Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο όταν μεγαλώνατε; Ως παιδί, λάτρευα τα περιπετειώδη βιβλία –ακόμα μου αρέσουν. Τρελαινόμουν για τον Μιχαήλ Στρογκώφ, τον Ταρζάν των Πιθήκων, τους Τρεις Σωματοφύλακες, τον Αιχμάλωτο της Ζέντα. Ωστόσο, το αγαπημένο μου βιβλίο ήταν και παραμένει ο Γύρος του Κόσμου σε 80 Μέρες, του Ιουλίου Βερν. Οι περιπέτειες του Φιλέα Φογκ και του Πασπαρτού ήταν πολύχρωμες και συναρπαστικές, γεμάτες σασπένς και χιούμορ, και με μετέφεραν από το Λονδίνο στην Καλκούτα, κι από τη Γιοκοχάμα στο Σαν Φρανσίσκο. Πριν κοιμηθώ, υποσχόμουν στον εαυτό μου να κάνω κι εγώ κάποια μέρα το Γύρο του Κόσμου. Δεν τα έχω καταφέρει – ακόμα.
Ποιο βιβλίο διαβάσατε και ξαναδιαβάσατε; Έχω μελετήσει πολύ τον Βρετανό Γκράχαμ Γκρην, ο οποίος κατά την άποψή μου είναι ένας από τους 10 σημαντικότερους συγγραφείς του 20ου αιώνα. Από τα έργα του ξεχωρίζω τον Ήσυχο Αμερικάνο, που το ξέρω σχεδόν απέξω. Ο κεντρικός ήρωας είναι βρετανός δημοσιογράφος, απεσταλμένος στη Σαϊγκόν την εποχή που το Βιετνάμ ξεφεύγει από τη γαλλική κατοχή για να πέσει τα χέρια των Αμερικανών, οι οποίοι βάζουν πόδι στη Νοτιοανατολική Ασία, στα μέσα της δεκαετίας του ’50. Σ’ αυτό ο Γκρην θίγει μερικά θέματα που με απασχολούν πολύ, όπως το ζήτημα της ατομικής ευθύνης και η ματαιότητα της προσπάθειας να παραμείνει κανείς ουδέτερος σε εποχές σύγκρουσης. Επιπλέον, ο κεντρικός ήρωας, παρά τον κυνισμό του και τις αντιφάσεις που τον βασανίζουν, μου/μας δίνει ένα πολύτιμο μάθημα: έχουμε καθήκον απέναντι στον εαυτό μας να ανατέμνουμε τις πλευρές μας που μισούμε περισσότερο.
Σας ώθησε ποτέ βιβλίο να κάνετε κάτι ανόητο; Ο ρομαντισμός και η εφηβική τρυφερότητα που διαπνέει το Ταξίδι με τον Έσπερο, του Άγγελου Τερζάκη, με παρότρυναν κάποτε να κάνω ερωτική εξομολόγηση σ’ ένα αγόρι. Το θεωρώ ανοησία, γιατί έδρασα κόντρα στο ένστικτό μου, κι επιπλέον χάλασα μια φιλία.
Σας ενέπνευσε κάποιο βιβλίο να γίνετε κάτι άλλο εκτός από συγγραφέας; Τα βιβλία της Οριάνας Φαλάτσι, Βιετνάμ και Αν ο Ήλιος Πεθάνει, τα οποία διάβασα στην εφηβεία, μου δημιούργησαν μια εξιδανικευμένη εικόνα του τι σημαίνει πολεμικός ανταποκριτής και δημοσιογράφος πρώτης γραμμής. Είχα παίξει μάλιστα με την ιδέα να σπουδάσω δημοσιογραφία, αλλά μετά με παρέσυρε το ακριβώς αντίθετο: η στατική και τυπολατρική νομική. Έχω διαπιστώσει πάντως ότι πολλοί από τους αγαπημένους μου συγγραφείς υπήρξαν πολεμικοί ανταποκριτές/δημοσιογράφοι: ο Χέμινγουεϊ, ο Γκράχαμ Γκρην, ο Τζωρτζ Όργουελ, ο Τζων Στάινμπεκ.
Ποιο βιβλίο εύχεστε να είχατε γράψει; Πολλά βιβλία έχω ζηλέψει, διαλέγω στην τύχη τον Άνθρωπο που Έπεσε στη Γη (παρότι δεν είμαι λάτρης της επιστημονικής φαντασίας). Γραμμένο το 1963, την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, το βιβλίο του Γουόλτερ Τίβις (που έκανε ταινία ο Νίκολας Ρεγκ με πρωταγωνιστή τον David Bowie), είναι η ιστορία ενός εξωγήινου ο οποίος έρχεται στη Γη από τον πλανήτη Άνθια, επειδή ο πλανήτης του αργοπεθαίνει από την ξηρασία και την έλλειψη νερού, κι αυτός πρέπει να κάνει μια ύστατη προσπάθεια να σώσει τους εναπομείναντες κατοίκους του. Το βιβλίο είναι μια παραβολή της ψυχροπολεμικής φοβίας για το Άλλο, ένας συγκινητικός σχολιασμός της υπαρξιακής μοναξιάς και της απελπισίας που βιώνει σχεδόν κάθε σύγχρονος άνθρωπος – και σ’ ένα άλλο επίπεδο, μια πραγματεία για την απομόνωση που προκαλεί ο αλκοολισμός. Εκτός της πλοκής του, το βιβλίο με γοητεύει λόγω της επιφανειακής απλότητας της γλώσσας του και της ικανότητας του Τίβις να ξεδιπλώνει πολλά, παράλληλα επίπεδα σε μια ιστορία.
Τα βιβλία που αναφέρω:
– Ο Γύρος του Κόσμου σε 80 Μέρες, υπάρχει σε πολλές εκδόσεις, μεταφράσεις και εικονογραφήσεις, κυρίως όμως σε προσαρμογές για παιδιά. Δεν συστήνω καμία για ενηλίκους, είναι προτιμότερο να το διαβάσει κανείς στο πρωτότυπο, ή έστω στα αγγλικά.
– Ο Ήσυχος Αμερικάνος, του Γκράχαμ Γκρην, εκδ. Πόλις, (μτφρ. Γ. Τσακνιάς)
– Ταξίδι με τον Έσπερο, του Άγγελου Τερζάκη, εκδόσεις της Εστίας
– Τα βιβλία της Οριάνας Φαλάτσι είχαν κυκλοφορήσει σε ΒΙΠΕΡ και είναι εξαντλημένα.
– Ο Άνθρωπος που Έπεσε στη Γη, του Γουόλτερ Τίβις, εκδ. Πατάκη, μτφρ. Μ.Ρ. Τραϊκόγλου ]
