ΕΡΕΥΝΑ: Είναι θολό Το Ποτάμι ή θολά είναι τα μάτια μας;

Ε Ι Ν Α Ι  Τ Ο  Π Ο Τ Α Μ Ι  Η  Ν Ε Α  Κ Ε Ν Τ Ρ Ο Δ Ε Ξ Ι Α;

Ο ΣΥΡΙΖΑ αποτέλεσε το κόμμα που κατάφερε να μαζέψει υπό τη σκέπη του τη μερίδα του λέοντος των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ. Αυτό δεν έγινε μόνο σε επίπεδο ψηφοφόρων. Ήταν μία πορεία που ακολουθήθηκε σε επίπεδο κομματικών στελεχών και συνδικαλιστικού κινήματος. 

Είναι νωρίς για να συμπεράνουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ανεπιστρεπτί το κόμμα εξουσίας της κεντροαριστεράς. Η εσωτερική σύνθεσή του παραμένει ένα πολιτικό ρέμπους για το αν θα μπορέσει να εξελιχθεί σε σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, ενώ η διάσπασή του θέτει εν αμφιβόλω την ηγεμονική θέση που εξασφάλισε στο χώρο της αριστεράς, μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου.

Σε κάθε περίπτωση, ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να καλύπτει σήμερα το χώρο των κεντροαριστερών ψηφοφόρων. Από το χώρο της κεντροδεξιάς, η Νέα Δημοκρατία έχει φθαρεί από τις μνημονιακές πολιτικές που εφάρμοσε . Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις της δίνουν ένα ποσοστό πάνω από το 20% με ιδιαίτερα αυξημένη συσπείρωση.

Η ανάδειξη του Αντώνη Σαμαρά στην ηγεσία της ΝΔ συνοδεύτηκε από την σταθερή πορεία του κόμματος προς τον ακραίο συντηρητισμό, τάση που επιταχύνθηκε με την ένταξη στο κόμμα στελεχών που προέρχονταν από τον ακροδεξιό χώρο. Μπορεί το Ποτάμι να καλύψει το κενό μίας φθίνουσας ΝΔ;

Η πολιτική ατζέντα του Ποταμιού του επιτρέπει να απευθυνθεί στους ψηφοφόρους της δεξιάς που θέλουν μεταρρυθμίσεις: αξιολόγηση και εκσυγχρονισμός του δημοσίου τομέα, άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, ιδιωτικοποιήσεις. Μπορεί το Ποτάμι να μεταμορφωθεί στη μεταρρυθμιστική παράταξη της κεντροδεξιάς;

Σχετικά με την προοπτική να γίνει το Ποτάμι ο κύριος πολιτικός εκφραστής της ελληνικής κεντροδεξιάς, μίλησε στην Popaganda ο Γιάννης Τσίρμπας, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών: «Είναι αλήθεια ότι σε κάποιες δημοσκοπήσεις το Ποτάμι θεωρείται από μεγάλη μερίδα των ψηφοφόρων ένα κόμμα κεντροδεξιάς κλίσης. Επίσης, το γεγονός ότι η κριτική του, πέρα από τη γενικόλογη κριτική για τα «παλιά κόμματα», τόσο πριν όσο και μετά τις εκλογές, κατευθύνεται κυρίως προς τον ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή προς τα αριστερά του, θα μπορούσε να διευκολύνει ένα τέτοιο σενάριο».

«Από την άλλη», ωστόσο, προσθέτει ο κ. Τσίρμπας, «υπάρχουν παράγοντες που θα δυσχέραιναν μια τέτοια μετακίνηση: πρώτον μεγάλη μερίδα στελεχών του Ποταμιού δεν προέρχεται από το χώρο της Κεντροαριστεράς. Επίσης, η Νέα Δημοκρατία συνεχίζει να εκφράζει προνομιακά έναν πυρήνα συντηρητικών ψηφοφόρων, με σημαντικό επίπεδο ταύτισης μαζί της».

Θα μπορούσε να ανακάμψει δημοσκοπικά η Νέα Δημοκρατία και να επανέλθει ως η κύρια δύναμη στο χώρο της δεξιάς; Ο κ. Τσίρμπας αναφέρει: «Όσο κι αν η Νέα Δημοκρατία είναι χαμηλά στις δημοσκοπήσεις αυτή τη στιγμή, η αλλαγή στην ηγεσία της μπορεί να της δώσει τη δυνατότητα να μην απολογείται συνεχώς για μια μάλλον αποτυχημένη διακυβέρνηση και να ενισχύσει τις προοπτικές της. Άρα, το σενάριο το Ποτάμι να αποτελέσει κυρίαρχη δύναμη στο χώρο της δεξιάς συγκεντρώνει αυτή τι στιγμή μικρές πιθανότητες και θα έλεγα ότι βρίσκεται όντως ακόμα στο επίπεδο μιας υπόθεσης εργασίας, αν και τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί».

«Το Ποτάμι, ως εκφραστής του τρίπτυχου «δημοσιονομική εξισορρόπηση – διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις – ενίσχυση ιδιωτικού τομέα της οικονομίας» τοποθετείται στο κέντρο του πολιτικού συστήματος με μία ενδιαφέρουσα διλημματική αμφιβολία ως προς το ποια είναι η πιο αυθεντική του έκφραση στον άξονα «κεντροαριστερά – κεντροδεξιά», Πασχάλης Αγανίδης

Για τις ανακατατάξεις στο ελληνικό πολιτικό σύστημα και το ρόλο του Ποταμιού μίλησε στην Popaganda και ο Πασχάλης Αγανίδης, οικονομολόγος και πολιτικός επιστήμονας: «Δεν είμαι βέβαιος ότι η εξέλιξη του πολιτικού συστήματος είναι προβλέψιμη ή υπαγορεύεται από γραμμικούς μετασχηματισμούς. Αναμφίβολα, η ρευστή εκλογική συμπεριφορά και η χαλαρή σχέση με πολιτικές-ιδεολογικές ταυτότητες και κομματικές δεσμεύσεις αφήνουν ακόμα αδιαμόρφωτη την νέα ισορροπία του πολιτικού συστήματος. Το Ποτάμι, ως εκφραστής του τρίπτυχου «δημοσιονομική εξισορρόπηση – διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις – ενίσχυση ιδιωτικού τομέα της οικονομίας» τοποθετείται στο κέντρο του πολιτικού συστήματος με μία ενδιαφέρουσα διλημματική αμφιβολία ως προς το ποια είναι η πιο αυθεντική του έκφραση στον άξονα «κεντροαριστερά – κεντροδεξιά». Η επιλογή της ευρωπαϊκής ομάδας και ο ευρύτερος διάλογος για την κεντροαριστερά που περιλαμβάνει το Ποτάμι δείχνουν μία κατεύθυνση. Από την άλλη πλευρά, η κοινωνική αντίληψη για το πολιτικό στίγμα του κόμματος και ένα δυνητικό αστικό, παραδοσιακά συντηρητικό, αλλά όχι εχθρικό προς τις αλλαγές, εκλογικό ακροατήριο δημιουργούν χώρο για μία κεντροδεξιά, φιλελεύθερη έκφραση. Σε κάθε περίπτωση, το Ποτάμι, παρά το σχετικό μικρό εκλογικό του μέγεθος και την αναμενόμενη πόλωση, έχει κατοχυρώσει μία στρατηγική θέση στο πολιτικό σύστημα ως παράγοντας σταθερότητας με προοπτική συμμετοχής στην διακυβέρνηση, ενώ η διάκριση «παλιού-νέου» λειτουργεί θετικά σε σχέση με τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης. Δεν αποκλείω καθόλου μία πιθανή εκλογική ενίσχυση, αν και η προοπτική να υποκαταστήσει την ΝΔ έχει δυσκολίες. Αφενός, η ΝΔ ως κόμμα με ιστορική θεσμική και πολιτική μνήμη έχει περιθώρια ανασυγκρότησης και μετεξέλιξης, αφετέρου το Ποτάμι είναι αντιμέτωπο με πολιτικές και οργανωτικές προκλήσεις για τον μετασχηματισμό του σε ένα σύγχρονο, δημοκρατικό πολιτικό κόμμα, με περισσότερες κοινωνικές αναφορές».

Η Αντιγόνη Λυμπεράκη αποτελεί ένα από τα στελέχη του Ποταμιού που προέρχεται από το χώρο της φιλελεύθερης δεξιάς. Έχοντας διατελέσει αντιπρόεδρος στη Δράση, προσχώρησε στο Ποτάμι, με το οποίο και εξελέγη βουλευτής στη Β’ Αθηνών.

Στην επόμενη σελίδα: Ποτάμι και Σύριζα: Ιδεολογικοί εχθροί ή άσπονδοι φίλοι;