Οι φοιτητές του ΠΟΦΠΑ διαμαρτύρονται για το νέο νόμο – πλαίσιο του Υπουργείου Παιδείας

Καταργείται η αυτοτελής νομική προσωπικότητα της Πανεπιστημιακής Λέσχης του ΕΚΠΑ, με το άρθρο 296. Η συγκεκριμένη αλλαγή καταργεί την αυτοτέλεια της Λέσχης και, συνεπώς, την ανεξάρτητη διαχείριση των οικονομικών της αποθεμάτων, του προϋπολογισμού της, καθώς και των κτιριακών της υποδομών. Η λέσχη του ΕΚΠΑ στεγάζει διάφορες υπηρεσίες φοιτητικής μέριμνας (δύο φοιτητικά αναγνωστήρια, ταμείο αρωγής φοιτητών, σίτιση – στέγαση, ιατρικές υπηρεσίες και υπηρεσίες ψυχικής υγείας). Παράλληλα, στεγάζει και υποστηρίζει τον Πολιτιστικό Όμιλο Φοιτητών Πανεπιστημίου Αθηνών (Π.Ο.Φ.Π.Α.), ο οποίος δραστηριοποιείται για σχεδόν 100 χρόνια στα κτίρια της Ιπποκράτους 15, στο ισόγειο του οποίου βρίσκεται και το ιστορικό κινηματοθέατρο «Ίρις»  και στο κτίριο «Κωστής Παλαμάς» στη γωνία των οδών Ακαδημίας και Μασσαλίας. 

Ο Π.Ο.Φ.Π.Α., όπως υπάρχει σήμερα, ιδρύθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’80 με τρεις Τομείς: τον Θεατρικό, τον Κινηματογραφικό και τον Χορευτικό, με τον τέταρτο, τον Φωτογραφικό, να προστίθεται λίγο αργότερα. Η λειτουργία του στηρίζεται στην αφιλοκερδή και εθελοντική προσφορά των μελών του, παλαιών και νέων, ενώ η οργάνωση και συνέχισή του στον χρόνο, εξασφαλίζονται από τις προσπάθειες, τον προσωπικό χρόνο και το μεράκι των φοιτητών.

Ο Θεατρικός Τομέας, με δύο θεατρικές ομάδες, ανεβάζει κάθε χρόνο θεατρικές παραστάσεις ανοιχτές στο κοινό, με ελεύθερη είσοδο.

Ο Κινηματογραφικός Τομέας έχει ένα καθημερινό πρόγραμμα σεμιναρίων – προβολών εκπαιδευτικού χαρακτήρα και υποστηρίζει την παραγωγή ταινιών και την συμμετοχή τους σε εγχώρια και διεθνή φεστιβάλ. 

Ο Φωτογραφικός Τομέας παρέχει καθημερινά θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα φωτογραφίας και διοργανώνει την ετήσια έκθεση φωτογραφίας των μελών του.

Ο Χορευτικός Τομέας παραδίδει μαθήματα παραδοσιακών χορών και στο τέλος κάθε Ακαδημαϊκής χρονιάς οργανώνει κεντρική χορευτική παράσταση ενώ συμμετέχει και σε εκδηλώσεις άλλων φορέων σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Με την ψήφιση του νόμου – πλαίσιο, με τον οποίο θίγονται οι υπηρεσίες φοιτητικής μέριμνας, επηρεάζεται άμεσα και το μέλλον του Π.Ο.Φ.Π.Α., αφού το σύνολο των δράσεών του στεγάζεται εντός των χώρων της Λέσχης και στηρίζεται από αυτήν. Για αυτό το λόγο ως Π.Ο.Φ.Π.Α. διεκδικούμε την απόσυρση του νόμου – πλαίσιο και του άρθρου 296. 

Ο Π.Ο.Φ.Π.Α. έχει καταφέρει να αποτελεί σήμερα κοιτίδα πολιτισμού για την φοιτητική κοινότητα, αλλά και για τον γενικό πληθυσμό της πόλης της Αθήνας. Η συμμετοχή και η πρόσβαση στις δράσεις του ομίλου είναι ανοικτές και δωρεάν στο πλαίσιο του δημόσιου πανεπιστημίου, μακριά από λογικές αποκλεισμού από τον πολιτισμό και εμπορευματοποίησής του.

Έγγραφη Διαμαρτυρία Πολιτιστικού Ομίλου Φοιτητών Πανεπιστημίου Αθηνών για το νέο νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ και το άρθρο 296

Η φοιτητική κοινότητα βρίσκεται ενώπιον της κατάθεσης και της επικείμενης ψήφισης του Νόμου – Πλαίσιο: “Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και άλλες διατάξεις”, το οποίο αναμένεται να επιβαρύνει επιπλέον τη λειτουργία των πανεπιστημίων.

Ως φοιτητές τμημάτων του ΕΚΠΑ και άλλων Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων της Αθήνας, που επιλέγουμε να αφιερώνουμε τον ελεύθερό μας χρόνο στις πολιτιστικές δραστηριότητες που προσφέρονται από τον Πολιτιστικό Όμιλο Φοιτητών Πανεπιστημίου Αθηνών (στο εξής Π.Ο.Φ.Π.Α.), οι οποίες στεγάζονται και χρηματοδοτούνται από τη Πανεπιστημιακή Λέσχη του ΕΚΠΑ, εκφράζουμε την αντίθεσή μας συνολικά στον συγκεκριμένο νόμο – πλαίσιο και ειδικότερα στο άρθρο 296.

Το εν λόγω άρθρο ορίζει την κατάργηση της αυτοτελούς νομικής προσωπικότητας της Λέσχης και την υπεισέλευση των ενοχικών και εμπράγματων δικαιωμάτων της στο νομικό πρόσωπο του ΕΚΠΑ. Η συγκεκριμένη αλλαγή καταργεί την αυτοτέλεια της Λέσχης και, συνεπώς, την ανεξάρτητη διαχείριση των οικονομικών της αποθεμάτων, του προϋπολογισμού της καθώς και των κτιριακών της υποδομών. Ως εκ τούτου, επηρεάζεται άμεσα το μέλλον του ΠΟΦΠΑ αφού το σύνολο των δράσεών του στεγάζεται εντός των χώρων της Λέσχης και στηρίζεται από αυτήν. 

Η Λέσχη του ΕΚΠΑ αρχικά ως κύριος φορέας φοιτητικής μέριμνας για το πανεπιστήμιο στέγαζε εκτός του ΠΟΦΠΑ, τα φοιτητικά αναγνωστήρια, την βιβλιοθήκη της Λέσχης, ιατρεία με όλες τις ειδικότητες ιατρών που παρείχαν δωρεάν ιατρική περίθαλψη τους φοιτητές, κέντρο εκμάθησης ξένων γλωσσών με διδασκαλία περισσότερων από 33 γλωσσών, για μεγάλο διάστημα στέγαζε επίσης την Ε.Φ.Ε.Ε. Επιπλέον, μέχρι σήμερα διατηρεί την ευθύνη για την σίτιση των φοιτητών του πανεπιστημίου και το ταμείο αρωγής φοιτητών. Με την πάροδο των ετών, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, τμήματα των παραπάνω υπηρεσιών, όπως αυτό του κέντρου εκμάθησης ξένων γλωσσών, αποσπάστηκαν από την ευθύνη της Λέσχης και ακολούθησε η πτώση ποιότητας των παροχών τους, ως αποτέλεσμα της υποχρηματοδότησής τους. Αντίστοιχη είναι και η εμπειρία με τα ιατρεία που διατηρεί η λέσχη, τα οποία πλέον αρκούνται στις βασικές ειδικότητες ιατρών. Στη παραπάνω λογική, η απόσπαση από τη Λέσχη της ευθύνης των ποικίλων υπηρεσιών της Φοιτητικής Μέριμνας οδηγεί σε μείωση της χρηματοδότησής τους και, στο διηνεκές, την υποβάθμισή τους. 

Τα κτίρια της Λέσχης δεν αποτελούν ιδιοκτησία της, αλλά παραχώρηση για χρήση από το ΕΚΠΑ προς τη Λέσχη με στόχο τη φοιτητική μέριμνα. Αυτή τη στιγμή οι δραστηριότητες της λέσχης περιορίζονται στο κτίριο της Ιπποκράτους 15 καθώς και στο υπόγειο του κτιρίου “Κωστής Παλαμάς”, Ακαδημίας 48 και Μασσαλίας 2. Στο παρελθόν, η Λέσχη χρησιμοποιούσε και το ιστορικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών στην οδό Θόλου 5 στην περιοχή της Πλάκας, σήμερα μετά από απόσυρση της παραχώρησής του από το ΕΚΠΑ το κτίριο έχει εκμισθωθεί σε ιδιωτική εταιρία και η χρήση του για φοιτητικές δραστηριότητες γίνεται κατόπιν κράτησης και έναντι αντιτίμου από την Λέσχη ή το Πανεπιστήμιο. Αντίστοιχη είναι η διαχείριση του χώρου εκδηλώσεων του Πανεπιστημίου επί της Ακαδημίας, όπου παραδοσιακά γίνονται οι ορκωμοσίες σειράς πτυχιούχων του ΕΚΠΑ, με αποτέλεσμα ο χώρος να μισθώνεται τόσο πυκνά ημερολογιακά για εκδηλώσεις άσχετες με τις φοιτητικές δραστηριότητες, που οι σχολές δεν βρίσκουν διαθεσιμότητα για την διεξαγωγή των ορκωμοσιών.

Εύκολα, λοιπόν, συνάγεται ότι η κατάργηση της Λέσχης του ΕΚΠΑ μπορεί να οδηγήσει τα παραπάνω ιστορικά κτίρια, συνδεδεμένα άρρηκτα για περισσότερα από 100 χρόνια με την φοιτητική καθημερινότητα και ευζωία, σε παρόμοια διαχείριση ανοίγοντας το δρόμο για ένταση της επιχειρηματικής δραστηριότητας εντός του Πανεπιστημίου. Ταυτόχρονα, αξίζει να σημειωθεί ότι το κτίριο της Ιπποκράτους 15 έχει ανεγερθεί σε οικόπεδο το οποίο αποτελεί μέρος του κληροδοτήματος του Αντώνη Παπαδάκη και έχει κληροδοτηθεί με σκοπό τη φοιτητική μέριμνα. Γενική τάση του πανεπιστημίου για τα κληροδοτήματά του είναι η μακροχρόνια εκμίσθωσή τους και η παροχή υποτροφιών από τα έσοδα των μισθωμάτων. Η ενεστώσα χρήση του κτιρίου της Ιπποκράτους 15 αποτελεί την πλέον ευεργετική για το φοιτητικό σώμα του Πανεπιστημίου λόγω των υπηρεσιών που στεγάζονται εντός του, ενώ ταυτόχρονα έχει αποτελέσει διαχρονικά κέντρο φοιτητικής δημιουργίας, έκφρασης και μελέτης, συμβάλλοντας έτσι στην παροχή μιας ολοκληρωμένης και πολύπλευρης μόρφωσης για τους φοιτητές του ΕΚΠΑ.

Τις τελευταίες δεκαετίες, γενική τάση των υπουργείων Παιδείας υπήρξε η απαξίωση των Πανεπιστημίων και των δραστηριοτήτων εντός τους μέσω της συνεχούς μείωσης της χρηματοδότησής τους, και την πίεση προς αυτοχρηματοδότηση των ιδρυμάτων μέσω συμφωνιών επιχειρηματικού χαρακτήρα με τρίτους. Η παράλληλη δομική και οργανωτική αλλοίωσή τους (συγχωνεύσεις τμημάτων, κατάργηση ασύλου, εισαγωγή πανεπιστημιακής αστυνομίας, εισαγωγή διδάκτρων σε μεταπτυχιακά προγράμματα κοκ) οδηγεί στην αποδυνάμωση των Πανεπιστημίων ως χώρων ελεύθερης συμμετοχής, διακίνησης ιδεών, συνεπώς και πολιτισμού.