Malaysia

Για την «τέχνη» του wikiwashing τα λέγαμε μερικές εβδομάδες πριν. Το εν λόγω φαινόμενο είναι και πάλι επίκαιρο, με αφορμή το τραγικό περιστατικό της κατάρριψης του Boeing 777-200ER που εκτελούσε την πτήση MH17 της Malaysia Airlines από το Άμστερνταμ στην Κουάλα Λουμπούρ στις 17 Ιουλίου. Μέχρι τώρα, οι λεπτομέρειες αναφορικά με τις συνθήκες υπό τις οποίες κατερρίφθη το αεροπλάνο είναι συγκεχυμένες -αν όχι ανύπαρκτες. Η παγκόσμια διπλωματία ζει ένα νέο σήριαλ με τις εμπλεκόμενες χώρες να πιέζουν η καθεμία προς μία ξεχωριστή κατεύθυνση, έχοντας υπ’ όψιν της τα όποια συμφέροντά της.

Αυτή η «πίεση» μπορεί να ασκείται με μια πλειάδα τρόπων, ένας εκ των οποίων είναι η χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Για τον λόγο αυτό, οι Ρώσοι λοιπόν, αποφάσισαν να βάλουν τα «βαριά» μέσα και τι βαρύτερο από μία σελίδα που τη βλέπουν καθημερινά κάμποσα εκατομμύρια ζευγάρια μάτια; Bots που παρακολουθούν τις τροποποιήσεις που επιχειρούν να κάνουν χρήστες από διευθύνσεις IP που ανήκουν στη ρωσική κυβέρνηση, έπιασαν κάποιον από το VGTRK, την κρατική ραδιοφωνία και τηλεόραση της χώρας, να τροποποιεί τη σελίδα στη ρωσική έκδοση της Wikipedia που αναφερόταν στην πτήση MH17. Τι αλλαγές έκανε;

Εστίασε σε ένα και μόνο σημείο: τους υπαίτιους της συντριβής του αεροσκάφους, αντικαθιστώντας το κειμενάκι που μιλούσε για κατάρριψή του από τους φιλο-Ρώσους αντάρτες με συστήματα πυραύλων εδάφους-αέρος Buk τα οποία και έλαβαν από τη Ρωσία, με κάτι «ελαφρώς» διαφορετικό: «το αεροπλάνο κατερρίφθη από Ουκρανούς στρατιώτες». Λεπτομέρεια: το αρχικό κείμενο είχε εισαχθεί στη σελίδα με τροποποίηση που έγινε από IP του Κιέβου. Οι άνθρωποι της Wikipedia εξακολουθούν να σβήνουν δημοσιεύσεις ένθεν κακείθεν, τουλάχιστον μέχρι να ξεκαθαρίσει κάπως η κατάσταση και να υπάρξουν στοιχεία που να ρίχνουν φως στην υπόθεση. Ρώσοι και Ουκρανοί «σφάζονται» συχνά στη Wikipedia πάντως με την προηγούμενη «συμπλοκή» τους να καταγράφεται με την έναρξη των εχθροπραξιών στη χερσόνησο της Κριμαίας -ανάλογα την έκδοση της Wikipedia άλλαζαν και τα σύνορα των δύο χωρών.

Κάπου εδώ βέβαια και με όλο τον σεβασμό στα θύματα της -νέας- τραγωδίας της Malaysia Airlines, είναι να αναρωτιέται για άλλη μια φορά κανείς για την αξιοπιστία που μπορεί να έχει ένα κείμενο της Wikipedia. Μολονότι οι διαχειριστές της σελίδας ελέγχουν διαρκώς το περιεχόμενο που ανεβαίνει σε αυτή, δικαίωμα συγγραφής και επεξεργασίας των κειμένων έχει ο καθένας, κάτι που γεννά ερωτήματα σχετικά με την ουδετερότητά της. Παρά τις όποιες φωνές που ακούγονται πάντως, η Wikipedia έχει κατορθώσει μέχρι στιγμής να διατηρήσει ανέπαφο τον ακέραιο χαρακτήρα της. Αυτό το ένα σφάλμα της περιμένουν όσοι είναι έτοιμοι να τη στήσουν στη γωνία.