Οι 10 καλύτερες ταινίες του 2023

Μια ευχάριστη ανακάλυψη έχει πάντα την αξία της, αλλά καμιά φορά δεν υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση από την επιβεβαίωση των προσδοκιών. Δεν ήταν δύσκολο να αποφασίσουμε για τις δέκα καλύτερες ταινίες του 2023.

Μερικά από τα σημαντικότερα ονόματα του παγκόσμιου σινεμά, με πρώτο και καλύτερο τον Μάρτιν Σκορσέζε, επέστρεψαν με νέες πολυαναμενόμενες ταινίες φέτος και όχι μόνο δεν απογοήτευσαν, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί και να έφτασαν στην κορυφαία στιγμή της καριέρας τους (looking at you, Κρίστοφερ Νόλαν, Γιώργο Λάνθιμο και Τζόναθαν Γκλέιζερ).

Ταυτόχρονα, το Barbenheimer (από το οποίο μόνο το ½ κατέληξε σε αυτή τη λίστα, αλλά μας κάλυψε το New Yorker για το άλλο μισό) αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον του κοινού για την μη-υπερηρωική εμπειρία της μεγάλης οθόνης, μόνο και μόνο για να της βάλει τρικλοποδιά η απεργία σεναριογράφων και ηθοποιών του Χόλιγουντ.

Από τη χρονιά που φεύγει, αξίζει να κρατήσετε τα παρακάτω:

10. Poor Things

Η παγκόσμια κυριαρχία του διδύμου Γιώργος Λάνθιμος – Έμμα Στόουν συνεχίζεται με αυτή την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου του Άλασντερ Γκρέι για μια ηρωίδα αναγεννημένη από το μηδέν με όπλο της την παντελή απουσία φόβου για τις συνέπειες: η απόλυτη απελευθερωτική φαντασίωση.

Η Στόουν υποδύεται μια γυναίκα στης οποίας το άψυχο σώμα ένας βικτωριανός Φρανκενστάιν, ο Δρ. Μπάξτερ (ο Γουίλεμ Νταφόε), έχει εμφυτεύσει τον εγκέφαλο του νεκρού εμβρύου της για να την επαναφέρει στη ζωή. Στην αρχή το δημιούργημά του, η Μπέλα, έχει ενήλικο σώμα αλλά παιδικό μυαλό και συμπεριφορά. Όταν ένας φιλήδονος δικηγόρος (Μαρκ Ράφαλο) την πείθει να τον ακολουθήσει σε μια περιήγηση ανά την Ευρώπη για να γνωρίσει την καλή ζωή και τις απολαύσεις της σάρκας, του ουρανίσκου και του πνεύματος, ξεκινά το ταξίδι της Μπέλα προς το ολικό YOLO. Εφευρετική, αστεία και αισθητικά μοναδική, η ταινία αναμφισβήτητα ανήκει στην Στόουν, που πλάθει μια από τις πιο συναρπαστικές κινηματογραφικές ηρωίδες του 21ου αιώνα.

— Διαβάστε στην Popaganda την ερχόμενη εβδομάδα τη συνέντευξη της Έμμα Στόουν.

9. Στη Φωτιά

Σε αυτή την ταινία, ο Μπενουά Μαζιμέλ είναι ένας ευκατάστατος, ξακουστός γαστρονόμος (τρεις λέξεις που περιγράφουν το απόλυτη dream job, με το επιπλέον ατού ότι δεν είναι καν job) που περνάει τις μέρες του μαγειρεύοντας, τρώγοντας και φλερτάροντας με τη Ζιλιέτ Μπινός στο απαλό φυσικό φως της γαλλικής εξοχής.

Χρειάζεται κάτι παραπάνω για να κερδίσει το Στη Φωτιά μια θέση όχι μόνο στο top 10 της Popaganda, αλλά και της ζωής γενικότερα; Πέρα από τις προφανείς συγκρίσεις με προκατόχους όπως η Γιορτή της Μπαμπέτ, η ταινία κάνει και μια ενδιαφέρουσα παράκαμψη ως λιγότερο twisted ξαδερφάκι της Αόρατης Κλωστής του Πολ Τόμας Άντερσον, πριν την προσγείωσή της σε κάτι πιο ανθρώπινο και οικουμενικό. Τι κι αν ο τρόπος που την παρακολουθήσαμε (με καμμένη πίτσα από το σούπερ μάρκετ) θα προκαλούσε επί τόπου ανεύρυσμα στους γκουρμέ ήρωές της; Μια ταινία που αποθεώνει το φαγητό με τόση προσοχή και απόλαυση θα έχει πάντα θέση στην καρδιά και στη δεκάδα μας.

8. Το Ήσυχο Κορίτσι

“Kill them with kindness” λέει ένα ρητό, και το σκηνοθετικό ντεμπούτο του ιρλανδού Κολμ Μπέριντ κάνει ακριβώς αυτό, πολτοποιώντας τις καρδιές όσων έχουν την τύχη να βρεθούν στο μονοπάτι του (ή στο λιβάδι του, η ταινία έχει πολλά τέτοια).

Οι γονείς ενός μικρού κοριτσιού, για λίγο ανήμποροι να το φροντίσουν, το στέλνουν να μείνει με συγγενείς για το καλοκαίρι. Το ντροπαλό και πληγωμένο παιδί βρίσκει καταφύγιο στη αγάπη των προσωρινών γονιών του, την οποία ξεπληρώνει όταν αποκαλύπτεται η δική τους προσωπική τραγωδία. Μιλώντας μια γλώσσα που αργοπεθαίνει, αυτή η προσεγμένη, “λεπτοκαμωμένη” ταινία (υποψήφια για Όσκαρ στη Διεθνή κατηγορία) έχει περισσότερη συναισθηματική αλήθεια και δύναμη από όλες τις φετινές κυκλοφορίες μαζί.

7. Ζώνη Ενδιαφέροντος

Ένα ειδυλλιακό εξοχικό τοπίο φιλοξενεί την οικογένεια του Ρούντολφ Χες (Κρίστιαν Φρίντελ) και της γυναίκας του (Σάντρα Ούλερ – παίζει αυτή τη φορά να την γράψαμε σωστά). Mood διακοπών. Το σπίτι τους είναι πάντα ανοιχτό για φίλους, το παιχνίδι και το κολύμπι στη διπλανή λίμνη αποτελεί κομμάτι της καθημερινότητας, ο ανθισμένος κήπος δίνει μια όμορφη νότα στις βόλτες με το νεογέννητο. Όμως, ένα σωρό μικρές λεπτομέρειες συνθέτουν τη φρικιαστική μεγάλη εικόνα: είμαστε στη δεκαετία του 1940, η κατοικία βρίσκεται δίπλα στο Άουσβιτς, μια βαρκάδα μπορεί να διακοπεί από την παρουσία ανθρώπινων κοκκάλων στο νερό, το λίπασμα των λουλουδιών περιέχει ανθρώπινες στάχτες.

Μεταφέροντας στο σινεμά το ομώνυμο βιβλίο του Μάρτιν Έιμις, ο βρετανός σκηνοθέτης της Γέννησης και του Κάτω από το Δέρμα, Τζόναθαν Γκλέιζερ, οδηγεί τον θεατή αργά και υπόγεια προς την απόλυτη συναισθηματική κατεδάφιση, με τις έννοιες της ανθρωπιάς, της μνήμης, της γνώσης και της συνενοχής να τον περικυκλώνουν χωρίς να προσφέρεται καμία απόδραση.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το Άουσβιτς σήμερα: Επίσκεψη στην καρδιά του τέρατος

6. Τα Πνεύματα του Ινισέριν

Μεγάλες στιγμές για την Ιρλανδία (και) σε αυτή τη λίστα, όπου εκτυλίσσεται και η επανένωση της τριάδας της Αποστολής στην Μπριζ: στο απομονωμένο νησί του τίτλου, ενώ ο εμφύλιος μαίνεται στην ξηρά, ο Κολμ (Μπρένταν Γκλίσον) ξυπνάει μια μέρα και αποφασίζει ότι δεν θέλει να είναι πια φίλος με τον αφελή και βαρετό Πόντρικ (Κόλιν Φάρελ).

Από εκεί και πέρα, ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Μάρτιν ΜακΝτόνα αναλαμβάνει να δείξει τον ορισμό του “that escalated quickly”, περνώντας μέσα από τους χαρακτηριστικούς πνευματώδεις διαλόγους του σε έναν υπαρξιακό παραλογισμό με φιλοσοφικές προεκτάσεις. Και, φυσικά, πολλές βρισιές.

— Διαβάστε ολόκληρη την κριτική μας εδώ.

5. Ανατομία Μιας Πτώσης

Η πτώση ενός άντρα από το παράθυρο αποτελεί το σημείο εκκίνησης του Ανατομία Μιας Πτώσης, της νέας ταινίας της Ζιστίν Τριέ, μιας ακτινογραφίας ενός γάμου μεταμφιεσμένης σε δικαστικό procedural (η ταινία διαρκεί 2,5 ώρες, άρα έχει άφθονο χρόνο να τα κάνει όλα αυτά πολύ καλά).

Η Σάντρα Ούλερ, η γερμανίδα ηθοποιός που διανύει μια εξαιρετική χρονιά χάρη στην ερμηνεία της σε αυτήν εδώ την ταινία και στη Ζώνη Ενδιαφέροντος, υποδύεται τη σύζυγο στην οποία πέφτουν οι υποψίες για τον θάνατο του άντρα, καθότι δεν είναι ξεκάθαρο αν ήταν ατύχημα, αυτοκτονία ή δολοφονία. Κατά τη διάρκεια της δίκης της, αποκαλύπτονται όλες οι πτυχές του γάμου της και οι ιδιωτικές, σκοτεινές στιγμές ενός ζευγαριού, με οξυδερκή και εξαντλητικά ειλικρινή τρόπο.

Διαπροσωπικό δράμα, gender politics και δικαστικό μυστήριο συνδυάζονται αριστοτεχνικά στην ταινία που κέρδισε το φετινό Χρυσό Φοίνικα. 

4. Στο Στοιχείο Τους

Υπάρχει ακόμα πληθώρα απολαύσεων στα πρωτότυπα δημιουργήματα της Pixar: αντί να κάνουμε μνημόσυνο, λοιπόν, για τη “χρυσή εποχή” του κορυφαίου στούντιο, μπορούμε να δώσουμε την ευκαιρία και την υπομονή μας σε ιδέες όπως αυτή εδώ, της οποίας η παρουσία και μόνο στις κινηματογραφικές αίθουσες σταδιακά την μετέτρεψε σε ένα από τα πιο αξιοσημείωτα success stories της χρονιάς.

Η παιχνιδιάρικη ιστορία της απαγορευμένης έλξης δύο στοιχείων της φύσης (Νερό και Φωτιά) συνδύασε απλές, αλλά αποτελεσματικές αφηγηματικές αρετές με τις αισθητικές καινοτομίες στις οποίες μας έχει συνηθίσει η Pixar, με χιούμορ, ζεστασιά και γνήσιο συναίσθημα (μπορεί κάποιος να προσάψει πολλά στη νέα στρατηγική της ντισνεοκρατούμενης εταιρείας, αλλά τουλάχιστον δεν υπέκυψε ποτέ στη μόδα της ειρωνείας στα κινουμένων σχέδιά της, όπως οι περισσότεροι ανταγωνιστές της). Το Στο Στοιχείο Τους μπορεί να πατάει σε γνώριμους, κλασικούς συμβολισμούς, αλλά το κάνει με ειλικρίνεια και χιούμορ που δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τα παλιότερα αριστουργήματα που τόσοι επιλέγουν να νοσταλγούν, ενώ υπάρχουν άλλα εκκολαπτόμενα μπροστά τους.

— Διαβάστε τη συνέντευξη με το σκηνοθέτη, Πιτ Σον, εδώ.

3. Περασμένες Ζωές

Mια κορεάτισσα συγγραφέας (Γκρέτα Λι) που ζει στη Νέα Υόρκη με τον σύζυγό της (Τζον Μάγκαρι), επανενώνεται αρχικά μέσω Skype και Facebook με τον στενό παιδικό της φίλο (Τέο Γιου), με τον οποίο χωρίστηκε όταν οι γονείς της μετανάστευσαν στις ΗΠΑ, και αναγκάζεται να αντιμετωπίσει το “what if…?” που έχει φωλιάσει μέσα της όλα αυτά τα χρόνια.

Στο σκηνοθετικό της ντεμπούτο στο σινεμά, η δραματουργός Σελίν Σονγκ ανατρέπει τις προσδοκίες του βιογραφικού της με μια εμπειρία που υπερβαίνει τα όρια μιας θεατρικής προσέγγισης. Σε έναν κόσμο που συχνά απορρίπτει τις online συνδέσεις ως στείρες από αληθινό συναίσθημα, η Σονγκ επιδέξια δίνει ζωή στις διαδικτυακές τους συναντήσεις, μετατρέποντάς τις σε ένα συγκινητικό μπαλέτο χαμένων ευκαιριών. Όταν, δε, φτάνει η στιγμή της επανασύνδεσης της περασμένης και της τωρινής ζωής, η ταινία αφήνει την κεντρική της τριάδα να βρει τον δρόμο της σε μια καθοριστική συγκυρία με αυτοσυγκράτηση και οξυδέρκεια. Οι Περασμένες Ζωές είναι μια εξερεύνηση του περίπλοκου χορού ανάμεσα στην αγάπη, τον χρόνο και των μονοπατιών που δεν διαλέξαμε.

2. Οι Δολοφόνοι του Ανθισμένου Φεγγαριού

Στις αρχές της δεκαετίας του ’20 στην Οκλαχόμα οι Ινδιάνοι έχουν πλουτίσει από το πετρέλαιο και οι λευκοί επιχειρηματίες προσπαθούν με κάθε μέσο να καρπωθούν τα κέρδη που δεν τους ανήκουν. Βασιλιάς των δεύτερων (σε status και σε παρατσούκλι) είναι ο Γουίλιαμ Χέιλ (Ρόμπερτ Ντε Νίρο), που έχει καλλιεργήσει φιλικές αν και γλοιώδεις σχέσεις με την κοινότητα της φυλής των Οσέιτζ, σκάβοντας πίσω από την πλάτη τους έναν λάκκο που γεμίζει δεκάδες πτώματα, σε σημείο που αποφασίζει να επέμβει το νεοσυσταθέν τότε FBI.

Ο Μάρτιν Σκορσέζε μεγαλουργεί εκ νέου στους Δολοφόνους του Ανθισμένου Φεγγαριού, ζωγραφίζοντας με αίμα άλλη μια ιστορική τοιχογραφία, αυτή τη φορά στην αμερικάνικη Δύση, σε μια ιστορία με ηθικές συγκρούσεις και τραγικές αλήθειες που εκθέτουν τις διαχρονικές παθογένειες του πολυτραγουδισμένου αμερικάνικου έθνους. Και, επιπλέον, δίνει στον Λεονάρντο Ντι Κάπριο τον πιο περίπλοκο ρόλο της ζωής του, εξίσου χαρισματικό και γλοιώδη, king of the world και τιποτένιο μαζί.

— Διαβάστε ολόκληρη την κριτική μας εδώ.

1. Οπενχάιμερ

Η Μπρίτνεϊ Σπίαρς ανέλυσε το δίπολο “επαγγελματική καταξίωση/προσωπική απόγνωση” στο κλασικό τραγούδι της Lucky μέσα σε 3 λεπτά – ο Κρίστοφερ Νόλαν δημιουργεί ένα νέο, επίσης κλασικό έργο για το ίδιο θέμα μέσα σε περίπου 3 ώρες.

Όπως ο Οπενχάιμερ υπερέβη τα σύνορα της γνώσης και της επιστήμης για να αποκαλύψει το επόμενο βήμα της ανθρώπινης καταστροφής, έτσι και ο Νόλαν δοκιμάζει τα όρια της παρωχημένης φόρμας της βιογραφικής ταινίας για να παρουσιάσει ένα τολμηρό όραμα της απαράμιλλης ανακάλυψης και βαθιάς λύπης, δημιουργώντας έναν περίπλοκο ηθικό πυρήνα σε μια γνωστή ιστορία από το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον.

Βασισμένη στη βραβευμένη με Πούλιτζερ βιογραφία “American Prometheus”, η ταινία επικεντρώνεται κυρίως στο Πρόγραμμα Μανχάταν, για τις ανάγκες του οποίου ο επικεφαλής Οπενχάιμερ (Κίλιαν Μέρφι) και η ομάδα φυσικών του εργάστηκαν πυρετωδώς για δύο χρόνια στο κέντρο κατασκευής της ατομικής βόμβας στο Λος Άλαμος. Τον Οπενχάιμερ επιστράτευσε η αμερικανική κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από τον επίμονο στρατηγό Γκρέιβς (ο Ματ Ντέιμον πιο extra από ποτέ), σε μια προσπάθεια επίδειξης ισχύος, που μόνο εν μέρει είχε τελικά σχέση με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που θα σηματοδοτούσε η ρίψη της βόμβας στις ιαπωνικές πόλεις Χιροσίμα και Ναγκασάκι.

— Διαβάστε ολόκληρη την κριτική μας εδώ.