Η φιλία βελτιώνει την υγεία. Το δείχνουν και οι έρευνες

Πάντα σε περιόδους που είμαστε single και όλα μας φταίνε, θα αναφέρουμε μέσα στην γκρίνια μας και τη φράση «αχ, τουλάχιστον να είχα μία σχέση, να με γέμιζε, να ήμουν κάπως καλύτερα». Και δυστυχώς, πολλές φορές όταν νιώθουμε άδειοι και στεναχωρημένοι, αντί να προσπαθήσουμε να περάσουμε χρόνο με τους φίλους μας, το ζούμε μοναχικά αφού μας πιάνει το γνωστό σε όλους «δεν θέλω κανέναν, αφήστε με». Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες ανακαλύψεις στα θέματα των σχέσεων είναι ότι συχνά η φιλία ξεκινά με τον ίδιο τρόπο όπως και μία ερωτική σχέση. Μια σπίθα στην αρχή, ένα crush, που μετά παίρνει τον δρόμο του –  αναλόγως με το αν θα μετατραπεί σε κάτι ερωτικό ή όχι.

Κι εδώ όμως συχνά γίνεται ένα λάθος. Πολλές φορές δίνουμε μεγάλη προτεραιότητα στην/ον ερωτικό σύντροφο, παραμελώντας τους φίλους μας. Και ενώ πιστεύουμε ότι λογικά αυτή η σχέση θα μας γεμίσει και θα μας προσφέρει όλα όσα ζητάμε από την ανθρώπινη επαφή, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Μην το γελάς, το Φιλαράκι που τραγουδάει η Βόσσου, έχει κι αυτό το κρυφό του νόημα (πιθανότατα δεν έχει αλλά βολεύει πολύ στην περίπτωσή μας).

Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην Washington Post, δίνεται μεγάλη έμφαση μέσα από έρευνες και μαρτυρίες στο ότι αντί να αφήνουμε τους φίλους μας να περιμένουν ένα μας σημάδι μόνο για να έρθουν κοντά μας, πρέπει να περνάμε περισσότερο χρόνο μαζί τους. Μάλιστα η συναναστροφή με άτομα που αγαπάμε και μας κάνουν να γελάμε, να ξεχνιόμαστε, αλλά και να συζητάμε την καθημερινότητά μας και όσα μας απασχολούν, είναι εξίσου σημαντική με τις ώρες ύπνου και το φαγητό που χρειάζεται ο οργανισμός μας.

Η πλατωνική αγάπη υπερισχύει της ρομαντικής αγάπης με διάφορους τρόπους. Τα άτομα με ισχυρές φιλίες τείνουν να έχουν καλύτερη ψυχική υγεία και μάλιστα οι μελέτες δείχνουν ότι έχουν και καλύτερη σωματική υγεία. Και εδώ έρχεται και η σοκαριστική αποκάλυψη: οι συχνές κοινωνικές συναναστροφές μειώνουν τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου, περισσότερο από την άσκηση ή τη δίαιτα μόνο.

Τουλάχιστον αυτό αποκάλυψε μία μελέτη που διήρκησε έξι χρόνια και έγινε σε 736 μεσήλικες άνδρες Σουηδούς. Σύμφωνα λοιπόν με τη μελέτη, αυτό που επηρέαζε τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής ή θανατηφόρου στεφανιαίας νόσου δεν ήταν το πρόσωπο με το οποίο είχαν ερωτική/συντροφική σχέση αλλά οι φιλίες.

Μια άλλη μελέτη από την Αυστραλία η οποία είχε διάρκεια 10 χρόνια, δείχνει ότι οι ηλικιωμένοι που είχαν πολλούς φίλους, είχαν και 22% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν κατά την περίοδο της μελέτης, σε σχέση με εκείνους που είχαν λίγους φίλους. Το θέλεις ακόμα πιο εντυπωσιακό; Υπάρχει: οι πολλοί συγγενείς και τα παιδιά δεν επηρέασαν καθόλου τα ποσοστά επιβίωσής τους.

Κάνε φίλο να δεις καλό (κυριολεκτικά) 

Υπάρχουν πολλές θεωρίες σχετικά με τον συσχετισμό μεταξύ της φιλίας και της καλύτερης υγείας. Κάποιες βγάζουν περισσότερο νόημα από άλλες. Μέρος του συμπεράσματος μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι είναι πιο εύκολο για τα υγιή άτομα να κάνουν φίλους. Ένα ισχυρό κοινωνικό δίκτυο θα μπορούσε να είναι επίσης ένδειξη ότι κάποιος έχει μεγαλύτερη πρόσβαση σε καλή ιατρική περίθαλψη ή φίλους που θα τον βοηθήσουν σε θέματα υγείας, ακόμα και με τη φυσική τους παρουσία.

Φυσικά το πιο σημαντικό από όλα είναι το γεγονός ότι οι φίλοι έχουν ψυχολογική επίδραση επάνω μας αφού μας βοηθούν να αντιμετωπίσουμε το άγχος. Το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια έκανε μια ιδιαίτερη έρευνα, ζητώντας από ένα γκρουπ ανθρώπων να σκαρφαλώσουν και να σταθούν επάνω σε έναν απότομο λόφο. Όλοι αρχικά φοβήθηκαν, αλλά, μάντεψε, όσοι το έκαναν μαζί με έναν φίλο δίπλα τους, είπαν ότι ο λόφος ήταν λιγότερο τρομακτικός από ότι για εκείνους που ήταν μόνοι τους.

Έχουν γίνει ακόμα και μελέτες απεικόνισης εγκεφάλου που δείχνουν ότι η φιλία επηρεάζει τα εγκεφαλικά συστήματα τα οποία σχετίζονται με την ανταμοιβή, το άγχος και τα αρνητικά συναισθήματα, προσφέροντας μια εξήγηση για το γιατί η κοινωνική σύνδεση ωφελεί την ψυχική υγεία και την ευεξία.

Και δεν τελειώνουμε εδώ. Η φιλία φαίνεται ακόμη και να επηρεάζει την ανοσολογική μας αντοχή. Αντίο κρυολόγημα! Σε 276 υγιείς εθελοντές χορηγήθηκαν ρινικές σταγόνες που περιείχαν ιό κρυολογήματος. Όσοι είχαν αρκετές, διαφορετικές κοινωνικές επαφές, είχαν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν συμπτώματα κρυολογήματος. Θα είχε ενδιαφέρον πάντως να βλέπαμε και μία έρευνα που θα μας έδειχνε πώς πέρασαν κορωνοϊό όσοι ήταν μόνοι τους, σε σχέση με όσους είχαν παρέα.

Η μοναξιά στις μέρες μας

Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο κατά τη διάρκεια των lockdowns εξαιτίας του covid αλλά και πολύ νωρίτερα, αυξήθηκε ο χρόνος που περνούν μόνοι τους οι άνθρωποι. Σε αυτό συντελούν πολλοί λόγοι. Οικονομικοί, ψυχολογικοί και, φυσικά, τα social media που δημιουργούν την ψευδαίσθηση της κοινωνικοποίησης και οι πλατφόρμες streaming που μας κάνουν να περνάμε χρόνο στο σπίτι αντί να βγαίνουμε έξω.

Όμως, όσο καλό κάνει στην υγεία σου το να έχεις φίλους, άλλο τόσο επιζήμιο μπορεί να αποβεί το να μην έχεις. Σύμφωνα με το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, η μοναξιά έχει συσχετιστεί με υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης, άγχους και αυτοκτονίας. Μάλιστα για τις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων έως και 27%.

Είναι σημαντικό λοιπόν, όσο γεμάτη και αν είναι η ζωή μας από άλλες δραστηριότητες όπως η δουλειά και η άθληση ή ο χρόνος που περνάμε με την/τον σύντροφό μας ή την οικογένειά μας, να αφιερώνουμε ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής μας στους φίλους μας. Να μην γκρινιάζουμε στο άλλο μας μισό όταν θέλει να πάει για ένα ποτό ή σε μία συναυλία με την παρέα του και να στηρίζουμε την ανάγκη του για ένα ταξιδάκι με τους κολλητούς ή τις φιλενάδες γιατί δεν σημαίνει ότι μας παραμελεί, ούτε ότι μας βαρέθηκε. Το να μοιραζόμαστε και να νιώθουμε ότι έχουμε ανθρώπους δίπλα μας ακόμα και αν τους χρειαστούμε στις 3 τα ξημερώματα, μας βοηθάει να αντιμετωπίζουμε τα πάντα με περισσότερη δύναμη και θάρρος.