Ιβόνα Γκλίνκα: «Αμφισβητούσα συχνά την απόφασή μου να ασχοληθώ με τη μουσική»

Γεννήθηκε στην Πολωνία, αλλά από το 1995 μένει μόνιμα στην Ελλάδα. Το 2015, μετά από πολλά χρόνια υπηρεσίας σε σπουδαίες ορχήστρες ως πρώτο φλάουτο, αποφάσισε να ασχοληθεί ενεργά με τη σόλο καριέρα της. Λίγες μέρες προτού συμπράξει με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών σε μια ερμηνεία του Κοντσέρτου για φλάουτο και ορχήστρα του διακεκριμένου συνθέτη Μιχάλη Τραυλού, η Ιβόνα Γκλίνκα μιλάει για τον ρόλο του φλάουτου σε μια ορχήστρα, τη σχέση της με τους μαθητές της, αλλά και τη μεγάλη της αγάπη για τις ηχογραφήσεις.

Θυμάστε τις εντυπώσεις που σας άφησαν τα πρώτα μαθήματα φλάουτου; Θυμάμαι χαρακτηριστικά τον δάσκαλο μου. Το πρώτο έργο που έπαιξα σε έναν διαγωνισμό, μετά από 6 μήνες μαθητείας κοντά του, ήταν ένα σύγχρονο κομμάτι ενός Πολωνού συνθέτη. Η επιλογή του δασκάλου μου λειτούργησε μάλλον προφητικά, προοικονομώντας τη μελλοντική μου ενασχόληση με τη σύγχρονη μουσική. Για να είμαι ειλικρινής, δεν καταλάβαινα τότε τη μουσική γλωσσά του έργου. Ήθελα να παίζω φλάουτο από 4-5 χρονών, αλλά  οι γονείς μου ονειρεύονταν για μένα μάλλον μια καριέρα δικηγόρου ή γιατρού. Αυτός ήταν ίσως ο λόγος που ξεκίνησα τη μουσική αργά, σύμφωνα με τα πολωνικά δεδομένα∙ στα δώδεκά μου χρονιά.  

Πότε αποφασίσατε να ασχοληθείτε επαγγελματικά με τη μουσική; Υπήρχαν στιγμές που αμφισβητήσατε αυτή σας την επιλογή; Η επαγγελματική μου καριέρα προέκυψε ως φυσικό επακόλουθο των σπουδών μου. Πρώτα τέλειωσα το μουσικό σχολείο στο Γκδάνσκ, το οποίο είναι παρόμοιο με τα ελληνικά μουσικά γυμνάσια/λύκεια. Η διαφορά είναι ότι τα παιδιά εκεί ξεκινούν τη μουσική τους εκπαίδευση από 6 χρονών. Σε όλη τη διάρκεια των σπουδών μου, αλλά και σε όλη μου την καριέρα, αμφισβητούσα συχνά την επιλογή μου να ασχοληθώ με τη μουσική∙ ακόμη και τώρα! Υπάρχουν τόσο απίθανα επαγγέλματα που θα ήθελα να κάνω. 

Ποιες είναι οι ιδιαίτερες τεχνικές απαιτήσεις που παρουσιάζει το φλάουτο; Θεωρώ ότι το φλάουτο είναι ένα δύσκολο όργανο. Σίγουρα, οποιοσδήποτε μουσικός ασχολείται με αγάπη και λεπτομέρεια, αντιμετωπίζει δυσκολίες στο όργανο που έχει επιλέξει. Στην περίπτωση του φλάουτου, η δυσκολία εντοπίζεται στον έλεγχο του ήχου μέσω του αέρα. Σκεφτείτε ότι στο φλάουτο χρειαζόμαστε μεγαλύτερη ποσότητα αέρα, σε σύγκριση με την τούμπα φέρ’ ειπείν. Επίσης, μια άλλη αντικειμενική δυσκολία είναι ότι στο φλάουτο δεν υπάρχει οπτική επαφή με τον μηχανισμό παιξίματος του οργάνου.

Τι σας έκανε μετά από πολλά χρόνια ως μέλος ορχήστρας, το 2015 και ύστερα, να ασχοληθείτε αποκλειστικά με την εξέλιξη της σολιστικής σας καριέρας; Το φλάουτο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε μια ορχήστρα. Επιτρέψτε μου στο σημείο αυτό, μια σύντομη αναφορά. Ο Χέρμπερτ φον Κάραγιαν ηχογράφησε τις Συμφωνίες του Μπραμς τρεις φορές. Στη δεύτερη και την τρίτη ηχογράφηση άλλαξε μόνο ο φλαουτίστας και ολόκληρη ορχήστρα απέκτησε άλλο χρώμα. Κατά την εκτίμησή μου, το αποτέλεσμα δεν ήταν τόσο πετυχημένο όσο στην πρώτη ηχογράφηση. Μου αρέσει πολύ η ορχήστρα, αλλά από το 2015 και έπειτα ήθελα να ασχοληθώ με ηχογραφήσεις και δισκογραφικές παραγωγές και αναζητούσα χρόνο για μια πιο στοχευμένη μελέτη. 

Πώς επηρέασε η πολύχρονη συμμετοχή σας σε ορχήστρες την σολιστική σας πορεία; Θα σας φανεί ίσως περίεργο, αλλά στην απάντησή μου δεν θα επικεντρωθώ αμιγώς σε μουσικές παραμέτρους. Όταν μιλάμε, λοιπόν, για μια ορχήστρα, αναφερόμαστε σε μια κοινωνία ανθρώπων. Με επηρέασε η συναναστροφή μαζί τους, η προσωπικότητα πολλών συναδέλφων και ο μεστός λόγος των αρχιμουσικών που είχα την ευκαιρία να γνωρίσω από κοντά. Όλα αυτά τα στοιχεία συνέβαλλαν καθοριστικά στην εξέλιξή μου ως σολίστ!  

Έχετε ολοκληρώσει μια διδακτορική διατριβή για τη σύγχρονη ελληνική μουσική για φλάουτο.  Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσατε κατά τη διαδικασία εκπόνησης; Η πιο σημαντική δυσκολία που αντιμετώπισα αφορούσε τις συνθήκες διεξαγωγής της έρευνας. Το χαρακτηριστικό στην Ελλάδα είναι ότι δεν υπάρχει κανένα πλήρες αρχείο ελληνικής μουσικής. Υπάρχουν βέβαια κάποιες φιλότιμες μονωμένες προσπάθειες. Απουσιάζει, με άλλα λόγια, ένας οργανισμός (όπως π.χ. το Canadian Music Centre ή το Australian Music Centre) που θα επιτρέπει την πρόσβαση σε όλα τα έργα συγχρόνων συνθέτων.  Έτσι, λοιπόν, η έρευνά μου είχε να αντιμετωπίσει πολλές δυσκολίες: απίστευτες ώρες συναντήσεων, ταξιδιών, τηλεφωνημάτων, γραμμάτων κ.λπ. Η μελέτη μου επικεντρώθηκε στην περίοδο 1958-2008, ανακαλύπτοντας και μελετώντας 250 έργα για σόλο φλάουτο Ελλήνων συνθέτων. 

Τι σημαίνουν για εσάς οι πολυάριθμες βραβεύσεις στους  μουσικούς διαγωνισμούς; Ανοίγουν πόρτες οι διακρίσεις; Σίγουρα οι διακρίσεις προκαλούν συναισθήματα χαράς και ικανοποίησης. Οι πόρτες όμως δεν ανοίγουν πάντα. Παρόλο που αφιέρωσα μαζί με τους συνάδελφους μου 20 χρόνια στην προβολή και προώθηση της σύγχρονης, έντεχνης ελληνικής μουσικής, εντούτοις δεν μας δόθηκε η ευκαιρία να παίξουμε έστω σε μια συναυλία για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Οι πόρτες ανοίγουν με δημόσιες σχέσεις και καλό μάρκετινγκ. 

Πώς αντιμετωπίζετε τους νέους μουσικούς τους οποίους διδάσκετε ή με τους οποίους συνεργάζεστε; Ποια συμβουλή θα τους δίνατε; Ο Πλάτων είχε πει: «Η μουσική είναι ένας ηθικός κανόνας. Δίνει ψυχή στο σύμπαν, φτερά στη σκέψη, απογειώνει τη φαντασία, χαρίζει χαρά στη λύπη και ζωή στα πάντα». Μπορεί να σας φαίνεται γλαφυρή η διατύπωση των σκέψεων του κορυφαίου φιλοσόφου, αλλά όλα αυτά που αναφέρει προσπαθώ να τα μεταλαμπαδεύσω στους μαθητές και φοιτητές μου. Ιδιαιτέρως δε, για όλους εκείνους που θέλουν να περάσουν την ζωή τους ακολουθώντας επαγγελματικά τη μουσική, υπογραμμίζω ότι χρειάζεται πάθος και απέραντη αγάπη, γιατί ο δρόμος είναι και δύσκολος και μοναχικός. 

Πώς βιώνετε την εμπειρία της ηχογράφησης και σε τι διαφέρει από εκείνη της συναυλίας; Μου αρέσουν οι συναυλίες, αλλά λατρεύω τις ηχογραφήσεις. Έχω παίξει πολλή μουσική, μάλλον πάνω από χίλια έργα, τα περισσότερα για μία μόνο φορά. Η ιδέα να ξεκινήσω να ηχογραφώ συστηματικά γεννήθηκε από την ανάγκη να μείνει κάτι από τις πρώτες εκτελέσεις που έκανα. Η ηχογράφηση παρατείνει τη ζωή για έναν συνθέτη και ερμηνευτή, δημιουργώντας ταυτόχρονα ιστορία της μουσικής. Η διανομή των άλμπουμ, δίνει τη δυνατότητα σε συνθέτη και εκτελεστή να ακουστούν παντού, όχι μόνο σε ορισμένες αίθουσες συναυλιών. 

Παράλληλα, αγαπώ ιδιαίτερα την απόλυτη ησυχία των στούντιο, την απόλυτη παύση, τη σιωπή.  Από το 2018, ως πρόεδρος του ιδρύματος του Μιχάλη Τραυλού, υπέγραψα συμβόλαιο για την παγκόσμια διανομή των δίσκων μας με την Naxos. Από τότε, έχω την χαρά ως παραγωγός να φιλοξενώ εκλεκτούς συνθέτες, συγκροτήματα και ορχήστρες. Δεν κρύβω ότι παρόλο που το ίδρυμά μας είναι πολωνικό, το μουσικό άρωμα του είναι σε μεγάλο βαθμό ελληνικό. 

Έχετε σκεφτεί ποτέ να συνθέσετε ένα έργο; Για να είμαι ειλικρινής, όχι. Θα προτιμούσα να συνεχίσω να είμαι επικεντρωμένη στην ερμηνεία των συνθέσεων. Άλλωστε, υπό μία έννοια, η ερμηνεία εμπεριέχει την έννοια της δημιουργίας. 

Πώς αισθάνεστε για την επερχόμενη σύμπραξή σας με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών; Αποτελεί μεγάλη χαρά και ιδιαίτερη τιμή για μένα η σύμπραξη με την κορυφαία ορχήστρα της Ελλάδας. Παρακολουθώ την ανελικτική πορεία της ορχήστρας, η οποία απαρτίζεται από καταξιωμένους μουσικούς. Παράλληλα, γνωρίζω τη διαχρονική ευαισθησία της σε έργα Ελλήνων συνθετών. Μου δίνει, λοιπόν, επιπρόσθετη χαρά η συνεργασία αυτή, γιατί θα έχουμε την ευκαιρία να δουλέψουμε πάνω στη μουσική του διακεκριμένου συνθέτη Μιχάλη Τραυλού! Ειλικρινά, ανυπομονώ! 

Θα επιθυμούσα να εκφράσω τα θερμά μου συγχαρητήρια στον καλλιτεχνικό διευθυντή της ορχήστρας, κ. Λουκά Καρυτινό, για το ενδιαφέρον και τη στήριξή του στην ελληνική σύγχρονη μουσική. 

Εύχομαι σε όλα τα μέλη της ΚΟΑ, καλή και δημιουργική χρονιά με υγεία, αισιοδοξία και πολλές επιτυχίες!