Εθνική Λυρική Σκηνή: Θα απογειωθεί ή θα συρρικνωθεί;

Ιδού το ερώτημα, λίγο προτού μετακομίσει στη νέα στέγη της στο Φαληρικό Δέλτα. Πάντως, ο προγραμματισμός που ανακοινώθηκε δεν προδίδει κρίση.

Φωτογραφίες: Ανδρέας Σιμόπουλος / FOSPHOTOS

Eίναι ο μοναδικός καλλιτεχνικός θεσμός της χώρας, που εν μέσω ύφεσης και βάναυσου «ψαλιδίσματος» της τακτικής επιχορήγησης, κατάφερε να πετύχει το ακατόρθωτο: να μηδενίσει το χρέος του (17 εκατομμύρια ευρώ σε 3 χρόνια). Το θαύμα της εμπνευσμένης και χαλκέντερης καλλιτεχνικής διεύθυνσης εξαιτίας των νέων περικοπών του Δημοσίου αντιστρέφεται: το χρέος άρχισε να ξαναδημιουργείται (φτάνοντας κιόλας το 1,5 εκατομμύριο), ενώ το καλοκαίρι ακυρώθηκε -πρωτοφανές!- μια από τις δυο μεγάλες παραγωγες του Ηρωδείου! Το μεγάλο ερώτημα σήμερα είναι ένα: η Εθνική Λυρική Σκηνή, που σε λίγο μετακομίζει στο αρχιτεκτονικό φαληρικό σύμπλεγμα του Ρέντσο Πιάνο, θα απογειωθεί ή θα οδηγηθεί βαθμηδόν σε περαιτέρω συρρίκνωση; Το μπαλάκι πάντως ο καλλιτεχνικός διευθυντής της το πετάει στην Πολιτεία.

«Tην καλλιτεχνική περίοδο 2014-2015 βιώσαμε ιδιαιτέρως έντονα συναισθήματα. Πολλές φορές αστειευόμενοι λέγαμε ότι είναι η «χρονιά του παραλόγου», αφού από τη μια είχαμε τις μεγαλύτερες καλλιτεχνικές και εισπρακτικές επιτυχίες των τελευταίων ετών και από την άλλη οικονομικά προβλήματα, τα οποία επηρέασαν την λειτουργία μας. Ανέλαβα μια εθνική όπερα, ένα λυρικό θέατρο που συγκρίνεται και συνεργάζεται με κορυφαία ευρωπαϊκά. Δεν θα επιτρέψω, όσο περνά από το χέρι μου, αυτό το ιστορικό θέατρο, η μοναδική λυρική σκηνή της Ελλάδας να συρρικνωθεί σε επαρχιακό θίασο. Δεν θα το επιτρέψει κανένας! Η απόλυτη φυγή προς τα εμπρός είναι ο δικός μας μονόδρομος». Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Μύρωνας Μιχαηλίδης στην παρουσίαση του προγραμματισμού της καλλιτεχνικής περιόδου 2015-2016 τα είπε έξω από τα δόντια. Παρόλο που ο σχεδιασμός της προηγούμενης σεζόν απέφερε τα μέγιστα, ήταν είτε sold out είτε με πληρότητες από 88% μέχρι 100%, το χρέος που κατάφερε να σβήσει αίφνης μεγαλώνει γεωμετρικά. «Τρέχουμε έναν ανηφορικό αγώνα δρόμου, χωρίς τελειωμό. Καθημερινά αγωνιζόμαστε για το οξύμωρο: από τη μια να κρατηθεί ο οργανισμός σε σταθερή τροχιά και από την άλλη να αναπτυχθεί».

Τα 23 εκατ. ευρώ της επιχορήγησης κατρακύλησαν στα 10, ποσό που μόνο οι μισθοδοσίες απορροφούν. Η υποχρηματοδότηση είχε σαν αποτέλεσμα την καθυστέρηση των μισθοδοσιών και την ακύρωση ακόμη και φετινών πλάνων, όπως η προγραμματισμένη εδώ και δυο χρόνια συμπαραγωγή με τη Royal Opera του Λονδίνου. Ακόμη ένα ναυάγιο μέσα στο 2015.

Η Εθνική Λυρική Σκηνή έχει δουλέψει πολύ και φαίνεται: εκτός από την παρουσίαση των αξόνων του πενταετούς καλλιτεχνικού προγραμματισμού κατέθεσε στο υπουργείο Πολιτισμού και ένα business plan, βάση του οποίου με 14,5 εκατομμύρια ευρώ ετήσια επιχορήγηση μπορεί ρεαλιστικά να επιζήσει έως το 2020. Το κόστος των περσινών παραγωγών ανήλθε στα 2.264.138 ευρώ, ενώ τα έσοδα από τα εισιτήρια ήταν 2.138.363 ευρώ.

«Βρισκόμαστε εντός πραγματικότητας», διευκρίνισε ο κ.Μιχαηλίδης. «Βιώνουμε την οικονομική κρίση, όπως όλοι και προσαρμοζόμαστε απολύτως σε αυτή. Δεν περιμένουμε θαύματα από την Πολιτεία». Συγχρόνως, κατέρριψε το μύθο των αστρονομικών εξόδων μετά τη μεταφορά (από το 2017) στο νέο κτήριο τιυ Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. «Είναι ένα τεράστιο ψέμα το ότι στις νέες εγκαταστάσεις θα χρειάζονται δεκάδες εκατομμύρια. Θα χρειάζονται πάλι 14,5 εκατομμύρια!».

Μία είναι η ελπίδα του κ.Μιχαηλίδη: «η Ελληνική Πολιτεία να μας βοηθήσει». Βγαίνοντας από capital controls και με το Κουαρτέτο στο «κεφάλι» είναι πολύ αμφίβολο αν τα συναρμόδια υπουργεία μπορέσουν να κάνουν την «εξέγερση». Το πρόγραμμα πάντως της νέας περιόδου δεν προδίδει την κρίση στην οποία εισήλθε εκ νέου ο θεσμός.

Η αυλαία σηκώνεται με το μπαλέτο «Ταξίδι στην Αιωνιότητα» των Ρενάτο Τζανέλα και ΕλένηςΚαραΐνδρου, στο Δημοτικό θέατρο Πειραιά (7, 8, 11 Οκτωβρίου). Θα ακολουθήσει στα Ολύμπια συναυλία του συμφωνικού Μίκη (μουσική διεύθυνση Ηλία Βουδούρη, 10 Οκτωβρίου). Το «Μαγικό Αυλό» θα διευθύνουν οι Γιώργος Πέτρου και Μιχάλης Οικονόμου. Σκηνοθετεί ο Αρνώ Μπερνάρ (23, 24, 25, 30, 31 Οκτωβρίου, 1, 4, 8 Νοεμβρίου). Η όπερα «Καπουλέτοι και Μοντέκκοι» του Μπελίνι θα είναι συμπαραγωγή με το Τεάτρο λα Φενίτσε της Βενετίας και την Αρένα της Βερόνας (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 13, 14, 15, 18, 20, 21 Νοεμβρίου, σε μουσική διεύθυνση Λουκά Καρυτινού). Ο προγραμματισμός περιλαμβάνει επίσης μια ευφάνταστη παράσταση για παιδιά, στην οποία συνδυάζονται χορός και όπερες του Μπιζέ, με τίτλο «Καρμενσίτας» (παράσταση βασισμένη σε ιδέα της Μαρίας Κουσουνή), το μπαλέτο Καρυοθραύστης, τους Μποέμ (σε διεύθυνση Μύρωνα Μιχαηλίδη, και σκηνοθεσία Λίνας Βερτμίλερ), τη Μαντάμα Μπαττερφλάι, τον Κουρέα της Σεβίλλης, το Ριγολέτο, την επανάληψη της πολύ πετυχημένης όπερα τους Γιώργου Κουμεντάκη, η «Φόνισσα» κ.ά. Οι δυο καλοκαιρινές παραγωγές θα είναι η Αίντα, σε σκηνοθεσία Ενρίκο Καστιλόνε και η Κάρμεν, σε σκηνοθεσια Στίβεν Λανγκριτζ. Η όπερα της βαλίτσας για ακόμη μια χρονιά θα οργώσει τη χώρα, χάρη σε χορηγία της Eurobank.