Στην επική ταινία Οι Δολοφόνοι του Ανθισμένου Φεγγαριού, ο Μάρτιν Σκορσέζε κοιτάζει κατάματα το προπατορικό αμάρτημα της Αμερικής

Ο Μάρτιν Σκορσέζε έχει φτάσει τα 80, αλλά η ζωντάνια και η οξυδέρκειά του παραμένουν στα ίδια επίπεδα που ήταν πέντε δεκαετίες πιο πίσω, όταν άρχισε -και τελικά δεν σταμάτησε ποτέ- να αλλάζει το σινεμά με ταινίες όπως οι Κακόφημοι Δρόμοι και ο Ταξιτζής. Στη νέα του ταινία, Οι Δολοφόνοι του Ανθισμένου Φεγγαριού, μεγαλουργεί και πάλι, ζωγραφίζοντας με αίμα άλλη μια ιστορική τοιχογραφία (όπως είχε κάνει, για παράδειγμα, στις Συμμορίες της Νέας Υόρκης), αυτή τη φορά στην αμερικάνικη Δύση, σε μια ιστορία με ηθικές συγκρούσεις και τραγικές αλήθειες που εκθέτουν τις διαχρονικές παθογένειες του πολυτραγουδισμένου αμερικάνικου έθνους. Και, επιπλέον, δίνει στον Λεονάρντο Ντι Κάπριο τον πιο περίπλοκο ρόλο της ζωής του, εξίσου χαρισματικό και γλοιώδη, τιποτένιο και king of the world μαζί.

Επικό σε εύρος και διάρκεια (3,5 αξιοθαύμαστες ώρες), το Οι Δολοφόνοι του Ανθισμένου Φεγγαριού βρίσκει τον Σκορσέζε σε καινούργια εδάφη (συγκεκριμένα τον ινδιάνικο καταυλισμό της Οκλαχόμα στον οποίο προωθήθηκαν οι Ινδιάνοι και, ειρωνικά, έκρυβε πετρέλαιο), αλλά γνώριμη θεματική (τη δολοφονική απληστία που είναι το λάδι της μηχανής του αμερικάνικου καπιταλισμού). Εδώ, ο σπουδαίος σκηνοθέτης προσγειώνει την κάμερά του στην προαναφερθείσα αμερικάνικη πολιτεία στις αρχές της δεκαετίας του ’20, στην οποία οι Ινδιάνοι έχουν πλουτίσει και οι λευκοί επιχειρηματίες προσπαθούν με κάθε μέσο να καρπωθούν τα κέρδη που δεν τους ανήκουν. Βασιλιάς των δεύτερων (σε status και σε παρατσούκλι) είναι ο Γουίλιαμ Χέιλ (Ρόμπερτ Ντε Νίρο), που έχει καλλιεργήσει φιλικές αν και γλοιώδεις σχέσεις με την κοινότητα της φυλής των Οσέιτζ, σκάβοντας πίσω από την πλάτη τους έναν λάκκο που γεμίζει δεκάδες πτώματα, σε σημείο που αποφασίζει να επέμβει το νεοσυσταθέν τότε FBI.

Ρόμπερτ Ντε Νίρο και Λεονάρντο Ντι Κάπριο, θείος και ανηψιός, σε έναν φονικό συνδυασμό γλοιωδίας, κυνισμού και κοινωνιοπάθειας.

Πριν φτάσουμε ως εκεί, όμως, έχουμε περίπου 2,5 ώρες ταινίες, στις οποίες ο Χέιλ επιστρατεύει τον ανηψιό του, Έρνεστ Μπέρκχαρτ (Ντι Κάπριο), ένα επικίνδυνο εργαλείο με καλά κρυμμένη κοινωνιοπάθεια, που επιστρέφει από τον πόλεμο και εργάζεται ως ταξιτζής. Ανάμεσα στις πελάτισσές του, βρίσκεται η Μόλι Κάιλ (Λίλι Γκλάντστοουν), μέλος επιφανούς οικογένειας των Οσέιτζ, η οποία γοητεύεται από την εμφάνιση και την ειλικρίνειά του (ο Έρνεστ παραδέχεται ότι λατρεύει τα λεφτά) και τον παντρεύεται, με τον Χέιλ να ενθαρρύνει παθιασμένα τον ανιψιό του να επισπεύσει το γάμο. Η κυνική εκμετάλλευση του Χέιλ και η πρόθυμη εκτέλεση εντολών, που περιλαμβάνουν το ξεκλήρισμα της οικογένειας της Μόλι, από τον Έρνεστ, αποτελούν τον βασικό κορμό των Δολοφόνων του Ανθισμένου Φεγγαριού, που βασίζεται στα αληθινά περιστατικά που κατέγραψε στο ομώνυμο best seller του ο συγγραφέας Ντέιβιντ Γκραν.

Aπό το εντυπωσιακό του καστ, που περιλαμβάνει από τον Τζέσε Πλέμονς ως πράκτορα μέχρι τον Τζακ Γουάιτ (ναι, των The White Stripes) ως ραδιοφωνικό εκφωνητή, η Γκλάντστοουν ομολογουμένως επισκιάζει τους δύο διάσημους και ικανότατους συμπρωταγωνιστές της (αμφότεροι ανακαλύπτουν νέους τρόπους να είναι διαβολικοί), με μια εκφραστική ερμηνεία που κάνει όπλο ακόμα και τις σιωπές. Από την άλλη, είναι γεγονός ότι η ασύγκριτη τεχνική μαεστρία του Σκορσέζε αναδεικνύεται στο έπακρο όταν η επιταγή που του έχουν κόψει είναι λευκή: αποδείχθηκε με τον Ιρλανδό του Netflix και τώρα με το ατελείωτο μπάτζετ του Apple TV+, που υποσχέθηκε ευρεία κινηματογραφική διανομή και προσθέτει και ένα μικρό πρεστίζ ως η πρώτη streaming υπηρεσία που έχει κερδίσει Όσκαρ καλύτερης ταινίας (για το CODA).

Έχει νόημα για τον Σκορσέζε η ενδελεχής καταγραφή της κλοπής, της εκμετάλλευσης και της δολοφονία των Ινδιάνων από λευκούς άντρες χωρίς αρχές μπροστά στην απόκτηση του πλούτου: πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο που αποδόμησε (με στυλ) τον γκανγκστερικό τρόπο ζωής σε ταινίες με τις οποίες θα μείνει για πάντα ταυτισμένος (Καζίνο, Τα Καλά Παιδιά, ακόμα και Ο Λύκος της Γουόλ Στριτ). Εδώ, από τα vintage αυτοκίνητα μέχρι τις εναέριες λήψεις των εθίμων και τα αναγνωριστικά μονοπλάνα, ο Σκορσέζε δημιουργεί ένα συναρπαστικό, χειροπιαστό time and place, που σιγά-σιγά δηλητηριάζει με τις μηχανορραφίες κάποιων από τους χειρότερους χαρακτήρες ολόκληρης της καριέρας του – μιας καριέρας που έχει χτιστεί, άλλωστε, πάνω στις προαναφερθείσες ιστορίες απαίσιων ανθρώπων. Οι Δολοφόνοι του Ανθισμένου Φεγγαριού είναι σίγουρα η πιο σημαντική από όλες αυτές, με ένα συγκινητικό, πολυεπίπεδο φινάλε που φανερώνει την προσωπική επένδυση του σκηνοθέτη στο απαραίτητο αυτό έργο του.