Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που μερικές φορές το να είσαι αυλικός τους τη λάθος στιγμή ενδέχεται να αποδειχθεί ολέθριο. Ακόμα περισσότερο και από το αν ήσουν εχθρός τους. Ο Κιμ Γιονγκ Ουν, μάλλον, είναι ένας από αυτούς – αν κρίνουμε από τις αθρόες εκτελέσεις στενών συνεργατών ή ακόμη και συγγενών του. Πρόκειται για τον άνθρωπο που με το περίεργο κούρεμα, το ελαφρώς psycho χαμόγελο και τα αφράτα μάγουλα κυβερνά από τα τέλη του 2011 τη Β. Κορέα ως ο απόλυτος ηγέτης.
Ας πάρουμε, ωστόσο, τα πράγματα από την αρχή, κάνοντας μία αναγωγή από το γενικό στο ειδικό.
Ιστορική αναδρομή
Η Βόρειος -όπως και η Νότιος- Κορέα ιδρύθηκε το 1948 έπειτα από 35 χρόνια ιαπωνική κατοχή, η οποία έληξε το 1945.
Πατήρ και υιός χωρίς το Άγιο Πνεύμα
Η πορεία της διακυβέρνησης της χώρας έχει ως εξής:
1948 – 1994 (Κιμ Ιλ Σουνγκ, αιώνιος πρόεδρος)
1994 – 2011 (Κιμ Γιονγκ Ιλ, dear leader)
2011 – … (Kιμ Γιονγκ Ουν, ηγέτης)
Το πολίτευμα που εφαρμόζεται είναι η Μονοκομματική Σοσιαλιστική Λαϊκή Δημοκρατία. Όσον αφορά στις εκλογές, κατεβαίνει μόνο ένα κόμμα με συνήθως δύο διαφορετικούς υποψηφίους (σ.σ.: ο δεύτερος ως αχυράνθρωπος). Κατά μέσο όρο το ποσοστό που λαμβάνει ο ηγέτης ξεκινά συνήθως από 97% και μερικές φορές φθάνει ακόμη και το 100%. Όποιος θέλει να εκφράσει την αντίθεσή του επιλέγει τον δεύτερο υποψήφιο ή την αποχή. Πράγμα εξαιρετικά σπάνιο ακόμη και κατά τον εικοστό πρώτο αιώνα.
Η Β. Κορέα παραδοσιακά δεν έχει διπλωματικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, ενώ εξίσου παραδοσιακά δεν είναι μέλος της Παγκόσμιας Τράπεζας. Θεωρείται – δικαιωματικά- από τις πιο απομονωμένες χώρες του κόσμου λόγω των ταξιδιωτικών περιορισμών. Για παράδειγμα, πολίτης της χώρας χρειάζεται ειδική άδεια περιορισμένης χρονικής διάρκειας για να ταξιδέψει στο εξωτερικό, ενώ για να μεταβεί οποιοσδήποτε σε αυτήν η διαδικασία έκδοσης προσωρινής βίζας είναι απείρως πιο δύσκολη από εκείνη που απαιτείται στις ΗΠΑ. Οι μόνες σταθερές αεροπορικές συνδέσεις είναι με την Κίνα.
Η Β. Κορέα σε θεωρητικό επίπεδο επιθυμεί να ενωθεί με τη Ν. Κορέα, αλλά προβάλλει ως αναγκαία προϋπόθεση να διατηρηθεί το δικό της πολίτευμα σε όλη την επικράτεια και ο ηγέτης της να ανακηρυχθεί ανώτατος άρχων όλης της κορεατικής χερσονήσου. Όροι που a priori δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια διαπραγματεύσεων για την ανεύρεση της χρυσής τομής.
Το 1997 η Β. Κορέα επλήγη από βαρύ λιμό, ενώ σήμερα μαστίζεται από έντονο επισιτιστικό πρόβλημα. Παράλληλα, σύμφωνα με τον οικονομικό σχεδιασμό της Πιονγκγιάνγκ, μεγάλο μέρος του κρατικού προϋπολογισμού εξακολουθεί να προωθείται στο πυρηνικό της πρόγραμμα.
Σε αντίθεση με τους Βόρειους γείτονες, η Ν. Κορέα διατηρεί ως πολίτευμα την Πολυκομματική Δημοκρατία με ημιπροεδρικό σύστημα. Η χώρα αυτή γνώρισε ραγδαία οικονομική ανάπτυξη μόλις επετεύχθη πολιτική σταθεροποίηση και εξελίχθηκε σε μία από τις πέντε ισχυρότερες οικονομίες της ασιατικής ηπείρου.
Πολύπαθη η πορεία του κορεατικού λαού
Το 1943 απασχόλησε έντονα τους εταίρους η κατάσταση στην Κορέα στο πλαίσιο της Διάσκεψης του Καΐρου.
Το 1945 στη Διάσκεψη της Γιάλτας ιδρύθηκε καθεστώς τετραμερούς ελέγχου (πρώην ΕΣΣΔ, Κίνα, ΗΠΑ, Βρετανία) διαχωρίζοντας τη χερσόνησο σε δύο διαφορετικές ζώνες επιρροής (ρωσική για τη Β. Κορέα – αμερικανική για τη Ν. Κορέα), ενώ λίγα χρόνια αργότερα, το 1948, ήρθε η οριστική διάσπαση της Κορέας με τον σχηματισμό δύο ανεξάρτητων κρατών (Βόρειας και Νότιας).
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι σχέσεις των δύο χωρών εισήλθαν επισήμως σε οριστικό αδιέξοδο που κατέληξε σε μακροχρόνια μεταξύ τους σύρραξη (Πόλεμος της Κορέας 1950-1953).
Όπως ήταν αναμενόμενο, και οι δύο χώρες βγήκαν χαμένες από τη μακρά σύγκρουση, όμως η Ν. Κορέα ήταν αυτή που ενεπλάκη σε μία δίνη πραξικοπημάτων, εξεγέρσεων και σε έναν κύκλο αίματος που θύμιζε εμφύλιο. Στην αντίπερα όχθη, η Β. Κορέα είχε την ασφάλεια της οικογένειας Κιμ.
Στα μέσα της δεκαετίας του ’80 σημειώθηκε πρόοδος στις μεταξύ τους σχέσεις, με αποτέλεσμα το 1986 να ανοίξουν για πρώτη φορά τα σύνορα. Κάτι που είχε να συμβεί από το 1950 (σ.σ.: είχαν μείνει κλειστά για 36 συναπτά έτη).
Το 2000 (επί ηγεσίας Κιμ Γιονγκ Ιλ) πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση των δύο ηγετών με σκοπό τη γεφύρωση του χάσματος και την έναρξη των διαπραγματεύσεων γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα της Β. Κορέας, χωρίς να επιτευχθεί χειροπιαστή πρόοδος.
Στο μυαλό του Κιμ Γιονγκ Ουν
Ο Κιμ Γιονγκ Ουν είναι ο τρίτος -και πιο αγαπημένος- γιος του Κιμ Γιονγκ Ιλ. Τον Δεκέμβρη του 2011 χρίστηκε ηγέτης σε ηλικία μόλις 26 ετών λόγω του θανάτου του πατέρα του. Έτσι, αποτέλεσε τον νεότερο αρχηγό κράτους παγκοσμίως.
Σπούδασε Φυσική στο Πανεπιστήμιο «Κιμ Ιλ Σουνγκ» (σ.σ.: το όνομα του παππού του), αποφοίτησε από την ομώνυμη και φημισμένη Στρατιωτική Ακαδημία, ενώ ιεραρχικά είναι ο Ανώτατος Διοικητής του Στρατού φέροντας τιμητικά τον βαθμό του Στρατηγού. Φέτος, στις 9 Απριλίου, επανεξελέγη ανώτατος ηγέτης της Β. Κορέας, συγκεντρώνοντας το 100% των ψήφων.
Το Time τον συμπεριέλαβε στο shortlist των «προσώπων με τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως» για το 2012
Media darling
Σε σχέση με τον πατέρα του -που διαθέτει μία τεράστια συλλογή επίσημων φωτογραφιών όπου κοιτάζει πράγματα ή μέρη που κάποιοι σε ρόλο ξεναγού τού δείχνουν-, ο Κιμ Γιονγκ Ουν ακολουθεί μία τακτική σαφώς πιο φιλική προς τα ΜΜΕ, ενώ ως επικοινωνιακό πλάνο προωθείται μία καλή σχέση ακόμη και με τους στρατιωτικούς, όπως επίσης και με την εργατική τάξη της χώρας. Είναι γνωστό ότι στο διαδίκτυο κυκλοφορούν πάρα πολλές φωτογραφίες με τον ίδιο να χαμογελά και να χαιρετά τον «λαό» σε πάσης φύσεως εγκάρδια στιγμιότυπα.
Από τη μία επιδίδεται σε διπλωματικά ανοίγματα προς τις ΗΠΑ και από την άλλη προχωρά σε αποτυχημένες βαλλιστικές δοκιμές. Ενδεχομένως, σύμφωνα με κάποιους αναλυτές, για να αποσπάσει την προσοχή από τους πραγματικούς σκοπούς του, που δεν είναι άλλοι από την τεχνολογική αναβάθμιση του πυρηνικού προγράμματος της Β. Κορέας και την ουσιαστική ενίσχυση της ασφάλειας του οπλοστασίου της.
Στενές επαφές επιπέδου…
Οι σχέσεις του με τον πρώην μπασκετμπολίστα του ΝΒΑ και αιωνίως εκκεντρικό Ντένις Ρόντμαν ανάγονται στη σφαίρα της cult γραφικότητας, με τον τελευταίο να επισκέπτεται συχνά-πυκνά τη Β. Κορέα σε ετήσια βάση με σκοπό να βοηθήσει στη βελτίωση των -ανύπαρκτων- σχέσεων με τις ΗΠΑ. Τουλάχιστον, έχει παρακολουθήσει αρκετούς τοπικούς αγώνες μπάσκετ, έχει παραδώσει μαθήματα σε παιδάκια και έχει ξεναγηθεί με πάσα επισημότητα στην έδρα της κυβέρνησης.
Στενές επαφές επιπέδου…
Στην ιστορία έχει μείνει το εξής διαφημιστικό με πρωταγωνιστή τον Ρόντμαν και σατιρικές πολιτικές αναφορές στο καθεστώς της Β. Κορέας.
Ο θάνατος του πατέρα του
Tα διεθνή ΜΜΕ υποδέχθηκαν τον θάνατο του Κιμ Γιονγκ Ιλ με μία αύρα συγκρατημένης αισιοδοξίας. Εκ των υστέρων αποδείχθηκε πως ο οπτιμισμός αυτός είχε ως μοναδική βάση την ελπίδα στο άγνωστο. Αρχικά, χύθηκε άπλετο μελάνι από διάφορους αναλυτές, οι οποίοι εγείροντας κάποια εύλογα ερωτήματα προσπάθησαν να προσδιορίσουν ορισμένους αστάθμητους παράγοντες για το εγγύς μέλλον της Β. Κορέας. Σχεδόν όλοι, όμως, συμφωνούσαν ότι τα δύο κλειδιά θα ήταν ο γιος-διάδοχος του Κιμ Γιονγκ Ιλ αλλά και ο μεγαλύτερος σύμμαχος της Β. Κορέας, η Κίνα.
Αρκετά προφητικά Αμερικανοί αναλυτές είχαν προβλέψει πως ο νέος διάδοχος θα προσπαθούσε σε πρώτη φάση να κρύψει τις όποιες διοικητικές ή ηγετικές του αδυναμίες μέσω των ακαριαίων και ακραίων μιλιταριστικών κινήσεών του, ακόμη και με τη μορφή ενστικτώδους αντίδρασης στην παραμικρή πρόκληση.
Στην επόμενη σελίδα: Τα πυρηνικά και άλλες ψυχώσεις
