Φέτος πρωταγωνιστεί, μαζί με άλλες έξι γυναίκες συναδέλφους της, στην παράσταση Top Girls της της Caryl Churchill σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου. Το Top Girls διέπεται από μια βασική φεμινιστική προβληματική αλλά στην πραγματικότητα με αφορμή μία κριτική στον θατσερισμό, εξετάζει τι σημαίνει χειραφέτηση, τι σημαίνει δικαίωμα και ταυτόχρονα ποιο είναι το τίμημα που οφείλει να πληρωθεί για να αναληφθούν οι νέοι ρόλοι σε κοινωνικό, προσωπικό και πολιτικό επίπεδο.
Στη συνάντησή μας, που έγινε στο φουαγέ του θεάτρου Πόρτα, η Μαρία Καβογιάννη είναι ετοιμόλογη, ορμητική, αυθόρμητη, διορθώνει τον εαυτό της, γελάει με τις ίδιες τις απόψεις της και παραδέχεται πόσο ζηλεύει τους συναδέλφους της στο εξωτερικό.
Πάντως το Hollywood Report στο review του για το Ένας άλλος κόσμος του Χριστόφορου Παπακαλιάτη, εκεί που η Μαρία Καβογιάννη ζούσε ένα λοβ στόρι με τον βραβευμένο με Όσκαρ Τζιν Κ. Σίμονς, την εξυμνούσε γράφοντας “ the standout is Kavogianni as the desperately unhappy housewife who becomes reawakened to the possibility of lover. Her endlessly soulful eyes well justify Simmons’ character gushing, “I don’t understand a word, but I love your expressions.”
Ποια είναι η δική σας συμμετοχή στην παράσταση; Ερμηνεύω τρεις διαφορετικούς γυναικείους χαρακτήρες, με κοινή βάση τους ισχυρούς δεσμούς που έχουν με τις οικογένειές τους.
Αυτοί οι δεσμοί τους εμποδίζουν στην καθημερινότητά τους; Όχι, η μία από αυτές είναι Αγγλίδα εξερευνήτρια, είναι πολύ δεμένη με την αδερφή της αλλά θα κάνει ταξίδια, θα κάνει αυτό που θέλει.
Αυτό το μοντέλο γυναίκας που τα προλαβαίνει όλα υφίσταται; Όχι, κι αυτό θέλει να δείξει το έργο. Δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλα τέλεια. Υπάρχουν φορές που στο βωμό της δουλειάς μπορείς να εγκαταλείψεις την οικογένεια, την ανατροφή του παιδιού.
Αυτό είναι θυσία ή επιλογή; Αυτό είναι επιλογή.
Το έργο πραγματεύεται αυτό το δίλημμα; Και αυτό. Αλλά μιλάει και για κάτι πιο ολοκληρωμένο, για το πότε ένας άνθρωπος είναι ευτυχισμένος.
Πότε ένας άνθρωπος είναι ευτυχισμένος; Νομίζω ότι είναι ένας συνδυασμός πραγμάτων που τον κάνουν ευτυχισμένο. Ένας άνθρωπος, είτε άνδρας είτε γυναίκα, έχει όνειρα και δεν είναι μόνο η οικογένεια που τον ορίζει∙ είναι η προσωπικότητα, τα ταλέντα, όσα θέλει να κάνει, η φιλία. Υπάρχει πολυπλοκότητα και πλουραλισμός σε αυτά που είμαστε. Πάντως η αλήθεια είναι ότι εγώ όλο με γυναίκες συνεργάζομαι, δεν εννοώ μόνο στα επαγγελματικά.
«Ζηλεύω όσους θα δουν πράγματα που δε θα μπορέσω εγώ να δω εγώ. Βέβαια μετά σκέφτομαι τους πιο νέους από μένα που δεν έχουν δει αυτά που έχω δει εγώ. Αλλά ξέρεις, επειδή η ζωή προχωράει κάθε τι καινούριο είναι πολύ μεγάλη πρόκληση».
Γιατί; Οι γυναίκες έχουν μια δυναμικότητα πολύ ισχυρή που δεν φαινόταν παλιά, γιατί δεν είχαν τη δυνατότητα να τη δείξουν. Φαντάζομαι ότι με την πάροδο των χρόνων οι γυναίκες θα καταλάβουν όλα τα κέντρα αποφάσεων.
Αν ξεπεράσουμε το θέμα του φύλου, τι προσωπικότητες θέλουμε να παίρνουν τις αποφάσεις; Μεστοί άνθρωποι, με γνώση, με καλλιέργεια. Πάντως δεν λέω ότι οι γυναίκες παίρνουν τη θέση των ανδρών επειδή εκείνοι είναι ανίκανοι, αλλά επειδή ανεξαρτήτου φύλου χρειαζόμαστε ισχυρές προσωπικότητες που ξέρουν να παίρνουν αποφάσεις.
Εσείς παίρνετε εύκολα αποφάσεις; Καθόλου. Μπορεί να υπάρχουν τέσσερις καρέκλες άδειες και να σκέφτομαι για ώρα σε ποια θα κάτσω.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Είναι οι πολλές επιλογές που σας αγχώνουν; Νομίζω ότι είναι και λίγο κληρονομικό. Αλλά πάντα σκέφτομαι ότι εκείνη η θέση θα είναι λίγο καλύτερη από αυτή εδώ, πιο αναπαυτική. Και με το φαγητό το παθαίνω, παραγγέλνω και μετά βλέπω του διπλανού και λέω «μήπως είναι καλύτερο;».
Αυτό έχει να κάνει και με τη φαντασία; Ένας άνθρωπος που φαντάζεται ότι κάπου αλλού είναι καλύτερα είναι πιθανόν ένας άνθρωπος που θέλει να πάει παραπέρα. Μπορεί. Αλλά από την άλλη αυτή η αναποφασιστικότητα έχει στοιχεία και ανασφάλειας, σημαίνει ότι δεν εμπιστεύεσαι πολύ τον εαυτό σου.
Πώς κατακτάται αυτή η εμπιστοσύνη στον εαυτό; Από τις σωστές ή από τις λάθος αποφάσεις; Αυτό δεν μπορώ να στο πω, δεν το ξέρω. Είναι όμως ελκυστικό ένας άνθρωπος να μην έχει απόλυτη εμπιστοσύνη στον εαυτό του.
Από ποια άποψη; Νομίζω ότι είναι ένας άνθρωπος χωρίς εγωισμό. Και αυτοί με ελκύουν περισσότερο από έναν άλλον που τα ξέρει όλα. Ένας ανασφαλής θα το ψάξει περισσότερο, μπορεί να κουράζεται αλλά το ψάχνει. Δεν έχω μετανιώσει για αποφάσεις που έχω πάρει αλλά μέχρι να της πάρω έχει περάσει ένα μεγάλο ψυχοφθόρο διάστημα.
Στη λήψη αποφάσεων ποιος μπορεί να βοηθήσει; Οι φίλοι, πάντα οι φίλοι. Ε, ειδικά όταν ασχολούμαστε με το ίδιο επάγγελμα, έχουν άποψη και μπορεί να είναι πιο αποφασιστικοί από μένα. Κι εγώ σε φίλους μου μπορεί να είμαι πιο αποφασιστική στο να τους πω την άποψη μου.
Δίνετε συμβουλές; Πολύ, για όλα∙ καλλιτεχνικά, ερωτικά, οικογενειακά, επαγγελματικά. Και αντίστοιχα σε αυτούς που δίνω συμβουλές, μου δίνουν κι αυτοί.
Πώς διαλέγετε τους φίλους σας; Αυτό είναι χημεία. Κάτι βρίσκεις σε έναν άνθρωπο και ξαφνικά σε ελκύει, δεν μπορώ να σου πω ακριβώς τι είναι αυτό το «κάτι». Έχει μια αύρα ο κάθε άνθρωπος, έχει έναν τρόπο, μια λειτουργία που σε γοητεύει. Το χιούμορ ίσως είναι πρώτα απ’ όλα.
Εσείς με τι γελάτε; Με τις καταστάσεις περισσότερο. Μια αυθόρμητη συνθήκη μπορεί να με κάνει να γελάσω πάρα πολύ.
Πώς μπορεί να καταφέρει κάποιος να αποδώσει το κωμικό; Πρέπει να έχει μέσα του και δραματική φύση. Γιατί ποτέ δεν μπορείς επιφανειακά να δώσεις μια κωμική πλευρά του εαυτού σου εάν δεν έχεις μια δραματική επειδή και οι δύο θέλουν αλήθεια. Για μένα, το επιτηδευμένο δεν είναι κωμικό. Το αυθόρμητο όμως και το αληθινό, αυτό που συμβαίνει χωρίς ιδιαίτερο στόχο δηλαδή αυτό που προκύπτει μπορεί να είναι γνήσια κωμικό.
«Η μητέρα μου ήταν άκρως συναισθηματική και εσωστρεφής ενώ ο πατέρας μου ήταν εξωστρεφής και είχε πηγαίο χιούμορ. Νομίζω ότι αυτά τα στοιχεία κάπως ενώθηκαν μέσα στην ψυχή μου».
Έχετε όμως ερμηνεύσει και πολύ κωμικούς και έντονα δραματικούς ρόλους, εξ ίσου επιτυχημένα. Αυτό προκύπτει από το ότι μεγάλωσα σε μια οικογένεια με πολύ χιούμορ, με πολύ γέλιο μέσα στο σπίτι μου. Η μητέρα μου ήταν άκρως συναισθηματική και εσωστρεφής ενώ ο πατέρας μου ήταν εξωστρεφής και είχε πηγαίο χιούμορ. Νομίζω ότι αυτά τα στοιχεία κάπως ενώθηκαν μέσα στην ψυχή μου. Για μένα είναι πιο δύσκολο να κάνεις τον άλλον να γελάσει αλλά κάποιοι άνθρωποι το έχουν έμφυτο.
Τέτοιους ανθρώπους σας αρέσει να συναναστρέφεστε; Ναι, μου αρέσει. Και το πιστεύω ακράδαντα ότι ένας άνθρωπος που έχει χιούμορ έχει ευφυΐα.
Στο θέατρο ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός καλού συνεργάτη; Πρέπει να αγαπάει ο ένας τον άλλον, εκείνη τη στιγμή. Δε σου λέω απαραίτητα να είστε φίλοι από παλιά και να έχετε εδραιώσει μια σχέση αγάπης αλλά όταν είσαι πάνω στη σκηνή, όταν είσαι στις πρόβες βλέπεις τη δοτικότητα των ανθρώπων. Το να βοηθάς συναισθηματικά τον συνάδελφο είναι ένα πολύ καλό στοιχείο, όπως και η χημεία που βγαίνει στην σκηνή και εισπράττεται ως μαγεία από τον κόσμο.
Αν μια βραδιά στο θέατρο δεν πάει καλά πώς αισθάνεστε; Δεν υπάρχει ενοχή, μπορεί να υπάρχει λύπη με τη σκέψη «γιατί δεν έκανα τον άνθρωπο που ήρθε να μας δει να περάσει καλά;». Ενοχή θα υπήρχε αν οι συντελεστές της παράστασης επί τούτου αδιαφορούσαν για το κοινό και δεν έδιναν όλο τον εαυτό τους. Δεν μπορείς να ελέγξεις γιατί δεν αρέσει σε κάποιον θεατή, εσύ κάνεις τα πάντα για να του αρέσει γιατί εσένα σου αρέσει. Η πρόθεση είναι το παν, από εκεί και πέρα λογικό είναι να συμβαίνει και αυτό. Έτσι είναι το θέαμα, σε κάποιους θα αρέσει, σε άλλους όχι. Μέσα στη ζωή είναι.
Εσείς πώς είστε σαν θεατής; Πιστεύω ότι είμαι καλοπροαίρετος. Νιώθω τους ανθρώπους που έχουν βασανιστεί, που έχουν δουλέψει, καταλαβαίνω όλη τη διαδικασία και γι’ αυτό είμαι καλοπροαίρετη.
Εάν από αύριο, για κάποιο λόγο, δεν θα μπορούσατε να συνεχίζετε να δουλεύετε σαν ηθοποιός τι θα κάνατε; Θα ήθελα να έχω την οικονομική δυνατότητα να κάνω ταξίδια. Θα ήθελα να γνωρίσω τον τρόπο που δουλεύουν στο εξωτερικό στο θέατρο, το πώς σκηνοθετούν, θα ήθελα να μάθω να ζωγραφίζω, η μαμά μου ζωγράφιζε και είχα όνειρο να μπω στη Σχολή Καλών Τεχνών, και ξεναγός θα ήθελα να γίνω. Νομίζω ότι επειδή σε αυτή τη δουλειά υποδυόμαστε ρόλους και γινόμαστε κάποιοι άλλοι έχω ζήσει αρκετούς ανθρώπους, τους έχω βιώσει, τους έχω αγαπήσει, έχω λυπηθεί που τους χάνω, αλλά τους έχω ακόμη μέσα μου· θετικά το λέω αυτό. Μπορεί ο άνθρωπος να κάνει πολλά αλλά χρειάζεται περισσότερο χρόνο ζωής.
Η σχέση σας με τον χρόνο ποια είναι; Δεν μ’ αρέσει που φεύγει τόσο γρήγορα. Θα ήθελα να ζούμε πολλά περισσότερα χρόνια από αυτά που ζει κατά μέσο όρο ο άνθρωπος. Ζηλεύω όσους θα δουν πράγματα που δε θα μπορέσω εγώ να δω εγώ. Βέβαια μετά σκέφτομαι τους πιο νέους από μένα που δεν έχουν δει αυτά που έχω δει εγώ. Αλλά ξέρεις, επειδή η ζωή προχωράει κάθε τι καινούριο είναι πολύ μεγάλη πρόκληση.
Το μέλλον θα είναι καλύτερο; Εγώ πάντα αισιόδοξη είμαι αν και λένε ότι δε θα υπάρχει Γη μετά από κάποια πολλά χρόνια. Δε θέλω να το σκέφτομαι αυτό. Είμαι πάντα στο όνειρο. Έτσι κι αλλιώς πάντα νομίζω ότι ζω μια ταινία, πως όλη η ζωή είναι μια ταινία.
Ποιος τη σκηνοθετεί; Μπορεί κι εγώ, μπορεί και το σύμπαν να σκηνοθετεί κάποιες φορές.
Υπάρχει τύχη; Ίσως, δεν ξέρω. Τύχη, ατυχία. Κάποιες φορές ζηλεύω το πώς δουλεύουν οι συνάδελφοι στο εξωτερικό.
Είχατε βέβαια την εμπειρία να συμπρωταγωνιστήσετε με τον Τζιν Κ. Σίμονς στο «Ένας άλλος κόσμος». Εκεί ήταν ευτυχία. Η παραγωγή που ήταν εξαιρετική, το ότι έπαιξα μαζί με έναν σπουδαίο ηθοποιό που έχει πάρει Όσκαρ, η φροντίδα του Χριστόφορου προς εμάς, όλο αυτό που ζήσαμε και το αποτέλεσμα που άρεσε. Είναι από αυτά τα πράγματα που λες «το έκανα κι αυτό μέσα στη ζωή μου», όπως κάποια όνειρα που κάνουμε.
Εάν ήσασταν στο Χόλιγουντ με ποιους θα κάνατε παρέα; Με τη Μέριλ Στριπ. Την αγαπώ αυτή τη γυναίκα.
