Το φθινόπωρο του 2008 τα πράγματα ήταν κάπως διαφορετικά. Η «εναλλακτική αγγλόφωνη σκηνή» περνούσε το hangover της εποχής του MySpace προσπαθώντας να διαχειριστεί μια μάλλον πρωτόγνωρη προσοχή που της δινόταν από παντού. Η Cast-A-Blast ήταν ένα label κάπου στην άκρη, ή τον αντίποδα, όλης αυτής της φάσης. Κάτι σαν τη φυσική συνέχεια των μουσικών που έπαιζαν οι freestyle DJs στα μπαρ της Αθήνας – αφετηρία ο «μαύρος ήχος», αιχμή τα breaks, χώρος άφθονος ακόμα και για το ντεμπούτο του Larry Gus.
Ο Γιώργος Μαντάς (Blend aka Mishkin) ήταν το mastermind πίσω από την ετικέτα. Υπέγραψε το πρώτο νούμερό της, έκανε τις περισσότερες παραγωγές, έδινε το στίγμα έχοντας βρει πρώτα το δικό του μετά από τα indie 90s στους Bella Union και κάποιες πιο ηλεκτρονικές/dance απόπειρες.
Η Γεωργία Καλαφάτη (Sugahspank!) ήταν αυτό που είναι ακόμα: μια φωνή που μόλις απελευθερώνεται σταματάει ότι κινείται γύρω της και σε αφήνει με το στόμα ανοιχτό. Η συνεργασία τους, The Incredible The Invisible, ήταν ένα άλμπουμ που, νομίζω, το θυμόμαστε λιγότερο από όσο αρμόζει σε ένα μοντέρνο soul/funk δυναμίτη – από τα καλύτερα πράγματα που έχουν γραφτεί στη χώρα μας τον 21ο αιώνα.
Το φθινόπωρο του 2020 έχουν αλλάξει τα πάντα. Όχι μόνο γιατί έχουν περάσει 12 χρόνια (αλλά γιατί έχουν περάσει αυτά τα 12 συγκεκριμένα χρόνια). H Cast-A-Blast δεν υπάρχει πια, ο Blend βρήκε την reggae της επαγγελίας κι έγινε μπαμπάς, η Sugahspank το δοκίμασε στα εικαστικά κι έδωσε trubute συναυλίες στον Leonard Cohen. Δεν σταμάτησαν να κάνουν μουσική, να μπαινοβγαίνουν σε πρότζεκτ και να στήνουν σχήματα – Roots Evolution και The Swing Shoes τα βασικά τους.
Μέχρι που ξαναβρέθηκαν φέτος. Στην (πρώτη) καραντίνα. Κι έφτιαξαν, χωρίς να το σκοπεύουν εξαρχής, ένα άλμπουμ τόσο χαρμόσυνο όσο ο τίτλος του. Paint Everything White («Βάψτα όλα λευκά»). Ξεκινά από την reggae, αλλά δε μένει στα βαριά reverbs και τα αιώνια delays. Γίνεται πιο pop, πιο “cheesy” όπως περηφανεύονται αναπολογητικά οι δημιουργοί του, θυμίζοντας ανάλογες μουσικές από τα late 70s-early 80s, τις μουσικές που θα θέλαμε να ακoύγονται στο ιδανικό beach bar (αν τα beach bars έπαιζαν ποτέ τη μουσική που ιδανικά θα θέλαμε να ακούμε σ’ αυτά). Και κλείνει με δύο κομμάτια που περιγράφουν/εκφράζουν το women empowerment περισσότερο και καλύτερα από καθε περισπούδαστο αρθρο που έχει γραφτεί τα τελευταία χρόνια.
Μια μέρα, όχι πολύ καιρό πριν, πέρασαν από την Popaganda. Συζητήσαμε για τους «κανόνες» που έχουν τα μπαρ στον Περαιά και τις νέες γκαλερί πίσω από τον Άγιο Διονύση, τις αργοπορίες στα εργοστάσια παραγωγής βινυλίων από την πανδημία κι ακούσαμε παρέα τον δίσκο. «Έχουμε άφτιαχτα πράγματα για την επόμενη καραντίνα», μου είπαν φεύγοντας…
Sugahspank! Ξεκινήσαμε να κάνουμε αυτό το κομμάτι. Και σε 2-3 μέρες καταλάβαμε ότι πάμε για κάτι μεγαλύτερο. Είναι εντελώς παιδί της καραντίνας αυτό το άλμπουμ.
Blend Mishkin Είχαμε βαρεθεί να τα ξύνουμε όλη μέρα. Εδώσε νόημα στη ζωή μας το άλμπουμ.
S Κάποια στιγμή, στα ξαφνικά, συνειδητοποίησα στο “say ooh, say ooh” ότι έχει μεγάλες δυνατότητες αυτό το track. Κάναμε κι ένα ωραίο βίντεο κλιπ.
Β Mόλις το άκουσα, είπα “big tune”. Ναι, είναι το πιο έτοιμο κομμάτι για να κάνει crossover. Αν κι εμείς οι δύο δεν πρέπει να έχουμε παράπονο από το ελληνικό ραδιόφωνο.
S Νιώθω ότι μπήκε κάτι στη θέση του, είμαι πολύ χαρούμενη γι’ αυτό. Από τις πρώτες μέρες που ξανασυνεργστήκαμε, θυμηθήκαμε αμέσως τι μας την σπάει στον άλλον. Αλλά είναι χαριτωμένο πια, γιατί το βλέπεις από άλλη σκοπιά. Το έχεις ξεπεράσει και το έχεις αποδεχθεί. Οι παραξενιές μας μπορεί να έχουν γίνει ακόμα χειρότερες, αλλά πια τον αγαπάς τον άλλον με τα καλά του και με τα κακά του.
Β Το χούι πεθαίνει τελευταίο.
S Στα χρόνια της Cast-A-Blast ήμουν πολύ μικρή, άπειρη. Ένιωθα λίγο η γκομενίτσα της παρέας. Ο Γιώργος ήταν άλλο πράγμα. Πιο μεγάλος, πιο γνωστός, πιο καταξιωμένος. Ό,τι έκανα μετά από εκείνη τη συνεργασία μου έδειξε ότι μπορώ να σταθώ και μόνη μου. Άρα, τώρα δε χρειάζεται να κρατάω απωθημένα απέναντι στον Γιώργο (γέλια).
Β Για μένα αυτά τα 12 χρόνια καλλιτεχνικά έβγαλαν πολύ νόημα. Πάιξαμε πολύ με την μπάντα, κάναμε τουρ στο εξωτερικό, ήταν πολύ γεμάτα χρόνια. Τώρα με την Γεωργία ξαναβρεθήκαμε σε μια συνεργασία χωρίς εγώ, χωρίς να βάζει όρους ο ένας στον άλλον. Και χωρίς να περιμένει κάτι συγκεκριμένο.
Β Δεν έχω υπογράψει συμβόλαιο με κανέναν ήχο. Περισσότερο είναι ότι βρήκα ένα niche και το υποστήριξα. Αλλά όντως σε αυτό το άλμπουμ έχουμε φύγει αρκετά από το κλασικό reggae μονοπάτι. Για μένα ειναι η πρώτη φορά την τελευταία δεκαετία που έφυγα τόσο. Ίσως είχα βρει τη λωρίδα μου, ίσως είχα βρει τη μανιέρα μου. Δεν είναι κακό αυτό, μαθαίνεις τα όριά σου και σε ποιους απευθύνεσαι. Όμως ότι μπορέσαμε π.χ. να έχουμε ένα κομμάτι σαν κι αυτό που θυμίζει Stax/Motown, με έκανε πολύ χαρούμενο.
S Υποθέτω ότι το ύφος μου έχει κάτσει όλα αυτά χρόνια στο αφροαμερικάνικο στυλ. Αν και μου αρέσει να δοκιμάζω διαφορετικά πράγματα, να μην περιορίζω τη φωνή μου. Και να μην περιορίζομαι γενικά. Ασχολήθηκα με τα εικαστικά, μέχρι και influencer ήμουν πριν καθιερωθεί ο όρος – ευτυχώς το έκοψα γρήγορα (γέλια). Μου μαθαίνει κι Ableton τώρα ο Γιώργος, άντε να δούμε και το πρώτο “produced by Sugahspank”.
Β Είναι μοναδικός ο τρόπος που δουλέψαμε. Δε συναντηθήκαμε καθόλου. Ακόμα και στο τηλέφωνο, πρώτη φορά μιλήσαμε μετά από 8-10 κομμάτια. Χρησιμοποιήσαμε βέβαια πολύ το μέιλ για διορθώσεις, παρατηρήσεις κτλ. Όλα ξεκίνησαν από κάτι φωνητικά που μου έστειλε τέλη Φλεβάρη…
S Έμαθα να ηχογραφώ φωνές με ένα μικρόφωνο στο υπόγειο του σπιτιού μου. Στην καραντίνα μέχρι το μεσημέρι τελείωνα με τις δουλειές του σπιτιού ή οτιδήποτε είχα να κάνω και μετά άνοιγα λάπτοπ κι αφοσιωνόμουν. Έγινε και λίγο προσωπικό στοίχημα, να ολοκληρώσω τη δουλειά. Γιατί είμαι κι άτομο που εύκολα χάνω τη συγκέντρωσή μου.
Β Και οι μουσικοί μόνοι τους δούλεψαν, στην ίδια φάση βρίσκονταν. Και μετά όλο αυτό το κουβάρι της δουλειάς πήγε στον Ekelon για να το ξεδιαλύνει στη μείξη.
S Εγώ πάντα πιστεύω πολύ στην ποιότητα αυτών που κάνουμε με τον Γιώργο. Δε φοβάμαι να ακούσω κάτι και να πω «αυτό γαμάει». Η συνεργασία μας μου βγάζει κάτι πολύ χειροπιαστό: μεγάλη αυτοπεποίθηση.
Β Είχα λίγο άγχος αν θα ψήνεται η Γεωργία με τη reggae…
S Τον εμπιστεύομαι απόλυτα. Αν θα μου έλεγε τραγούδα κι από κάτω θα βαλω polka, θα τον ακολουθούσα τυφλά…Είναι πολύ διαφορετικό αυτό το άλμπουμ από την προηγούμενη συνεργασία μας. Έχει ένα 70s cheesiness που το λατρεύω.
Β Βασίζομαι πια στο ένστικτο και την εμπειρία μου. Όταν είσαι πιο μικρός θες να τα βάλεις μέσα όλα. Είναι σαν να μπήκες πρώτη φορά στο Google και προσπαθείς να φτάσεις στο τέλος του ίντερνετ και χαώνεσαι. Ενώ αν ξέρεις π.χ. ότι «τσόντες θέλω να βλέπω», απλοποιείται κάπως το πράγμα δε νομίζεις;
S Μεγαλώνοντας, επίσης, μαθαίνεις που να βάζεις την τελεία.
Β Είναι θέμα ισορροπίας πού να βάλεις την εξυπνάδα και πού την τελεία. Ο πολύς κόσμος δεν ξέρει τι δουλειά κάνει ο παραγωγός. Πολλοί νομίζουν ακόμα ότι είναι εκείνος που έβαλε τα λεφτά για να γίνει ο δίσκος.
Β Τα “Daughter” μπήκε τελευταίο. Σαν σφήνα ενώ είχαμε ολοκληρώσει τον υπόλοιπο δίσκο.
S Δε θέλω να μιλήσω γι΄αυτό το κομμάτι. Το μόνο που θέλω να πω είναι ότι είναι σήμερα επίκαιρο. Ίσως θυμίζει τον δυναμισμό του προηγούμενου μας άλμπουμ με τον Γιώργο, αλλά η κριτική σκέψη που το γεννά είναι εκεί από τα 14 μου (τότε έκανα ελληνόφωνο hip hop μιλώντας με τον τρόπο εκείνης της ηλικίας για τα ίδια θέματα). Αυτό που αλλάζει σήμερα είναι ότι αγγίζει το θέμα της μητρότητας. Μια γυναίκα στην ηλικία μου, λίγο πριν τα 40, ασφαλώς και μπορεί να το νιώσει πιο έντονα.
Β Όσο κι αν ακούγεται κάπως, δεν ακούω καν τους στίχους. Ποτέ. Μπορεί ένα κομμάτι να λέει για λουλουδάκια και λιβάδια κι εγώ να βγάλω τον πιο dark ήχο. Όταν το ακούω τελειωμένο, τότε προσέχω και τους στίχους μέσα στο σύνολο και είμαι πολύ καλός στο να δικαιολογώ στον εαυτό μου ότι έχω πάρει όλες τις σωστές αποφάσεις κι έχω κάνει όλες τις σωστές ηχητικές επιλογές.
S Δεν είμαι απλά θυμωμένη, είναι κάτι πολύ παραπάνω από θυμός αυτό που νιώθω για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται ο πολιτισμός τον καιρό της πανδημίας. Δεν μπορώ να αλλάξω δουλειά στα 38 μου, πόσο μάλλον όταν ξέρω ότι έχω ταλέντο κι έχω αποδείξει τι μπορώ να κάνω δουλεύοντας από πολύ μικρή. Αν συνεχίσει έτσι όμως η κατάσταση, δεν ξέρω πόσο θα αντέξω. Δεν μπορώ να το δεχθώ. Και είναι πάρα πολύ κόσμος από πίσω, φυσικά, που νιώθει έτσι. Αυτοί που δεν είναι πάνω στην σκηνή.
Β Είναι πολύ δύσκολο να μην πάρεις προσωπικά όσα συμβαίνουν με τον πολιτισμό. Έχουν πάρει στην κυριολέξία το ρήμα «παίζω» σε σχέση με τη μουσική. Νομίζουν ότι κάνουμε την πλάκα μας όσοι ασχολούμαστε με τα δημιουργικά επαγγέλματα. Κι αυτό είναι κάτι βαθιά ριζωμένο στην ελληνική κοινωνία.
S Αυτό που μας απασχολεί είναι πώς θα κάνουμε παρουσίαση. Θέλουμε να κλείσουμε ένα date. Παίξαμε πριν λίγο καιρό στο Gazarte και είδαμε ότι και καθιστός βρίσκει τρόπους ο άλλος κάπως να χορέψει. Εγώ αυτό που δεν αντέχω είναι το streaming από το σπίτι.
Από την άλλη, δεν μπορώ παρά να φαντάζομαι την επόμενη (μεθεπόμενη;) μέρα που θα παίξουμε ξανά λάιβ. Τη φαντάζομαι φουλ στην πόρωση. Πώς έγινε χαμός με το καμάκι όταν βγήκαμε την πρώτη φορά από την καραντίνα; Ε, κάπως έτσι.
Β Το ωραίο με το άλμπουμ είναι ότι όλα έγιναν πολύ γρήγορα και είναι και για μας καλό αυτό. Δεν προλάβαμε να βαρεθούμε ή να ξεχάσουμε το άλμπουμ μέχρι να βγει.
