Η ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Απρόσμενος Έρωτας (Mister Morgan’s Last Love) ***1/2**
Γερμανία, Βέλγιο, ΗΠΑ, Γαλλία, 2013, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Sandra Nettelbeck
Πρωταγωνιστούν: Michael Caine, Clémence Poésy, Justin Kirk
Διάρκεια: 116’
Διανομή: Filmtrade, Σπέντζος
Πάνε τρία χρόνια από τότε που ο Matthew Morgan, κάτοικος Παρισιού, έχασε τη γυναίκα του. Ο χειμώνας της ζωής του περνάει χωρίς την προσμονή του καινούργιου που θα ανακουφίσει τον πόνο του. Ώσπου μια μέρα θα γνωρίσει την Pauline, μια κοπέλα που θα μπορούσε να είναι η κόρη του και αρχίζει να ξανασκέφτεται τα πεπραγμένα του. Μια αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας του, θα φέρει τα δύο του παιδιά στη Γαλλία, τα οποία ξεκινούν ένα πόλεμο προσωπικοτήτων. Μια γλυκιά ταινία που βασίζεται περισσότερο στα σκηνικά και τις ερμηνείες παρά στο (κάπως) σχηματικό της σενάριο.
Σε γενικές γραμμές, οι ταινίες που προσεγγίζουν τη ζωή μέσα από τα μάτια της τρίτης ηλικίας δεν είναι ένα είδος σε άνθιση. Στα γρήγορα από το πρόσφατο παρελθόν ανασύρουμε δύο τελείως διαφορετικές μεταξύ τους ταινίες, το Nebraska και το Amour. Από ‘κει και πέρα, πιθανόν μπροστά στο φόβο της μη-πειστικότητας ή της βαρυθυμίας της φύσης τους, δεν είναι μια προτιμητέα θεματική. Ο Απρόσμενος Έρωτας έρχεται για να καλύψει τα υπάρχοντα, μα όχι πλήρως απαιτούμενα κενά και να μιλήσει για αξίες και συναισθήματα που κάποιοι από εμάς δεν πρόκειται να βιώσουμε παρά αρκετές δεκαετίες αργότερα.
Ο Matthew θα μπορούσε να είναι νεότερος ηλικιακά, μα και πάλι να κατατρύχεται από τα ίδια ακριβώς συναισθήματα, να επιζητεί την ίδια μοναχικότητα και να σηκώνει τοίχους γύρω από τον εαυτό του. Μα η προχωρημένη ηλικία του, δίνει πάσα στο θέμα της ταινίας να ειπωθεί με κατήφεια. Ένα «ρολόι» που έχει διαγράψει πολλούς περισσότερους κύκλους και είναι πολύ αργά για να ξανακουρδιστεί έχει σαφέστατα μεγαλύτερο πόνο από έναν νεαρό καταθλιπτικό που έχει πιθανότητες να επανακάμψει. Ερωτεύεται και ξαναβρίσκει ένα λόγο να ζήσει, μα το πλατωνικό ειδύλλιο που βιώνει με την, κατά πολύ νεότερη, μούσα του δε γελοιοποιείται. Προσεγγίζεται με μια σοβαρότητα σπάνια, σε σημείο που πολλές φορές το ηλικιακό χάσμα να παραβλέπεται στιγμιαία και να υπενθυμίζεται από μόνο σε συγκεκριμένες λεπτομέρειες.
Πέραν της πλήρως αντιπαθητικής κόρης του Matthew, οι υπόλοιποι χαρακτήρες δεν προσεγγίζονται μονοδιάστατα. Δεν είναι απόλυτοι οι ρόλοι τους, ως άνθρωποι, έχουν τα αρνητικά και τα θετικά τους. Τη μια στιγμή μπορεί να είναι συμπαθητικοί ή/και αντιπαθητικοί, κάτι το οποίο μπορεί πολύ εύκολα να ανατραπεί στη συνέχεια. Μπορεί η ροή της πλοκής να γίνεται εύκολα κατανοητή ήδη από τη συνάντηση γνωριμίας των πρωταγωνιστών, αλλά μέχρι το φινάλε το χτίσιμο της πλοκής είναι τέτοιο ώστε να μη μας αφορά πλέον το κατά πόσο μπορεί να χαρακτηριστεί ως προβλέψιμη. Επιπλέον, ο ήπιος ρυθμός της και η μελαγχολική εικονοπλασία, αποδεικνύονται δεόντως ελκυστικές, σαν ένα νανούρισμα που δεν προκαλεί νύστα, μα μια πικρή ηρεμία. Και, επιτέλους, ο Hans Zimmer αφήνει στην άκρη της βαγκνερικές καταβολές του και γράφει μουσική απλή, μελωδική και ταιριαστή με το υπόλοιπο σύνολο.
Αυτονόητο είναι ότι ο Michael Caine για μια ακόμα φορά αποδεικνύεται ένας ερμηνευτικός τιτάνας, σε έναν από τους πλέον ανθρώπινους ρόλους του, μα δεν είναι εξίσου αυτονόητη η άψογη χημεία μεταξύ αυτού και της νεαρής Clémence Poésy. Η αύρα που βγάζει ο συνδυασμός των ερμηνειών τους, απαθανατίζει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη φιλμική τους σχέση. Τρυφερή και αβέβαιη, με σαφείς δόσεις υπονισσόμένου ερωτισμού που ποτέ δε βγαίνει στην επιφάνεια, αλλά με έναν τρόπο σχεδόν γονεϊκό. Σίγουρα ένας από τους ωραιότερους συνδυασμούς που είδαμε πρόσφατα στο μεγάλο πανί.
Οι γαλλοτραφείς ήδη έχετε το δέλεαρ του φθινοπωρινού Παρισιού για να παρευρεθείτε σε κάποια προβολή της. Οι υπόλοιποι, να περιμένετε μια πικρή μα εν τέλει όμορφη απεικόνιση της μοναξιάς και της αναζήτησης δεύτερων ευκαιριών μέσα σε ένα βιολογικό καθεστώς περιορισμένου χρόνου.
Λευκός Ελέφαντας (Elefante Blanco) *****
Αργεντινή, Ισπανία, Γαλλία, 2012, ;Egxrvmo
Σκηνοθεσία: Pablo Trapero
Πρωταγωνιστούν: Jérémie Renier, Ricardo Darín, Martina Gusman
Διάρκεια: 110’
Διανομή: Σπέντζος, Seven
Δύο μοντέρνοι «ιεραπόστολοι» και καρδιακοί φίλοι, ο Julian και ο Nicolas, αφιερώνουν τις ζωές τους στη βελτίωση των υποδομών μια επικίνδυνης αργεντίνικης παραγκούπολης. Τα καρτέλ ναρκωτικών βρίσκονται σε μόνιμο πόλεμο, η κυβέρνηση στερεί από την πόλη το νοσοκομείο και οι περισσότεροι κάτοικοι δεν έχουν καν ένα σπίτι με θεμέλια για να κοιμηθούν το βράδυ. Η αναπόφευκτη κρίση της πίστης των δύο ιερέων θα τους καταβάλλει ή θα μπορέσουν να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής του άπορου ποίμνιού τους; Ενδιαφέρον το νέο πόνημα του ολοένα και ανερχόμενου Αργεντίνου Pablo Trapero, με τις νατουραλιστικές απεικονίσεις της λούμπεν ζωής να υπερτερούν του δράματος που κατασκευάζει, χωρίς αυτό να σημαίνει πως αποτελεί κάτι το ολότελα αδιάφορο.
Στον Λευκό Ελέφαντα, κεντρικοί ήρωες είναι δύο μαχητικοί ιερείς με ενεργό παρελθόν που καλούνται για μια ακόμα φορά να υποστηρίξουν τους αδύναμους. Κόντρα στην κυβέρνηση, κόντρα στις αντίξοες συνθήκες, κόντρα στην ίδια την οργανωμένη θρησκεία αν αυτό κριθεί αναγκαίο. Ενώ οι σφαίρες ραίνουν τον ορίζοντα και τα στενά βρωμάνε σκουριά και ούρα, προσπαθούν να παραμείνουν πιστοί στο όραμά τους. Οι εικόνες που ο σκηνοθέτης συναρμολογεί για να δείξει την κατάντια της Νότιας Αμερικής δεν απευθύνονται αποκλειστικά στην όραση, συνθέτουν ένα σύνολο που αφορά σε όλες τις αισθήσεις. Μπορούμε να αισθανθούμε τους κακοτράχαλους δρόμους κάτω από τα πόδια μας, την καυτή υγρασία νότια του ισημερινού. Μπορούμε να γευτούμε το αίμα που χύνεται όταν οι σφαίρες σκίζουν τον αέρα στα δύο και καταλήγουν στη βρώμικη σάρκα. Να μυρίσουμε τη σκόνη, τον ιδρώτα, την αποσύνθεση. Να ενεργοποιήσουμε τα αισθητικά κέντρα του εγκεφάλου μας όχι για να περπατήσουμε σε λιβάδια με μυρωδάτα λουλούδια και γάργαρα νερά, μα να είμαστε παρόντες στη σκοτεινή πλευρά του ανθρώπινου πολιτισμού, όπου ακόμα και η ελπίδα δείχνει να αργοπεθαίνει.
Αυτό είναι το κύριο πλεονέκτημα του σκηνοθέτη. Μαζί με αυτό, βάζουμε και τα εκπληκτικά πλάνα πλήθους –η σκηνή της αψιμαχίας μεταξύ πολιτών και αστυνομικών είναι τόσο απτή που βρωμάει δακρυγόνο-, όπως και την εξαιρετική επιλογή των ηθοποιών που θα υποδυθούν τους υπομονετικούς (ίσως και μονόπλευρα καλοσυνάτους) χαρακτήρες του, με ερμηνευτικά «δυνατότερο» των δύο να αποδεικνύεται ο Jérémie Renier ως στωικός Nicolas.
Αλλά όση ικανότητα δείχνει στα προηγούμενα, τόση είναι η σιγουριά και η οξύτητα που απουσιάζουν από το σενάριο, στοιχεία που θα τον βοηθούσαν να χειριστεί το συνδυασμό της υπαρξιακής/θρησκευτικής και της κοινωνικής/δραματικής πλευράς. Μπορεί να στέκει ως μια στέρεη αφήγηση με δομή, ρυθμό και κορύφωση, μα δεν έχει την απαιτούμενη επιμονή στη λεπτομέρεια ή την σαφήνεια της θεματικής στην οποία πρέπει να αφιερωθεί περισσότερο προκειμένου να περάσει από τη βαθμίδα του αξιοπρεπούς σε αυτήν του εξαιρετικού. Με ένα πιο δεμένο σενάριο, θα μπορούσαμε να μιλάμε για κάτι εξωπραγματικό.
Αν ταινίες όπως το Gomorra ή Η Πόλη Του Θεού σας συγκινούν, προσθέστε και αυτή στη λίστα. Δεν έχει τόσο πληθωρικό τον παράγοντα σοκ, μα είναι ρεαλιστικότατο και προκαλεί προβληματισμούς για τα θέματα που θίγει.
Στην επόμενη σελίδα: 2 Ημέρες Στη Νέα Υόρκη, Brick Mansions, Maleficent
