Πώς η Υποσχόμενη Νέα Γυναίκα εκδικείται εις το όνομα του #MeToo 

Η Υποσχόμενη Νέα Γυναίκα, η πιο συζητημένη ταινία της φετινής οσκαρικής κούρσας, μπορεί για τα αμερικανικά δεδομένα να μοιάζει σαν να κυκλοφόρησε πριν μια δεκαετία (όχι ότι αυτό το σταμάτησε από να προταθεί για 6 Όσκαρ και να κερδίσει 1), αλλά στην Ελλάδα, που παραδοσιακά έχει διαφορά φάσης σε θέματα κοινωνικής προόδου, κυκλοφορεί ακριβώς στην κρίσιμη καμπή της συζήτησης για τη σεξουαλική βία ενάντια σε γυναίκες. Το γεγονός της άφιξης του #MeToo και στην Ελλάδα τους τελευταίους μήνες, σε συνδυασμό με έναν ευρύτερο επαναπροσδιορισμό της προσέγγισης των γυναικείων θεμάτων, κάνει την Υποσχόμενη Νέα Γυναίκα απόλυτα επίκαιρη, σχεδόν απαραίτητη, αν και η διχαστική φύση της ταινίας –γραμμένη στο DNA της– ίσως αφήσει αρκετούς με ένα αίσθημα εξαπάτησης ή οργής. 

Το Υποσχόμενη Νέα Γυναίκα συστήνεται με ένα εύρημα φαινομενικά πιο κοντά στο Kill Bill, με την ηρωίδα να επιδίδεται σε μια οδύσσεια εκδίκησης κρατώντας λίστα με τα θύματά της: η Κάσι (η υποψήφια για Όσκαρ Α’ γυναικείου ρόλου, Κάρεϊ Μάλιγκαν), πρώην φοιτήτρια Ιατρικής και νυν μπαρίστα, περνάει τα βράδια της στα μπαρ, παριστάνοντας τη μεθυσμένη και περιμένοντας να προσφερθεί να την γυρίσει σπίτι κάποιος πρόθυμος θαμώνας. Κανείς τους δεν μοιάζει επικίνδυνος – όλοι προτάσσουν το ιπποτικό τους πρόσωπο και διατηρούν την ευγένειά τους μέχρι να ρίξουν την ανήμπορη Κάσι στο κρεβάτι και να αποπειραθούν να εκμεταλλευτούν τις μειωμένες αντιστάσεις της για να κάνουν σεξ μαζί της παρά τη θέλησή της. Η Κάσι τους αφήνει να προχωρήσουν μέχρι το σημείο που δεν χωράει παρεξήγηση για τις προθέσεις τους, συνέρχεται απότομα, ανασηκώνεται και τους ρωτάει με ανατριχιαστική ψυχραιμία τι νομίζουν ότι κάνουν. Εκεί δημιουργείται το ρήγμα ανάμεσα σε αυτή την ταινία και τις ιστορίες κινηματογραφικής εκδίκησης βιαστών που προηγήθηκαν, όπως το Revenge της Κοραλί Φαρζά ή το Ms. 45 του Έιμπελ Φεράρα ή ακόμα και το κλασικό και καλτ I Spit On Your Grave. Η Κάσι δεν προχωρά σε βίαια αντίποινα, αλλά νουθετεί τους επίδοξους βιαστές της, απαριθμώντας μερικά #facts για τη συμπεριφορά τους, όπως το ότι καμία γυναίκα δεν αξίζει να γίνει θύμα επειδή ήπιε παραπάνω και ότι όλοι οι άντρες θεωρούν ότι είναι “καλά παιδιά” μέχρι να αποδείξουν το αντίθετο σε μια περίσταση σαν αυτή του date rape. (Η Υποσχόμενη Νέα Γυναίκα δεν ενδιαφέρεται για φεμινιστικά λογύδρια, αλλά όποτε αναπτύσσει λίγο περισσότερο τις θέσεις της, το κάνει με την πολυπλοκότητα ενός listicle του Buzzfeed. Δεν πειράζει πολύ, όμως, γιατί οι περισσότεροι γύρω μας χρειάζεται να κατανοήσουν καταρχάς τα βασικά.)

Το περίπλοκο, συχνά απατηλό concept του “καλού παιδιού” αποδομείται από την Έμεραλντ Φένελ στο σκηνοθετικό της ντεμπούτο με καθαρά μεταμοντέρνους όρους, στη γλώσσα που μπορούν να καταλάβουν οι περισσότεροι, αν όχι όλοι οι θεατές: εκείνη της ποπ κουλτούρας. Οι στόχοι της Κάσι κατά τη διάρκεια των νυχτοπερπατημάτων της και οι υπεύθυνοι για την τραγωδία του παρελθόντος της που την οδήγησε στο σημερινό της αδιέξοδο ενσαρκώνονται από ηθοποιούς που έχουν ταυτιστεί στη συνείδηση του κοινού με τους άκακους, συμπαθητικούς χαρακτήρες που υποδύθηκαν σε δημοφιλείς ταινίες και σειρές του παρελθόντος: τον Άνταμ Μπρόντι (ο Σεθ Κόεν του The O.C.), τον Κρίστοφερ Μιντς-Πλας (ο McLovin’ του Superbad), τον Μαξ Γκρίνφιλντ (ο Σμιντ του New Girl) και τον Κρις Λόουελ (ο Πιζ του Veronica Mars). Η Φένελ, γνωστή ως Καμίλα Πάρκερ Μπόουλς στη σειρά του Netflix Το Στέμμα, χρησιμοποιεί συνολικά την αποτελεσματικότητα της ποπ διαλέκτου ως εξπρές λωρίδας στον εγκέφαλο είτε μέσα από τις επιλογές του soundtrack (από σταρ και στάρλετ που τα ΜΜΕ καταβρόχθισαν ως “κακά κορίτσια”) είτε μέσα από τη γενικότερη αισθητική της ταινίας, ένα παστέλ arrested development σύμπαν στο οποίο φυτοζωεί η Κάσι, σαν να σταμάτησε ο χρόνος όταν ένα σοκαριστικό περιστατικό των φοιτητικών της χρόνων άλλαξε για πάντα τη ζωή της ίδιας και της καλύτερής της φίλης. Η Μάλιγκαν δεν ξεμουδιάζει ποτέ, κινούμενη στα πολύ στενά όρια ανάμεσα στο τραύμα και τη θλίψη, ακόμα και όταν η Κάσι ερωτεύεται ένα χαρισματικό γιατρό (Μπο Μπέρναμ) που φέρνει λίγο φως στη ζωή της, χωρίς αυτό να είναι αρκετό, όμως, για να την αποθαρρύνει από την αποστολή της.

Όμως τα οπτικοακουστικά ερεθίσματα της Υποσχόμενης Νέας Γυναίκας δεν προετοιμάζουν για το εφιαλτικό τρίτο μέρος της, στο οποίο η Φένελ παίρνει μια αφηγηματική απόφαση που υπονομεύει προσδοκίες και φεμινιστικά διαπιστευτήρια, συστήνοντας μια ανέφικτη έννοια της δικαιοσύνης που κι αυτή απορρέει από μια πράξη αρσενικής δειλίας και ανεπάρκειας. Ολόκληρη η ασυμφωνία ύφους και περιεχομένου που χαρακτηρίζει την ταινία ως εκείνο το σημείο (και που δικαιολογείται αν αυτή διαβαστεί σαν πορτρέτο μιας γυναίκας παραλυμένης από το ψυχολογικό της τραύμα και όχι σαν φαντασίωση τιμωρίας) κορυφώνεται, αφήνοντας την εντύπωση ότι, παρά τις περιστασιακές αχτίδες ελπίδας, η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται χλιαρό.