Τι πλούσια πόλη, τι φτωχή, παντού υπάρχουν άστεγοι

Το Μόναχο ψηφίστηκε από το περιοδικό Monocle η πιο ζωντανή πόλη του κόσμου, με την καλύτερη ποιότητα ζωής. Η ανεργία βρίσκεται λίγο πάνω από το 3%, το μικρότερο ποσοστό σε πόλη της Γερμανίας. Είναι η πόλη μερικών από τους τιτάνες της γερμανικής βιομηχανίας, όπως είναι η BMW, η Siemens και η Allianz. Είναι μια πόλη σε όλα αντίθετη από την δική μας πρωτεύουσα, την Αθήνα, που φέρει έντονα τα σημάδια της πολυετούς κρίσης. Ωστόσο, το φαινόμενο της αστεγίας, ούτε μια τέτοια πόλη μπορεί να το αποφύγει. “Η αστεγία δεν αντικατοπτρίζει την κοινωνικό-οικονομική κατάσταση μιας πόλης”, εξηγεί ο Ivan Juric, του Ιδρύματος Λάτση. 

Πρόκειται για πολύ διαφορετικές πόλεις, σε  πολύ διαφορετικές χώρες, με πολύ διαφορετική κατάσταση. Έτσι, και τα αίτια του φαινομένου της αστεγίας, είναι πολύ διαφορετικά. Στο Μόναχο, η αστεγία είναι αποτέλεσμα -όσο παράδοξο κι αν ακούγεται αυτό- της οικονομικής άνθισης της πόλης. 25.000 νέοι κάτοικοι έρχονται στην πόλη κάθε χρόνο, με την ελπίδα να βρουν δουλειά στην ανθηρή αγορά εργασίας του. Όμως μια δουλειά σε ένα εστιατόριο μπορεί να έχει μισθό 800 ευρώ και στο Μόναχο δεν μπορείς να βρεις γκαρσονιέρα με λιγότερα από 500-600 ευρώ. Στους δρόμους της πόλης μένουν γύρω στους 550 ανθρώπους, ενώ γύρω στους 4.000 φιλοξενούνται σε διάφορες δομές της πόλης. Το Μόναχο έχει ένα πολύ αποτελεσματικό σύστημα στέγασης και μακροπρόθεσμης αντιμετώπισης του προβλήματος, το οποίο όμως λόγω συνεχούς ζήτησης έχει αρχίσει να μπλοκάρει.

Στην Αθήνα, η αστεγία είναι ακόμα ένα αποτέλεσμα της κρίσης -όλο και περισσότεροι άνθρωποι χάνουν την δουλειά τους, αδυνατούν να βρουν καινούρια κι έτσι με τον καιρό, αδυνατούν να συντηρούν τα σπίτια τους. Μάλιστα, σύμφωνα με τη FEANTSA, την Ομοσπονδία Εθνικών Οργανισμών Αστεγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άστεγος δεν θεωρείται μόνο όποιος κοιμάται στο δρόμο. Υπάρχει το καθεστώς επισφαλούς αστέγου, που αφορά όποιον φιλοξενείται από συγγενείς ή φίλους, ή ακόμα όποιον έχει το δικό του σπίτι και κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή με έξωση ή δεν μπορεί να πληρώνει ρεύμα και νερό. Σύμφωνα με αυτόν τον ορισμό, γύρω στους 15.000 Αθηναίους μπορούν να χαρακτηριστούν ως άστεγοι -γύρω στους 1.500 από αυτούς μένουν στο δρόμο. Οι λύσεις που δίνονται στην Αθήνα είναι πρόχειρες, ασυνεπείς και αδυνατούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα στην πηγή του.

Τόσο στην Αθήνα, όσο και στο Μόναχο, υπάρχουν δομές υποστήριξης των αστέγων -για παράδειγμα, τα περιοδικά δρόμου Σχεδία και BISS αντίστοιχα, που πωλούνται από αστέγους ή ανέργους και αποτελούν σταθερό έσοδο. Και στις δύο πόλεις, το φαινόμενοτης αστεγίας επεκτείνεται, και ζητά δραστικές λύσεις. Οικονομικά εύρωστη πόλη ή όχι, καμία δεν γλιτώνει το πρόβλημα.