Η Κάτια Δημοπούλου πέρασε από τα λιμνάζοντα νερά της δημοσιογραφίας στην ανοιχτή θάλασσα της λογοτεχνίας

Συνήθως οι άνθρωποι που απαρτίζουν τα υψηλά κλιμάκια των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης έχουν ένα πρόβλημα. ‘Η είναι τόσο χαρισματικοί που στο τέλος σε καίνε σαν ξεροτήγανο ή τόσο «της διεκπαιρέωσης» που στο τέλος καταλήγεις ένας άνοστος χυλός. Πάντα, όμως υπάρχουν και αυτοί ή αυτές που δεν έχεις συνεργαστεί και για κάποιο μαγικό λόγο αυτές ή αυτοί είναι οι καλύτεροι. Οπότε, με βάση την προηγούμενη εξίσωση, μπορώ να υποστηρίξω με σιγουριά πως η Κάτια Δημοπούλου ανήκει στην φουρνιά των «μεγάλων μαέστρων» του γυναικείου τύπου. 

Αφορμή, όμως, για να βρεθούμε δεν είναι η δουλειά αλλά η Βουτιά. Το πρώτο μυθιστόρημα της Κάτιας Δημοπούλου που κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Η ιστορία αφορά γυναίκες σε κρίση μέσα στην κρίση. Διαβάζοντας το βιβλίο έκανα κάποιες μπανάλ σκέψεις για τα δύο φύλα αλλά πάνω απ’ όλα κράτησα κάποια τσιτάτα που μπορεί να τα χρησιμοποιήσει κανείς σε οτιδήποτε και να γράψει. 

Άνθρωποι σε μικρή ηλικία σε αναζήτηση, άνθρωποι σε μεγάλη ηλικία σε παράκρουση, το πέρασμα στη δημοσιογραφία, η ζωή στα έντυπα, η μανιέρα του lifestyle και η αξία της ενημέρωσης είναι μερικά από τα θέματα που μπήκαν στη συζήτηση. Ελπίζω να είναι το ίδιο απολαυστική όσο το βιβλίο. 

Τη Βουτιά μπορούμε να την κατατάξουμε στη γυναικεία λογοτεχνία; Σε καμία περίπτωση. Πώς θα το πούμε γυναικεία λογοτεχνία; Επειδή οι ηρωίδες είναι γυναίκες;

Επειδή σκέφτονται πολύ οι ηρωίδες. Είναι λίγο τρομακτικό αυτό το πράγμα. Μου φαίνεται ότι υπάρχει μια υπερανάλυση όλων των πραγμάτων. Αυτής της συγκεκριμένης θα έλεγα

Δεν είναι γενικό το φαινόμενο; Δεν ξέρω αν είναι γενικό το φαινόμενο, ξέρω όμως, πολλές γυναίκες που υπεραναλύουν.

Η ηρωίδα το ψάχνει πολύ. Συμφωνώ. 

Σε ποιο σημείο της ζωής της τη συναντούμε στην αρχή του μυθιστορήματος; Έχει φάει ένα χοντρό burn out, το οποίο είναι ένας συνδυασμός από πράγματα, δηλαδή έχουν πεθάνει οι γονείς της, τα ‘χει παίξει με τη δουλειά, έχει φάει μεγάλη στενοχώρια από τον μεγάλο της έρωτα, ο οποίος τα έφτιαξε με την κολλητή της και ψάχνει να βρει σε ποιο σημείο στέκεται. Είπε εντάξει τώρα δεν μπορώ. Θα σταματήσω για λίγο καιρό και θα δω τι θα κάνω και ποια είμαι.

Επαγγελματικά; Είναι επιτυχημένη δικηγόρος αλλά τα έπαιξε, ρε παιδί μου.

Έχει λίγο μέσα της όλο αυτό το η ζωή που δεν έζησα; Έχει πολλές ματαιώσεις και ακυρώσεις. Κανονική θλίψη. Μεγάλη. Βαριά θλίψη που συμβαίνει πολύ συχνά. Εγώ ξέρω πολλές γυναίκες που έχουν περάσει που σέρνονται, κάθονται στο κρεβάτι και κοιτάνε το ταβάνι. Για καιρό.

Οι άντρες το παθαίνουν αυτό; Βέβαια, αλλά δεν ξέρω τι κάνουν όταν το παθαίνουν. Έχουν πιο πολύ την κοινωνική επιταγή του ότι δεν δείχνω την αδυναμία μου.

Πάντως οι γυναίκες δεν γκρινιάζουν τόσο για την κρίση. Δεν γκρινιάζουν αλλά τις έχει επηρεάσει πάρα πολύ. Είναι πολλές που δεν έχουν δουλειά και πολλές που περνάνε μια τέτοια φάση μεγάλης αδράνειας. Δηλαδή, δεν έχει σημασία από τί προέρχεται. Στην συγκεκριμένη προέρχεται από έναν συνδυασμό πραγμάτων, σε άλλες προέρχεται από την ανεργία. Έχω φίλες που είναι έτσι.

Η ηρωίδα σου δεν αποσύρεται τελείως. Όχι, αλλά έχει πάθει ένα κλακάζ και κοιτάζει να δει τί θα κάνει. Λέει για ένα διάστημα δεν θα το κάνω τίποτα κι όπου με βγάλει.

Έχεις περάσει τέτοια καλοκαίρια; Καλοκαίρια τέτοια δεν έχω περάσει. Δεν το παθαίνω συνήθως τότε. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Στις διακοπές τα ζευγάρια αναστενάζουν

Είναι όμως προσφιλή στην κατάθλιψη τα καλοκαίρια. Η τάση φυγής που υπάρχει είναι και λίγο ηλικιακό θέμα; Δεν σε πιάνει στα εικοσιδύο να τα παρατήσεις όλα. Μετά τα τριάντα αρχίζει το θέλω ένα σπιτάκι σε ένα νησί. Στα είκοσι παθαίνεις άλλα. Τάσης φυγής έχεις από την εφηβεία. Στην αρχή να φύγεις από το σπίτι, μετά μπορεί να θες να αλλάξεις χώρα. Το είκοσι με τριάντα είναι μια ηλικία που γίνεται χαμός. Είναι μια ασταθής ηλικία, γεμάτη αγωνία και με πολλές τάσεις φυγής που εκφράζονται πιο δυναμικά. Δεν είναι θα φύγω για να ησυχάσω. Είναι θα πάω εκεί γιατί ελπίζω ότι εκεί θα βρω κάτι που θα με εμπνεύσει, που θα με κάνει καλύτερο.

Δεν υπάρχει το να πάω εκεί και να μείνω εκεί για πάντα. Τις περισσότερες φορές, οι μεγάλες τάσεις φυγής από κούραση και ματαιότητα είναι συνήθως γύρω στα 35-45 που έχεις μπει στη διαδικασία την εργασιακή, που σου χει κάτσει ή δεν σου χει κάτσει, που έχεις φάει και πέντε χαστούκια στα προσωπικά σου, που περνάς μια φάση που αισθάνεσαι λίγο πιο αδύναμος. Είναι και μια γερή κρίση ηλικίας στα σαράντα.

Για ποιο από τα δύο φύλα; Στις γυναίκες αρκετά. Όσο περνάνε τα χρόνια, εγώ νομίζω ότι σταματάνε το φευγιό οι άνθρωποι, όχι ότι δεν το θέλουνε. Είναι πολύ κουρασμένοι για να κουνηθούν. Κάθονται κάτω και βλέπουμε τί θα κάνουνε. Μετά τα 50 λες αυτά είναι τα δεδομένα. Αντέχω να φύγω; Είτε είναι γάμος, είτε σχέση, είτε δουλειά. Μειώνονται οι αντοχές.

Παλιά υπήρχε η τάση στην ελληνική κοινωνία της επιστροφής στο χωριό. Δεν το θυμάμαι εγώ αυτό. Στη δική μου γενιά κανείς δεν ήθελε να γυρίσει στο χωριό. Αυτό που γινόταν όταν πηγαίναμε όλοι μαζί διακοπές ήταν ότι πάντα θέλαμε να αγοράσουμε κάτι εκεί που ήμασταν. Ένα σπιτάκι. Αλλά δεν ήταν για μόνιμη επιστροφή η φάση.

Όσο περνάνε τα χρόνια, εγώ νομίζω ότι σταματάνε το φευγιό οι άνθρωποι, όχι ότι δεν το θέλουνε. Είναι πολύ κουρασμένοι για να κουνηθούν.

Ο δημοσιογράφος είναι καταπιεσμένος συγγραφέας; Μπορεί και να ναι. Έτσι κ αλλιώς αλληλομπλέκονται.

Εσύ το σκεφτόσουν πάντα να γράψεις πιο λογοτεχνικά; Η κολλητή μου μου το θύμισε. Ήμασταν στην εφηβεία και κάναμε βόλτες με τα λεωφορεία και μιλούσαμε καθ’ οδόν και λέγαμε ότι θα γράψουμε. Δεν το θυμόμουν. Ήμουν μανιώδης αναγνώστρια, ήθελα να γίνω δημοσιογράφος από τα 13. Ε, κουτσά, στραβά το έκανα. Δεν είχα ποτέ κανέναν καημό να γράψω. Ήμουν πολύ ευχαριστημένη με τη δουλειά που έκανα. Μου έδινε πολύ μεγάλη χαρά και έγινε και σε χρόνια άνθησης Δεν ήταν κανένα απωθημένο αλλά όταν σταμάτησα να δουλεύω προέκυψε. Ξαφνικά άρχισα να γράφω και να γράφω.

Πολύ γράφουν και ίσως φταίει και ότι όλα αυτά που γράφουμε στις εφημερίδες, το ίντερνετ, τα περιοδικά δεν υπάρχουν πουθενά σε χώρο. Δεν έχουν υλική υπόσταση, ενώ ένα βιβλίο και 100 άνθρωποι να το πάρουν, θα υπάρχει πάντα σε μια βιβλιοθήκη. Αυτό με τη δημοσιογραφία του διαδικτύου έχει κάτι το πολύ άγριο.

Μάταιο κιόλας. Δεν ξέρω αν είναι μάταιο, αλλά είναι άγριο γι αυτόν που το κάνει. Το ν’ ασχολείσαι και να γράφεις και αυτό να κρατάει λίγες ώρες.

Μπορεί και να κρατήσει και για πάντα όμως. Ναι, αλλά αν το θυμάται κανείς και άντε να ανατρέξει. Τι ήταν εκείνο που το έξυπνο και ωραίο που είχε γράψει ο Διοσκουρίδης; Εξακολουθεί να υπάρχει ο φετιχισμός του εντύπου. Αυτό ακυρώνεται με την οθόνη του υπολογιστή.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Το αρχιτεκτονικό γραφείο SOUTH σχεδίασε έναν διαφορετικό πύργο στη Μάνη

Πάντως το βιβλίο σε νούμερα δεν έχει χάσει πολύ από το ηλεκτρονικό βιβλίο. Δεν έχει φάει μεγάλο κάζο όπως η μουσική ή ο κινηματογράφος. Τα περιοδικά έχουν χάσει πολύ. Υπάρχει περίπτωση έστω και για λόγος φετιχισμού κάποιοι να αρχίσουν πάλι να αγοράζουν περιοδικά; Εξακολουθεί να είναι ένα αισθητικό αντικείμενο όταν είναι ολόκληρο. Δηλαδή, ειδικά για τα περιοδικά που η αισθητική παίζει μεγάλο ρόλο, είναι πάντα πολύ ωραίο να ξεφυλλίζεις τις σελίδες και να βλέπεις την διαδοχή των εικόνων. Έχει κάτι το γοητευτικό αυτό το πράγμα που στο διαδίκτυο το χάνεις.

Αν σκεφτείς όμως, ότι όσοι είναι 15 δεν θα πιάσουν ποτέ περιοδικό στα χέρια τους. Ας μην τα πιάσουν, δεν με κόφτει. Ούτε εγώ πιάνω, δεν έχω καμία νοσταλγία, απλώς λέω ότι μπορεί μετά κάποιοι να τα ξαναθυμηθούν, αλλά δεν έχουν τελειώσει κιόλας. Στο εξωτερικό μια χαρά κρατούν.

Αν είσαι στο διαδίκτυο, όσο εξελίσσεται το πράγμα, είναι πολύ γοητευτικό με τα εργαλεία που έχεις και αυτά που φτιάχνεις. Έχει αρχίσει και υπάρχει μια αισθητική ποιότητα και στο ίντερνετ. Αυτό που δεν υπάρχει είναι η αίσθηση του αντικειμένου και η εξέλιξη των σελίδων. Αρχίζει κάπου και τελειώνει κάπου. Στο ίντερνετ είναι πιο δύσκολο να το δεις σαν ένα πράγμα. Βλέπεις μια οθόνη και λες τι ωραία που είναι τα χρώματα και τι ωραία που το έχουν στήσει αλλά μετά πατάς ένα κουμπί και έχεις και όλη αυτήν την διαταραχή από τα εμβόλιμα πράγματα που είναι πολύ διασκεδαστικό και πολύ ζαλιστικό. Μια διαρκής διάσπαση.

Όταν ήσουν στα περιοδικά επικρατούσε ένας πανικός. Διαφημίσεις, κόσμος, μεγάλη αναγνωσιμότητα, μεγάλη επιρροή, μεγάλο άγχος, μεγάλα μπάτζετ… Πώς θα ήταν μια εβδομάδα αν ξαφνικά είχατε social media; Το ‘χω σκεφτεί. Ένα από τα πράγματα που κάνω στο ίντερνετ όταν π.χ διαβάζω ένα άρθρο, δεν πάω αμέσως στο επόμενο, διαβάζω τα σχόλια και λέω: «Θεούλη μου!» Αν το είχαμε αυτό το εργαλείο δεν ξέρω να θα επιβίωνα ή αν θα πάθαινα τρελή ήττα γιατί αντιλαμβάνεσαι ότι ο καθένας καταλαβαίνει τον χαβά του. Οι 7 στους 10 καταλαβαίνουν κάτι άλλο από αυτό που έχει γραφτεί. Οι 3 στους 10 που το χουν πιάσει, συνήθως όλοι και κάτι έχουν να συμπληρώσουν και να διορθώσουν. Αν το χες αυτό τότε στα έντυπα μπορεί και να σε τρέλαινε.

Δεν θέλεις να έχεις ένα feedback; Θέλεις. Παλιότερα στα περιοδικά που είχαν το μπάτζετ γίνονταν έρευνες και καταλάβαινες τί τους ενδιαφέρει.

Πιστεύεις θα μπορούσες να ανταποκριθείς στο day to day του ίντερνετ; Όχι.

Γι’ αυτό και δεν έχεις στήσει κάτι; Όχι, δεν έστησα γιατί δεν μπορούσα να μπω στη διαδικασία να βρω τα λεφτά και να έχω το στρες για τα πάντα. Το να διευθύνεις ένα περιοδικό είναι ένα μεγάλο άγχος, το να πρέπει να νοιάζεσαι και για τα λεφτά, να κυνηγάς τη διαφήμιση σε μια τέτοια περίοδο κρίσης και με την ελληνική γλώσσα που είναι στενή, ενώ μπορείς το πρωί και να διαβάσεις τους New York Times. Έχω μόνιμα το άγχος το ποιος θα με διαβάσει ώστε να πεις ότι θα βγάλεις και λεφτά από αυτό.

Επειδή είναι άμεσα μετρήσιμο. Ναι με αυτό που λες αλλά και είναι η ελληνική γλώσσα η οποία απευθύνεται σε συγκεκριμένο αριθμό ανθρώπων.

Με τα περιοδικά δεν υπήρχε παρόμοιο άγχος; Βέβαια, υπήρχε αλλά όταν το ίντερνετ είναι τόσο ανοιχτό και διεθνές και όλοι μιλάνε αγγλικά.

Θέλουν όμως να διαβάσουν στα ελληνικά οι Έλληνες. Απλά μου φαίνονται πολύ στενά τα όρια της γλώσσας στην εποχή του ίντερνετ.

Ενώ, υπήρχαν πολύ αξιόλογα γυναικεία περιοδικά στην Ελλάδα, με μεγάλες αναγνωσιμότητες και θέματα μέσα, νομίζεις ότι τότε έδωσαν μεγαλύτερη προσοχή στο life style κομμάτι, παρά στο να έχουν και κάποια κομμάτια ρεπορταζιακά κάθε φορά; Κοίταξε τα γυναικεία δεν μπορούσαν να είναι unisex. Όταν γίνονταν unisex, έβγαιναν από την κατηγορία τους και τότε έχαναν διαφήμιση. Υπήρχαν όμως, περιοδικά που είχαν πολλές έρευνες που αφορούσαν γυναίκες. Η Γυναίκα ήταν ένα καταπληκτικό περιοδικό, με θέματα που μπορούσε να διαβάσει ο οποιοσδήποτε. Το Marie Claire επίσης.

Στα γυναικεία site γιατί δεν έχει περάσει αυτό. Είναι όλο λίγο κουτσομπολιό, όχι τόσο καλή μόδα, όχι δικές τους παραγωγές… Γιατί αυτό έχει γίνει παντού. Εδώ δεν υπάρχουν ρεπορτάζ στις εφημερίδες.

Οι εφημερίδες είναι πλέον πολιτικές μπροσούρες των κομμάτων. Δεν υπάρχει ρεπορτάζ. Αν αυτό που πρέπει να το κάνει δεν το κάνει και βάζει συνέχεια σχόλια αρθρογράφων. Αυτό δεν ξέρω αν είναι δημοσιογραφία, οπότε γιατί να το περιμένει κανείς από τα γυναικεία site; Όταν υπάρχει κρίση όλοι καταφεύγουν στην ευκολία.

Πιστεύεις ότι σιγά σιγά μπορεί να μπει λίγο ποιότητα στον τύπο ή χαθήκαμε τελείως; Μα υπάρχει ποιότητα στον τύπο. Εσείς έχετε ποιότητα, η Lifo το κάνει μαζί με όλα τα άλλα, η Athens Voice το κάνει. Υπάρχουν αρκετοί. Δεν είναι μόνο το t-life, επειδή έχει μεγάλη επισκεψιμότητα.

τα περιοδικά που η αισθητική παίζει μεγάλο ρόλο, είναι πάντα πολύ ωραίο να ξεφυλλίζεις τις σελίδες και να βλέπεις την διαδοχή των εικόνων. Έχει κάτι το γοητευτικό αυτό το πράγμα που στο διαδίκτυο το χάνεις.

Τί σου λείπει πολύ από τον περιοδικό τύπο; Μου λείπει πολύ η καθημερινότητα και γι αυτό και το γράψιμο του βιβλίου ήταν και μια άσκηση πειθαρχίας για μένα, τα έβαλα με το ελάττωμά μου. Να συγκεντρωθώ σε κάτι που κανείς δεν με ανάγκαζε να συγκεντρωθώ. Όταν δουλεύεις στον τύπο υπάρχει το μαντρί, που λέω εγώ.

Τους ξεθέωνες καθόλου τους ανθρώπους σου; Οι γνώμες διίστανται. Άλλοι με λένε σκύλα και άλλοι ότι ήμουν η καλύτερα διευθύντρια που είχανε. Μάλλον θα γίνονταν και τα δυο ανάλογα με τις φάσεις του στρες που είχα.

Ο διευθυντής πρέπει να είναι σκύλος; Εγώ δεν το πιστεύω καθόλου αυτό. Δεν γίνονται οι συνεργασίες έτσι, άσχετα αν μπορείς να το πάθεις στιγμιαία γιατί το στρες σου έχει βαρέσει κόκκινο. Αυτό που πρέπει οπωσδήποτε να έχεις είναι μεγάλη καθαρότητα σε αυτό που πρέπει να γίνει. Σ’ αρέσει, δεν σ αρέσει, είσαι διευθυντής ορχήστρας. Αν εσύ δεν ξέρεις τί θα γίνει ο καθένας θα παίζει αλλιώς το όργανό του. Δεν θα είναι ένας ο ήχος. Εγώ το έχω χάσει σε περιόδους στρες. Ίσως αυτό εννοούν να είναι κανείς κέρβερος.

Αυτό που λένε για το lifestyle ότι κατέστρεψε την χώρα αλλά έφτιαξε τις αμοιβές των δημοσιογράφων. Είναι τόσο μεγάλη μπαρούφα. Βρήκαμε τώρα το εύκολο θύμα που ξεκίνησε η σαπίλα στη χώρα. Πλάκα κάνουμε; Και τί σημαίνει lifestyle; Δεν το καταλαβαίνω καθόλου αυτό. Δηλαδή, έχουμε ορίσει σαν lifestyle, κάτι που δεν κατανοώ. Το να γράφεις ότι άνοιξε το τάδε μπαρ είναι life style, αλλά με την έννοια ότι είναι μια πρόταση για ένα στυλ ζωής. Είναι, όμως και μια πληροφορία για κάτι που γίνεται στην πόλη. Δεν ξέρω γιατί είναι κακό.

 «Αυτοί που κατέστρεψαν την χώρα, που συμμετείχαν χοντρά είναι οι εφημερίδες. Συγνώμη κιόλας. Της εφημερίδας δουλειά είναι να κάνει ρεπορτάζ, να διασταυρώνει και να καταγγέλλει.»

Νομίζει ότι εννοήθηκε ότι ο τύπος και τα μεγάλα συγκροτήματα περιοδικών τότε προώθησαν πάρα πολύ το εύκολο, ώστε να ξοδεύουμε εύκολα λεφτά. Κάτι που υπήρχε πολύ έντονο στην ελληνική κοινωνία. Δεν ήταν εύκολο. Ήταν περιοδικά. Τα περιοδικά δεν μπορούν να έχουν την θεματολογία των εφημερίδων. Αυτοί που κατέστρεψαν την χώρα, που συμμετείχαν χοντρά είναι οι εφημερίδες. Συγνώμη κιόλας. Της εφημερίδας δουλειά είναι να κάνει ρεπορτάζ, να διασταυρώνει και να καταγγέλλει. Δεν ήταν δουλειά του περιοδικατζή. Τα περιοδικά είναι από τη φύση τους lifestyle. Τα γυναικεία περιοδικά είχαν πάντα μόδα, ομορφιά και συμβουλές. Γιατί είναι δουλειά του περιοδικού να δει αν μοιράζονται μίζες; Ήταν πολύ εύκολο να πεις αυτόν και όχι τον άλλο, γιατί ο άλλος είναι δυνατός.

Το βιβλίο της Κάτιας Δημοπούλου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Υπήρχαν όμως, διάφορα παραδείγματα που προκάλεσαν. Ήταν προκλητικοί γιατί ήταν οι ίδιοι χαζοί. Τους άλλους όμως, με τα τεράστια σκάφη, τις off shore, τις διασυνδέσεις με τους πολιτικούς, τις απειλές, τις κατασκευαστικές που απομυζούσαν χρήματα από το δημόσιο που πλήρωνα εγώ, εκεί καλά.

Εσύ ένιωσες ποτέ ότι υπήρχε αυτό που λένε φούσκα;Εγώ την φούσκα την καταλάβαινα από την δεκαετία του 90 και έλεγα τί θα γίνει; Συζητούσα για το που στο διάολο πάνε από το 2000. Δεν καταλάβαινα πως μετά το ’98 είχαμε τόσα πολλά περιοδικά και πως βρίσκανε λεφτά για να συντηρούνται. Ήμουν τρομερά καχύποπτη και το περίμενα να σκάσει.

Βέβαια δεν κράτησε και πολύ, σε δέκα χρόνια έσκασε.Ναι. Είχαμε ένα περιοδικό με 200 σελίδες διαφήμιση και οι 180 ήταν διαφήμιση από προϊόντα που ήταν εισαγωγές. Ρούχα, παπούτσια, αρώματα, αυτοκίνητα και υπήρχαν και οι 20 σελίδες με κάτι ελληνικό. Αυτό όταν το βλέπεις πρέπει να σαι πολύ χαζός για να μην πεις Ωπ, τί γίνεται; Από πού έρχονται τα λεφτά;

Απ έξω. Όχι, όχι. Από εταιρείες οι οποίες εισάγουν και βγάζουν χρήματα εισάγοντας. Δηλαδή βγάζουν χρήμα έξω. Δεν θέλει πολύ φιλοσοφία για να το καταλάβεις.

Είναι δουλειά του εκδότη ή του διευθυντή, να κρατήσει ζωντανό το έντυπό του; Είναι και των δυο δουλειά, αρκεί και οι δύο να είναι σοβαροί στη δουλειά τους.