Φυσιογνωμία – Φωταγωγός – Φωτογραφία

φωτογραφία: Γιάννης Κωσταρής

Τον Ιούνιο του 2013 η αίθουσα τέχνης Φωταγωγός στήθηκε στο βάθος της Στοάς Κουρτάκη στο κέντρο του κέντρου της Αθήνας. Στη μια αίθουσα του διπλού μαγαζιού με το διπλό πατάρι και τη μαύρη στριφογυριστή σκάλα εγκαταστάθηκαν οι Εκδόσεις Το Ροδακιό —γραφεία και βιβλιοπωλείο—, στην άλλη μια έκθεση φωτογραφίας από τους καλλιτέχνες φωτογράφους που συνυπήρχαν στον ιστότοπο fosphotos.com: Αναστασία Βουτυροπούλου, Γεράσιμος Δομένικος, Γιάννης Δρακουλίδης, Νατάσα Πανταζοπούλου, Χρήστος Πότσιος, Ανδρέας Σιμόπουλος και Άγγελος Χριστοφιλόπουλος. Την αρχιτεκτονική διαμόρφωση του χώρου επιμελήθηκε ο Διογένης Βεριγάκης.

Ελένη Κοτσώνη

Την Πρωταπριλιά του 2014 η ζωγράφος Ελένη Κοτσώνη, φιλη του Γιάννη Καρλόπουλου από τον καιρό που σπούδαζαν στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι, έκανε ένα μεγάλο και πλουμιστό κολάζ στον κεντρικό τοίχο με τίτλο «Ένα ψέμα ίσως είναι ο καλύτερος τρόπος να πεις την αλήθεια».

Πέρης Ιερεμιάδης

Το φθινόπωρο του 2014 τα παιδιά του, Μίλτος και Κατίνα Ιερεμιάδη, ο εγγονός του Αλέξανδρος και η Σοφία Σκούρα, έστησαν μια αναδρομική έκθεση του έργου του μεγάλου ζωγράφου, φίλου και συνεργάτη της συντροφιάς του περιοδικού Εκηβόλος από τη χρυσή δεκαετία του ’70 Πέρη Ιερεμιάδη, με τίτλο «Μνήμη με ζωγραφιές και σχέδια».

Περαστικός από το μαγαζί, ο νεαρός ζωγράφος Λευτέρης Γιακουμάκης, φίλος του φίλου μου Ελισσαίου Μπαλή παρουσίασε μια πρωτότυπη έκθεση εμπνευσμένη από τη ζωή του στην Ισλανδία με τίτλο «Σημειώσεις. Πριν και μετά το ταξίδι». Ταυτόχρονα παρουσιάστηκε και το βιβλίο του με τίτλο «55 τρόποι να προφέρετε τη λέξη Σίκλουφιορδουρ».

Ακολούθησε η «Αυτοδύναμη Φωτογραφία» στις αρχές του 2015. Φωτογράφοι που έχουν εκδοθεί από το Γιάννη Καρλόπουλο στη σειρά “βιβλία φωταγωγός”, φίλοι φωτογράφοι, ερασιτέχνες φωτογράφοι και φωτογράφοι ανώνυμοι, που ανακαλύφθηκαν από εραστές της φωτογραφίας σε ντουλάπια και παζάρια, δημιούργησαν ένα καλειδοσκόπιο από αντιλήψεις, αισθήματα και οπτικές γωνίες. Συμμετείχαν οι: Hiromi Takeda, Κυριάκος Αναστασιάδης, Αναστασία Βουτυροπούλου, Πηνελόπη Γερασίμου, Γεράσιμος Δομένικος, Γιάννης Δρακουλίδης, Μαρία Θεοδωράκη, Παναγιώτης Ιωαννίδης, Γιάννης Κωσταρής, Σπύρος Παναγιωτόπουλος-Σιλουανός, Νατάσα Πανταζοπούλου, Χρήστος Πότσιος, Δάφνη Ρόκου, Ανδρέας Σιμόπουλος, Σπύρος Στάβερης, Ανδρέας Σχοινάς, Αλέξανδρος Φιλιππίδης, Αλέξανδρος Χριστοδούλου, Άγγελος Χριστοφιλόπουλος.

Τάσης Παπαϊωάννου

Ο φίλος μου Νίκος Α. Παναγιωτόπουλος είχει πρωτοέρθει μαζί με τον αρχιτέκτονα Τάση Παπαϊωάννου στην έκθεση του Πέρη Ιερεμιάδη και αυτή η γνωριμία κατέληξε στην έκθεση ζωγραφικής του Τάση Παπαϊωάννου «Αρχιτεκτονημένα τοπία» τον Μάιο του 2015. Όλο το καλοκαίρι είχαμε το αίσθημα του ταξιδιού από τις αντανακλάσεις των χρωμάτων μέσα στην αίθουσα.

Κώστας Γουζέλης, φωτογραφία Φοίβος Κοντογιάννης

Ο αρχιτέκτονας Κώστας Γουζέλης, που μένει στην Πάρο κυρίως αλλά και λίγο στην Αθήνα, γέμισε την αίθουσα φως και φαντασία σε μια έκθεση με τρία θέματα «Φωτογραφικές σημειώσεις για την Αχμάτοβα / Αρχιτεκτονικές ζωγραφικές σημειώσεις / Σιδερένιοι άνθρωποι» τον Νοέμβριο του 2015.

Steven C. Harvey, φωτογραφία: Αλέξανδρος Χριστοδούλου

Τον επόμενο μήνα έγινε η εκρηκτική έκθεση ζωγραφικής του υπερταλαντούχου Άγγλου ζωγράφου Steven C. Harvey με τίτλο «Ευ-Εξέλιξη. Το βιβλίο της νέας ημι-βακχικής θεότητας / Eve-olution. The Book of the New Semi-Bacchic Deity». Ο Steven, με διεθνή σταδιοδρομία και διακρίσεις, οξύ σατιρικό υπόβαθρο και αριστοτεχνική σχεδιαστική δύναμη, είχε σπουδάσει στην ίδια Σχολή στην Αγγλία με την εμπνευσμένη και εμπνευστική φίλη και συνεργάτιδα Ευφροσύνη Δοξιάδη. Εξ ου και η διασύνδεση με το Φωταγωγό.

Τώρα ο Φωταγωγός είναι  946 ημερών. Γράφει μια μικρή ιστορία με απρόβλεπτους συνειρμούς από ζωγραφιές, κατασκευές και φωτογραφίες. Δεν είναι mainstream αλλά είναι streaming, έχει ροή δηλαδή και κινείται, κυματίζει, σελαγίζει, εκπέμπει, διακτινίζει καθετί που θεωρεί ωραίο σε κάθε επισκέπτη του, παλιό ή νέο.

Φυσικά το πράγμα θα έχει συνέχεια. Τη Δευτέρα 18 Ιανουαρίου εγκαινιάζεται μια καινούρια έκθεση φωτογραφίας του Γιάννη Κωσταρή με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του Το χωριό από Το Ροδακιό και τις εκδόσεις “βιβλία φωταγωγός”.

Δυόμισι χρόνια μετά τις Μικρές ιστορίες πατριδογνωσίας, όπου φωτογραφίες και αφηγήσεις αποτύπωσαν το μακρύ οδοιπορικό του από τον Έβρο ως την Κρήτη, ο Γιάννης Κωσταρής με το Χωριό εστιάζει στον τόπο που γεννήθηκε· μέσα από τις αφηγήσεις παλιών και νέων κατοίκων αλλά και τις δικές του και μέσα από τις παλιές και σύγχρονες φωτογραφίες ξεδιπλώνεται η ανθρώπινη κατάσταση, δεμένη με την ιστορία του τόπου.

φωτογραφία: Γιάννης Κωσταρής

Οι περισσότερες φωτογραφίες τραβήχτηκαν τα δύο τελευταία χρόνια. Συναντούν ανθρώπους, σπίτια και καταστήματα, δρόμους και αυλές, την ερημιά του χειμώνα και την ελαφρότητα του καλοκαιριού· δεν θέλουν να αποδείξουν τίποτα. Προσπαθούν να αναγνωρίσουν το παρόν του χωριού· προσπαθούν να καταλάβουν τι συμβαίνει σε ένα τόπο που  η ζωή του μένει δεμένη με το παρελθόν, κουβαλώντας ιστορικό φορτίο αιώνων. Κι όμως όλα έχουν αλλάξει…

φωτογραφία: Γιάννης Κωσταρής

Η Καλαμωτή είναι ένα από τα μεσαιωνικά μαστιχοχώρια της Χίου, διοικητικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής για αιώνες, τις τελευταίες δεκαετίες έχει χάσει μεγάλο μέρος του πληθυσμού της, αλλά από την άλλη πολλοί, Αλβανοί κυρίως, μετανάστες έχουν εγκατασταθεί μόνιμα και εργάζονται στο χωριό· το μεγαλύτερο μέρος του ενεργού πληθυσμού είναι οι οικογένειες των μεταναστών, επίσης πολλοί Έλληνες και Ευρωπαίοι έχουν αγοράσει και ανακατασκευάσει παλιές πέτρινες κατοικίες. Αυτές οι τρεις κοινότητες συνυπάρχουν χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα αφήνοντας το αποτύπωμά τους στον οικισμό.

φωτογραφία: Γιάννης Κωσταρής

 «καλαμωτούσοι είναι οι κάτοικοι της καλαμωτής χίου, η κάτω παναγιά είναι το σημερινό σιφτλίκ στα παράλια της μικράς ασίας, ο λαιμός είναι εφοπλιστής, κύρης είναι ο πατέρας, οχονούς θα πει αμέσως, ούριος είναι ο χαζός, ο ρούκουνας ήταν άνθρωπος, συκαμιές είναι οι μουριές, σχοιναράκια τα μαστιχόδεντρα· τα αρμόλια, τα μεστά, το λιθί, τα νένητα, ο καταρράκτης, η καλλιμασιά, ο βροντάδος, ο άγιος γιώργης, ο ανάβατος, η κέραμος, η σπαρτούντα, η ποταμιά, η βολισσός είναι χωριά της χίου· το μαγαζί είναι παλιό μπακάλικο αλλά και «παρατηρητήριο»· το χωριό του τίτλου είναι οποιοδήποτε χωριό όπου χορός στην τραγωδία του ενός είναι οι χωριανοί του· είναι όμως και η καλαμωτή, ένα από τα μαστιχοχώρια της χίου.»