Ο κατάλογος των πνευματικών ανθρώπων που υπήρξαν θερμοί υποστηρικτές του ολοκληρωτισμού είναι μεγάλος και περιλαμβάνει αστραφτερά ονόματα: ο Σελίν, ο Έζρα Πάουντ, ο Μπατάιγ, ο Γέητς, ο Μαρινέττι, ο Χάιντεγκερ, ο Μάξ Βέμπερ, ο Γκαντάμερ και πλείστοι άλλοι θαύμαζαν και ευαγγελίζονταν τον ολοκληρωτισμό. Ακόμα και το κρεματόριο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου δεν κατάφερε να εξαλείψει τα ολοκληρωτικά σύννεφα από τον ορίζοντα της Ευρωπαϊκής διανόησης. Το ερώτημα που θέτει ο Wolin είναι το πού εδράζεται αυτή η προτίμηση των διανοητών; Πώς γίνεται ένας διανοητής να μην αντιλαμβάνεται την αρρώστια του ολοκληρωτισμού;
«Η Γοητεία του Ανορθολογισμού» απαντάει με ένα βασικό επιχείρημα: πολλοί διανοητές του 20ου αιώνα αμφισβητούν τον Διαφωτισμό. Θεωρούν ότι «αφαίρεσε την μαγεία» από την Ευρώπη. Το 1789 δεν υπήρξε αφετηρία για πρόοδο, αλλά μια επίθεση στην «ανθρώπινη» πλευρά του Ευρωπαίου. Η λύση στο πρόβλημα είναι ο πολιτισμικός παρτικουλαρισμός (η ιδιαιτερότητα των πολιτισμών) και η επιστροφή στον μύθο: η επιστροφή των μεγάλων ανδρών, των ηρώων, των αρχηγών που δρουν. Σε αυτά τα πλαίσια, ο ολοκληρωτισμός (π.χ. του Μουσολίνι και του Χίτλερ) δεν ήταν απλά ανεκτός, αλλά επιθυμητός. Ήταν το αναγκαίο.
Ξεκινώντας από την σαρωτική επίδραση του Νίτσε (ο οποίος δεν ήταν αντισημίτης, αλλά το μεσσιανικό μήνυμά του περί Υπερανθρώπου χρησιμοποιήθηκε ποταπά από πολλούς), το βιβλίο εξετάζει αναλυτικά την εξέλιξη του Αντι-Διαφωτισμού μέσα από διάφορες προσωπικότητες, ασκώντας παράλληλα κριτική στις θέσεις τους.
Ο προφήτης Νίτσε, ο μαθητευόμενος μάγος Μπατάιγ, ο Γιουνγκ που ήθελε να κάνει την ψυχανάλυση θρησκεία, ο Μαξ Βέμπερ, ο Γκαντάμερ, ο Jaeger που έβλεπε στους γερμανούς στρατηγούς τον νικητή των Ρωμάιων Arminius, ο Χέρντερ, ο Μπλανσό που έκρυβε το παρελθόν του, ο Ντεριντά με την αέναη αποδόμηση και την μη-ικανή-να-υπάρξει-δικαιοσύνη, ο Φουκώ, ο Μπότο Στράους: ο Wolin δεν χαρίζεται σε κανέναν και αναλύει πώς οι ταγοί της νόησης δημιούργησαν το γενικότερο κλίμα που ετοίμασε τον δρόμο για τους «ηγέτες» που έσπειραν τον όλεθρο.
Καθώς το βιβλίο γράφτηκε το 2004, περιλαμβάνει και μια θεώρηση της τότε φρέσκιας ιστορίας με τον θρίαμβο του Λεπέν, που ούτε αυτός ξύπνησε τους Ευρωπαίους από τον ληθαργό τους. Για όσους δε αγαπούν να μισούν τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, στη σελίδα 239 θα βρουν υλικό για το τι πιστεύει για το «πεπρωμένο» και τις «αξίες του γερμανικού εθνικισμού», οπότε ίσως αντιληφθούν πώς οραματίζεται την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Το βιβλίο του Wolin είναι σημαντικό και απαραίτητο.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις.
