Το πρώτο σύμπτωμα κορονοϊού εμφανίστηκε στην πόλη της Κίνας, Γουχάν, την τελευταία μέρα του 2019. Πλέον ο COVID-19 έχει σαφή χαρακτηριστικά πανδημίας, με περισσότερα από 116.000 κρούσματα σε 118 χώρες και πάνω από 4000 θανάτους (τουλάχιστον μέχρι σήμερα 10/3 που δημοσιεύουμε αυτό το άρθρο). Τα περισταστικά στις ΗΠΑ έχουν πολλαπλασιαστεί (761 μέχρι σήμερα) και πριν από λίγες μέρες ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ συναντήθηκε στον Λευκό Οίκο με στελέχη του τομέα υγείας αλλά κι αντιπροσώπους φαρμακευτικών εταιρειών προκειμένου να συζητηθεί η κατεπείγουσα ανάγκη δημιουργίας εμβολίου για τον ιό.
Παρότι στα εργαστήρια σε ολον τον κόσμο δουλεύουν πυρετωδώς, ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος. Ένα εμβόλιο για να αναπτυχθεί και να μπορεί να χρησιμοποιηθεί κανονικά χρειάζεται περίπου έναν με ενάμιση χρόνο, όσο κι αν επισπευσθούν οι διαδικασίες. Η πιο γρήγορη ανάλογη προσπάθεια δημιουργίας εμβολίου ήταν αυτή για τον ιό Ζίκα το 2015: το εμβόλιο ήταν έτοιμο ύστερα από 7 μήνες, μόνο που η έξαρσή του είχε πια ξεθυμάνει.
Στην συγκεκριμένη συνάντηση, ο Τζον Σίβερ, κεντρικός διευθυντής στον τομέα ερευνών εμβολίων της πολυεθνικής φαρμακευτικής Sanofi (που αυτήν την στιγμή προσπαθεί να αναπτύξει εμβόλιο κατά του κορονοϊού), εξήγησε στο περιοδικό New Yorker πως είναι διαφορετικό ένα εμβόλιο να βρίσκεται στην φάση των δοκιμών κι άλλο να μπορεί να είναι διαθέσιμο για όλον τον πληθυσμό, μιας και υπάρχουν ιστορικά παραδείγματα εμβολίων που τελικά όχι μόνο δεν προστάτευσαν αλλά ενίσχυσαν τη νόσο που κλήθηκαν να θεραπεύσουν.
Στο ίδιο ρεπορτάζ ζητήθηκε η γνώμη και της Συμμαχίας Καινοτομίας για την Ετοιμότητα Απέναντι στις Επιδημίες, μιας ΜΚΟ με έδρα το Όσλο. Στελέχη της εξήγησαν πως το πρόβλημα είναι διττό. Από τη μία, ίσως να μην υπάρχει καν αγορά για το εμβόλιο όταν πλέον θα είναι έτοιμο αφού η επιδημία ενδέχεται να περιοριστεί. Από την άλλη, τα έξοδα για την έρευνα και την ανάπτυξη του εμβολίου είναι τόσο μεγάλα ώστε δε θα μπορεί να γίνει απόσβεση. Ας πούμε, αυτή η MKO έχει λάβει χρηματοδότηση για έξοδα που υπερβαίνουν τα 19 εκατομμύρια δολάρια, με τις δοκιμές διάφορων εργαστηρίων να είναι στο στάδιο τον δοκιμών τους επόμενους μήνες. Ωστόσο, για να φτάσουν τα υποψήφια εμβόλια στο τελικό κλινικό στάδιο, υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί συνολική χρηματοδότηση 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο Μπάρνεϊ Γκράχαμ, αναπληρωτής διευθυντής του Κέντρου Ερευνών Εμβολίων θεωρείται ειδήμων στις δομές ιών, έχοντας εργαστεί εκτεταμένα π.χ. στην κατανόηση του MERS. Δουλεύοντας αυτό τον καιρό πάνω στην δημιουργία εμβολίου για τον κορονοϊό σε συνεργασία με το εργαστήριο Moderna, εξηγεί πως για να αναπτυχθεί ένα εμβόλιο, χρειάζεται να εισαχθεί μια πρωτεΐνη ως αντιγόνο στον ανθρώπινο οργανισμό προκειμένου το ανοσοποιητικό σύστημα να αναπτύξει αντισώματα σε αυτή. Συνήθως, αυτές οι πρωτεΐνες αναπτύσσονται σε αυγά και μπορεί να χρειαστούν μέχρι και δύο χρόνια για να είναι έτοιμες, χρόνος όχι ικνοποιητικός ενώ δημιουργείται συνθήκη πανδημίας. Βέβαια, οι ερευνητές δουλεύουν με νέες τεχνολογίες πάνω σε αυτόν τον τομέα, με νέες εργαστηριακές τεχνολογίες για καλύτερα αποτελέσματα. Το εργαστήριο Moderna έχει κάνει πειράματα με το εμβόλιο για το MERS σε ποντίκια και τώρα συμπεριλαμβάνουν και τον κορονοϊό στα πειράματά τους. Τα δείγματα δείχνουν ότι λειτουργεί «όπως θα έπρεπε. Αν ήταν ιός από άλλη οικογένεια, τότε δεν θα ήμαστε καθόλου το ίδιο προετοιμασμένοι», εξηγεί ο Γκράχαμ.
Στο εργαστήριο του Κουίνσλαντ, πάλι, στην Αυστραλία, ο Κιθ Σαπέλ δουλεύει με μια διαφορετική, μοριακή μέθοδο πάνω στην κατασκευή εμβολίου. Πρόκειται για μια πιο παραδοσιακή μέθοδο από αυτή του Moderna. Η βασική διαφορά είναι ότι στο Κουίνσλαντ αναπτύσσουν ένα εργαστηριακό πολυπεπτίδιο που σταθεροποιεί καλύτερα την πρωτεΐνη που εισέρχεται στον ανθρώπινο οργανισμό κι άρα προκαλεί πιο δυνατή αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Ο Σαπέλ υπολογίζει να δοκιμάσει το εμβόλιο σε 100 υγιείς ενηλίκους μέσα στο καλοκαίρι. «Είναι ένα μεγάλο βάρος στους ώμους μας κι αυτό μας μεταφέρει πίεση», εξηγεί ο Σαπέλ.
Ακόμη κι αν ο ιός εξασθενήσει τους θερμότερους μήνες, θα έχει ήδη κυκλοφορήσει μέσα στον πληθυσμό, πράγμα που σημαίνει ότι θα υπάρχουν πιθανότητες να ξαναεμφανιστεί το φθινόπωρο. Ο ιός, εκτιμάται μέχρι τώρα ότι, έμφανίζει ποσοστό θνησιμότητας μεταξύ 0.5-2%. Αντίστοιχα, η γρίπη σκοτώνει κάθε χρόνο μόνο στις ΗΠΑ 20 με 40 χιλιάδες ανθρώπους, με το ποσοστό θνησιμότητάς της να ανέρχεται στο 0.1%.
Ο Τζον Μασκόλα, διευθυντής του Κέντρου Ερευνών Εμβολίων προειδοποιεί πως ο κορονοϊός εξαπλώνεται πιο εύκολα από τον SARS ή τον MERS, κάτι που δεν δημιουργεί εντύπωση, αλλά παραμένει ανησυχητικό. Οι επιστήμονες ακόμη μαθαίνουν πολλά για τον ιό που ενδέχεται να καθιδρυθεί στον πληθυσμό και να μην φύγει σύντομα.
Την περασμένη Παρασκευή ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε ένα πακέτο έκτακτης ανάγκης 8.3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μέρος αυτών των χρημάτων θα πάει στο Κέντρο Ερευνών Εμβολίων. Ο Μασκόλα καταλήγει: «Είναι ευχάριστο να αναγνωριζόμαστε από την κυβέρνηση αλλά, ειλικρινά, πολλά από αυτά που κάνουμε δεν αναγνωρίζονται σε όλα τα επίπεδα κι αυτό δεν έχει σημασία. Κάνουμε ό,τι κάνουμε γιατί αγαπάμε την επιστήμη και είμαστε αφοσιωμένοι στην δημόσια υγεία».
Πηγή: The New Yorker
