ΕΡΕΥΝΑ: Είναι θολό Το Ποτάμι ή θολά είναι τα μάτια μας;

Μ Π Ο Ρ Ε Ι  Τ Ο  Π Ο Τ Α Μ Ι  Ν Α  Κ Ε Ρ Δ Ι Σ Ε Ι  Τ Ο Υ Σ  Π Ο Λ Ι Τ Ε Σ;

«Οι σχέσεις εμπιστοσύνης χτίζονται μόνο με αλήθειες», αναφέρει ο Χάρης Θεοχάρης. «Κάποια στιγμή πρέπει ο κόσμος να καταλάβει ότι η ευθύνη από ένα ψέμα είναι 80% αυτού που το λέει και 20% αυτού που το πιστεύει. Και αν την πρώτη φορά πιστεύεις κάποιον και πέφτεις έξω, την δεύτερη και την τρίτη έχεις γνώση. Πρέπει να ωριμάσουμε και να καταλάβουμε πως όσο πιστεύουμε στα ψέματα, δεν θα καταφέρουμε κάποια αλλαγή. Αυτό πρέπει να σταματήσει. Κάθε φορά που πιστεύεις ένα ψέμα, έρχεται το πλήρωμα του χρόνου να το πληρώσεις. Και αυτό το πληρώνει ο ίδιος ο κόσμος. Την πρώτη φορά η έκτακτη εισφορά, τη δεύτερη ο ΕΝΦΙΑ, την τρίτη ο ΦΠΑ. Κάποια στιγμή ο κόσμος πρέπει να ξυπνήσει και θα ξυπνήσει».

«Ζούμε σε εποχή χαλαρών κομματικών ταυτίσεων και μεγάλης ρευστότητας», αναφέρει ο Γιάννης Τσίρμπας, για να προσθέσει: «Το ελληνικό κομματικό σύστημα αποσυναρμολογήθηκε πλήρως στις εκλογές-σεισμός του 2012 και σταδιακά βρίσκει ένα νέο, διπολικό μεν, πολυκομματικό δε, σημείο ισορροπίας. Ακόμα και η έννοια «μακρά πολιτική πνοή» λοιπόν δεν είναι δεδομένη. Τι σημαίνει αυτό, 2, 5, 10, 15 χρόνια; Και πώς μεταφράζεται σε επίπεδο εκλογικής επιρροής ή συμμετοχής στην κυβέρνηση; Αυτή τη στιγμή πάντως, σύμφωνα με τα στοιχεία του exit poll των εκλογών του Ιανουαρίου, το Ποτάμι διαθέτει τους λιγότερο ταυτισμένους ψηφοφόρους – μαζί με τους Ανεξάρτητους Έλληνες, ενώ διαθέτει μετρίως εθνικοποιημένη, δηλαδή γεωγραφικά ομοιογενή ψήφο. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι βεβαίως αναμενόμενα για ένα τόσο νέο κόμμα, σημαίνουν όμως ταυτόχρονα ότι οι ψηφοφόροι του είναι οι περισσότερο «διαθέσιμοι» για μετακινήσεις προς άλλα κόμματα. Δεν έχουν δηλαδή συνάψει μια πιο μόνιμη σχέση μαζί του. Επίσης, θεωρώ ότι η απόκτηση πολιτικής ταυτότητας και σύνδεσης με συγκεκριμένα κοινωνικά στρώματα είναι μια διαδικασία που προϋποθέτει ουσιαστική διαφοροποίηση από τις υπάρχουσες πολιτικές δυνάμεις, κάτι που το Ποτάμι δεν έχει πετύχει να κάνει προς τα δεξιά του, ούτε στο ελάχιστο. Διαφοροποιείται σαφώς μόνο προς τα αριστερά του και δεν διαφοροποιείται ουσιαστικά από τα κοντινά του κόμματα, όπως το ΠΑΣΟΚ ή η ΝΔ πάνω στα βασικά διακυβεύματα. Επίσης, το Ποτάμι, τόσο «χωροταξικά», όσο και σε επίπεδο εκλογικής επιρροής, έχει καταλάβει τη θέση της ΔΗΜΑΡ στο πολιτικό σύστημα, η οποία θυμίζω ότι μέχρι πριν μερικά χρόνια συγκέντρωνε διψήφια ποσοστά στις δημοσκοπήσεις, εξασφάλιζε άνετη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, έως και κυβερνητική συμμετοχή, για να εξαφανιστεί πλήρως στις τελευταίες εκλογές. Συνεπώς, θεωρώ τη συζήτηση περί μακράς πνοής μάλλον πρόωρη αυτή τη στιγμή».

Η Κ.Ο. του Ποταμιού, στην ορκωμοσία της νέας Βουλής. 5/2/2015.

Στην ελληνική πολιτική ιστορία έχουν εμφανιστεί πολλά νέα – και εντελώς διαφορετικής ιδεολογικής κοπής – κόμματα, που ήθελαν να διορθώσουν τα κακώς κείμενα των κομμάτων εξουσίας. Κανένα από αυτά δεν μπόρεσε να επιβιώσει σε μακρό πολιτικό ορίζοντα και να καθιερωθεί ως αξιόπιστη πολιτική δύναμη. ΔΗΚΚΙ, Πολιτική Άνοιξη, ΛΑΟΣ, ΔΗΜΑΡ αποτελούν κόμματα που επιχείρησαν να καλύψουν διαφορετικούς πολιτικούς χώρους, με καλύτερο αποτέλεσμα να είναι κάποιες πρόσκαιρες πολιτικές επιτυχίες.

Τι διαφορετικό έχει να προτείνει το Ποτάμι, ώστε να καθιερωθεί ως αξιόπιστος παίκτης του ελληνικού πολιτικού συστήματος; Ο Γιώργος Μαυρωτάς αναφέρει: «Πράγματι, έχουμε παραδείγματα κομμάτων που δημιουργήθηκαν από διάφορες ευνοϊκές συγκυρίες. Πολλά από αυτά τα κόμματα εμφανίστηκαν ως αντιμνημονιακά. Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ αυτών των κομμάτων και του Ποταμιού είναι ότι το τελευταίο δεν δημιουργήθηκε συγκυριακά. Το Ποτάμι δημιουργήθηκε από πάνω προς τα κάτω, για να καλύψει ένα κενό που είχε δημιουργηθεί στην πολιτική ζωή της χώρας. Το Ποτάμι είναι η φωνή της λογικής, του ορθού λόγου, της συναίνεσης. Είναι η ευρωπαϊκή φωνή που χρειαζόμαστε».

«Μία ακόμη διαφορά του Ποταμιού είναι ότι κατά βάση στελεχώθηκε από ανθρώπους που δεν είχαν καμία σχέση με παλιά κόμματα», προσθέτει ο κ. Μαυρωτάς. «Δεν πρόκειται για τους κλασικούς αφισοκολλητές των κομμάτων. Τα στελέχη του Ποταμιού προέρχονται από την κοινωνία. Όσο η κοινωνία είναι ζωντανή και έχει ανησυχίες, το Ποτάμι θα μεγαλώνει». 

Χάρης Θεοχάρης: «Η διαφορά μας με τα άλλα κόμματα έγκειται στο ότι το Ποτάμι θέλει να απαντήσει με διαφορετικό τρόπο στα προβλήματα της κοινωνίας. Βρίσκεται στο ίδιο μήκος κύματος με την κοινωνία».
Γιώργος Μαυρωτάς: «Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ αυτών των κομμάτων και του Ποταμιού είναι ότι το τελευταίο δεν δημιουργήθηκε συγκυριακά. Είναι η ευρωπαϊκή φωνή που χρειαζόμαστε».

Από την πλευρά του, ο Χάρης Θεοχάρης επισημαίνει: «Νομίζω ότι η διαφορά μας με άλλα κόμματα έγκειται στο ότι το Ποτάμι θέλει να απαντήσει με διαφορετικό τρόπο στα προβλήματα της κοινωνίας. Βρίσκεται στο ίδιο μήκος κύματος με την κοινωνία, η οποία είναι πλέον αρκετά ώριμη για να δεχθεί μία διαφορετική απάντηση, καθώς έχει κουραστεί με τις ίδιες, μη αποδοτικές, λύσεις, που ντύνονται κάθε φορά με ένα ιδεολογικό πρόσημο, χωρίς κάποια ουσιαστική διαφορά. Αυτές οι λύσεις έχουν τελειώσει και είμαστε σίγουροι ότι η κοινωνία θα δεχτεί ακόμα και επώδυνα μέτρα, εφόσον γνωρίζει ότι πρόκειται για πραγματικές μεταρρυθμίσεις που θα φέρουν αποτελέσματα».

«Το Ποτάμι λέει τα αυτονόητα», αναφέρει ο κ. Μανδραβέλης. «Ωστόσο, το ότι κάποιος λέει τα αυτονόητα δεν αποτελεί τεκμήριο επιτυχίας. Για παράδειγμα, ο Στέφανος Μάνος, αν και έλεγε για πολλά χρόνια τα αυτονόητα, στις εκλογές πήρε το πολύ 2,5%. Επομένως, ναι μεν το Ποτάμι αυτή τη στιγμή λέει τα πολύ βασικά που η λογική επιτάσσει να γίνουν, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα επιτύχει. Και αυτό γιατί σε κατάσταση κρίσης, που τώρα έχει ξαναφουντώσει εξαιτίας του ΣΥΡΙΖΑ, τα αυτονόητα δεν έχουν καμία πέραση».

Ο Πασχάλης Αγανίδης σχολιάζει σχετικά με την προοπτική πολιτική επιβίωσης του Ποταμιού: «Αναμφίβολα, υπάρχουν οι προϋποθέσεις για μία καλύτερη πολιτική και εκλογική προοπτική – σημαντική παράμετρος είναι και η αλλαγή του εκλογικού νόμου. Το Ποτάμι μπορεί να εκφράσει το αίτημα για πολιτική σταθερότητα και μεταρρυθμίσεις και δεν βαρύνεται με το απολογητικό άγχος των παραδοσιακών κομμάτων για το πολιτικό παρελθόν. Ωστόσο, υπάρχουν τρία ζητήματα στρατηγικής σημασίας που είναι απαραίτητο να διευθετηθούν: πρώτον, η πολιτική και οργανωτική εξέλιξη του κόμματος ώστε να αποκτήσει ισχυρότερη πολιτική και κοινωνική διάθρωση σε αντιδιαστολή με το πρότυπο του αρχηγοκεντρικού κόμματος ή του κόμματος μερικών μεταρρυθμιστικών ελίτ. Δεύτερον, η αποτελεσματική υπηρέτηση του θεσμικού αντιπολιτευτικού του ρόλου. Η γενικά υπεύθυνη, συναινετική στάση του, αποδυναμώνεται συχνά όταν επιλέγει να λειτουργεί συμβουλευτικά και παραινετικά προς την κυβέρνηση, δημιουργώντας την εντύπωση μίας μη σταθερής πολιτικής γραμμής. Τρίτον, η δυνατότητα έκφρασης μίας νέας κοινωνικής συμμαχίας με μία αυτόνομη προοδευτική πρόταση εξουσίας».

«Το Ποτάμι λέει τα αυτονόητα. Ωστόσο, το ότι κάποιος λέει τα αυτονόητα δεν αποτελεί τεκμήριο επιτυχίας», Πάσχος Μανδραβέλης

«Μια γρήγορη απάντηση στο ερώτημα θα ήταν ότι και το Ποτάμι δεν θα μπορέσει να καθιερωθεί και να έχει την τύχη των υπόλοιπων κομμάτων», αναφέρει ο κ. Σπουρδαλάκης. «Ωστόσο, επειδή η δυναμική κάθε κόμματος είναι πάντα αποτέλεσμα σχεσιακών παραμέτρων, όπως αυτές δημιουργούνται από το σύνολο των κομμάτων που αποτελούν το κομματικό σύστημα, τούτο θα εξαρτηθεί από το πώς τα υπόλοιπα κόμματα θα εκφράσουν και θα υπηρετήσουν ένα από τα βασικά αιτήματα του κόμματος αυτού για ανανέωση του πολιτικού προσωπικού και του πολιτικού συστήματος».

Η Βάλια Αρανίτου αναφέρει: «Εάν υποθέσουμε ότι, έστω και εν μέρει, το Ποτάμι μπορεί να αποτελεί ένα «σύγχρονο κόμμα στελεχών», και με δεδομένους τους κρίσιμους μετασχηματισμούς που καταγράφονται σε όλο το φάσμα του ελληνικού και όχι μόνο κομματικού συστήματος, τότε η συγκρότησή του είναι πιθανό να αποτελεί μια απάντηση. Στην περίπτωση αυτή είναι πιθανό  να μην έχει την τύχη αυτών των κομμάτων».

Σύγχρονο κόμμα με νέες προτάσεις, ή μηχανή επικοινωνιακών τρικ χωρίς ουσιαστική ατζέντα;

Στην επόμενη σελίδα: Οπότε;