Exposed: Ζάφος Ξαγοράρης

Ο Ζάφος Ξαγοράρης σπούδασε στην ΑΣΚΤ και στο MIT. Το θέμα της Διδακτορικής του Διατριβής, η οποία αποκτήθηκε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ήταν η κατασκευή των θαυμάτων από τον Ήρωνα τον Αλεξανδρέα. Εκτός από σχέδια δύο διαστάσεων το καλλιτεχνικό του έργο περιλαμβάνει ηχητικές εγκαταστάσεις και δράσεις στον δημόσιο χώρο. Υπήρξε ένας από τους επιμελητές του ελληνικού περιπτέρου στην Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, 2004 και στην 2η Μπιενάλε της Αθήνας, 2009. Είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στην Α.Σ.Κ.Τ. ενώ έχει υπάρξει προσκεκλημένος ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης και στο Πανεπιστήμιο του Sassari στην Σαρδηνία.

“Συζητήσεις σε Ανώμαλο Έδαφος”, 4η Μπιενάλε της Αθήνας (φωτογραφία: Σοφία Ντώνα)

Ποια ιδέα υπάρχει πίσω από το έργο σου; Σκέψεις, μνήμες, διηγήσεις ή συγκεκριμένα αποτελέσματα έρευνας βρίσκονται πίσω από τα περισσότερα καλλιτεχνικά έργα. Στην δική μου περίπτωση αν υπάρχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι νομίζω η απόπειρα περιγραφής διατάξεων με την χρήση επινοημένων εργαλείων για την επίτευξη νέων συνθηκών μεταξύ των διαφόρων παρατηρητών ή διερχομένων.

Ποια είναι τα μέσα που χρησιμοποιείς στη δουλειά σου; Τις περισσότερες φορές χρησιμοποιώ απλά αναπαραστατικά μέσα ή στοιχειώδεις μηχανισμούς που μπορεί να βρει κανείς εύκολα στο εμπόριο όπως, μπαταρίες αυτοκινήτου, μικρόφωνα, υδραυλικούς σωλήνες, ηχεία, ή αλφάδια όπως μπορεί να δει κανείς και στο έργο «Συζητήσεις σε Ανώμαλο Έδαφος» το οποίο παρουσιάζεται στην 4^η Μπιενάλε της Αθήνας.

“Συζητήσεις σε Ανώμαλο Έδαφος”, 4η Μπιενάλε της Αθήνας (φωτογραφία: Σοφία Ντώνα)

Ποια εποχή της ιστορίας της τέχνης αποτελεί σημείο αναφοράς για σένα; Υπάρχουν πολλές αναφορές και από διαφορετικά πεδία όπως το σινεμά ή η λογοτεχνία, αλλά μια πιο ευδιάκριτη αναφορά στα έργα μου είναι νομίζω οι καλλιτέχνες της Αμερικάνικης εικαστικής σκηνής της δεκαετίας του ‘70 όπως ο Gordon Matta-Clark, o Serra ή ο Robert Smithson οι οποίοι παρόλο που διακρίνονται σε καλλιτεχνικές περιοχές όπως η Land Art  ή η Minimal, πιστεύω ότι είχαν ανάλογους στόχους και εκφραστικές επιδιώξεις.

Παραστατική τέχνη, αφαίρεση, εννοιολογική τέχνη, οικειοποίηση, αρχείο, κτλ. Με ποιο εικαστικό ρεύμα ταυτίζεσαι, με ποιο όχι; Όπως σωστά παρατηρείς στην ερώτησή σου οι περισσότεροι καλλιτέχνες σήμερα κινούνται σε παραπάνω από μια ερευνητικές περιοχές ενώ παράλληλα χρησιμοποιούν πολλά διαφορετικά μέσα χωρίς να ανήκουν απαραίτητα σε ένα συγκεκριμένο εικαστικό κίνημα ή ρεύμα. Ωστόσο σε μια τέτοια συνδυαστική απόπειρα οι ομαδικές προσπάθειες πιστεύω πως πάντα είναι αποτελεσματικές και για αυτόν τον λόγο έχω συνεργαστεί με ομάδες καλλιτεχνών ή επιστημόνων με ανάλογα ερευνητικά ενδιαφέροντα όπως το «Αστικό Κενό» από το 1998, την ομάδα “Errands” από το 2007 ή τις «Φωνές» από το 2011.

“Moving Bell Towers”, Dispari &Dispari Gallery, Reggio Emilia, 2012

Ποιος είναι ο σκοπός της τέχνης; Πολλές διαφορετικές ερμηνείες παραδοσιακά δίνονται από θεωρητικές μελέτες που επιχειρούν να ερμηνεύσουν την ανθρώπινη επιθυμία για έκφραση. Αν μπορεί κανείς να πει κάτι για τα εικαστικά είναι ότι, τα τελευταία 100 περίπου χρόνια, έχουν μετακινηθεί προσπαθώντας να συμπεριλάβουν ανάλογες απόπειρες ερμηνείας μαζί με το σχετικό περιεχόμενο και τα παραδοσιακά τους μέσα.

Ο Ζάφος Ξαγοράρης συμμετέχει στην 4η Μπιενάλε της Αθήνα: AGORA με το έργο «Συζητήσεις σε Ανώμαλο Έδαφος».