Η απίστευτη περιπέτεια της caretta caretta

«Στον Κυπαρισσιακό κόλπο που κάνουμε συστηματική προστασία και δεν υπάρχει ανθρώπινη παρέμβαση, οικοδομική-οικιστική, οι φωλιές αυξάνονται συνεχώς. Στην Κρήτη που υπάρχει τουριστική  πίεση, οι φωλιές διαρκώς μειώνονται. Στη Ζάκυνθο, που από το 2000 έγινε το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου, μετά από πίεση οικολογικών οργανώσεων, δική μας, της WWF, της Greenpeace και κάποιων άλλων, υπάρχει σταθερότητα. Δεν υπάρχει μείωση, δεν υπάρχει βέβαια και αύξηση. Έχει αυστηρή νομοθεσία, η οποία και πάλι, γίνεται μάχη για να τηρηθεί, γιατί είναι γνωστό ότι ο Έλληνας έχει την τάση να παρανομεί συνέχεια».

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι η χώρα μας προ δύο εβδομάδων, καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την επιβλαβή για την caretta caretta λειτουργία του ΧΥΤΑ στο Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου.

Η μεγαλύτερη δυσκολία συνεργασίας, αν και είναι οξύμωρο, εντοπίζεται στην Πελοπόννησο, όπου υπάρχει ακόμη χρόνος να προστατευθεί το φυσικό περιβάλλον.

«Προσπαθούμε να κατανοήσουν οι κάτοικοι στην περιοχή της Κυπαρισσίας ότι κερδίζουν μακροπρόθεσμα με το να παραμείνει ανέγγιχτος ο τόπος. Είναι ένας μικρός παράδεισος από άποψη φύσης. Ο οικολογικός τουρισμός, τουρίστες οι οποίοι θα ‘θελαν να βρεθούν σε μια τέτοια περιοχή ή να δουν χελώνα, και μόνο ότι εγγυώνται την πλήρη καθαριότητα των νερών και των παραλιών, θα είναι πολύ μεγαλύτερο κέρδος από το να κάνουν πέντε ταβέρνες κι ένα ξενοδοχείο ή να γίνει όπως στην Κρήτη, που έχει σε όλη τη μπροστινή πλευρά ξενοδοχεία».

Ο «Αρχέλων» διεξάγει και φέτος αρκετά προγράμματα.

«Είναι σε εξέλιξη τα προγράμματα της Ζακύνθου, σε συνεργασία με το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου, όπου η αρχή και ο βασικός συνεργάτης μας είναι ο φορέας του νησιού. Στον νότιο Κυπαρισσιακό κόλπο, όπου έχουμε πάρα πολλές φωλιές, έχουμε και το πρόγραμμα ‘Νέδα’, στο οποίο είναι το κομμάτι της Ηλείας. Έχουμε το πρόγραμμα της Κορώνης, μέσα στην πόλη, μικρό, με λίγες φωλιές. Το πρόγραμμα του Γυθείου, στην παραλία του Μαυροβουνίου, στο Λακωνικό κόλπο. Το πρόγραμμα του Αμβρακινού, το tagάρισμα των χελωνών, στα σύνορα μεταξύ Στερεάς και Ηπείρου, και στην Κρήτη, τα τρία προγράμματα που είναι Χανιά, Ρέθυμνο και νότια, στο Νομό Ηρακλείου, η Μεσσαρά, που είναι, κυρίως, τα Μάταλα.

Το πρόγραμμα με tagάρισμα, όπως το λέμε, είναι η τοποθέτηση ταυτότητας στις αρσενικές χελώνες στον κόλπο του Αμβρακικού, ένας μικρός κόλπος, κλειστός, που είναι καλό διατροφικό πεδίο και μπαίνουν και αρσενικές χελώνες, γιατί έχει ζεστά νερά. Εκεί, κάνουμε ένα πρωτότυπο πρόγραμμα όπου τις συλλαμβάνουμε μέσα στο νερό, πηγαίνουμε με φουσκωτές βάρκες, τις πιάνουμε και τους κάνουμε τις μετρήσεις και την ταυτοποίηση, αλλά μόνο στον Αμβρακικό. Δεν μπορεί να γίνει στην ανοιχτή θάλασσα, γιατί η χελώνα είναι τεράστια. Εκεί, η θάλασσα έχει ενάμισι μέτρο βάθος και ο ερευνητής που πιάνει τη χελώνα, μπορεί να πατήσει κάτω».

Στη Γλυφάδα υπάρχει το Κέντρο Διάσωσης Θαλάσσιας Χελώνας, όπου φιλοξενούνται και νοσηλεύονται οι τραυματισμένες χελώνες από όλη την Ελλάδα. Ήταν το μοναδικό Κέντρο στη Μεσόγειο μέχρι πρότινος και παραμένει το μοναδικό στη χώρα μας. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, έχουν δημιουργηθεί και σε άλλες μεσογειακές χώρες.

Μερικοί ασυνείδητοι αλιείς τις χτυπούν και τις τραυματίζουν ή τις σκοτώνουν και κάθε χρόνο σπάμε το ρεκόρ του προηγούμενου σε νεκρές χελώνες στις παραλίες. Είναι μεγάλο ποσοστό, 90% και πλέον, εκεί που κάποτε είχαμε αναφορές για 200 χελώνες και 250, έχουμε φτάσει τις 480, 550».

«Ιδρύθηκαν άλλα δύο κέντρα, ένα στην Ιταλία κι ένα στην Ισπανία και προσπαθούν να κάνουν και στην Τουρκία. Είναι ένας χώρος με αρκετές δεξαμενές (περίπου 30)  που πηγαίνουν όλες οι τραυματισμένες. Έρχονται περίπου 60-65 το χρόνο, απ’ αυτές οι 40 απελευθερώνονται, οι υπόλοιπες δεν καταφέρνουν να επιβιώσουν. Οι περισσότερες έρχονται με βαθιά χτυπήματα στο κεφάλι, από λοστούς ή τσεκούρια, που γίνονται από ανθρώπους στην προσπάθεια να τις σκοτώσουν, δεν το καταφέρνουν, τις αφήνουν, τις βρίσκουν κάποιοι ευαισθητοποιημένοι πολίτες ή οι λιμενικοί, τις φέρνουν στο Κέντρο Διάσωσης, τους κάνουμε θεραπεία, εγχειρήσεις, αν χρειάζεται, και μετά, κάποιες γίνονται καλά.

Μερικοί ασυνείδητοι αλιείς τις χτυπούν και τις τραυματίζουν ή τις σκοτώνουν και κάθε χρόνο σπάμε το ρεκόρ του προηγούμενου σε νεκρές χελώνες στις παραλίες. Είναι μεγάλο ποσοστό, 90% και πλέον, εκεί που κάποτε είχαμε αναφορές για 200 χελώνες και 250, έχουμε φτάσει τις 480, 550».

Παρά τις ενημερωτικές εκστρατείες στους αλιείς, κάποιοι αδιαφορούν, δεν αρκούνται να τις χτυπήσουν ή στην χειρότερη περίπτωση, να τις σκοτώσουν, αλλά επιδίδονται σε κτηνωδίες βασανίζοντας τες ειδεχθώς.

«Κάποιοι τους βγάζουν τα μάτια και τις αφήνουν, για να τις βασανίσουν. Και τυφλές, ζουν, αλλά δεν μπορούν να τραφούν κι έτσι, σε μερικούς μήνες, εξαντλούνται. Άλλοι τους καρφώνουν το στόμα για να μην μπορούν να φάνε. Ξεπερνά τον εκνευρισμένο ή θυμωμένο ψαρά που, για να βγάλει το άχτι του, χτυπάει μια χελώνα. Είναι βασανιστήριο. Αυτοί οι άνθρωποι είναι επικίνδυνοι και για τους συνανθρώπους τους. Ένας άνθρωπος που βασανίζει ένα ζώο -το βασανίζει, άλλο αν το σκοτώσει, επειδή το θεωρεί εχθρό του- είναι επικίνδυνος και για τους άλλους ανθρώπους».

Οι εθελοντές έρχονται στις 15/5 και φεύγουν στο τέλος Σεπτεμβρίου. Το λιγότερο που μπορεί να έρθει κάποιος από το εξωτερικό είναι για ένα μήνα και για Έλληνες είναι δύο εβδομάδες, γιατί δύσκολα ένας Έλληνας διαθέτει ένα μήνα ολόκληρο

Μέσα σ’ αυτή τη βαρβαρότητα, είναι ελπιδοφόρα η ανταπόκριση των νέων που εργάζονται εθελοντικά για να προστατεύσουν ένα τόσο σπάνιο είδος, ειδικά αν αναλογιστούμε πόσα εκατομμύρια χρόνια ζωής μετρά. Τα εθελοντικά προγράμματα ξεκινούν στα μέσα Μαΐου. Υπάρχουν υπεύθυνοι για κάθε κομμάτι των εργασιών, εναλλασσόμενες βάρδιες και η διαμονή τους είναι σε οργανωμένα camping.

«Οι εθελοντές έρχονται στις 15/5 και φεύγουν στο τέλος Σεπτεμβρίου. Το λιγότερο που μπορεί να έρθει κάποιος από το εξωτερικό είναι για ένα μήνα και για Έλληνες είναι δύο εβδομάδες, γιατί δύσκολα ένας Έλληνας διαθέτει ένα μήνα ολόκληρο. Εκείνος που θα έρθει από το εξωτερικό θα κάνει που θα κάνει το ταξίδι, θα κάτσει ένα μήνα. Είναι κάποιοι που κάθονται και δύο, τρεις και πέντε μήνες, όλο το καλοκαίρι. Έχουμε εθελοντές από Γερμανία, Αγγλία, Καναδά, Αμερική, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία».

Το εντυπωσιακό είναι ότι έχουμε πάρα πολλές κοπέλες. Κάθε τόσο τους ζητώ να μου στείλουν μια αναμνηστική φωτογραφία ποιοι είναι εκεί αυτή την περίοδο. Βλέπω 40 άτομα, 35 κοπέλες και 5 αγόρια. Λέω, παιδιά, τι γίνεται;

Υπάρχει και το πρόγραμμα εθελοντών που διαρκεί όλο το χρόνο και αφορά το Κέντρο Διάσωσης. Ο αριθμός των γυναικών, ωστόσο, σε σχέση με τους άντρες εθελοντές είναι συντριπτικός, κάτι που σχολιάζει με χιούμορ ο διευθυντής της οργάνωσης.

«Το εντυπωσιακό είναι ότι έχουμε πάρα πολλές κοπέλες. Κάθε τόσο τους ζητώ να μου στείλουν μια αναμνηστική φωτογραφία ποιοι είναι εκεί αυτή την περίοδο. Βλέπω 40 άτομα, 35 κοπέλες και 5 αγόρια. Λέω, παιδιά, τι γίνεται;

Οι γυναίκες συμμετέχουν περισσότερο, γιατί είναι πιο δοτικές, θέλουν να προσφέρουν. Εγώ περίμενα, δεν σας το κρύβω, ότι με τόσες πολλές και ωραίες κοπέλες απ’ όλο τον κόσμο, θα έρχονταν και αντίστοιχα αγόρια, μόνο και μόνο για την καλή παρέα. Αλλά δεν λειτουργεί έτσι. Δημοσιεύουμε φωτογραφίες κι είναι 30 κοπέλες, Σουηδέζες, Αγγλίδες, Γερμανίδες, Ελβετίδες, λέω θα έρχονται κι αγόρια, αλλά όχι. Στο εξωτερικό, τα αγόρια επιλέγουν πιο περιπετειώδη εθελοντικά προγράμματα, π.χ. στην Πυροσβεστική».

Ο Θεόδωρος Μπένος-Πάλμερ θέτει έναν σημαντικό στόχο που έχει άμεση σχέση με την ευαισθητοποίηση και δράση όλων μας.

«Αυτό που θέλουμε είναι να μην κινδυνεύουν πια οι θαλάσσιες χελώνες, να έχουμε τη δυνατότητα να παρεμβαίνουμε σε κάθε περίπτωση παρανομίας ή καταπάτησης νόμων, από ιδιώτη ή από το κράτος και να πιέζουμε. Εκεί, αλληλοβοηθιόμαστε με δέκα από τις πιο γνωστές οργανώσεις, ανταλλάσσουμε τεχνογνωσία και υπηρεσίες. Νομικοί σύμβουλοι μιας μεγάλης διεθνούς οργάνωσης, βοηθούν κι εμάς.

Θέλουμε, τουλάχιστον οι παραλίες που είναι υπό την προστασία μας, να παραμείνουν στην κατάσταση που είναι αυτή τη στιγμή και να μη χειροτερέψει. Ειδικά, η παραλία της Κυπαρισσίας, επειδή έχει πάρα πολλές φωλιές και δεν έχει ακόμη επηρεαστεί, να παραμείνει έτσι. Να θωρακίσει νομικά το κράτος αυτά τα 10 χιλιόμετρα παραλίας, ώστε να μείνουν έτσι, η παραλία, οι αμμοθίνες και το δάσος. Να γίνουν πόλος έλξης για οικοτουρισμό.

Στην Κρήτη δεν μπορούμε να αναστρέψουμε την κατάσταση, ας υπάρχει, όμως, ο σεβασμός, όσο το δυνατόν περισσότερο, από τους χρήστες των παραλιών. Φέτος, στη Μεσσαρά ο Δήμος κατέστρεψε τις αμμοθίνες της παραλίας ωοτοκίας για να στρώσει ασφαλτόδρομο να πηγαίνει ο κόσμος για μπάνιο. Οι Δήμοι, καμιά φορά, κάνουν περισσότερες παρανομίες απ’ τους ιδιώτες. Λένε ότι δεν ξέρουν, αλλά δεν είναι δικαιολογία, μπορούν να ρωτήσουν. Γι’ αυτό, εμείς που το βλέπουμε, παρεμβαίνουμε».

Περισσότερες πληροφορίες για τον «Αρχέλων»: http://www.archelon.gr/