Στα 40 της χρόνια η Dhauli, προσπαθεί να μάθει στις γυναίκες της κοινότητάς της ότι το σώμα τους τούς ανήκει και δεν πρέπει να ντρέπονται γι’ αυτό. Πριν βρει τη δύναμη να σηκωθεί και να μιλήσει δημόσια, είχε η ίδια βιώσει από μικρή το πιο ντροπιαστικό έθιμο του Νεπάλ.
Μικρό κοριτσάκι ακόμα η Dhauli, θυμάται τον εαυτό της εξορισμένο επί μία εβδομάδα κάθε μήνα, από την ίδια της την οικογένεια σε ένα μικρό παράπηγμα κοντά στο πατρικό της. Ο λόγος; Η περίοδός της ή αλλιώς το chhaupadi (τσοουπαντί), μια παράδοση αιώνων, που απαιτεί οι γυναίκες τις ημέρες της περιόδου τους να απομακρύνονται από τις εστίες τους γιατί θεωρούνται μολυσμένες.
«Η πρώτη φορά που μου ήρθε περίοδος ήταν στα 15 μου. Ήμουν πολύ φοβισμένη. Δεν το είπα σε κανέναν αλλά οι φίλες μου είδαν το αίμα στα ρούχα μου και μαθεύτηκε. Από τότε μια φορά τον μήνα οι γονείς μου με έστελναν στο «chhaugoth», την καλύβα που υπάρχει κοντά στο σπίτι τους.
Οι γονείς της Dhauli, όπως και εκείνοι δεκάδων χιλιάδων άλλων κοριτσιών στο Νεπάλ, πίστευαν ότι η παρουσία της στο σπίτι θα προκαλούσε θυμό στον Θεό, ο οποίος με τη σειρά του θα κατέστρεφε την περιουσία τους. Έτσι κάθε φορά που η περίοδος ερχόταν, η μικρή έπρεπε να απομακρύνεται και κανείς να μην την αγγίζει. Κατά τη διάρκεια εκείνης της εβδομάδας, η Dhauli, κοιμόταν ελάχιστα, φοβισμένη από τυχόν επιθέσεις αγνώστων και το σκοτάδι.
Tις ημέρες της εξορίας τους, τα υπάρχοντα που μπορούν να έχουν μαζί τους οι γυναίκες, είναι ελάχιστα.
Δεν έχει περάσει και πολύς καιρός άλλωστε από την τελευταία φορά που ένα κορίτσι άφησε την τελευταία του πνοή σε μία από αυτές τις καλύβες. Ήταν η Gauri Kumari Bayak, η οποία στην προσπάθειά της να ζεσταθεί άναψε φωτιά και ανέπνευσε τα δηλητηριασμένα αέρια. Πριν από την Κumari, ήταν η Tulasi Shahi, η οποία πέθανε την ώρα που κοιμόταν από δάγκωμα φιδιού.
Ο θάνατος της Tulashi, έστρεψε το 2017, τα φώτα της δημοσιότητας σε αυτή την τρομακτική παράδοση, με την κυβέρνηση του Νεπάλ αλλά και γυναίκες σαν την Dhuali να προσπαθούν να βάλουν ένα τέλος. Από τον επερχόμενο Αύγουστο, το να αναγκάζεις σε αποκλεισμό τις γυναίκες και τα κορίτσια εξαιτίας της έμμηνου ρύσης θα τιμωρείται με τρεις μήνες φυλάκισης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα σταματήσει αυτή η πρακτική αιώνων.
Η 14χρονη Geeta και η μητέρα της, είναι ένα ζωντανό παράδειγμα του πόσο δύσκολο είναι να εξαλειφθούν πρακτικές βαθιά εδραιωμένες σε μια κουλτούρα. Και τις δύο τις συνάντησε η οργάνωση ActionAid στην κοινότητα Doti, στα χωριά της οποίας έχει δράση, προωθώντας τα ίσα δικαιώματα και προσπαθώντας να πείσει κοινότητα και τοπικές αρχές για όλους τους λόγους που αυτό το έθιμο πρέπει να σταματήσει.
H Geeta, αποκλεισμένη σε ένα δωματιάκι εκτός σπιτιού κατά τη διάρκεια της περιόδου της.
Ο Laxman, o πατέρας της Geeta, αναγκάζει σύζυγο και κόρη κάθε μήνα να φεύγουν από το σπίτι εξαιτίας της περιόδου τους. Ο ίδιος πιστεύει ότι όλο αυτό που γίνεται είναι λάθος και ότι η έμμηνος ρύση είναι μία απολύτως φυσιολογική διαδικασία. Η πίεση που νιώθει όμως από τον κοινωνικό περίγυρο, είναι πολύ έντονη για να εναντιωθεί στην παράδοση. «Μόνος μου νιώθω ανήμπορος να αλλάξω τα πράγματα. Αναρωτιέμαι πώς μπορεί ένας άνθρωπος να φέρει την αλλαγή σε ένα τόσο έντονο πιστεύω. Αν όλοι πηγαίναμε ενάντια σε αυτή την πρακτική, τότε τα πράγματα θα άλλαζαν και οι διακρίσεις κατά των γυναικών θα σταματούσαν», αναφέρει.
Η Geeta με την οικογένειά της. Δεξιά της η θεία της Sunita, αριστερά της η μητέρα της και ο πατέρας της.
Παρόλη την αντίθεσή του ο Laxman, συνεχίζει να εξορίζει τις γυναίκες της οικογένειάς του κάθε μήνα. Κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας, η Geeta κάνει κάποιες όχι και τόσο βασικές δουλειές, όπως το σκούπισμα, το κόψιμο του γρασιδιού και η μεταφορά κοπριάς. Κάποιοι από το χωριό της πιστεύουν ότι οτιδήποτε αγγίξει το νεαρό κορίτσι αυτή την εβδομάδα, το γρασίδι, τα ζώα, οι καρποί ή και οι ίδιοι οι άνθρωποι, θα πεθάνουν.
Από την πλευρά της η Geeta νιώθει ότι όλο αυτό που γίνεται είναι πολύ άδικο. «Την πρώτη φορά που μου ήρθε η περίοδος ήμουν 11 ετών και η οικογένειά μου με εξόρισε για 21 ημέρες. Έχω δει άλλες γυναίκες που μπορούν να μείνουν στο σπίτι τους ακόμα και όταν έχουν περίοδο. Πιστεύω ότι το chhaupadi πρέπει να σταματήσει. Όταν μεγαλώσω θέλω να γίνω δασκάλα για να έχω την ευκαιρία να σταματήσω όλες αυτές τις βλαβερές δεισιδαιμονίες».
Και είναι αυτό ακριβώς που προσπαθεί να κάνει και η ActionAid, ενημερώνοντας γυναίκες και άνδρες για τα δικαιώματα των γυναικών και εκπαιδεύοντας ομάδες γυναικών για να τα προστατεύουν. Πρακτικές όπως το chhaupadi, οι πρόωροι γάμοι αλλά και κατηγορίες για μαγεία είναι στο στόχαστρο των ανθρώπων της οργάνωσης για πάνω από μία δεκαετία, κατά τη διάρκεια της οποίας περισσότερες από 1.400 γυναίκες σταμάτησαν να εφαρμόζουν το chhaupadi καταφέρνοντας να εξαλείψει την πρακτική αυτή από 11 κοινότητες του Δυτικού Νεπάλ. Πολλές από αυτές τις γυναίκες υψώνουν πλέον το ανάστημά τους και γνωρίζοντας ότι το σώμα τους τούς ανήκει προσπαθούν να πουν και σε άλλες ό,τι έμαθαν και εκείνες και να σταματήσουν τις αδικίες που υφίστανται.
Η Sita και η Parbati αφού έμαθαν τα δικαιώματά τους, είναι πλέον και οι ίδιες ακτιβίστριες υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών.
Ότι ακριβώς κάνει πια και η Dhauli. Αφότου συμμετείχε στο πρόγραμμα και στις συζητήσεις της οργάνωσης αποφάσισε να φέρει την αλλαγή ξεκινώντας από την ίδια. Αρχικά σταμάτησε να εξορίζεται κάθε μήνα και να μένει σπίτι μαζί με τα παιδιά της. Και μετά είδε και η ίδια ότι αυτό δεν είχε κανένα κακό αποτέλεσμα.
Το παράδειγμά της ακολούθησαν άλλες τρεις γυναίκες από το χωριό της στις οποίες μίλησε η ίδια κατά τη διάρκεια αυτών των συζητήσεων που διοργανώνονται από την ActionAid. «Στις ενημερώσεις πολλές φορές μαζευόμαστε 31 άτομα. Από αυτές, οι 3 πείστηκαν ακούγοντάς με, ότι τίποτα κακό δεν θα συμβεί αν μείνουν σπίτι τους και συνεχίσουν κανονικά την καθημερινότητά τους. Οι 3 στους 31 φαίνονται λίγοι, αλλά η αλλαγή χρειάζεται χρόνο», λέει η ίδια χαρούμενη.
Η Dhauli μιλάει σε ένα κύκλο γυναικών κατά της πρακτικής chhaupadi
