Συναντιόμαστε, κύριε Μπουτάρη, στην Αθήνα την ώρα που στη Θεσσαλονίκη η κατάσταση συνεχίζει να είναι εκτός ελέγχου: κοντά δέκα μέρες η δημόσια συγκοινωνία έχει παραλύσει. Ζητήσατε επιστράτευση από τον κ.Σπίρτζη, χωρίς αποτέλεσμα. Ναι. Ζήτησα την επιστράτευση, χωρίς να ξέρω ότι ο καινούριος νόμος για τις επιστρατεύσεις δίνει το δικαίωμα να κάνει επιστράτευση μια κυβέρνηση μόνον για εθνικούς λόγους. Επομένως, δεν μπορείς να κάνεις επιστράτευση. Από την άλλη, θεωρώ πως ό,τι και να οφείλει το κράτος στον ΟΑΣΘ, γιατί στον ΟΑΣΘ οφείλει για να πληρώσει τους εργαζομένους, δεν μπορεί ένας εργαζόμενος σε ένα τέτοιο τομέα, όπως είναι οι δημόσιες συγκοινωνίες, να κρατάει σε ομηρία μια πόλη για δέκα μέρες στη σειρά. Στην Ελλάδα σήμερα έχει πάρα πολλούς εργαζόμενους, οι οποίοι όχι μόνο παίρνουν μισθούς πείνας 400-600-700 ευρώ, αλλά έχουνε να πληρωθούν και 5 μήνες. Τι να πουν οι εργαζόμενοι στο Μαρινόπουλο που είχαν να πληρωθούν 6 μήνες; Μπορούν να κάνουν απεργία;
Εισηγηθήκατε να κάνουν σπαστές τις στάσεις εργασίας πρωί και βράδυ; Ναι, ώστε την ώρα αιχμής να υπάρχει συγκοινωνία. Ρώτα και τον άλλο τι ταλαιπωρία περνάει;
Επομένως, τι πρέπει να γίνει; Ο Σπίρτζης πρέπει να βάλει νερό στο κρασί του και να δώσει λεφτά. Εξετάζουμε τώρα με την Περιφέρεια όλες τις νομικές δυνατότητες για να προσφύγουμε στη δικαιοσύνη κατά του υπουργείου για παράλειψη καθήκοντος.
Ως δημοτική αρχή δεν έχετε εναλλακτική; Καμία. Είμαστε όμηροι των απεργιών. Μια δουλειά που λύνεται με λεφτά, τη λύνεις με λεφτά. Ο Σπίρτζης πρέπει να πληρώσει.
Εσείς λεφτά δεν έχετε; Οχι μόνο δεν έχουμε λεφτά, δεν νομιμοποιούμαστε να δώσουμε λεφτά.
Δεν μπορείτε να ναυλώσετε πούλμαν; Το συζητήσαμε. Είναι πρακτικά αδύνατο να γίνει.
Διάβαζα ότι κάνει θραύση το κίνημα του ωτοστόπ. Και του ωτοστόπ και των πολλαπλών πιστώσεων στα ταξί. Το κλίμα στην πόλη είναι εξαιρετικά δυσάρεστο. Η ΔΕΘ ναύλωσε 50 λεωφορεία για να έρχονται οι επισκέπτες στην έκθεση. Όμως αυτό δεν λύνει το πρόβλημα.
Αρχικά στη ΔΕΘ δεν σκοπεύατε να πάτε. Τι συνέβη κι αλλάξατε γνώμη; Κάθε χρόνο όλοι παραπονούνται. Και λέω «μην παραπονιέστε, παιδιά, εγώ λέω να μην πάω καθόλου στην έκθεση». Έκανα μια γύρα στους εμπορικούς φορείς, στα επιμελητήρια κ.λπ. και όλοι με μια φωνή είπαν «είναι ντροπή να μην πάμε». Δεν θα έκανα εγώ τον μαλάκα της παρέας. Αν εμφανιστούμε όλοι μαζί έχει άλλον αντίκτυπο, σκέφτηκα.
Οι εντυπώσεις σας από την 81η διοργάνωση ποιες είναι; Άθλιες! Ένα γεγονός, που είναι κατεξοχήν εμπορικό και οικονομικό, ανακατεύεται με το πολιτικό για δυο σαββατοκύριακα, κι η πόλη διαλύεται, οι δρόμοι αποκλείονται. Αυτό είναι απαράδεκτο!
Γράφτηκε πως δηλώσατε «στηρίζω Μητσοτάκη, γιατί είναι ο καλύτερος». Αληθεύει; Δεν είπα «στηρίζω Μητσοτάκη». Είπα, «αν ψήφιζα ΝΔ θα ψήφιζα Μητσοτάκη, γιατί είναι ο καλύτερος». Τον γνώρισα, όταν ήταν υπουργός, είδα τη δουλειά που έκανε και τον τρόπο που σκέφτεται, και τον εκτιμώ πολύ.
Με τον πρωθυπουργό γευματίσατε, στο περιθώριο της ΔΕΘ, σε ψαροταβέρνα στην Καλαμαριά… Είχα πει ότι ο Τσίπρας είναι καλό παιδί.
Το πιστεύετε ακόμα; Ναι, είναι καλό παιδί, αλλά αυτό δεν φτάνει για να κυβερνήσεις. Ο Τσίπρας είναι ευχάριστος άνθρωπος, αλλά ως πρωθυπουργός δεν νομίζω ότι τα πάει πολύ καλά. Παρόλο που είναι σε φάση που έχει και το μαχαίρι και το καρπούζι. Κι ο κόσμος δεν αντιδρά οτιδήποτε κι αν γίνει. Υπάρχει μια ατονία.
Θα έπρεπε να έχει αντιδράσει; Θα έπρεπε να αντιδρά όταν θα του προσφερόταν κάτι διαφορετικό, απ’ τη στιγμή που δεν του προσφέρεται, υπάρχει απελπισία. Λέει «αυτό έχουμε, σκύψε το κεφάλι, μην μιλάς».
Τι κάνει λάθος ο Αλέξης Τσίπρας; Καταρχήν, η ιδεολογική αντίληψη των Συριζαίων εναντίον της επιχειρηματικότητας είναι εκ βάθρων λάθος. Κανένας δεν μπορεί να ανατάξει την οικονομία χωρίς επιχειρηματικότητα. Αυτό δεν είναι αποκλειστικά δουλειά του ΣΥΡΙΖΑ. Ο πρώτος που έκανε κρατικοποιήσεις είναι ο Καραμανλής, ο οποίος υποτίθεται ότι είναι Δεξιά. Από τότε καλλιεργήθηκε στη χώρα μια αντίληψη, η οποία μόνο στα σοβιετικά κράτη λειτουργεί, ότι όλα τα κάνει το κράτος. Το 55% των δαπανών του κράτους πηγαίνουνε σε μισθοδοσίες. Είναι απίστευτο.
Τι άλλο κάνει λάθος ο πρωθυπουργός; Εφόσον βλέπουνε ότι υπάρχει ένα Μνημόνιο που λέει «κάντε αυτά», έπρεπε να τα κάνουνε. Δεν λέω ότι μόνο ο Τσίπρας φταίει, είναι ο τελευταίος στη σειρά. Αντί να τα κάνει από την πρώτη φάση ο Παπανδρέου, για να τελειώνουμε, δεν τα έκανε, τα φόρτωσε, δεν τα έκανε ο Σαμαράς, τα ξαναφόρτωσε, δεν τα κάνει ο Τσίπρας. Το αποτέλεσμα; Έχουμε χάσει την αξιοπιστία μας με τους ετέρους Ευρωπαίους, έχουμε χάσει την αξιοπιστία μας στις διεθνείς αγορές, θεωρούμαστε αποδιοπομπαίοι τράγοι και, τελικά, οι Ευρωπαίοι μας βαρεθήκανε. Δεν μας έχουνε ανάγκη, εμείς τους έχουμε ανάγκη. Βαρεθήκανε τα ψεματάκια μας. Είμαστε οι κλεφτοκοτάδες! Δεν καταλαβαίνουμε πως όταν έχεις απέναντί σου κάποιον σαν τον Σόιμπλε, δεν παίζεις, γιατί αυτός είναι γουρούνι όρθιο. Δεν τον νοιάζει τίποτα.
«Έχω μια ιδεολογία, το γερμανικό πρότυπο είναι η Σοσιαλδημοκρατία του Σμιτ. Είναι φιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία. Πιστεύω στο ισχυρό κοινωνικό κράτος, με την προϋπόθεση της ισχυρής ιδιωτικής οικονομίας, η οποία θα πληρώνει τα σπασμένα.»
Ο Τσακαλώτος είναι σοβαρή περίπτωση; Ναι. Αλλά ο Τσακαλώτος απέκτησε μια αξιοπιστία επειδή ανταποκρίνεται και η δημόσια διοίκηση. Πείστηκαν ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν έτσι. Προφανώς και τους είπαν «παιδιά, ή κάθεστε καλά ή πάτε με την Ουγκάντα». Ήδη τα νούμερά μας δεν είναι ούτε καν υποανάπτυκτων χωρών.
Σε αυτή τη φάση είναι καλύτερο που έχουμε πρωθυπουργό τον Τσίπρα ή θα ήταν καλύτερος ο Μητσοτάκης; Εκείνο που ξέρω είναι ότι οι ξένοι, Ευρωπαίοι και Αμερικάνοι, στηρίζουνε τον Τσίπρα, γιατί το πρώτο που τους ενδιαφέρει δεν είναι αν θα είναι ο Τσίπρας ή ο Μητσοτάκης, αλλά να υπάρχει μια πολιτική σταθερότητα. Και πολιτική σταθερότητα με τον Τσίπρα υπάρχει. Αμ, δεν βλέπετε; Περάσανε το νομοσχέδιο για το Ελληνικό, που μέχρι χτες το βρίζαν, χωρίς να ανοίξει μύτη. Πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του ευχήθηκα του Τσίπρα να κερδίσει με μία ψήφο. Δεν ψηφίζω ΣΥΡΙΖΑ, ούτε επικροτώ τις μαλακίες που κάνει. Αλλά του είπα να κερδίσει, γιατί πίστευα ότι αν δεν κέρδιζε ο Τσίπρας και δεν έδινε ένα δείγμα γραφής αυτή η «πρώτη φορά Αριστερά», που κοροϊδεύουμε, θα καιγόταν η Ελλάδα.
Λέτε «δεν ψηφίζω ΣΥΡΙΖΑ». Ωστόσο το δικό σας πολιτικό στίγμα παραμένει ανεξιχνίαστο. Έχετε συνεργαστεί με το ΠΑΣΟΚ, με τη ΔΡΑΣΗ, με τη Ντόρα Μπακογιάννη, τώρα βγαίνετε κι υποστηρίζετε τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Πολιτικά ανήκετε κάπου; Έχω μια ιδεολογία, το γερμανικό πρότυπο είναι η Σοσιαλδημοκρατία του Σμιτ. Είναι φιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία. Πιστεύω στο ισχυρό κοινωνικό κράτος, με την προϋπόθεση της ισχυρής ιδιωτικής οικονομίας, η οποία θα πληρώνει τα σπασμένα.
«Δεν πιστεύω στο Θεό με την μορφή που τον περιγράφει η Ορθόδοξη Χριστιανική Θρησκεία, αλλά στην ανώτερη δύναμη που ορίζει κάποια πράγματα. Και, απλώς, σέβομαι το γεγονός ότι το 90% των Ελλήνων πηγαίνει το Πάσχα στην εκκλησία.»
Πιτσιρικάς ή φοιτητής δεν ήσασταν πολιτικοποιημένος, ενταγμένος κάπου; Όχι. Πάντοτε σιχαινόμουν το διαχωρισμό Αριστερός-Δεξιός. Βεβαίως, πιο κοντά στην Αριστερά ήμουνα, παρόλο που η οικογένειά μου είναι αστική, υπήρχαν διαμάχες μεταξύ των δυο σογιών, της μαμάς και του μπαμπά μου, γιατί οι μισοί ήταν βενιζελικοί κι οι άλλοι μισοί βασιλικοί.
Τις αντιδράσεις στο Ωραιόκαστρο πώς τις βρίσκετε; Τους δόθηκε υπερβολική δημοσιότητα και πολιτική σημασία. Πρέπει να καταλάβουμε ότι σε οποιαδήποτε κοινωνία εισβάλλει κάτι καινούριο, το οποίο είναι και βεβαρημένο -βλέπεις ένα μουσουλμάνο και δυστυχώς τον θεωρείς κανίβαλο γιατί τον συνδέεις με τους αποκεφαλισμούς των Τζιχαντιστών- υπάρχουν αντιδράσεις. Εμείς έχουμε αντίστοιχο παράδειγμα με το Ωραιόκαστρο, στην προσπάθειά μας να νοικιάσουμε διαμερίσματα με λεφτά της Υπατης Αρμοστίας. Ο κόσμος δεν τα προσφέρει για τους πρόσφυγες!
Παρακολουθώντας την κόντρα Φίλη-Ιερώνυμου, θυμάμαι την δική σας με τον Άνθιμο. Ποιος από τους δυο σας νέρωσε το κρασί του και τα βρήκατε; Ο Άνθιμος είναι ένας άνθρωπος έντιμος και έξυπνος. Μετά τις εκλογές του ‘10 πήγα και τον έπιασα και του είπα «δέσποτα, θέλουμε δεν θέλουμε, εγώ είμαι ο πολιτικός αρχηγός σε αυτή την πόλη, εσύ είσαι ο θρησκευτικός. Φίλοι να γίνουμε, δύσκολα, αλλά οφείλουμε να δώσουμε ένα παράδειγμα συμφιλίωσης στην πόλη». Η πρόταση είναι ό,τι έχουμε κοινό, συσίτια κ.λπ. να τα κάνουμε μαζί. Σε όσα δεν έχουμε κοινή αντίληψη, όπως το gay pride ή το αποτεφρωτήριο, δεν θα τα θίγουμε.
Το σχέδιο του αποτεφρωτηρίου σε ποιο στάδιο βρίσκεται; Προχώρησε; Είναι ήδη στο τελευταίο στάδιο της έγκρισης της πολεοδομικής μελέτης. Ήμασταν στη Ζυρίχη για να μας δώσουν το know how. Η αποτέφρωση δεν είναι παράβαση δογματική. Στη Ρωσία, που Ορθόδοξοι Χριστιανοί είναι, έχει 30 αποτεφρωτήρια.
Πότε θα λειτουργήσει; Αν μέχρι το τέλος της χρονιάς έχει ολοκληρωθεί η χωροθέτηση και η μελέτη, τότε στο πρώτο τρίμηνο του ‘17 ίσως μπορέσουμε να προκηρύξουμε το διαγωνισμό. Ελπίζω να μην σκοντάψουμε πουθενά, γιατί μέχρι τώρα σκοντάφταμε.
Σε τι; Στην εκκλησία.
Στην κόντρα Φίλη Ιερώνυμου με ποιον είστε; Με το Φίλη, παρόλο που δεν μ’ αρέσουν πολλά πράγματα που έχει κάνει για την Παιδεία. Σε αυτό το θέμα έχει όμως δίκιο.
Ο Καμμένος πήρε αποστάσεις και δήλωσε «εγώ είμαι με την Εκκλησία». Κι εγώ είμαι με την Εκκλησία. Τι σημαίνει αυτό; Κι εγώ είμαι θρήσκος! Δεν είμαι τακτικός πελάτης στην Εκκλησία, αλλά πιστεύω. Μην ξεχνάς ότι έκανα πρόγραμμα απεξάρτησης.
Σας βοήθησε η πίστη να απεξαρτηθείτε; Με βοήθησε η πίστη σε μια ανώτερη δύναμη, που μας κάνει να ελπίζουμε. Η ελπίδα είναι πολύ σημαντικό πράγμα. Αν δεν ελπίζεις έχεις πρόβλημα. Δεν πιστεύω στο Θεό με την μορφή που τον περιγράφει η Ορθόδοξη Χριστιανική Θρησκεία, αλλά στην ανώτερη δύναμη που ορίζει κάποια πράγματα. Και, απλώς, σέβομαι το γεγονός ότι το 90% των Ελλήνων πηγαίνει το Πάσχα στην εκκλησία. Κι εγώ πάω.
Η περιπέτεια της απεξάρτησης από το αλκοόλ σας άλλαξε ως άνθρωπο; Μα ακόμα κρατάει. Είμαι καθαρός από το ’81.
Δεν έχει, επομένως, τελειώσει αυτή η ιστορία; Ένας αλκοολικός ποτέ δεν λέει «ήμουνα αλκοολικός»! Λέει «είμαι αλκοολικός».
Γιατί πέσατε στο ποτό; Ο εθισμός είναι κάτι που έχεις μέσα σου. Άρχισα να πίνω στις αρχές δεκαετίας του ’70. Μόλις είχαν αρχίσει να σκάνε τα μπαράκια. Το ποτό μου ήταν το ουίσκι. Η διαφορά ενός βαρύ πότη κι ενός αλκοολικού είναι ότι ο βαρύς πότης κάποια στιγμή σταματάει. Ο αλκοολικός δεν σταματά ποτέ. Ο εθισμός είναι πολύ δύσκολο πράγμα να το περιγράψεις. Εγώ δουλεύω πολύ. Είμαι ή δεν είμαι workaholic; Οι φυσικές μου αντοχές έχουνε μειωθεί, αλλά στη δουλειά όλοι καταριούνται την ώρα και την στιγμή που δουλεύουνε μαζί μου, γιατί δουλεύω πάρα πολλές ώρες. Νομίζετε ότι όταν κάνεις δουλειά δεν το διασκεδάζεις; Εγώ τη διασκεδάζω τη δουλειά, δεν με τρώει.
Θα ξαναείστε υποψήφιος δήμαρχος στο τέλος της θητείας σας; Δεν ξέρω ακόμα. Θα αρχίσω να το σκέφτομαι μετά το τέλος του ’17.
Έχετε κουραστεί; Έχω κουραστεί πολύ. Και, σε μεγάλο βαθμό, έχω απογοητευτεί κιόλας. Απογοητεύομαι και με τον εγωϊσμό των ανθρώπων, με το ότι ο καθένας κοιτάζει το μικροσυμφέρον του, την μιζέρια του.
Εσείς έχετε, δηλαδή, απαλλαγεί απ’ τον εγωϊσμό σας; Αν δεν είχα γλιτώσει από τον εγωϊσμό δεν θα έδινα δυνατότητες σε ανθρώπους να κάνουν πράγματα. Αν θες, έχω ένα ταλέντο: βγάζω ανθρώπους, έχω μαθητές.
«Ξέρεις κανένα άνθρωπο χωρίς απωθημένα; Προφανώς κι έχω. Ήθελα να έχω ωραίους κοιλιακούς, ήθελα να έχω κορμάρα, αλλά είμαι σαν ματιασμένος.»
Είχατε πει ότι το ’12, στα 100 χρόνια της Θεσσαλονίκης, θα κάνατε τατουάζ. Ναι. Είχε ζωγραφίσει η εγγονή μου μια γοργόνα και την έκανα.
Οι παρτίδες σας με τον Άρη τελειώσαν οριστικά; Ναι.
Γιατί γίνατε Αρειανός; Ο μπαμπάς μου, που ήταν Ηρακλής, δεν πήγαινε στο γήπεδο. Ο Ηρακλής ήταν επομένως ανάμνηση. Οι γιοι μου, που με παίρνανε στο γήπεδο, ήταν Αρειανοί. Έτσι έγινα κι εγώ.
Κάποια στιγμή βάλατε το χέρι βαθιά στη τσέπη και δώσατε 400 εκατομμύρια στην ομάδα. Ισχύει. Ανακατεύτηκα από το ‘81 μέχρι το ‘88-’89, που εμφανίστηκε πρώτα ο Κοσκωτάς και μετά ο Κόκκαλης στον Ολυμπιακό και ο Γιαννακόπουλος στον Παναθηναικό. Τότε αρχίσαν να είναι άλλα πια τα επίπεδα των χρημάτων. Και είπα «παιδιά, μέχρι αυτή την κατηγορία μπορώ να παίξω, από εκεί και πάνω δεν μπορώ».
Υπήρξατε αθλητικός κι ο ίδιος; Στο σχολείο μόνο. Η μόνη γυμναστική που κάνω πλέον είναι που βλέπω στην τηλεόραση μπάσκετ.
Ήσασταν ήσυχο παιδί; Ναι μεν ήμουνα ήσυχο, καλό παιδί και άνετος μαθητής, του 16-17, αλλά έκανα κι αταξίες κι έπαιρνα αποβολές. Και τα τελευταία χρόνια στο σχολείο ήμουνα με κοσμία και καλή διαγωγή.
Τι κάνατε; Καπνίζαμε κρυφά, πηγαίναμε απέναντι στο Θηλέων, αλλά μας πιάνανε. Μια φορά κλέψαμε τα θέματα.
Λέτε «ήμουν ανήσυχος, αλλά είμαι ακόμα». Όντως; Δεν θα πάψω ποτέ να είμαι ανήσυχος!Δεν μπορώ να ησυχάσω. Η ζωή δεν είναι μια λίμνη με στεκάμενα νερά, αλλά ένα ποτάμι που ταξιδεύει συνέχεια.
Έχετε πει ότι ο έρωτας υπήρξε πολύ σημαντικό στη ζωή σας. Σήμερα είστε ερωτευμένος; Εγώ πάντα είμαι ερωτευμένος.
Με τι; Με τη γυναίκα. Δεν μπορείς να είσαι ολοκληρωμένος χωρίς σύντροφο. Κι ο σύντροφος πρέπει να είναι και ερωτικός.
Απωθημένα έχετε; Ξέρεις κανένα άνθρωπο χωρίς απωθημένα; Προφανώς κι έχω. Ήθελα να έχω ωραίους κοιλιακούς, ήθελα να έχω κορμάρα, αλλά είμαι σαν ματιασμένος. Επειδή είχα αδυναμία μεγάλη στα αυτοκίνητα, ήθελα να είμαι πολύ καλός οδηγός και να τρέχω στους αγώνες. Δεν το έκανα.
Aπωθημένο να βγείτε πιο κεντρικά στην πολιτική σκηνή δεν έχετε; Όχι, γιατί πιστεύω πως η κοινωνία χτίζεται όταν υπάρχει ισχυρή τοπική αυτοδιοίκηση. Έτσι λύνονται εύκολα τα προβλήματα.
Στα μπαράκια όταν πηγαίνετε τι πίνετε; Καφέ.
Κι αργά το βράδυ; Ναι, και με κοροιδεύουνε ότι βάζω μέσα Jack Daniels.
Πώς ξεκίνησε η φιλία σας με τους Ακριθάκηδες; Τον Αλέξη τον ήξερα από μικρό, από τη Θεσσαλονίκη, μέναμε στην ίδια πολυκατοικία. Μετά τον βρήκα στο Βερολίνο. Όταν είχα πολλά λεφτά, είχα στήσει ένα κέντρο απεξάρτησης σε ένα ξενοδοχείο στη Σκιάθο. Μια χρονιά πήγε κι ο Ακριθάκης. Αλλά ήταν αμετανόητος. Πέθανε από αλκοόλ. Ήτανε σπάνιοι άνθρωποι και άξιοι και ο Αλέξης και η Φώφη. Ο Αλέξης ήταν θεότρελος κι είχε ένα απίστευτο ταλέντο.
Είπατε «τότε που είχα πολλά λεφτά». Σήμερα δεν έχετε; Όχι, χαθήκαν. Είχα πολλά λεφτά, γιατί έβγαζε πολλά λεφτά η δουλειά. Όταν σταμάτησε να βγάζει, δεν είχα φροντίσει να πάρω δέκα διαμερίσματα και να μπω στο Χρηματιστήριο, να κάνω τέτοια κόλπα. Δεν με ένοιαζε.
Με τα λεφτά τι σχέση έχετε; Δεν είναι εξαιρετικά καλή. Δεν τα σέβομαι αρκετά τα λεφτά.
Η πιο ωραία στιγμή της μέρα ποια είναι; Εξαρτάται. Πάρα πολλές φορές ξυπνώ το πρωί και λέω «τι ωραία που θα είναι σήμερα» και άλλες ξυπνάω και γυρνάω από την άλλη μεριά.
«Στη δουλειά όλοι καταριούνται την ώρα και την στιγμή που δουλεύουνε μαζί μου, γιατί δουλεύω πάρα πολλές ώρες. Νομίζετε ότι όταν κάνεις δουλειά δεν το διασκεδάζεις; Εγώ τη διασκεδάζω τη δουλειά, δεν με τρώει.»
Έχετε περάσει κατάθλιψη; Έπεσα σε κατάθλιψη, νομίζω, όταν αρρώστησε η Αθηνά. Αλλά έπρεπε να το ξεπεράσω για να τη στηρίξω. Στα πέντε χρόνια που κράτησε η ταλαιπωρία της, νομίζω την είχα ξεπεράσει την κατάθλιψη.
Υπήρξατε καλός σύζυγος; Τι λέει η σούμα; Δεν ήμουνα καλός σύζυγος, αλλά καλός σύντροφος.
Ως μπαμπάς; Ε, με αγαπάνε τα παιδιά μου.
Άλλο πράγμα σας ρώτησα. Με την Αθηνά είχαμε μια άτυπη συμφωνία. Ότι τα παιδιά τα μεγαλώνει η μάνα, ο μπαμπάς δεν ανακατεύεται στην καθημερινότητα, αλλά δίνει το παράδειγμα.
Πώς πήρατε απόφαση να εκθέσετε φόρα παρτίδα όλο το κιτς της ζωής σας; Δεν το πήρα εγώ απόφαση.’Ηρθε μια μέρα στο κτήμα η νύφη μου και είδε φίρδιν μίγδιν διάφορα αντικείμενα σε ράφια, στο γραφείο, έξω… «Θέλεις να κάνουμε μια έκθεση;» με ρώτησε. «Ό,τι θες κάνε» της είπα. Κι έφερε την Αγγελική Αντωνοπούλου επάνω, τα είδε, ενθουσιάστηκε κι έτσι προχώρησε.
Είστε συλλέκτης; Δεν είμαι συλλέκτης. Μόνο κάποια εποχή που ήμουνα με τα αυτοκίνητα πολύ φανατικός μάζευα μινιατούρες της Alfa Romeo, είχα όλη τη σειρά. Είμαι αλφίστας. Οταν βαρέθηκα, τη χάρισα στην αντιπροσωπεία της Alfa Romeo στη Θεσσαλονίκη. Επειδή κι ο κόσμος με είχε συνηθίσει στην κακογουστιά, μού κάνανε δώρα στη γιορτή και στα γενέθλιά μου άσχημα αντικείμενα. Πλάκα έχει. Νομίζω ότι η ζωή μόνο με ωραία πράγματα είναι μονόπλευρη. Το κιτς είναι όχι ακριβώς το αντίθετο του ωραίου, αλλά το αντίθετο του ωραίου που νομίζεις εσύ. Δηλαδή, ένας που έχει μεγαλώσει με μια αισθητική στην Ελλάδα, καλοβαλμένος και comme il faux, αν δει ένα αντικείμενο που είναι στις Φιλιππίνες ωραίο -επειδή άλλο είναι το ωραίο για αυτους, άλλο είναι το ωραίο για εμάς- θα πει «τι σιχαμένο!». Το κιτς είναι και κακόμορφο και κακότεχνο και από ευτελή υλικά. Ολα τα ανάποδα έχει. Οπότε εγώ το μεταφράζω: το ωραίο χωρίς το άσχημο δεν γίνεται. Είναι σαν τη μέρα με τη νύχτα.
Η έκθεση ονομάζεται χάος των αναμνήσεων. Δηλαδή; Μπορείς να το περιγράψεις κι έτσι. Όλα αυτά τα αντικείμενα θεωρητικά σου φέρνουν μια ανάμνηση.
Η σχέση σας με το παρελθόν, με τις αναμνήσεις ποια είναι; Μάλλον χαοτική. Δεν κρατάω ημερομηνίες. Πρέπει να την έχω σημειωμένη την ημερομηνία για να τη θυμηθώ. Αλλά και τι νόημα έχει να ξέρεις ότι κάτι συνέβη το σωτήριον έτος τάδε; Θυμάμαι βεβαίως πάρα πολλά πράγματα, ονόματα και πρόσωπα. Με τα γεροντάματα τώρα ξεχνάω ή έχει κλείσει ο δίσκος, δεν γράφω.
Γιάννης Μπουτάρης: Το χάος των αναμνήσεων | a.antonopoulou.art (Αριστοφάνους 20, Αθήνα) | Διάρκεια έκθεσης: 24 Σεπτεμβρίου – 29 Οκτωβρίου | Ώρες λειτουργίας: Τετ. – Παρ. 02:00 – 08:00μ.μ. & Σάβ. 12:00-04:00μ.μ. Επιμέλεια έκθεσης: Αγγελική Αντωνοπούλου. Την έκθεση συνοδεύει δίγλωσσος κατάλογος με κείμενο του ιστορικού τέχνης Χριστόφορου Μαρίνου.
