Artist Christine Sun Kim in SGT / Ç êáëëéôÝ÷íçò Christine Sun Kim óôçí ÓôÝãç ÃñáììÜôùí êáé Ôå÷íþí

Η Christine είναι μια λεπτοκαμωμένη φιγούρα που κάθεται στα σκαλιά της Στέγης περιμένοντας με. Την πλησιάζω και αμέσως μου χαμογελά δείχνοντας μου την οθόνη του κινητού της “Hi! I ‘m Christine. My interpreter will be here in a few minutes” διαβάζω και της απαντώ γράφοντας ένα sms που δε χρειάζεται να σταλεί ποτέ.  Συνομιλούμε για λίγο με αυτό τον τρόπο αλλά σύντομα εγώ πιάνω τον εαυτό μου να ξεχνιέται και να της απαντώ μιλώντας. Αισθάνομαι λίγο άβολα αλλά εκείνη χαμογελά και με βγάζει από τη δύσκολη θέση. Όταν έρχεται ο Vern, o μεταφραστής της από τη Αμερικάνικη Νοηματική Γλώσσα στα Αγγλικά, ξεκινάει να την πειράζει κι ακούω το γέλιο της που είναι τόσο χαριτωμένο, ώστε μοιάζει σα να ξέφυγε από παιδικό καρτούν.

Η Christine γεννήθηκε κωφή. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν γνωρίζει τι είναι ήχος. Απλώς η δική της αίσθηση για το τι είναι ήχος διαφέρει από τη δική μας. Κι αυτός ακριβώς είναι ο κεντρικός άξονας των έργων της, η παρουσίαση ενός κόσμου που υπάρχει ήδη εδώ αλλά αδυνατούμε να τον αντιληφθούμε γιατί επαναπαυόμαστε και δεν εξελίσσουμε τις κεραίες μας.

Artist Christine Sun Kim in SGT / Ç êáëëéôÝ÷íçò Christine Sun Kim óôçí ÓôÝãç ÃñáììÜôùí êáé Ôå÷íþí

Από ποια ηλικία ξέρατε ότι θέλατε να γίνετε καλλιτέχνης και τι σας οδήγησε να εκφραστείτε με αυτόν τον τρόπο; Ειλικρινά δεν ξέρω πώς να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση. Πιστεύω ότι απλά ήταν ένας συνδυασμός παραγόντων που κυριάρχησαν σε διαφορετικές περιόδους της ζωής μου. Νομίζω ότι μόλις τα τελευταία χρόνια πήρα την απόφαση να γίνω καλλιτέχνης. Όταν κοιτώ πίσω θυμάμαι ότι μεγάλωνα σε ένα σπίτι “σπασμένων” αγγλικών καθώς οι γονείς και οι παππούδες μου κατάγονται από την Κορέα και εγκαταστάθηκαν στις ΗΠΑ, μόλις μία χρονιά πριν από τη γέννησή μου. Αναπόφευκτα υπήρχαν πολλά γλωσσικά ζητήματα στο σπίτι μου καθώς μεγάλωνα. Ήταν η εποχή που είχα πολλούς φίλους από την ισπανόφωνη Μεξικάνικη κοινότητα και το γεγονός ότι δεν υπήρχε μία, αποκλειστικά, γλώσσα στο σπίτι με οδήγησε να γίνω οπτικός τύπος, από την αρχή. Δεν είχαμε ποτέ μία ξεκάθαρη γλώσσα στην οποία είχα απόλυτη πρόσβαση, όχι μόνο επειδή ήμουν κωφή αλλά λόγω και όλων των παραπάνω σύνθετων γλωσσικών ζητημάτων.

Η πολύγλωσση κοινότητα του σπιτιού σας σάς βοήθησε να αναπτύξετε περισσότερες προοπτικές σχετικά με τον ήχο και την τέχνη γενικότερα; Ορισμένες φορές αισθάνομαι ότι περιορίζομαι όταν επικοινωνώ τις σκέψεις και τα αισθήματά μου μέσω της γλώσσας και γι’ αυτό επιλέγω να τα εκφράσω με οπτικά εργαλεία. Για μεγάλο διάστημα δεν ένιωθα άνετα με την Νοηματική Γλώσσα ή τα αγγλικά. Δεν είχα πλήρη απόλυτη πρόσβαση σε καμία γλώσσα και έτσι έμαθα να εκφράζω τον εαυτό μου με οπτικά μέσα.

Ποιος ήταν ο ορισμός που είχατε για τον ήχο ως παιδί; Είναι διαφορετικός τώρα; Όταν ήμουν μικρή δεν σκεφτόμουν ιδιαίτερα τον ίδιο τον ήχο˙ αποτελούσε, κατά κάποιο τρόπο, ταμπού. Ως μέλος της κοινότητας κωφών αισθανόμουν ότι ο ήχος δεν μου άνηκε συνεπώς ζούσα χωρίς να νιώθω την ανάγκη του. Είχα μάθει να κάνω πράγματα χωρίς τη χρήση του ήχου και έτσι πορευόμουν στη καθημερινότητά μου. Καθώς μεγάλωνα, περισσότερο αγνοούσα την έννοια του ήχου παρά την σκεφτόμουν. Δεν συζητούσα για τον ήχο, δεν έκανα ούτε μια επιφανειακή κουβέντα, δεν τον σκεφτόμουν. Όταν μεγάλωσα και άρχισα την καλλιτεχνική μου πορεία αγωνίστηκα να εκφραστώ ως ζωγράφος. Στην πραγματικότητα δεν απολάμβανα τη διαδικασία. Κοιτούσα τα έργα άλλων ζωγράφων, έβλεπα πόσο γεμάτα συναισθήματα ήταν και κατόπιν έβρισκα τα δικά μου μέτρια σε σύγκριση με εκείνα. Αλλά είμαι πολύ κοινωνική και με ενδιαφέρει κάθε απόπειρα κοινωνικοποίησης. Σταδιακά συνειδητοποίησα το πόση κοινωνική δύναμη έχει ο ήχος, έτσι ο ήχος έγινε το εργαλείο μου. Άρχισα να καταλαβαίνω ότι ο καλύτερος τρόπος για να τραβήξω την προσοχή των ανθρώπων είναι ο ήχος και ότι εάν έβαζα ήχο στη δουλειά μου θα τους έκανα να με προσέξουν.

Παρουσιάζετε στους ανθρώπους μια νέα διάσταση του ήχου; Όχι, μια νέα διάσταση, καθ’ αυτή˙ περισσότερο τους κάνω να λάβουν υπόψη τους πράγματα που ήδη υπάρχουν μπροστά τους. Ο κόσμος συχνά με κοιτά ως μια κωφή sound artist κι ως εκ τούτου θεωρούν ότι ανακαλύπτω κάτι καινούργιο, κάτι που χαρακτηρίζουν ως “σπέσιαλ” ή “μοναδικό”. Δεν είναι όμως αυτό που κάνω. Εργάζομαι πάνω σε προφανείς ιδέες και οι άνθρωποι αντιδρούν σαν να μην τις είχαν φανταστεί καν λέγοντας “Ω, ναι! Έχεις δίκιο. Αυτό είναι τόσο αλήθεια.” Μέσω της δουλειάς μου κάνω τον κόσμο να συνειδητοποιεί το αυτονόητο.

Artist Christine Sun Kim in SGT / Ç êáëëéôÝ÷íçò Christine Sun Kim óôçí ÓôÝãç ÃñáììÜôùí êáé Ôå÷íþí

Τι ακριβώς κάνετε στην Αθήνα; Το συγκεκριμένο σεμινάριο στη Στέγη είναι μια νέα εμπειρία για εμένα αλλά και για όλους τους υπόλοιπους. Αναφέρομαι στη μίξη ακουόντων και κωφών καλλιτεχνών. Δουλεύω ταυτόχρονα με τρεις μεταφραστές και αυτό είναι κάτι για το οποίο δεν ήμουν προετοιμασμένη. Θέλω να πω, το ήξερα εκ των προτέρων αλλά τώρα που συμβαίνει αποδεικνύεται πραγματικά δύσκολο. Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου είχαμε τον Vern Leon, έναν ακούοντα που μετέφραζε στα αγγλικά και στην αμερικάνικη νοηματική γλώσσα απευθείας από εμένα. Επιπλέον είχαμε τον Νίκο Ίσαρη, έναν κωφό που μετέφραζε την αμερικανική νοηματική γλώσσα στην ελληνική νοηματική γλώσσα και αντιστρόφως. Τέλος, μαζί μας ήταν η Ουρανία Αναστασιάδου, καθηγήτρια της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, που δεν είναι ακριβώς μεταφράστρια αλλά γνωρίζει πολύ καλά την ελληνική νοηματική γλώσσα κι έτσι βοηθούσε μεταφράζοντας στους ακούοντες συμμετέχοντες που πιθανόν να μην είχαν πιάσει κάποια έκφραση από τα αγγλικά. Στην πραγματικότητα τέσσερις γλώσσες “πετούσαν” τριγύρω μας κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου.

Στην αρχή όταν μου πρόσφεραν ένα δεκαήμερο σεμινάριο είπα “έχει μεγάλη διάρκεια” αλλά μετά αντιλήφθηκα ότι με αυτή τη δομή θα είναι χρονοβόρο ακόμη και να μεταφέρεις μια ιδέα σε όλη την ομάδα. Οι περισσότεροι από τους ακούοντες συμμετέχοντες δε γνωρίζουν καμία νοηματική. Επίσης προερχόμασταν από δυο διαφορετικά πολιτιστικά περιβάλλοντα (Αμερικάνικο, Ελληνικό) ενώ παράλληλα υπήρχε και ένα πολιτιστικό χάσμα ανάμεσα στους ακούοντες και στους κωφούς συμμετέχοντες παρότι όλοι ήταν Έλληνες.  Επιπλέον ο κάθε ένας έχει τη δική του ατομική παιδεία και καλλιτεχνική οπτική, τους διαφορετικούς τρόπους που σκέφτεται και που επεξεργάζεται τις πληροφορίες. Γι’ αυτό το λόγο χαρακτηρίζω τις ημέρες του εργαστηρίου στην Ύδρα ως “έντονες” καθώς έπρεπε να τους χωρίσω σε τέσσερις ομάδες με κοινό χαρακτηριστικό τη συμμετοχή ακουόντων και κωφών. Όταν αναγκάστηκαν να δουλέψουν και να ζήσουν μαζί, ξέσπασαν μικρές κρίσεις σε κάθε γκρουπ ξεχωριστά. Υπήρχαν πολλές έντονες και συναισθηματικές στιγμές και μετά από λίγο αναρωτιόμουν αν έκανα το σωστό γιατί ήταν η πρώτη φορά που δούλευα ταυτοχρόνως με ανθρώπους που ακούν και με ανθρώπους που δεν ακούν. Ένιωθα λίγο ανασφαλής για το πόσο πολύ μπορούσα να εμπλακώ και το πώς θα καταλάβαινα τι είναι πολιτιστικά και κοινωνικά αποδεκτό και τι δεν είναι, εδώ στην Ελλάδα. Όπως μπορείτε να φανταστείτε, έμαθα πολλά και για τον εαυτό μου.

Στο τέλος αυτού του ταξιδιού αισθάνεστε ότι όλη αυτή η εμπειρία σας βοήθησε ως καλλιτέχνη; Θέλω να πω, ήταν όλη αυτή η ένταση μια πρόκληση για εσάς; Ήταν απίστευτα χρήσιμη γιατί την επόμενη κιόλας ημέρα, αφού επιστρέψαμε από την Ύδρα, όλοι συμφώνησαν ότι ήταν κάτι που θα έβγαινε ούτως ή άλλως εντελώς φυσικά. Το γεγονός ότι συμπτύχθηκε μέσα σε ένα μεστό και έντονο Σαββατοκύριακο βοήθησε να απελευθερωθεί ο ατμός νωρίτερα. Όλοι συνειδητοποιήσαμε ότι στην πραγματικότητα το δεκαήμερο δεν είναι αρκετό. Το σεμινάριο είχε να κάνει με την συνεργασία ακουόντων και κωφών και το πόσο δύσκολη είναι αυτή ειδικά για τον κωφό. Ορισμένες φορές ως κωφή σκέφτομαι ότι εξ αιτίας της ανατροφής των ανθρώπων και του τρόπου που η κοινωνία εστιάζει στο πώς “ακούμε” τους ήχους, όταν ένας κωφός κι ένας άνθρωπος που ακούει δουλεύουν μαζί πάνω στον ήχο, οι άνθρωποι αυτόματα υποθέτουν ότι ο ακούων λαμβάνει περισσότερα ερεθίσματα επειδή μπορεί να “ακούσει” τον ήχο.

Προσπαθώ να αποφύγω την ταμπέλα ότι καινοτομώ ως μια κωφή που εργάζεται με τον ήχο. Δεν είναι, για παράδειγμα, όπως το να δώσεις μια κάμερα σε έναν τυφλό (που δεν είναι καλλιτέχνης) και μετά απλά να του πεις “τράβα ό,τι φωτογραφία θέλεις” ελπίζοντας ότι θα φέρει μερικές όμορφες λήψεις. Ο σκοπός μου είναι να δείξω ότι ο ήχος μπορεί να γίνει αντιληπτός με πολλούς διαφορετικούς τρόπους˙ μπορεί να γίνει αντιληπτός οπτικά, μέσω της επαφής ή μέσω τις κίνησης. Κάποιες φορές είναι δύσκολο να επαναπροσδιορίσουμε τον ήχο διαφορετικά γιατί όλοι εστιάζουν τόσο πολύ στο αυτί και στην ακουστική ικανότητα.

Artist Christine Sun Kim in SGT / Ç êáëëéôÝ÷íçò Christine Sun Kim óôçí ÓôÝãç ÃñáììÜôùí êáé Ôå÷íþí

Έχουν επηρεάσει οι νέες τεχνολογίες τον τρόπο που δουλεύετε με τον ήχο; Εντελώς. Την πρώτη φορά που άρχισα να σκέφτομαι γύρω από τον ήχο ήμουν στο Βερολίνο, το 2008. Επισκεπτόμουν διάφορες γκαλερί τότε και υπήρχαν αρκετές ηχητικές εγκαταστάσεις και ηχητικοί πειραματισμοί σε αυτούς τους κατά τ’ άλλα άδειους χώρους. Αναρωτήθηκα τότε “Είμαι μια κωφή καλλιτέχνης. Τι σημαίνουν όλα αυτά για εμένα;”. Στον κόσμο της τέχνης υπήρχε ένα ισχυρό κίνημα προς την κατεύθυνση που ονομαζόταν “sound art” και ο λόγος που είχε γίνει τόσο ισχυρό είναι ότι οι νέες τεχνολογίες ήταν πια διαθέσιμες, πιο προσιτές και πολύ φθηνότερες. Αισθάνομαι πραγματικά ότι η τεχνολογία μου έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσω τον ήχο με τρόπους που δεν απαιτούν καμία ηχητική διαδικασία.

Άλλο ένα παράδειγμα είναι η εφαρμογή που χρησιμοποιώ στο iPhone μου. Ονομάζεται “Big Words” και συχνά επικοινωνώ μέσω αυτής. Μπορώ να τη χρησιμοποιήσω σε ένα μπαρ, μπορώ να φλερτάρω μέσω αυτής, και γενικά με βοηθάει να επικοινωνώ με τους ανθρώπους μέσω της γραπτής λέξης.

Δουλεύετε πάνω σε κάτι καινούργιο αυτή την περίοδο; Τώρα εστιάζω περισσότερα σε οπτικά αποτελέσματα παρόμοια με παρτιτούρες. Είναι μια σύνθεση μουσικής σημειογραφίας, συμβόλων και αμερικάνικης νοηματικής γλώσσας.

Γενικά η δουλειά μου έχει ως βάση την performance αλλά φαίνεται τώρα ότι γίνομαι ένα είδος ζωγράφου, ξανά. Δεν είναι παραδοσιακή ζωγραφική, αλλά είναι μια δουλειά καθαρά οπτική και αποτυπωμένη στο χαρτί. Δουλεύω με τα χέρια μου ξανά κι αυτό είναι κάτι που δε θέλω να χάσω ως καλλιτέχνης. Επιπλέον εργάζομαι σε ένα ηχητικό project που χορηγείται από την Lincoln Motor Company.

Αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο μέσω των αισθήσεων μας ή μέσω της λογικής μας; Νομίζω μέσω των αισθήσεων γιατί οι αισθήσεις είναι οι υποδοχείς των πληροφοριών και τα μέσα με τα οποία αποκτάς εμπειρία του κόσμου γύρω σου. Όπως και να ‘χει όσον αφορά τις αισθήσεις οι άνθρωποι είναι εξαιρετικά διπολικοί, σαν να υπάρχει μόνο το μαύρο ή το άσπρο. Οι περισσότεροι αποδέχονται ότι υπάρχουν μόνο πέντε αισθήσεις, πράγμα που δεν είναι και τόσο αληθές. Εάν νομίζεις ότι μπορείς να γνωρίσεις κάτι αποκλειστικά μόνο μιας αίσθησης, τότε θα χάσεις κάτι. Ο τρόπος που αντιλαμβάνομαι εγώ τα πράγματα εμπεριέχει την όραση, την αφή, την όσφρηση, την ευαισθησία μου στις δονήσεις και πολλά άλλα. Ακόμη και το αυτί είναι ένα πολύ πιο σύνθετο όργανο από ότι οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να πιστεύουν. Υπάρχουν φορές που αντιλαμβάνεσαι τα πράγματα με τόσους διαφορετικούς τρόπους ταυτοχρόνως. Τα πάντα έρχονται με τόση υποκειμενικότητα και πολυπλοκότητα.

Artist Christine Sun Kim in SGT / Ç êáëëéôÝ÷íçò Christine Sun Kim óôçí ÓôÝãç ÃñáììÜôùí êáé Ôå÷íþí

Οι ακούοντες ακούν τις ίδιες τους τις σκέψεις μέσα στο μυαλό τους καθώς σκέφτονται. Πώς αντιλαμβάνεστε τις ίδιες σας τις σκέψεις; Αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα ερώτηση γιατί κι εγώ αναρωτιέμαι το ίδιο, αντιστοίχως. Ας πούμε ότι σκέφτομαι μια καρέκλα. Δεν οπτικοποιώ στο μυαλό μου τη λέξη ‘Κ-Α-Ρ-Ε-Κ-Λ-Α” ούτε όμως οραματίζομαι την εικόνα μιας πραγματικής καρέκλας. Κατά κάποιο τρόπο οπτικοποιώ το πως μια καρέκλα διεγείρει τις αισθήσεις μου. Για εμένα προσωπικά ισχύει αυτό: όταν σκέφτομαι, δεν σκέφτομαι απόλυτα μια λέξη αλλά ούτε σχηματίζω απόλυτα την ιδέα. Σκέφτομαι περισσότερο το τι αντιπροσωπεύουν, και όχι τις ίδιες.

Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών σε συνεργασία με την Πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα και την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, διοργάνωσε σεμινάριο με τη διακεκριμένη Αμερικανίδα εικαστικό Christine Sun Kim, από τις 20 Μαΐου έως την 1 Ιουνίου 2014. Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε την Κυριακή 1 Ιουνίου, με μία παρουσίαση-παράσταση των αποτελεσμάτων των εργαστηρίων στη Στέγη. Η παρουσίαση θα διαρκέσει μέχρι και την Κυριακή 8 Ιουνίου, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Ωράριο: 17:00-20:00.

Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Συγγρού 107-109

 

From what age did you know that you wanted to be an artist and what drove you to express yourself in an artistic way? I don’t really how to answer this question. I think it’s just a combination of factors throughout the different periods of my life. I think it was only over the last few years that I made the decision to be an artist. If I think back to when I was younger, I remember myself in a house of broken English because my parents and grandparents came from Korea and moved to the US the year before I was born. So there were a lot of language issues in my house while I was growing up. Back then I had a lot of friends from [Spanish-speaking] Mexican families, and because of the fact that I did not grow up with one full language in my house, I learned to be more visual from the beginning. We never had one clear language that I had full access to, not just because I was Deaf but also because of all these other compounded language issues.

Did that multi-lingual environment help you develop more perspectives about sound and art in general? Sometimes I feel limited in communicating my thoughts and feelings with language so I choose to express them with visual tools. For a long time I wasn’t comfortable with Sign Language nor English. I didn’t have total access to any language so I became more comfortable expressing myself visually.

As a child what was your definition of sound? Is it different now? When I was young I didn’t think much about sound itself; it was bit of a taboo. As a member of the Deaf community I felt that I had no ownership of sound itself, so I lived without the need for it. I learned to do things without the use of sound and that became my life. This was how I came to deal with everyday things. So while I was growing up I didn’t think much about sound…I ignored sound. I neither discussed it nor superficially talk about it; I didn’t think about sound at all. As I got older and started out artistically, I struggled as a painter.  I didn’t really enjoy the process of painting. I would look at other artists’ paintings and I saw how emotional they were, and I felt that my paintings were quite mediocre in comparison. But I am a very social person and I’m very interested in social experimentation. I eventually became more aware of how sound has a lot of social power, so sound became my tool. I started to understand that the best way to grab people’s attention is through sound and that if I put sound in my work people will start to notice.

Do you show people a new dimension of sound? Not a new dimension, per se; it’s more like I make people acknowledge things that are already there. People often look at me as a Deaf sound artist and therefore think I must be inventing something new, which they view as “special” or “unique”. That’s not what I am doing at all. I work with obvious ideas and people are like, “Oh, yeah, you’re right. This is so true!” I make people acknowledge the obvious through my work.

What are you doing here in Athens? This workshop is a new experience for me and also for everyone else [having a mix of Hearing and Deaf artists]. I’m technically working with three interpreters. That was something that I wasn’t really prepared for. I mean, I knew about it beforehand, but when it was actually happening it turned out to be really tough. During the workshop we had Vern Leon, a spoken English/ASL interpreter working directly with me. Then we had Nikos Issaris, a Deaf Greek and DI [Deaf Interpreter] fluent in both Greek and American Sign Languages, who would interpret directly from ASL to GSL and vice versa. There was also Ourania Anastasiadou, a professor at the Athens School of Fine Arts, who isn’t exactly an interpreter but is fluent in Greek and in GSL, so she would sometimes assist with the Hearing participants who couldn’t grasp certain concepts so well in English. Technically there were four languages flying around during the workshop.

At first when they offered me a ten-day workshop I said “it’s a little long,” but then I realized that with this kind of structure it takes a lot of time as it can take several minutes just to convey one idea to all the participants. Most of the Hearing participants do not know any sign language and also we are from two different cultural backgrounds [American vs. Greek], and there also exists a cultural divide between the Hearing & Deaf participants, despite all of them being Greek.  Furthermore, individually everyone has vastly differing educational and artistic backgrounds and different ways of thinking and processing information. This is why I characterize the days in Hydra as “heavy” since I had to divide them into four groups and every group had a mixture of Hearing and Deaf; when they were forced to work and live together, several various crises emerged in every single group. So there were many intense and emotional moments and after a while I was questioning whether or not I was doing the right thing because it was the first time I made a workshop with Hearing and Deaf people together- my very first time. I was a bit unsure about how far I can get involved and how to understand what was culturally appropriate [for Greece] and what was not.  As you can imagine, I learned a lot about myself as well.

At the end of this journey do you feel this that the whole experience will help you as an artist? I mean, was all this tension challenging for you? It was extremely helpful because the first day after coming back from Hydra, everybody agreed that it was something that was going to happen naturally, but as it was forced into a condensed and intense weekend, it just got it out of the way quicker.  Everyone realized that 10 days is actually quite short. This workshop was more about Hearing and Deaf artists collaborating which can be especially difficult for a Deaf person when the project is about the sound and you’re working with a Hearing person who can “hear” sound. Sometimes as a Deaf person I think that because of how people are raised and how society focuses on “hearing” a sound, when a Deaf person and a Hearing person are working together with sound, people assume that the Hearing person has more input because they can “hear” the sound.

I’m trying to avoid the novelty of a Deaf person who works with sound. It’s not like, for example, handing a camera to a fully blind person [who is not an artist] and then saying to him “take any photo you like” and hoping for some beautiful results. It’s more to show that sound can be perceived many different ways; it can be perceived visually and it can be perceived through touch and through movement. Sometimes it is hard to reframe sound as something else because everyone is so focused on the ear and one’s auditory capacity.

Does new technology influence your work with sound? In everything. When I first started thinking about sound I was in Berlin in 2008. I was visiting different galleries and at that time and there were several sound installations and sound experiences in these otherwise empty spaces. I thought to myself, “I’m a Deaf artist so what do these works mean for me?” In the art world there was a huge shift toward what they were then calling “sound art” and one of the reasons that it became so huge was that new technology became more available, more accessible, and much cheaper. I really feel that technology itself gave me the chance to experience sound in ways that don’t require any auditory usage.

Another example is that I use an app on my iPhone called “Big Words” and I often communicate through this. I can use it in a bar, I can flirt with it, and just generally communicate with people through the written word.

Are you working on something new now? Right now I’m focusing on visual scores akin to music scores. There is a combination of music notation, symbology, and American Sign Language notation. My work is generally based on performance but now it seems that I’m becoming a sort of painter again. It’s not really traditional painting, but it is very visual and it’s on paper. I’m working with my hands again and that’s something that I don’t want to miss as an artist. Plus I’m working on a listening project sponsored by Lincoln Motor Company.

Do we perceive the world with our senses or with our minds? I think through senses because the senses are your receptors of information and how you experience the world around you. However, when it comes to senses people are  extremely binary, or black & white, so it seems that there are only five discrete senses which is not so true. If you feel that you can only experience something through this sense or that sense, you will miss something. This is how I perceive things: through my sight, my touch, my smell, my sensitivity to vibration, etc. Even the ear itself is a much more complex organ than people commonly assume. Sometimes you perceive things in so many different ways at the same time. Everything comes with so much subjectivity and complexity.

Hearing people hear their own thoughts in their mind as they think. How do you perceive your own thoughts? That’s an interesting question because I wonder the same thing myself. Let’s say that I’m thinking about a chair. I don’t visualize the word “C-H-A-I-R” but neither do I visualize the image of a chair either. It’s more a visualization of how a chair stimulates my senses. For me personally, when I’m thinking I am never fully thinking of a word but I don’t fully formulate an idea either; I just think of what it represents more than what it is.

The Onassis Cultural Centre, in collaboration with the U.S. Embassy in Athens and the Athens School of Fine Arts, organized a unique workshop with renowned artist Christine Sun Kim, which lasted from 20 May until 1 June 2014. The programme concluded on Sunday 1 June, with the presentation-performance of the workshops’ outcome at the OCC. The presentation will go on until this Sunday 8th of June, daily from 17:00-20:00, free entrance.

Interpretation & content editing courtesy of Vernon Leon. Final English proofreading courtesy of Elizabeth Shiverdecker.