Αρκεί ένα ολιγοήμερο ταξίδι στη Βηρυτό για να αντιληφθεί κι ο πιο ανυποψίαστος τουρίστας τις βαθιές αντιθέσεις που χαρακτηρίζουν αυτή τη μικρή χώρα της Μέσης Ανατολής. Δίπλα στις δυτικού τύπου γειτονιές με το πανεπιστήμιο και τις πρεσβείες, υπάρχουν «ιρανικοί» μαχαλάδες δέκα λεπτά με τα πόδια και πλάι σε πολυόροφα κλαμπ και τους θαμώνες τους, ισλαμικές δομές αλληλεγγύης. Στην υπόλοιπη χώρα που είναι λίγο μεγαλύτερη από την Κρήτη, υπάρχει πιο καθαρός χωροταξικός διαχωρισμός. Στο νότο προς Ισραήλ μεριά κυριαρχεί η σιιτική Χεσμπολάχ, στο βορρά Σουνίτες και Δρούζοι. Αυτός ο διαχωρισμός υπάρχει και στη Βηρυτό και τα προάστια της, απλά λόγω μεγέθους οι αποστάσεις είναι σχεδόν μηδαμινές. Για να βρεθεί κάποιος από τις χριστιανικές ή τις σουνίτικες γειτονιές, όπου ο πλούτος είναι αρκετά εμφανής, μέχρι τις σιιτικές γειτονιές, αν δεν έχει κίνηση(πράγμα σπάνιο) δε θα χρειαστεί πάνω από 20 λεπτά με αυτοκίνητο.
Είναι ακόμα νωπές οι τραυματικές μνήμες από το σκληρό 15 ετή εμφύλιο(1975-1990) που αποτελείωσε το μύθο του Παρισιού της Μέσης Ανατολής. Ακόμα και σήμερα μπορεί κανείς να δει όχι μόνο τα σημάδια από τις σφαίρες στα κτίρια, αλλά να αισθανθεί το υπόρρητο μίσος που πολώνει την κοινωνία. Ένα μίσος που δεν είναι ούτε αμιγώς θρησκευτικό, ούτε ταξικό, ούτε εθνοτικό, αλλά ένας σουρεαλιστικός συνδυασμός τους. Εξάλλου μόλις το 2004 η Συρία απέσυρε το στρατό της από το Λίβανο, ενώ το Ισραήλ το 2000, ύστερα από συνεχή παρουσία 20 και πλέον χρόνων.
Τα τελευταία δέκα χρόνια, η τουριστική ανάπτυξη(ο Λίβανος είναι προορισμός λόγω κλίματος κι υποδομών για τους πλούσιους των χωρών του Κόλπου) και η φούσκα του real estate δημιούργησαν μια σχετική ομαλότητα.
Από την άλλη μεριά ο πόλεμος τον Ιούνιο-Ιούλιο του 2006 με το Ισραήλ, που έληξε με την ήττα των Ισραηλινών και την εκ νέου καθιέρωση της σιιτικής Χεσμπολάχ ως κυρίαρχη δύναμη-πολιτικά και κοινωνικά- καθώς και ο γειτονικός εμφύλιος που μαίνεται στη Συρία,(850 χιλιάδες πρόσφυγες τα τελευταία τρία χρόνια) υπενθυμίζουν πως η όποια ομαλότητα, πολύ εύκολα μπορεί να γίνει κομμάτια.
Στο Λίβανο συναντά κανείς, χωρίς υπερβολή, σχεδόν όλες τις μονοθεϊστικές θρησκείες με τα επιμέρους δόγματα τους. Σουνίτες, σιίτες και αλεβίτες από το ισλάμ, ελληνορθόδοξους, κόπτες, καθολικούς και μαρωνίτες από το χριστιανισμό.
Αν αφαιρέσουμε τη δυτική μας οπτική-δεξιά ή αριστερή- και ξεφύγουμε από τα τηλεοπτικά στερεότυπα για το ενιαίο ισλάμ, θα δούμε περίπου την εξής εικόνα. Οι χριστιανοί είναι πλέον μειοψηφία στο Λίβανο-πάνω από 10 εκατομμύρια είναι σκορπισμένοι στον κόσμο-και διασπασμένοι περίπου στα δύο. Οι μισοί συντάσσονται με τους Σουνίτες με ηγέτη το γιο του δολοφονημένου Χαρίρι το 2004, ενώ οι υπόλοιποι ακολουθώντας το στρατηγό Μισέλ Αούν, εμβληματική φυσιογνωμία των μαρωνιτών, έχουν συμμαχήσει με τη σιιτική Χεσμπολάχ ειδικά μετά το νικηφόρο πόλεμο του 2006. Οι Δρούζοι διατηρούν μια στάση ουδετερότητας ή πιο σωστά αλλάζουν συνεχώς στρατόπεδο και συμφέροντα.
Το σουνιτικό -χριστιανικό μέτωπο υποστηρίζεται ανοιχτά από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ, την Ε.Ε., τη Σαουδική Αραβία και την Ιορδανία, ενώ η Χεμπολάχ διατηρεί σχέσεις στήριξης αλλά όχι εξάρτησης με τη Συρία και το Ιράν.
Αυτή η σχηματική διάταξη των κοινωνικών δυνάμεων αν συνδυαστεί με το γεγονός πως το δυτικόφιλο μπλοκ εκφράζει σε μεγάλο βαθμό τη λιβανέζικη ελίτ, ενώ αντίθετα τη Χεσμπολάχ στηρίζουν οι φτωχές σιιτικές μάζες, θα μας δώσει μια εικόνα της κοινωνικής γεωγραφίας, η οποία είναι αναμφίβολα πολύ πιο πολύπλοκη.
Στο Λίβανο εκτός από τις βιβλικές πόλεις-Κανά και Βύβλος- και τα σημάδια από τους πολιτισμούς που πέρασαν από εκεί (Φοίνικες, Άραβες, Οθωμανοί, Γάλλοι), εκτός από το φανταστικό φαγητό, συναντάς ανθρώπους, οι οποίοι ενσαρκώνουν αυτό το πολυπολιτισμικό μωσαϊκό, που διηγούνται ιστορίες από τον πόλεμο γελώντας, που αγαπούν τον τόπο τους με τα πολλά πρόσωπα.
Έναν τόπο γεμάτο ομορφιά, που βυθίστηκε συχνά στην φρίκη και την οδύνη του θανάτου.
