«Ξεχασμένος Άνθρωπος»: Ο πίνακας ζωγραφικής που δίνει τον ορισμό της νίκης του Ντόναλντ Τραμπ

Η λεπτομερής εικόνα μπορεί να κατανεμηθεί σε ξεχωριστά τμήματα. Μπροστά από έναν φωτισμένο Λευκό Οίκο, με μεσίστια την αμερικανική σημαία, όλοι οι προηγούμενοι πρόεδροι των ΗΠΑ είναι συγκεντρωμένοι. Στο αριστερό πλάνο είναι ένας λευκός άνθρωπος ντυμένος με ρούχα της σημερινής εποχής, κάθεται σε ένα παγκάκι, ρίχνει το βλέμμα του προς τα κάτω, «αλλόφρων και απελπισμένος σκέφτεται το μέλλον του», όπως έχει πει ο καλλιτέχνης. Πιο κοντά του στέκονται (πιθανότατα) ο Αβραάμ Λίνκολν, ο Ρόναλντ Ρίγκαν, ο Τόμας Τζέφερσον και ο Τζορτζ Ουάσινγκτον, οι οποίοι τείνουν τα χέρια προς αυτόν, καθώς κοιτούν ικετευτικά προς τη φιγούρα στα δεξιά: τον Μπαράκ Ομπάμα. Ο Ομπάμα βρίσκεται σε απόσταση, με τα χέρια σταυρωμένα κοιτώντας μακριά, περιτριγυρισμένος από μία ομάδα προέδρων που χειροκροτεί συμπεριλαμβανομένων των Μπιλ Κλίντον και Φράνκλιν Ρούσβελτ. Ο πατέρας του έθνους Τζέιμς Μάντισον γνέφει προς τα πόδια του Ομπάμα σε μια “Τι κάνεις;” χειρονομία. Στα πόδια του Ομπάμα βρίσκεται το αμερικανό Σύνταγμα, το οποίο ποδοπατάει.Δεν θα κερδίσει βραβεία για την καλλιτεχνική του αξία ή λεπτότητα, αλλά ο πίνακας του McNaughton έγινε γνωστός σε όλη τη χώρα. Ο Ντόναλντ Τραμπ αναφέρθηκε σε αυτόν έμμεσα στη νικητήρια ομιλία του την περασμένη εβδομάδα, δηλώνοντας ότι «οι ξεχασμένοι άνδρες και γυναίκες της χώρας μας δεν θα είναι πλέον ξεχασμένοι».

Αργότερα το ίδιο βράδυ ο παρουσιαστής των ειδήσεων του Fox News, Σον Χάνιτι, ένθερμος υποστηρικτής του Τραμπ, έδειξε την εικόνα του « Ξεχασμένου Ανθρώπου» σε πλήρη οθόνη. « Είναι αυτός που έχει μείνει εκτός» εξήγησε ο Χάνιτι. “Οι άνθρωποι του Ουισκόνσιν, του Οχάιο, της Αϊόβα, οι άνθρωποι του Μίτσιγκαν, της Πενσυλβάνια και σε όλη τη χώρα αυτή, είδαν τι ήταν αυτές οι εκλογές: μία τεράστια κυβερνητική αποτυχία … μια απότομη επιδείνωση σε αυτή τη χώρα και άνδρες και γυναίκες, συμπολίτες μας ξεχασμένους, όπως αυτός ο τύπος στο παγκάκι. Αυτό είναι.

Λίγες μέρες αργότερα, σύμφωνα με τον McNaughton, ο Χάνιτι απέκτησε τον πίνακα. Σκοπεύει να τον δωρίσει στον Τραμπ για να τον κρεμάσει στο Λευκό Οίκο.

Ο Τραμπ χρησιμοποίησε ξανά τη φράση «Ο Ξεχασμένος Άνθρωπος» σε μια κίνηση αλληλεγγύης προς τον παλιομοδίτικο τρόπο σκέψης περί «σιωπηλής πλειοψηφίας» – και «ξεχασμένης Αμερικής». Παρότι συμπεριέλαβε «άνδρες και γυναίκες» στη νικητήρια ομιλία του, η εκστρατεία του επιστράτευσε την ίδια εικόνα που κάποτε δημιούργησε το συνασπισμό του Ρούσβελτ: τον άνθρωπο της “ξεχασμένης” λευκής εργατικής τάξης, τονίστηκε σε άρθρο της εφημερίδας «New York Times».

Πριν την προεδρία του Ομπάμα, ο 48χρονος McNaughton ήταν ένας άγνωστος καλλιτέχνης που ζωγράφιζε τοπία και βιβλικά θέματα. Αλλά έκανε στροφή , φιλική προς το συντηρητικό Tea Party αρχής γενομένης με τον πίνακα «One Nation Under God». Σε στυλ τελικής κρίσης ο Ιησούς Χριστός βρίσκεται στο κέντρο κρατώντας το Σύνταγμα. Πίσω του είναι πάνθεον των πατριωτών, στρατιώτες και θρησκευτικές προσωπικότητες. Στο δεξί του χέρι είναι οι ενάρετοι σύγχρονοι πολίτες (ο στρατιώτης, η μητέρα, ο γιατρός, ο ιερέας), και στα αριστερά του είναι οι κολασμένοι ή όπως το έθεσε ο καλλιτέχνης σε σχολιασμούς του «εκείνοι που έχουν αποδυναμώσει τη χώρα»: μια δικαστής, ένας επιχειρηματίας, ένας δημοσιογράφος ειδήσεων, ένας δικηγόρος, ένας ηθοποιός, ένας φιλελεύθερος ακαδημαϊκός κρατώντας στο χέρι την «Καταγωγή των Ειδών» του Δαρβίνου και μια έγκυος μητέρα, που προφανώς σκέφτεται να κάνει άμβλωση.

Ο «Ξεχασμένος Άνθρωπος» ήρθε ένα χρόνο αργότερα και ο McNaughton πήρε τα πάνω του. Τα θέματά του είναι σταθερά: Το «Ένα έθνος υπό τον σοσιαλισμό» απεικονίζει τον Ομπάμα να καίει το Σύνταγμα, στο «Τέλος της Αμερικής», ο Ομπάμα παίζει βιολί, ενώ η Ουάσιγκτον είναι στις φλόγες. Σε άλλον πίνακα ο καλλιτέχνης απεικονίζει την Χίλαρι Κλίντον σε μια μίμηση της «Κραυγής» του Μουνκ. Κατά την άποψη του McNaugton η Κλίντον «ζωγράφισε μια προσεκτική εικόνα του εαυτού της, αλλά πίσω από τις πινελιές βρίσκεται η αλήθεια».

Ακόμη πιο θρασύς είναι ο πίνακας «Wake up America», στoν οποίo ο Ομπάμα εμφανίζεται να βγάζει λόγο, ενώ βρέχει χαρτονομίσματα δολαρίων και ξένοι ηγέτες χειροκροτούν στο παρασκήνιο. Το συνεπαρμένο πλήθος κόσμου αγνοεί το γεγονός ότι είναι αλυσοδεμένο – μόνο ο «Ξεχασμένος Άνθρωπος», ο ίδιος λευκός άνδρας, προσπαθεί να σπάσει τα δεσμά. Ο McNaughton έχει αρνηθεί οποιοδήποτε στοιχείο ρατσισμού στο έργο του, αλλά οι εικόνες του δεν μπορούν στηρίξουν τον ισχυρισμό του, ειδικά μία που απεικονίζει τον πρώτο μαύρο πρόεδρο των ΗΠΑ να υποδουλώνει με τα δολάρια και τα λόγια έναν κυρίως λευκό πληθυσμό.

Αμερικανοί συντηρητικοί έχουν δηλώσει οργή για σύγχρονες εικόνες τέχνης, όπως του Αντρές Σεράνο ή του Ρόμπερτ Μέιπλθορπ. Ο McNaughton αποδεικνύει ότι μπορούν να εντάξουν δικούς τους προσβλητικούς συμβολισμούς, αν και με ένα μουχλιασμένο, ρετρό στυλ, εκτιμά ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Στιβ Ρόουζ σε άρθρο του στην εφημερίδα «The Guardian» και συνεχίζει: «Ο Ρόμπετ Χιους θα το αποκαλούσε το σοκ του παλαιού. Η διαφορά είναι, ούτε οι κριτικοί τέχνης, ούτε οι στόχοι του πινέλου του McNaughton, μπορούν να λάβουν την τέχνη του σοβαρά υπόψη. Προκαλεί περισσότερο χλευασμό και παρωδία παρά οργή. Αλλά πολλοί άνθρωποι προφανώς την παίρνουν στα σοβαρά – συμπεριλαμβανομένου, ενδεχομένως του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ. Αν οι ΗΠΑ έχουν εμπλακεί σε έναν πολιτιστικό πόλεμο η τέχνη του McNaughton δείχνει πόσο πολύ έχει οπισθοχωρήσει η πρώτη γραμμή».