχε ενδιαφέρον η εξέλιξη της χαρισματικής παρουσίας του Μπρους Γουίλις αν η υγεία του δεν έπαιρνε τέτοια τροπή. Αντί αποχαιρετισμού, θα πατήσουμε play στον Παίκτη του Ρόμπερτ Άλτμαν, αφήνοντας τον ίδιο τον ηθοποιό να σχολιάσει την εικόνα του και να αυτοσαρκαστεί.
