Περιμένοντας στην ουρά κι έπειτα περνώντας τις πόρτες του Victoria and Albert τη μια μετά την άλλη νομίζεις πως θα παρακολουθήσεις μια έκθεση μόδας για έναν σχεδιαστή που όλοι συμφωνούν για το μεγάλο ταλέντο του ή πως θα δεις μια συλλογή από φουστάνια που έχουν φορεθεί σε λαμπερά γκαλά, εντυπωσιακά σόου, και πρεμιέρες από χαμογελαστά υπέροχα happy κορίτσια. Στην πραγματικότητα, ακολουθείς ένα δρόμο με όχι πολλά φώτα, στον οποίο βήμα βήμα η μόδα μετατρέπεται σε κάτι άλλο. Κατεβαίνει από τις πασαρέλες, σπάει τις βιτρίνες κόβει και ράβει το πατρόν της ψυχοσύνθεσης ενός ανθρώπου, του Αλεξάντερ ΜακΚουίν.
«Τις γυναίκες που φορούν τα ρούχα μου, θέλω να τις φοβούνται», έχει πει ο Αλεξάντερ ΜακΚουίν και ίσως αυτά του τα λόγια τα εξηγούν όλα. Η έκθεση είναι χωρισμένη σε δωμάτια, τα οποία αντιστοιχούν σε διαφορετικές περιόδους από το έργο του. Περνώντας από τη μια αίθουσα στην άλλη, βουτάς σε ένα σκοτεινό σόου. Όχι μόδας. Φόβου. First row θα δεις να στριμώχνονται σίγουρα τρέλα, σχιζοφρένεια, σαδομαζοχισμός, ιδιοφυΐα, ιστορία, άγχος, φρίκη, όνειρο, εφιάλτης, ρομαντισμός, καταπίεση, αλαζονεία, υπερβολή, ταλέντο, φαντασία, βια. Όλα όμως τα δένει, τα ράβει και τα προβάρει πρώτα ο φόβος. Αυτός είναι που έχει στοιχειώσει μάλλον μελετημένα τις αίθουσες του μουσείου. Βρίσκεται παγιδευμένος κάτω από φούστες, φυλακισμένος σε προθήκες. Γδέρνει το είδωλό του από καθρέφτη σε καθρέφτη. Χορεύει σε ηλεκτρονικούς ήχους. Μιλάει με τη φωνή του ΜακΚουίν. Εντείνει το αλλόκοτο. Επηρεάζει τα φώτα. Κάνει θόρυβο. Δίνει μάχη με το συμβατικό, τα όρια και την κανονικότητα, το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Φορά σαδομαζοχιστικές μάσκες, χρυσά προσωπεία. Προκαλεί μπροκάρ δέος. Σε θυμώνει που θες να ρίξεις βελουτέ δάκρυα σε έκθεση -που νόμιζες- μόδας. Καταλήγει να κάνει πασαρέλα στα σπλάχνα σου.
Είναι αυτός υπαίτιος για τις ραφές-πληγές, τα βαθιά ντεκολτέ ψυχής, της φούστες σε γραμμή Α (από την απληστία), τους κορσέδες-πανοπλίες, τις δαντέλες-δίχτυα, τα παλτά-παγίδες, τις φορεμένες θλίψεις, τους ραμμένους τρόμους, τα υφάσματα-δέρματα, τη καρφιτσωμένη διαταραχή, την ξεσκισμένη ανησυχία, τις μάσκες-προσωπεία, τα κορμιά-κελύφη, τα φουρά-κρυψώνες, τα ψηλοτάκουνα γκρεμούς, τις τιάρες-κέρατα, αλλά και τα φτιαγμένα από φτερά φορέματα διαφυγής.
Όλες οι δημιουργίες του (ακόμα και οι πιο pop) έχουν το εύχυμο αποτύπωμα του φόβου, της αντιμετώπισης, της φρίκης του, της μερικής συμφιλίωσης και της τελικής παράδοσης του σε αυτόν ή και όχι.
Τριγύρω σου παραμένουν φουστάνια, και παπούτσια και αξεσουάρ. Όλα μαζί όμως πλέκουν πως ο Αλεξάντερ ΜακΚουίν έτυχε να κάνει μόδα. Θα μπορούσε να γράψει βιβλία, ρίμες, μουσική, να ζωγραφίσει πίνακες ή γκραφίτι στους δρόμους του East End όπου μεγάλωσε. Αντί για μολύβια, σπρέι, χορδές ή πινέλα, έτυχε να έχει στα χέρια του ψαλίδια, τα οποία αξιοποίησε με την ίδια τόλμη και την ίδια συστολή που έχουν μάλλον όλοι οι καλλιτέχνες. Η καρδιά-ραπτομηχανή του μεταποιούσε φόβους σε αυτό που τώρα εύκολα βλέπεις μεταφρασμένο σε μόδα, τάσεις κι ενδυματολογικά μάντρα.
Αν όμως περάσεις μέσα από αυτή την γκαρνταρόμπα ψυχογράφημα που έχουν στήσει εκεί στις αίθουσες του Victoria and Albert -δε χρειάζεται, ίσως και δεν θα έπρεπε να είσαι fashion editor, fashion blogger, fashionista, μοντέλο- μπορεί και να αναρωτηθείς για το αν οι άνθρωποι γεννιούνται, πεθαίνουν και στο ενδιάμεσο κυρίως φοβούνται. Μήπως δε ζήσουν, δεν ευτυχήσουν, δεν αγαπήσουν, δεν αγαπηθούν. Μήπως πέσουν και δε σηκωθούν. Μήπως δε βασανίσουν όσο έχουν βασανιστεί. Ίσως συνειδητοποιήσεις πως ο φόβος είναι το πιο διαχρονικό trend, που δυστυχώς φοριέται εύκολα και σε γδύνει ακόμα πιο εύκολα. Σαν το υπερτιμημένο, εσωστρεφές και easy little black dress μέσα στο οποίο κουμπώνονται και πάνω στο οποίο κεντιούνται όλες τις ανασφάλειες από τις οποίες δε ξεφεύγεις ποτέ έχοντάς το ως επιλογή.
Little Black dress στη Savage Beauty δε θα δεις. Κάθε φόρεμα, φούστα, παπούτσι που έφτιαξε ο ΜακΚούιν αντιστοιχεί σε ένα καλοραμμένο αλλά ξεσκισμένο, νικημένο φόβο. Ακόμα και αν τα περισσότερα από αυτά τα εκθέματα δεν φορέθηκαν ποτέ σε μια κανονική ζωή σε ντύνουν κάτι περισσότερο και σε γδύνουν κάτι λιγότερο από αυτό που κάνει η μόδα.
Η έκθεση Alexander McQueen: Savage Beauty παρουσιάστηκε στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης το 2011, λίγους μήνες αφότου ο σχεδιαστής έβαλε τέλος στη ζωή του στα 40 του χρόνια και θεωρείται μια από τις δέκα πιο επιτυχημένες στην ιστορία του μουσείου. Με κάποιες αλλαγές και προσθήκες φιλοξενείται έως τις 2 Αυγούστου στο Victoria and Albert του Λονδίνου. Τις πόρτες του μέχρι στιγμής έχουν περάσει πάνω από 70.000 επισκέπτες, οι περισσότερες ημέρες είναι ήδη sold out, όμως καθημερινά διατίθενται 200 εισιτήρια στην είσοδο της έκθεσης (για τα οποία πρέπει να είσαι από νωρίς το πρωί για να τα αποκτήσεις αν δεν έχεις προνοήσει on line.
Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
