Η ελεύθερη καταγραφή σκέψεων, συναισθημάτων και ενεργειών, μπορεί να αποβεί ένας ωφέλιμος μηχανισμός αντιμετώπισης δύσκολων και δυσφορικών στιγμών στη ζωή ενός ανθρώπου, συμβάλλοντας στην ενδυνάμωση και τη βελτίωση της ψυχολογικής του ευεξίας, όπως είναι άλλωστε επιστημονικά αποδεδειγμένο από τα πρώτα χρόνια της μελέτης της εκφραστικής γραφής. Η φύση του ημερολογίου, είναι βαθιά προσωπική και φροντιστική. Είναι το καταφύγιό μας, το «επτασφράγιστο μυστικό» μας, για κάθε φορά που νιώθουμε πως τα λόγια μας δεν βρίσκουν αντίκρισμα, πως το μοίρασμα με τον ίδιο μας τον εαυτό είναι η τολμηρή απόφασή μας τα κοιτάξουμε κατάματα γεγονότα και καταστάσεις που θελήσαμε να κρατήσουμε μακριά από τη βοή του κόσμου.
Η ελεύθερη όμως γραφή, απέχει συχνά πολύ από την ρεαλιστική, εκλογικευμένη απεικόνιση των γεγονότων, από την ακόλουθη δράση του ατόμου και την επεξεργασία της. Ο αυθορμητισμός που τη χαρακτηρίζει και η «κατάθεση» συναισθηματικά φορτισμένων στιγμών, δεν της επιτρέπει να αποτελέσει ένα μεμονωμένο τεκμήριο, ιδιαίτερα στην περίπτωση που το άτομο το οποίο διατηρεί το ημερολόγιο, δεν βρίσκεται εν ζωή, δεν μπορεί να συναινέσει στη δημοσίευσή του και να καταφύγει στην επεξήγηση των όσων έχει γράψει.
Αποσπάσματα από το ψηφιακό ημερολόγιο της δολοφονημένης Κάρολαϊν Κράουτς από τον γυναικοκτόνο σύζυγό της, Μπάμπη Αναγνωστόπουλο, έχουν συμπεριληφθεί στο διαβιβαστικό των 26 σελίδων που συνέταξαν οι αστυνομικοί για την υπόθεση. Με αφορμή τη πρωτοφανή διαρροή αποσπασμάτων του στα ΜΜΕ, αποφασίσαμε νωρίτερα ως Popaganda να εκφράσουμε πως αρνούμαστε να δημοσιεύσουμε το ημερολόγιο του θύματος. Η αποσπασματική και επιλεκτική έκθεση των ελεύθερων καταγραφών του κοριτσιού, από διάφορα ενημερωτικά sites, διαδικτυακές σελίδες και τηλεοπτικές εκπομπές, ανακινεί το θυμό και την οργή μας. Καταπατώντας κάθε έννοια δημοσιογραφικής δεοντολογίας και ηθικής, παρουσιάζεται ως ένα «σημαντικό εύρημα», το οποίο μέσα από τη στοχευμένη επιλογή αποσπασμάτων του, δομεί την εικόνα μίας προβληματικής, επιθετικής, συνυπεύθυνης συντρόφου, σε μία προσπάθεια να αποδοθεί ευθύνη για τα κίνητρα του γυναικοκτόνου, στην Κάρολαϊν.
Η αναπαραγωγή των καταγραφών του θύματος, ενδυναμώνει το αφήγημα της διατήρησης «ίσων αποστάσεων» μέσα από απόψεις τύπου «τον απειλούσε με διαζύγιο», «όλο και κάτι θα έκανε κι αυτή», «δεν μπορεί ένα τόσο καλό παιδί, ένας οικογενειάρχης να έκανε κάτι τέτοιο στα καλά καθούμενα». Η Κάρολαϊν δεν απειλούσε με διαζύγιο, αλλά ζητούσε διαζύγιο. Η Κάρολαϊν δεν έκανε «τίποτε παραπάνω», πέρα από το ότι επιθύμησε να φύγει από μία σχέση στην οποία δεν ένιωθε πλέον χαρούμενη.
Παρακολουθώντας νωρίτερα την εκπομπή της Ναταλίας Γερμανού «Καλύτερα δε γίνεται!» στον Alpha, νιώσαμε ακόμη μεγαλύτερη οργή, αντικρίζοντας μία γυναίκα να παίρνει την απόφαση να εκφωνήσει τα αποσπάσματα του ημερολογίου της Κάρολαιν, που περνούσαν γραμμένα μπροστά από τις οθόνες μας. Οι πιο ευαίσθητες εξομολογήσεις μίας δολοφονημένης γυναίκας, όπως αυτές αποτυπώνονται σε ένα ημερολόγιο, δεν θα έπρεπε να φτάσουν ποτέ στο φως της δημοσιότητας, ιδίως με τρόπο ενοχοποιητικό προς το θύμα ενός αποτρόπαιου φόνου. Στον απόηχο του βούρκου της δημοσιογραφίας που μας γέμισε με ντροπή, μιλήσαμε με τη Δικηγόρο, Ελένη Ψυχράμη, τόσο για τη νομική όσο και για την ηθική διάσταση που αναδύεται από τη διαρροή του ημερολογίου της Κάρολαϊν Κράουτς στα ΜΜΕ.
Ελένη Ψυχράμη
Δικηγόρος – Νομικός
«Στο νομικό δίκαιο, τεκμήριο μπορεί να αποτελέσει το οτιδήποτε. Από εκεί και πέρα, η διαδικασία αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο στάδιο της ανάκρισης. Έχουν μαζευτεί κάποια στοιχεία από την αστυνομία και έχουν σταλεί στον ανακριτή. Αυτός θα διενεργήσει έναν δεύτερο κύκλο δικής του έρευνας, η οποία μπορεί να επεκταθεί ή να παραμείνει στο πλαίσιο που είναι ήδη. Όλη αυτή η διαδικασία, μέχρι να φτάσουμε στο ακροατήριο, υποτίθεται πως είναι μυστική. Ο λόγος είναι διττός: ο πιο προφανής αφορά στο ότι υπάρχει ένας άμεσος κοινωνικός στιγματισμός που μπορεί να δημιουργήσει κοινωνική, ηθική και οικονομική καταστροφή ενός φερόμενου ως δράστη. Στην περίπτωση του γυναικοκτόνου, Μπάμπη Αναγνωστόπουλου, έχουμε μία ομολογία προανακριτική. Μπορεί θεωρητικά αύριο το πρωί, να αποφασίσει να παρουσιάσει αλλιώς τα πράγματα. Ο δεύτερος λόγος, αφορά το ότι η δημοσιότητα και η αποσπασματική δημοσιοποίηση των στοιχείων του ημερολογίου, οδηγεί στη διαπόμπευση του θύματος, όπως και συμβαίνει στην περίπτωση της Κάρολαιν Κράουτς.
Η δικαιοσύνη υπό μία κοινωνική κατακραυγή, δεν είναι εύκολο να οδηγηθεί σε μία νηφάλια λύση, να είναι «τυφλή». Αυτή τη στιγμή ποιος μπορεί να φανταστεί ότι αυτός ο άνθρωπος θα αθωωθεί από ένα δικαστήριο; Θεωρητικά όμως το τεκμήριο της αθωότητας έπρεπε να υφίσταται, αλλά κανείς φυσικά δεν μπορεί να το σκεφτεί αυτό το πράγμα. Πέραν της επίσης μυστικής προανακριτικής του που έχει δημοσιοποιηθεί, δημοσιοποιείται τώρα και το ημερολόγιο της Κάρολαιν. Οι παράγοντες διαρροής υλικού της δικογραφίας, μπορεί να είναι η αστυνομία, οι υπάλληλοι των δικαστηρίων και οι δικηγόροι. Μόνο αυτοί έρχονται σε επαφή με τη δικογραφία. Το τι διαρρέεται κάθε φορά, εξυπηρετεί τους σκοπούς της εκάστοτε πλευράς. Το ημερολόγιο, μπορεί να είναι ένα τεκμήριο στο πλαίσιο της ελεύθερης απόδειξης που ισχύει για τα δικαστήρια, αλλά εν προκειμένω έχουμε μία δολοφονία, μία γυναικοκτονία. Οπότε, έτσι όπως παρατίθεται αποσπασματικά το ημερολόγιο, φέρεται σα να εμφανίζεται μία «προβληματική» μορφή της κοπέλας. Όσες γυναίκες έχουν περάσει μία εγκυμοσύνη, μπορούν να αναγνωρίσουν πολλά από τα κομμάτια που έχουν διαρρεύσει, χωρίς αυτό να σημαίνει κάτι παραπάνω, πέραν της καταγραφής αυτού του βιώματος που προσφέρει μία λύτρωση, που μπορεί να βοηθήσει έναν άνθρωπο να μάθει πώς να διαχειρίζεται σταδιακά κάποιες καταστάσεις.
Η κοπέλα έγραφε το ημερολόγιο για τον εαυτό της. Αυτό πλέον αφορά μία νεκρή γυναίκα και παρουσιάζεται επιλεκτικά από τα media. Πέραν της νομικής, της παράνομης υπόστασης, υπάρχει και ένα πολύ μεγάλο ηθικό βάρος. Είναι τρομακτική η έλλειψη ενσυναίσθησης στους ανθρώπους. Θεωρώ πως είναι πέραν πάσης ηθικής, νομικής, κοινωνικής υπόστασης. Κατανοώ ότι υπάρχει η ανάγκη ενημέρωσης του κοινού για θέματα που είναι ιδιαίτερου δημόσιου και κοινωνικού ενδιαφέροντος. Κι εκεί όμως πρέπει να υπάρχει ένα όριο. Στη Δημοκρατία τα όρια είναι πολύ σημαντικά. Ελευθερία δεν σημαίνει ασυδοσία. Σημαίνει πως υπάρχει ένα δικαίωμα που περιτριγυρίζεται από έναν «κύκλο» και ο κύκλος προσδιορίζεται από τον κύκλο του διπλανού, του παραδιπλανού. Δεν γίνεται να ισοπεδώνονται όλα. Είναι σαρκοφαγικό, κανιβαλιστικό όλο αυτό που συμβαίνει με τη δημοσιοποίηση του ημερολογίου της Κάρολαιν στα μέσα».
