Είναι ένα τεράστιο ψηφιακό αρχείο, που έχει διασώσει για πάντα πολλά στοιχεία από τις παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου από το 1932 ως το 2006. Οπτικοποιημένες βέβαια είναι οι παραστάσεις μετά το 1996. Όμως έχει τεράστιο ενδιαφέρον η περιήγηση και σε παλαιότερες παραστάσεις, αφού στο αρχείο υπάρχει μια τεράστια δεξαμενή ιστορικών παραστάσεων, με φωτογραφίες, κριτικές, εικόνες από το πρόγραμμα της παράστασης.
Το καλό νέο είναι ότι αυτή την περίοδο το Εθνικό Θέατρο εξετάζει την πιθανότητα να εξασφαλίσει διαδικτυακή πρόσβαση και σε παραστάσεις του μετά το 2006, που είναι ήδη οπτικοποιημένες, αλλά δεν έχουν ακόμη περάσει ακόμα στο ψηφιοποιημένο αρχείο του, λύνοντας τις όποιες εκκρεμότητες δικαιωμάτων μπορεί να υπάρχουν.
Επέλεξα μια δεκάδα και σας την προτείνω. Τα κριτήριά μου ήταν κυρίως το έργο και ο σκηνοθέτης και κάποιοι ηθοποιοί. Σαν ένα homage κι ένα ξεφύλλισμα της σύγχρονης ιστορίας του θεάτρου.
Ψάχνοντας και φτάνοντας στις πρώτες παραστάσεις που έχουν οπτικοποιηθεί, κι ανάμεσα στις πρώτες έγχρωμες φωτογραφίες συνάντησα μια εξαιρετική φωτογραφία: τον Μηνά Χατζησάββα με τη Σοφία Σεϊρλή, στην παράσταση «Το καρναβάλι του έρωτα» του Άφρα Μπεν, σε μετάφραση Γιώργου Δεπάστα και σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη σε σκηνικά και κοστούμια Γιώργου Πάτσα. Και συνάντησα πολλούς ακόμα σ’ αυτή την παράσταση: ο Λευτέρης Παυλόπουλος κάνει πλέον φώτα, η Ειρήνη Μουντράκη είναι βοηθός σκηνοθέτη και στη διανομή είναι μεταξύ άλλων οι Κατερίνα Λέχου, Νίκος Χατζόπουλος, Δημήτρης Αλεξανδρής, Άλκης Κούρκουλος, Τόνυ Δημητρίου, Μηνάς Χατζησάββας, Σοφία Σεϊρλή, Κώστας Φαλελάκης.
«Το Εθνικό Θέατρο δίνει φέτος τη σκυτάλη στη νέα γενιά σκηνοθετών, αναθέτοντάς τους το ανέβασμα έργων του φετινού ρεπερτορίου του. Είναι μια ευκαιρία ν’ αναδειχθούν καινούργια πρόσωπα, που ως τώρα “υπόσχονταν”, αλλά και μια ευκαιρία για το ίδιο το θέατρο να ανανεωθεί. Μακάρι το πείραμα να πετύχει» έγραφε η αξέχαστη Έλενα Δ. Χατζηιωάννου στα «Νέα», τον Οκτώβριο του 1999. Εδώ θα δείτε το βίντεο.
Όλοι θέλαμε να βρεθούμε στο υπόγειο πάρκινγκ του Εθνικού Θεάτρου το 2002, στην καινούργια τότε Πειραματική Σκηνή, όπου ο Στάθης Λιβαθινός είχε στήσει μια αξέχαστη παράσταση, με μια παρέα νέων, τότε, ηθοποιών, που στο μεταξύ έχουν έχουν γράψει αφήσει έντονα και διακριτά σημάδια στο θέατρο (Δημήτρης Ήμελλος, Αλέξανδρος Λογοθέτης, Νίκος Καρδώνης, Μαρία Ναυπλιώτου, Κατερίνα Ευαγγελάτου, Δημήτρης Παπανικολάου, Βασίλης Ανδρέου, Αρης Τρουπάκης, Μαρία Σαββίδου, κ.ά.). «Αγάπης Αγώνας Άγονος» του Σαίξπηρ. Μετάφραση, Στρατής Πασχάλης, σκηνικά-κοστούμια Ελένη Μανωλοπούλου, μουσική σύνθεση: Θοδωρής Αμπαζής. Και ναι, θέλω να το ξαναδώ. Εδώ θα δείτε το βίντεο.
Ταξίδι μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα
«Ταξίδι μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα», τον Δεκέμβριο του 2002, και το διάλεξα γιατί έχω πολύ καιρό να δω το έργο και γιατί θέλω να δω τον «νεότατο και ικανότατο» Χρήστο Λούλη στα πρώτα του βήματα, έναν ηθοποιό που «θα λάμψει και γρήγορα. Έχει κατακτημένη τεχνική, ευέλικτο σωματικό και φωνητικό όργανο, εύπλαστο συναισθηματικό ταμείο και έξοχη σκηνική παρουσία». Το έργο είναι του Ευγένιου Ο’ Νηλ, η μετάφραση της Νόνικας Γαληνέα και η σκηνοθεσία του Γιάννη Ιορδανίδη. Επαιζαν: Βέρα Ζαβιτσιάνου, Γιώργος Μοσχίδης, Χρήστος Λούλης (μαζί στη φωτογραφία από την παράσταση), Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος, Αννέζα Παπαδοπούλου. Εδώ θα δείτε το βίντεο.
Εξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα
Λουίτζι Πιραντέλλο και Δημήτρης Μαυρίκιος και «Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα» ήταν στο ρεπερτόριο του 2003. Σκηνικά Δημήτρη Πολυχρονιάδη και κοστούμια Ελένης Μανωλοπούλου. Και επί σκηνής βρέθηκαν οι Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Λυδία Φωτοπούλου, Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη, Γιάννης Κότσιφας, Νίκος Καραθάνος, Όλγα Τουρνάκη, Γιάννης Βογιατζής, Έμιλυ Κολιανδρή και πολλοί άλλοι.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
Οπωσδήποτε μια παράσταση που είχε κάνει αίσθηση τότε, μία σημαντική στιγμή του Δημήτρη Μαυρίκιου που θα τη δω για να δω πώς συνομίλησε με το «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» του Πιραντέλλο και του Μαυρίκιου επίσης, που παρουσιάστηκε την περυσινή σεζόν στο Εθνικό Θέατρο. Δείτε το βίντεο.
Το 1996 ο Μίνως Βολανάκης ανέβασε στη σκηνή του Εθνικού το έργο του Μπεν Τζόνσον «Βολπόνε ή Η αλεπού», που μετέφρασε ο ίδιος κατά την προσφιλή του τακτική και άποψη. Τα σκηνικά και τα κοστούμια υπέγραφε ο Γιάννης Μετζικώφ και τη μουσική ο Γιάννης Μετζικώφ. Βοηθός σκηνοθέτη διακρίνω ότι ήταν ο Γιάννης Αναστασάκης. Στην παράσταση πρωταγωνιστούσαν οι Σταύρος Παράβας, Αλμπέρτο Εσκενάζυ, Μίνα Αδαμάκη, Σπύρος Παπαδόπουλος, κ.ά. Στη φωτογραφία η Μίνα Αδαμάκη με τον Σταύρο Παράβα. Εδώ θα δείτε το βίντεο.
Οπωσδήποτε θα βάλω στη δεκάδα μια παράσταση του Ανδρέα Βουτσινά. Επιλέγω Τενεσί Ουίλιαμς, «Λυσσασμένη γάτα», παράσταση του 1998, σε μετάφραση Μαριλένας Γεωργιάδη και σκηνικά Ανδρέα Σαραντόπουλο. Επί σκηνής οι: Φιλαρέτη Κομνηνού, Δάνης Κατρανίδης, Ρένια Λουιζίδου, Μιράντα Ζαφειροπούλου, Άγγελος Αντωνόπουλος, Γιάννης Καρατζογιάννης, Δημήτρης Ζακυνθινός, κ.ά. Στη φωτογραφία η Μιράντα Ζαφειροπούλου με τον Άγγελο Αντωνόπουλο. Εδώ θα δείτε το βίντεο.
«Ellis Island, το νησί των μεταναστών»
Πειραματική του Εθνικού και πάλι, «Ellis Island, το νησί των μεταναστών», ένα πρώιμο θέατρο-ντοκουμέντο, σε σκηνοθεσία Πέτρου Σεβαστίκογλου και μετάφραση Μιλτιάδη Φραγκόπουλου. Στη φωτογραφία όλοι οι ηθοποιοί που πήραν μέρος στην παράσταση: Μπροστά: Πέτρος Πετράκης. Πίσω: Κωνσταντίνα Τάκαλου, Αντιγόνη Αλικάκου, Βίβιαν Κοντομάρη, Σάννυ Χατζηαργύρη. Δείτε το βίντεο εδώ.
Ο Λευτέρης Βογιατζής το καλοκαίρι του 1999 σκηνοθετεί τη μία από τις δύο παραγωγές του Εθνικού Θεάτρου για την Επίδαυρο. «Πέρσες» του Αισχύλου, σε μετάφραση Πάνου Μουλλά, σκηνικά-κοστούμια Γιώργου Πάτσα και μουσική Σπύρου Σακκά. Στο θίασο ήταν οι: Μαρία Κατσιαδάκη, Ακύλλας Καραζήσης, Σοφοκλής Πέππας, Φάνης Μουρατίδης, Νίκος Αρβανίτης, Άκης Βλουτής, Δημήτρης Ήμελλος, κ.ά. Δείτε το βίντεο.
«Ο καυκασιανός κύκλος με την κιμωλία»
Στέγαζε και στο θέατρο «Κάππα» κάποιες από τις παραστάσεις του το Εθνικό Θέατρο, το 2005. Εκεί παρουσιάστηκε «Ο καυκασιανός κύκλος με την κιμωλία» του Μπέρτολτ Μπρεχτ, σε μετάφραση Πέτρου Μάρκαρη και σκηνοθεσία Κώστα Τσιάνου. Με τη Λυδία Κονιόρδου στο ρόλο της Γκρούσας και πολλούς ακόμα ηθοποιούς. Δείτε το βίντεο.
Αστικό δράμα του 19ου αιώνα, «Ο βασιλικός» του Αντωνίου Μάτεσι είναι ένα από τα πιο δημοφιλή έργα της εποχής. Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος το σκηνοθέτησε για το Εθνικό Θέατρο το 1999, με σκηνικά του Αντώνη Δαγκλίδη, κοστούμια της Κλαιρ Μπρέισγουελ και μουσική της Μαρίας-Χριστίνας Κριθαρά. Στο θίασο ήταν οι Κώστας Ρηγόπουλος, Σούλα Αθανασιάδου, Κώστας Βελέντζας, Κώστας Γαλανάκης, Σωτήρης Τζεβελέκος, Παντελής Δεντάκης, κ.ά. Μια παράσταση που είδα αρκετά χρόνια αργότερα, στο Εθνικό πάλι, σε σκηνοθεσία του Σπύρου Ευαγγελάτου, που δεν βρίσκεται ακόμα στο ψηφιοποιημένο αρχείο του Εθνικού. Στη φωτογραφία ο Κώστας Ρηγόπουλος και ο Κώστας Γαλανάκης. Δείτε το βίντεο.
Μείνετε σπίτι και δείτε θέατρο.
