Δεν έχεις διαβάσει τίποτα, αν δεν έχεις διαβάσει Ντοστογιέφσκι.

Ο μέγιστος των Ρώσων συγγραφέων έγραψε τον διάσημο «Παίκτη» μέσα σε μόλις είκοσι έξι ημέρες το 1866, για να τηρήσει τον τρομακτικό όρο της συμφωνίας με τον εκδότη του: αν δεν παρέδιδε το έργο μέσα στην ασφυκτική προθεσμία, θα έχανε κάθε δικαίωμα από τα βιβλία του για σχεδόν μια δεκαετία! Η – αναμενόμενα, μικρής έκτασης – νουβέλα γράφτηκε εν μέσω της περιόδου (1863-1871) του μεγάλου πάθους του Ντοστογιέφσκι με τη ρουλέτα, όταν προσέφερε κυριολεκτικά ό,τι είχε στη θεά Τύχη, όντας βουτηγμένος στα χρέη. 

 

Ο Αλεξέι είναι νεαρός δάσκαλος των παιδιών ενός καταχρεωμένου πρώην Στρατηγού, ο οποίος – όντας καταχρεωμένος αλλά και ερωτευμένος με τη δεσποινίδα Ντε Κομινζ (που θα αποδειχθεί μια απατεώνισα) – βρίσκεται στη λουτρόπολη Ρουλέτεμπουργκ, προσμένοντας στον θάνατο της πλούσιας θείας του για να την κληρονομήσει. Ο Αλεξέι είναι παράφορα ερωτευμένος με την Πολίνα, την ανηψιά του στρατηγού, η οποία δεν τον θέλει, αλλά τον βάζει να κάνει τρελές πράξεις για να αποδείξει τον έρωτά του. Η κοινωνική θέση του Στρατηγού δεν επιτρέπει τέτοια συμπεριφορά και απολύει τον Αλεξέι. Όμως, τότε εμφανίζεται η πλούσια θεία για να αναστατώσει τους πάντες με την ηχηρή συμπεριφορά της: αφού ενημερώνει τον Στρατηγό ότι δεν θα του αφήσει τίποτα, πηγαίνει με τον Αλεξέι στο καζίνο, όπου για πρώτη φορά παίζει ρουλέτα, κερδίζοντας αρχικά αλλά τελικά χάνοντας τεράστια ποσά. Η αναχώρησή της θα αφήσει τον Στρατηγό και την ομήγυρή του σε απόγνωσή. Τότε ο Αλεξέι παίζει και κερδίζει μεγάλα ποσά, τα οποία προσφέρει στην Πολίνα, η οποία τον ξεγελάει και έπειτα τον εγκαταλείπει. Τελικά, ο Αλεξέι θα ακολουθήσει τη δεσποινίδα Ντε Κομίνζ στο Παρίσι, όπου θα της επιτρέψει να σπαταλήσει όλα του τα κέρδη. Πάμπτωχος, αρχίζει να ξαναπαίζει.

 

Χωρίς να έχει το βάθος των αριστουργημάτων («Ο Ηλίθιος», «Αδερφοί Καραμαζώφ», «Έγκλημα και Τιμωρία»), ο «Παίκτης» έχει τα στοιχεία που κάνουν τον Ντοστογιέφσκι μεγάλο. Η αποτύπωση της ψυχολογίας του τζογαδόρου και της εξουσίας της εμμονής αυτής στη ζωή του είναι εξαιρετικά επιτυχημένη: η περιγραφή της συμπεριφοράς της θείας και του Αλεξέι στο καζίνο είναι αξεπέραστη. Ορισμένοι χαρακτήρες του είναι αξιόλογοι (η θεία ίσως είναι ο πιο διασκεδαστικός σε όλο το έργο του, η Πολίνα αντλεί από την ομώνυμη μούσα του συγγραφέα, κλπ) και η περίφημη «ρώσικη ψυχή» σκιαγραφείται εξίσου καλά με τα μεγάλα έργα της «χρυσής εποχής» της ρώσικης λογοτεχνίας.