«Σπάζοντας τον κύκλο της διαφθοράς»: Ποιός είναι ο ρόλος των πληροφοριοδοτών;

Το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς σε συνεργασία με την Ευρωομάδα της Αριστεράς (GUE/NGL) και τον ευρωβουλευτή Στέλιο Κούλογλου, διοργανώνουν το εξαιρετικά σημαντικό και επίκαιρο Φεστιβάλ: Σπάζοντας τον κύκλο της διαφθοράς. Ο ρόλος των πληροφοριοδοτών δημοσίου συμφέροντος. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης θα προβληθούν σπουδαίες ταινίες τεκμηρίωσης, όπως το βραβευμένο με Όσκαρ ντοκιμαντέρ της Λόρα Πόιτρας, «Citizenfour» για τον Έντουαρντ Σνόουντεν. Στον Κινηματογράφο Τριανόν, 1 και 2 Απριλίου, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.

Η φοροαποφυγή των μεγάλων πολυεθνικών εταιριών, καθώς και οι σκανδαλώδης πρακτικές συγκεκριμένων χωρών και τραπεζών έχουν ως αποτέλεσμα τη διαρκώς διευρυνόμενη ανισοκατανομή του πλούτου. Την ίδια στιγμή που ο πλούτος υπέρ-συγκεντρώνεται σε όλο και λιγότερα πρόσωπα, διαρκώς αυξανόμενος, η λιτότητα πλήττει τους πλέον αδύναμους, των οποίων οι φοροδοτικές υποχρεώσεις παραμένουν σταθερές ή αυξανόμενες. Είναι προφανές ότι δεν μπορεί να υπάρξει στοιχειώδης κοινωνική δικαιοσύνη, ούτε σοβαρή βελτίωση των δημόσιων οικονομικών στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, αν συνεχιστεί η φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή των μεγάλων επιχειρήσεων, καθώς και των πλουσιότερων πολιτών τους οι οποίοι επιπλέον φορολογούνται με χαμηλούς συντελεστές.

Ακόμα και εντός της ΕΕ συγκεκριμένα κράτη λειτουργούν ως φορολογικοί παράδεισοι στερώντας από τους εταίρους τους τεράστιας κλίμακας φορολογικά έσοδα και τη δυνατότητα να φορολογήσουν τους πιο πλούσιους πολίτες τους. Είναι ενδεικτικό ότι μόνο για την ΕΕ το ετήσιο κόστος φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής ανέρχεται σε 1 τρισ. ευρώ το χρόνο. Πρόσφατα τεράστια οικονομικά σκάνδαλα, όπως τα Panama papers και πριν από αυτά τα Lux leaks, επανέφεραν τη συζήτηση στο προσκήνιο. Οι παραπάνω πρακτικές καλύπτονται και ενισχύονται από μία ηθικά αντεστραμμένη εχεμύθεια που τις καθιστά εφικτές και είναι χρήσιμο να θυμόμαστε ότι τίποτα δεν θα είχε γίνει γνωστό αν κάποιοι ιδιαίτερα γενναίοι άνθρωποι, γνωστοί ως whistleblowers (πληροφοριοδότες δημόσιου συμφέροντος), δεν έβρισκαν το θάρρος να δώσουν τα σχετικά στοιχεία στη δημοσιότητα με τεράστιο κόστος για τους ίδιους και τους οικείους τους.

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, η στάση των κυβερνήσεων είναι καθοριστική. Ένα πολύ σημαντικό θέμα είναι το να υποχρεωθούν οι πολυεθνικές εταιρείες να δημοσιεύουν τις οικονομικές τους δραστηριότητες ανά χώρα μαζί με το φόρο που πλήρωσαν σε αυτές, παράλληλα με την υιοθέτηση νομοθεσίας για την προστασία των whistleblowers. Παντού οι πληροφοριοδότες αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα, από τον Τζούλιαν Ασάνζ και τον Έντουαρτ Σνόουντεν, έως τους οικονομικούς πληροφοριοδότες (όσους δηλαδή αποκαλύπτουν μέσω διαρροών και καταδικάζουν οικονομικά εγκλήματα). Αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να τιμώνται και να επιβραβεύονται στη βάση του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, αντί να καταστρέφεται η ζωή τους, να στέλνονται σε δίκες και να απειλούνται με φυλακές.

Το φεστιβάλ ταινιών αποσκοπεί στην ενημέρωση του κοινού ως προς τα παραπάνω, ενώ η εκδήλωση θέτει ως στόχο την ανταλλαγή απόψεων σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους, τόσο η Ελλάδα όσο και η ΕΕ, θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν τη νομική προστασία των πληροφοριοδοτών. Αυτή η συζήτηση μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα επωφελής και χρήσιμη, στα πλαίσια της προετοιμασίας νομοσχεδίου με αντικείμενο την προστασία των whistleblowers από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και τη Γενική Γραμματεία Καταπολέμησης της Διαφθοράς.

Πληροφορίες:
Σάββατο 1 και Κυριακή 2 Απριλίου, από τις 18:00 στον Κινηματογράφο Τριανόν (Κοδριγκτώνος 21 και Πατησίων 101 – Μετρό Βικτώρια)
Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη

Αναλυτικά το Πρόγραμμα Προβολών:

[Τις προβολές θα ακολουθεί ένα δεκάλεπτο σύντομου σχολιασμού από την πλευρά των διοργανωτών και ερωτήσεων από το κοινό]

Σάββατο 1η Απριλίου

– 18:00 «A Leak In Paradise» του David Leloup

https://www.youtube.com/watch?v=C2sBpshDHzo

Η προβολή θα γίνει παρουσία του Rudolf Elmer ο οποίος στη συνέχεια θα απαντήσει σε ερωτήσεις του κοινού.

– 19:30 Ανοιχτή εκδήλωση – συζήτηση με θέμα:
«Η προστασία των whistleblowers όπλο κατά της διαφθοράς και της φοροαποφυγής των πολυεθνικών»
Ομιλητές, Ομιλήτριες:
Χριστόφορος Βερναρδάκης, Υπουργός Επικρατείας
Ρούντολφ Έλμερ (Rudolf Elmer), Whistleblower (Swiss Bank, Julius Bar)
Στέλιος Κούλογλου, Ευρωβουλευτής GUE/NGL
Βιρζινί Ροζιέρ (Virginie Rozière), Ευρωβουλευτής S&D

– 22.30: «Citizenfour»  της Laura Poitras

Κυριακή 2 Απριλίου

– 18.00: «Whistleblowers, The Modern Heroes» του Στέλιου Κούλογλου
Η προβολή θα πραγματοποιηθεί παρουσία του σκηνοθέτη και ευρωβουλευτή Στέλιου Κούλογλου, ο οποίος στη συνέχεια θα απαντήσει σε ερωτήσεις του κοινού.

– 19.30: «Dans la peau d’un lanceur d’alerte» του Benoît Bringer

– 21.00: “A Good American” του Friedrich Moser – Aυστρία, 2015 ντοκιμαντέρ.

Λίγα λόγια για τις ταινίες του Φεστιβάλ:

A Leak In Paradise

Σκηνοθεσία – Σενάριο: David Leloup
Χώρά Παραγωγής: Βέλγιο
Έτος Παραγωγής: 2016
Είδος: Ντοκιμαντέρ
Διάρκεια: 77 λεπτά

Η ζωή του Ελβετού Rudolf Elmer, πρώην τραπεζίτη και πληροφοριοδότη δημοσίου συμφέροντος. Διώξεις, εξορία, παρενοχλήσεις. Όλα όσα θέλετε και πρέπει να ξέρετε για τους πληροφοριοδότες δημοσίου συμφέροντος.

Citizenfour

https://www.youtube.com/watch?v=XiGwAvd5mvM

Σκηνοθεσία: Λόρα Πόιτρας / Laura Poitras
Με τους: Έντουαρντ Σνόουντεν / Edward Snowden, Γκλεν Γκρίνγουολντ / Glenn Greenwald, Γουίλιαμ Μπίνεϊ / William Binney, Τζούλιαν Ασάνζ / Julian Assange
Χώρά Παραγωγής: Η.Π.Α., Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο
Έτος Παραγωγής: 2014
Είδος: Ντοκιμαντέρ
Διάρκεια: 114 λεπτά

Tο «Citizenfour» της Λόρα Πόιτρας, παρουσιάζει το συγκλονιστικό χρονικό των συναντήσεων του Έντουαρντ Σνόουντεν με τον δημοσιογράφο, Γκλεν Γκρίνγουολντ. Η ταινία αποτυπώνει τις γεμάτες ένταση ημέρες που πέρασε ο Σνόουντεν στο Χονγκ Κονγκ και τις εκμυστηρεύσεις του, στους δημοσιογράφους της Washington Post και του Guardian, πριν αυτοί προβούν στις γνωστές αποκαλύψεις για τις παρακολουθήσεις που προκάλεσαν το παγκόσμιο ενδιαφέρον.

Πρόκειται για ένα σπουδαίο ντοκιμαντέρ, που με εμπεριστατωμένο τρόπο μας παρουσιάζει τον άνθρωπο που θέτοντας ουσιαστικά τη ζωή του σε κίνδυνο, δε δίστασε να αποκαλύψει τα σχέδια των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, καθώς και τον παράνομο τρόπο που αυτές λειτουργούν όλα αυτά τα χρόνια. Βραβείο Όσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ το 2015.

Whistleblowers, The Modern Heroes
Σκηνοθεσία: Στέλιος Κούλογλου
Χώρά Παραγωγής: Ελλάδα
Έτος Παραγωγής: 2005
Είδος: Ντοκιμαντέρ
Διάρκεια: 62 λεπτά

Ο Αμερικανός Daniel Ellsberg που φέρνει στο φως τα «έγραφα του Πενταγώνου» είναι ο πλέον καταζητούμενος άνθρωπος στον κόσμο. Ο Mordechai Vanunu, αποκαλύπτει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ισραήλ και τον απαγάγουν οι Ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες. Οι πληροφοριοδότες για την εισβολή στο Ιράκ απειλούνται και τιμωρούνται.

Dans la peau d’un lanceur d’alerte

Σκηνοθεσία: Benoît Bringer
Χώρά Παραγωγής: Γαλλία
Έτος Παραγωγής: 2016
Είδος: Ντοκιμαντέρ
Διάρκεια: 60 λεπτά

Η βασανισμένη ζωή του Raphaël Halet. Καταπίεση, απομόνωση και εκβιασμοί κατά του πληροφοριοδότη των LuxLeaks, του μεγαλύτερου οικονομικού σκανδάλου στην καρδιά της Ευρώπης.

A Good American

https://www.youtube.com/watch?v=kbVfub-L5Rs

Σκηνοθεσία: Φρίντριχ Μόζε / Friedrich Moser
Χώρά Παραγωγής: Aυστρία
Έτος Παραγωγής: 2015
Είδος: Ντοκιμαντέρ
Διάρκεια: 110 λεπτά

Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ο καλύτερος αποκρυπτογράφος των Ηνωμένων Πολιτειών, μαζί με μια μικρή ομάδα στην Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας (NSA), αρχίζει να αναπτύσσει ένα επαναστατικό πρόγραμμα παρακολούθησης. Το πρόγραμμα μπορεί να ανιχνεύσει οποιοδήποτε ηλεκτρονικό σήμα, να το φιλτράρει για στόχους, να δίνει αποτελέσματα σε πραγματικό χρόνο και όλα αυτά χωρίς να παραβιάζει την ιδιωτική ζωή. Έχει όμως ένα μειονέκτημα: κοστίζει ελάχιστα. Και η αχόρταγη για χρήμα NSA το απορρίπτει – τρεις εβδομάδες πριν από την 11η Σεπτεμβρίου!

Όταν μετά την επίθεση η NSA αρχίζει τις μαζικές παρακολουθήσεις, ο δημιουργός του φεύγει από την Υπηρεσία. Τότε αναλαμβάνει ένας φίλος, που καταφέρνει να το αναβιώσει στις αρχές του 2002. Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει μία από τις σημαντικότερες ιστορίες της κοινωνίας της πληροφορίας που αποκαλύπτει τους εσωτερικούς μηχανισμούς ενός πολιτικοοικονομικού δικτύου η εμβέλεια του οποίου υπερβαίνει κατά πολύ την Αμερική.