Είναι μια χαρακτηριστική σκηνή του απολαυστικού ντοκιμαντέρ Hired Gun για τις «περιπέτειες» των session μουσικών, που ο ντράμερ Mark Schulman λέει το εξής ενδιαφέρον: «Μερικές φορές κοιτάω το κοινό και δεν με κοιτάει κανείς και σκέφτομαι “Γιατί να με κοιτάξουν αφού μπορούν να κοιτάξουν την Pink;”».
Οι «σεσιονάδες» είναι οι αφανείς ήρωες που τρέχουν από πρόβα σε πρόβα, από συναυλία σε συναυλία κι από ηχογράφηση σε ηχογράφηση, όχι για την «δική τους» μπάντα, αλλά για αυτόν που τους έχει προσλάβει. Ο πολύς κόσμος μάλιστα αγνοεί ότι υπάρχουν περιπτώσεις που ένας τέτοιος μουσικός βρίσκεται πίσω από πολλές μεγάλες επιτυχίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Steve Lukather των Toto που με την κιθάρα του έχει «χρωματίσει» μερικά από τα μεγαλύτερα χιτ των 80s, μεταξύ των οποίων και το “Beat It” του Michael Jackson.
Στα καθ’ ημάς οι περισσότεροι επαγγελματίες μουσικοί δεν παίζουν συχνά σε μεγάλα στάδια ούτε βρίσκονται πίσω από τεράστιες δισκογραφικές παραγωγές, είναι πιο σύνηθες τη μία μέρα να παίζουν στο An Club και την άλλη να «κυνηγάνε» το μεροκάματο σε λαϊκές πίστες. Πώς βιώνουν όμως οι ίδιοι το γεγονός ότι η μουσική δεν είναι απλά ένα μέσο έκφρασης αλλά μία «κανονική» (λιγότερο κανονική από άλλες, βέβαια) δουλειά; Είναι «εκτελεστικά όργανα» ή γίνονται κομμάτι του δημιουργικού μηχανισμού; Και τελικά, τι σημαίνει να είσαι σεσιονάς σήμερα στην Ελλάδα;
Σε πόσα ταμπλό (το) παίζουν;
Από indie σχήματα μέχρι λαϊκές πίστες κι από ωδεία μέχρι κλασικά σχήματα…
Αλέκος Βουλγαράκης (κιθάρα): Αυτό τον καιρό παίζω με Whereswilder, Sillyboy’s Ghost Relatives, Κος Κ, Δραμαμίνη, Παύλος Παυλίδης & B movies, Monika.
Αλέκος Βουλγαράκης, Whereswilder, Φωτογραφία: MAKENONOIZE
Γιάννης Γιαννάκος (κιθάρα): Για τα «προς το ζειν» παίζω στο κέντρο Άσπρο Πιάτο. Συνεργάζομαι με την Λατίνα τραγουδίστρια M. Moreleon, έχω ένα δικό μου αυτοσχεδιαστικό σχήμα και διδάσκω έξι μέρες την εβδομάδα.
Ματθαίος Δακουτρός (βιολί): Παίζω στους Art of Simplicity, progressive metal μπάντα, έχω ένα κλασσικό ντουέτο με τον πιανίστα Γιώργο Παναγιωτόπουλο. Παράλληλα διδάσκω, κάνω ενορχηστρώσεις, γράφω κομμάτια «κλασσικά» ή «σύγχρονα».
Τέλης Καυκάς (μπάσο): Αυτή την περίοδο συνεργάζομαι με τον Σάκη Ρουβά αλλά και με άλλους καλλιτέχνες δισκογραφικά και live.
Θεόδωρος Κοπούλ (ντραμς): Τώρα ετοιμάζουμε lives Monsieur Minimal μαζί με τον Δάκη. Παράλληλα θα με βρεις στα drums και πίσω από τους: The Zero Won, Breeding the Shadows, Sad Disco & Mani Deum.
Ορέστης Μπενέκας (πλήκτρα): Παίζω με Παύλο Παυλίδη, Σtella, The Cave Children, Daphne and the Fuzz, The Top Guns, Monika, Tuflon, Sun Tank, Κατερίνα Μακαβού, Μιχάλη Καλκάνη και σε αλλά κατά καιρούς. Κάνω ιδιαίτερα και συμμετέχω σε ηχογραφήσεις.
Ανδρέας Πολυζογόπουλος (τρομπέτα): Σταθερά αυτή την περίοδο είναι: το κουαρτέτο μου στην Ελλάδα κι ένα καινούργιο κουαρτέτο στο Παρίσι, το κουιντέτο του Δημήτρη Καλαντζή, το τρίο του Σταύρου Λάντσια με τον Γιώργο Καλούδη, Srdjan Ivanoviv’s Blazin 4et, Marc Buronfosse’s ÆGN, διάφορα σχήματα με τον Βαγγέλη Κατσούλη, το κουαρτέτο του Στέφανου Ανδρεάδη παρέα με τον Γιώργο Κοντραφούρη, Το τρίο του Ανδρέα Ροδοσθένους από την Κύπρο, POLYPALA, JAMOAN (Active Member), Christian Ronig. Εκτός από συναυλίες, συνθέτω, ηχογραφώ και κάνω σεμινάρια.
Βελισσάριος Πρασσάς (μπάσο): Παίζω με Σtella, Monsieur Minimal, Groovy Suits (cover band) και Glass Rebel. Επίσης είμαι καθηγητής μπάσου στο Modern Music School Γλυφάδας, και κάνω και ιδιαίτερα.
Εν αρχή ην…
Όλοι τους κόλλησαν το «μικρόβιο» της μουσικής στα εφηβικά χρόνια φτιάχνοντας σχολικές μπάντες. Και μετά ξεκίνησαν τα μεροκάματα…
Πρώτη συμμετοχή ως κιθαρίστας, στο Δημοτικό, σε ένα αφιέρωμα για τον Μ. Χατζιδάκι. Στο Λύκειο με φίλους φτιάξαμε μπάντα. Σύντομα κάναμε το πρώτο μας live εκτός σχολείου. Το deal με το μαγαζί το κανόνισαν οι πατεράδες μας. Μέχρι τα 25, είχα σχεδόν παρατήσει την κιθάρα. Εκείνη την περίοδο είχε προταθεί σε έναν φίλο να παίξει στα live μιας μπάντας η οποία είχε μόλις δισκογραφήσει. Λόγω υποχρεώσεων δεν μπορούσε, το πρότεινε σε εμένα. Αν και κίνητρο για να ασχοληθώ ξανά, αρχικά απάντησα αρνητικά. Τελικά με έπεισε. Έτσι σταδιακά δημιουργήθηκε ένας κύκλος ανθρώπων. –Αλέκος Βουλγαράκης
Ξεκίνησα να παίζω σε σχήματα από τα 13. Επαγγελματικά πρώτοπαιξα στα 18. Όχι ότι είχα ακόμα την ανάγκη να βιοποριστώ, αλλά σίγουρα είχα την πολυτέλεια με αυτά τα λεφτά να αγοράζω μηχανήματα και να στήνω σιγά σιγά το gear μου. –Ορέστης Μπενέκας
Ορέστης Μπενέκας, Παύλος Παυλίδης & the B-Movies, Φωτογραφία: Δημήτρης Μακρής
Η αρχή έγινε στο γυμνάσιο, το ‘97 – ‘98. Μικρότερος είχα παίξει σε σχήματα και νεανικές ορχήστρες. Ως επαγγελματίας που πληρώνεται, κάπου στο λύκειο έκανα αρκετές «αρπαχτές» με μικρά σχήματα. –Ματθαίος Δακουτρός
Ξεκίνησα στο σχολείο με μπάσο, το γύρισα στα τύμπανα γρήγορα. Έπρεπε να βγάλω κάπου την ενέργεια μου μπας και μείωνα κάπως το κακό μου χιούμορ. Έως το 2007 δεν είχα παίξει ποτέ με άλλο μουσικό, πέραν των μπαντών μου. Αποφάσισα να πειραματιστώ. Το 2013 ξεκίνησα με Sad Disco, Σtella, Gautier και Monsieur Minimal. Επαγγελματικά 100% τύπου πάρε-βγάλε tracks, κάνεις μια πρόβα και βγαίνεις για live δεν το έχω κάνει ποτέ κι ούτε ψήνομαι, υπάρχουν άλλοι ντράμερς που το κάνουν καλύτερα από εμένα. –Θεόδωρος Κοπούλ
Στο Γυμνάσιο. Κυρίως ροκ σχήματα αλλά και ρεμπέτικα με μεγαλύτερους. Κάπου στο Λύκειο έβγαλα τα πρώτα μεροκάματα, σεζόν σε μαγαζί με ρεμπέτικα. –Γιάννης Γιαννάκος
Το 1988 στη Λαμία ξεκίνησα την πρώτη μου μπάντα, Blue Notes. Eπαγγελματικά πάλι πρώτη φορά στη Λαμία, σε μπουζούκια. –Τέλης Καυκάς
Πρώτη μπάντα οι Flakes το 2004. Αναζητούσαν μπασίστα, συνεχίσαμε να παίζουμε μαζί για 5 χρόνια. Πρώτη φορά σε μη δικό μου σχήμα ήταν το 2009 με τον Θανάση Χριστοδούλου (Lumiere brother). –Βελισσάριος Πρασσάς
Πρώτη μου μπάντα, οι Μπα Δύσκολα στη Β’ Λυκείου, με πήραν να παίζω κάνα ακόρντο στην κιθάρα. Επαγγελματικά τo 2003, στην Ολλανδία με ένα τζαζ τρίο. Παίζαμε κυρίως σε δεξιώσεις, γάμους, καρναβάλια κτλ. Λίγο μετά, με μία Rai (αλγερινή ποπ) μπάντα, παίζαμε σε φεστιβάλ και μεγάλα concert halls της Ολλανδίας όπως το Concertgebouw. Ήμουν τυχερός γιατί έπειτα από τους πρώτους μήνες των σπουδών και δουλειές του ποδαριού, μετά ζούσα από τη μουσική. –Ανδρέας Πολυζογόπουλος
Πόσο βιώσιμο είναι να είναι κανείς επαγγελματίας μουσικός σήμερα;
Με ελάχιστες εξαιρέσεις καλών μεροκάματων είναι ένας συνεχής αγώνας δρόμου μέχρι το κάθε επόμενο gig.
Όταν ξεκίνησα, οι συνθήκες ήταν διαφορετικές. Πλέον, έχουν μειωθεί τα μεροκάματα. Υπάρχουν υψηλά και χαμηλά ανάλογα τον καλλιτέχνη, αλλά έχουν μειωθεί οι μέρες εργασίας. –Τέλης Καυκάς
Όταν έχεις τις ευθύνες μιας οικογένειας θέλει γερό στομάχι. Να έχεις μάθει από νωρίς να ζεις σαν μουσικός και να έχεις διάθεση να κάνεις και συνεργασίες έξω από τα θέλω σου. Το μεροκάματο μπορεί να είναι και πολύ καλό. Κάποτε σίγουρα τα πράγματα ήταν γενικά πιο καλά. –Γιάννης Γιαννάκος
Πέρα από κάποιους «πιασμένους», πολλά παιδιά παίζουν με πολλά σχήματα για να τα βγάλουν πέρα. Το μεροκάματο θα μπορούσε να είναι καλύτερο, μιας και ο καθένας έχει αφιερώσει άπειρες ώρες μελέτης, προβών, όπως επίσης και χρημάτων για εξοπλισμό. Ειδικά ο εξοπλισμός είναι κάτι το οποίο ζητάει χρήματα συνέχεια. –Θεόδωρος Κοπούλ
Θεόδωρος Κοπούλ, Φωτογραφία: Αφροδίτη Ζαγγανά
Δεν υπάρχει στάνταρ μισθός ούτε σταθερά λάιβ, πρέπει συνέχεια να κυνηγάω την επόμενη «δουλειά». Το μεροκάματο είναι ανάλογο με το εισιτήριο της συναυλίας και το κοινό που θα έρθει να σε δει. Οι αυξημένοι φόροι είναι σίγουρα ένας λόγος που έχουν πέσει. –Ορέστης Μπενέκας
Ένας άνθρωπος που καταφέρνει να ζει από αυτό που πραγματικά θέλει, είναι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος. Θέλει οικονομικό προγραμματισμό και αρκετά παράλληλα πρότζεκτς για να γίνει βιώσιμο. Καλό είναι να δέχεσαι να παίξεις με ένα μεροκάματο που θεωρείς αξιοπρεπές σε σχέση με αυτό που προσφέρεις σε ένα σχήμα. -Βελισσάριος Πρασσάς
Η μουσική θεωρείται πολυτέλεια στην Ελλάδα, δεν πληρώνεται καλά. Από τη βασική σου μουσική ασχολία μόνο θέλει φοβερό κόπο για να βιοπορίζεσαι, αν δεν είναι ακατόρθωτο. –Ματθαίος Δακουτρός
Αν συνυπολογιστούν η προεργασία στο σπίτι, οι πρόβες, η μετάβαση στον χώρο που γίνεται το live (στην περίπτωση που απαιτείται μετακίνηση σε άλλη πόλη/χώρα), το soundcheck και τελικά το ίδιο το live, το μεροκάματο δεν είναι σίγουρα όσο καλό μπορεί να φαίνεται αρχικά σε κάποιον που δεν γνωρίζει την όλη διαδικασία. Από την άλλη, πιθανολογώ ότι οι δυσκολίες είναι μάλλον λιγότερες από αυτές που αντιμετωπίζει ένας επαγγελματίας γλύπτης. –Αλέκος Βουλγαράκης
Τελικά ο καθένας κάνει αυτό που έχει ανάγκη περισσότερο. Αν θες ασφάλεια και σταθερότητα, μπαίνεις σε κάποια ορχήστρα, διδάσκεις, ψάχνεις για σταθερά gigs κτλ. Αν θες να ταξιδεύεις περισσότερο, κάνεις δικά σου σχήματα και καινούργιες συνεργασίες ώστε να παίζεις περισσότερες συναυλίες. Σε αυτή την περίπτωση προφανώς δεν νιώθεις ασφάλεια αλλά αν είσαι δραστήριος τη βρίσκεις την άκρη. –Ανδρέας Πολυζογόπουλος
Υπάρχουν φορές που ένας σεσιονάς νιώθει απλώς εκτελεστικό όργανο;
Πόση ελευθερία κινήσεων έχουν στις συνεργασίες τους; Άλλοτε λιγότερο, άλλοτε περισσότερο, αλλά ο δημιουργικός μουσικός θα βρει πάντα τον τρόπο να εκφραστεί μέσα από αυτό που κάνει.
Έχω μάθει να προσαρμόζομαι στις εκάστοτε συνθήκες. Σίγουρα η διαφορά του να είσαι μουσικός ενός καλλιτέχνη από το να έχεις δική σου μπάντα είναι μεγάλη, ως προς τον δημιουργικό τομέα. –Τέλης Καυκάς
Όσο πιο κοντά στα μουσικά ενδιαφέροντά σου, τόσο περισσότερη ενέργεια, διάθεση, κι ενθουσιασμό έχεις. Όποια και να είναι η συνθήκη, αργά ή γρήγορα, ο μουσικός που έχει την αυτοσχεδιαστική τάση, βρίσκει τον τρόπο να εκφράσει μέρος της δημιουργικότητάς του εντός των εκάστοτε πλαισίων. Νεότερος ένιωθα κατάθλιψη να παίζω σε συνθήκες έξω από τα ενδιαφέροντα μου. Τώρα η πρόκληση είναι όταν επιλέγω να παίξω κάπου. –Γιάννης Γιαννάκος
Όταν παίζεις κάπου εκτός των νερών σου, είναι μια πρόκληση σε δημιουργικό επίπεδο καθώς σε βάζει στη διαδικασία να μελετήσεις πράγματα που δε θα μελετούσες από μόνος σου. Μέχρι στιγμής δεν έχω παίξει σε κάτι που θα με έκανε να νιώθω αμήχανα on stage. Στα σχήματα που παίζω συμμετέχω και σε επίπεδο arrangement του δικού μου οργάνου, και συνθετικά σε κάποιες περιπτώσεις. Βέβαια σε πολλά κομμάτια παίζω ακριβώς αυτό που μου έχει ζητηθεί, καθώς ο συνθέτης είναι λογικό να θέλει να ακούσει τις συνθέσεις του όπως τις έχει φανταστεί. –Βελισσάριος Πρασσάς
Πάντα προσπαθώ να είμαι συγκεντρωμένος και να παίξω μουσική με αγάπη και ειλικρίνεια. Αυτό που δεν είναι δικό μου, να το κάνω όσο μπορώ. Βρίσκω τον χώρο μου στο τέλος και περνάω καλά. Αν νιώσω ότι δεν ταιριάζει αυτό που κάνω με κάποιο σχήμα λέω όχι από την αρχή. Δοκίμασα και το «εκτελεστικό όργανο» και δεν μπορούσα να λειτουργήσω. –Ανδρέας Πολυζογόπουλος
Εκτελεστικό όργανο είσαι ακόμα και στα προσωπικά σου σχήματα. Το θέμα είναι να βάζεις τις ιδέες σου μέσα, να γίνει ένα blend. Όταν βγεις θα πρέπει να παίξεις και τραγούδια που δεν τα γουστάρεις και πολλές φορές είναι και δικά σου. Όταν δω ότι αυτό έχω αρχίσει και το βαριέμαι, απλά το σταματάω. Αν κάτι δεν το βλέπω ως πρόκληση δεν με γεμίζει. Όσο περισσότερα διαφορετικά είδη μουσικής παίζεις, τόσο περισσότερο αλλάζει η αντίληψη σου. Απλά. –Θεόδωρος Κοπούλ
Σε πολλές περιπτώσεις πρέπει να γίνεις χαμαιλέοντας αλλά θέλω να έχω το δικό μου αισθητικό κριτήριο. Θέλω πάντα να συμμετέχω στην δημιουργική διαδικασία όπως και οι μουσικοί που παίζουμε μαζί. Με αποστειρώνει η συμμετοχή ως «εκτελεστικό όργανο». Στις περισσότερες περιπτώσεις απολαμβάνω το να αυτοσχεδιάζω στα ίδια κομμάτια που παίζουμε καιρό. –Ορέστης Μπενέκας
Ματθαίος Δακουτρός, κλασσικό ντουέτο με τον πιανίστα Γιώργο Παναγιωτόπουλο.
Δεν με απασχολεί πάρα πολύ αν είναι «στα νερά μου», μπορώ να βρω πράγματα που να ευχαριστιέμαι εκείνη την ώρα, εστιάζω σε αυτό. Έχω συμμετάσχει σε σχήματα που δεν ήθελαν οι δημιουργοί να αλλάξουν κάτι, αλλά αρκετές φορές όταν παίζω σε rock/metal σχήματα ακούνε κάποιες ιδέες, μιας και παίζω περίεργο όργανο για το είδος. Το πώς αντιμετωπίζεται η μουσική στην Ελλάδα είναι το μόνο που ώρες ώρες με κάνει να ξανασκέφτομαι τις επιλογές μου. –Ματθαίος Δακουτρός
Φροντίζω να μην συμμετέχω σε σχήματα που θα χρειαστεί να αναρωτηθώ «τι δουλειά έχω εγώ εδώ»; Στον βαθμό που δεν μου προκαλεί αμηχανία, η διαφορετικότητα των μουσικών σχημάτων σε συνδυασμό με την διαφορετικότητα των μουσικών που τα συνθέτουν, αποτελεί βασικό κριτήριο για την απόφαση μου να συμμετέχω σε αυτά. –Αλέκος Βουλγαράκης
O παράγοντας «κοινό»
Όσο διαφορετικό κι αν μοιάζει το κοινό ενός μικρού indie gig σε σχέση με αυτό μίας μεγάλης πίστας, στην τελική, όλοι είναι εκεί για να διασκεδάσουν με τον τρόπο τους με τη μουσική.
Αν μπορέσεις με το παίξιμό σου να κερδίσεις το κοινό δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές. Βλέπεις ότι περνάνε καλά ή όχι, από τον τρόπο που συμμετέχουν στο live. –Τέλης Καυκάς
Έχω δει κόσμο να χορεύει ασταμάτητα με το ίδιο σετ καλλιτέχνη σε ένα χ μαγαζί και σε ένα ψ μαγαζί να μην κουνιέται κανείς. Έχει τύχει να παίξω επαρχία και να μην μας αφήνουν να φύγουμε. Και να παίξω σε τίγκα μαγαζί με το κοινό να έχει γυρισμένη πλάτη. Εκείνη την στιγμή πρέπει να αλλάξεις το σετ ώστε να τους κερδίσεις γρηγορότερα. –Θεόδωρος Κοπούλ
Το κοινό έχει αλλά κριτήρια σε κάθε περίπτωση. Στίχοι, σκηνική παρουσία, παραγωγή, ήχος, παίξιμο και σίγουρα παίζει ρόλο το πόσο έχει πιει. –Ορέστης Μπενέκας
Ίσως το indie κοινό να είναι πιο εύκολο καθώς είναι πιο «εκπαιδευμένο» μουσικά. Τους άλλους πρέπει να τους κερδίσεις με πιο άμεσο τρόπο. –Βελισσάριος Πρασσάς
Ο τρόπος με τον οποίο το κοινό εκδηλώνει τα συναισθήματα του μπορεί να διαφέρει, ωστόσο η διαίσθηση του αναφορικά με τις προθέσεις αυτών που είναι πάνω στο stage σπάνια διαψεύδεται, τουλάχιστον μακροπρόθεσμα. –Αλέκος Βουλγαράκης
Το κάθε κοινό έχει τις δικές του ιδιοτροπίες και θυμικά. Παίζουν κι άλλοι παράγοντες ρόλο όπως ο χώρος, αλλά όλοι προσπαθούν να διασκεδάσουν με τον δικό τους τρόπο. Με κάποιους συσχετίζομαι με κάποιους άλλους όχι. –Ματθαίος Δακουτρός
Για το εντεχνο-λαϊκό κοινό, από εμπειρία νιώθω ότι υπάρχει ένα μικρό ποσοστό που πάει στις συναυλίες για χαβαλέ, να μεθύσει, να εκτονωθεί και να πετάξει μπουκάλια στη σκηνή. Ο περισσότερος κόσμος σε όλα τα στυλ μουσικής νομίζω πηγαίνει σε μια συναυλία απλά για να ταξιδέψει με τη μουσική, να βρεθεί για λίγο σε μια άλλη διάσταση. –Ανδρέας Πολυζογόπουλος
Μερικές ιστορίες σύγχυσης και γέλιου…
Από «βαθύ ροκ εν ρολ» μέχρι περιστατικά που θυμίζουν το Βιετνάμ από το «Όλα Είναι Δρόμος». Ηλία ρίχτο…
1. Αυθημερόν Θεσσαλονίκη με τρένο, τσακωμοί με μαγαζάτορα, λάιβ σχεδόν άυπνος και βολτάρισμα μέχρι να πάρουμε το πρώτο πρωινό τρένο και ένα ταξίδι επιστροφής που δεν θυμάμαι ποτέ.
2. Live κάπου επαρχία σε πολύ κλασάτο μαγαζί που είχαν πληρώσει κιόλας ακριβή είσοδο, με πάνω από 500 εισιτήρια και δεν χειροκρότησαν ποτέ.
3. Live στην Κρήτη κι είχε από κάτω καμιά εκατοσταριά metalheads έτοιμους να μας φάνε. Παίξαμε 2 φορές το σετ εκείνο το βράδυ. –Θεόδωρος Κοπούλ
Ξεκινάμε από Αθήνα για Θεσσαλονίκη. Πρώτο μου live με το σχήμα στο οποίο συμμετείχα τότε ως session μουσικός. Φτάνουμε Θεσσαλονίκη, ξεφορτώνουμε το van (παρουσία του τραγουδιστή), συνειδητοποιώ με τρόμο ότι δεν υπάρχει πουθενά η κιθάρα μου, κερδίζοντας επάξια και χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια τον τίτλο «υπάλληλος του μήνα» (not). Το θετικό ήταν ότι την είχα ξεχάσει στο πορτ-μπαγκάζ του αυτοκινήτου μου και όχι σε κάποιο πεζοδρόμιο. Ευτυχώς υπήρχε ο απαιτούμενος χρόνος ώστε η κιθάρα να ταξιδέψει «ασυνόδευτη» με το ΚΤΕΛ. –Αλέκος Βουλγαράκης
Κάποια στιγμή καλέστηκα να συμμετάσχω σε μια συναυλία κλασικής μουσικής μαζί με κάποιους Αμερικάνους. Κανένας από τους υπόλοιπους μουσικούς δεν ασχολήθηκε να μάθει για ποιον λόγο γίνεται η συναυλία. Το βράδυ της παράστασης είδαμε ότι ήταν συναυλία στη μνήμη Αμερικανών στρατιωτών σε πολέμους. Τεράστια ντροπή. Από τότε ρώταγα με κάθε λεπτομέρεια ποιος διοργανώνει τι και γιατί. –Ματθαίος Δακουτρός
Σε επαρχιακό μαγαζί, σε παλιό κτίριο, είχε βρέξει τόσο πολύ που πέρασε νερό και κάηκε ο πίνακας του ρεύματος, κυριολεκτικά! Τον ψευτοέφτιαξαν με έναν ηλεκτρολόγο. Φτάσαμε για σάουντσεκ, ο μαγαζάτορας έστηνε το μαγαζί σαν να μην συμβαίνει τίποτα ενώ βρώμαγε παντού καμμένο πλαστικό! Φύγαμε επιτόπου εννοείται… –Ορέστης Μπενέκας
Βελισσάριος Πρασσάς, Σtella
Λάιβ σε επαρχιακή πόλη, μόλις κατεβήκαμε από το stage, ο ιδιοκτήτης μας ζήτησε να μην φύγουμε αλλά να κάνουμε μια βόλτα από τα τραπέζια και «να πιάσουμε κουβέντα στα κοριτσάκια». Κονσομασιόν δηλαδή. –Βελλισάριος Πρασσάς
MAD secret concert live με τον Γιώργο Μαζωνάκη. Ό,τι είχα επιστρέψει από το Άμστερνταμ, από εκεί που άκουγα καθημερινά μπαρόκ μουσική στη σχολή, βρέθηκα σε ένα κτίριο ναυπηγείου κάπου στο Πέραμα όπου γυρίστηκε η συναυλία. Άλλος κόσμος. Υπερπαραγωγή, η συναυλία ξεκίνησε με ινδικό σιτάρ. Περάσαμε πολύ ωραία πάντως και έχω κερδίσει πολλά στοιχήματα από φίλους που δεν πιστεύουν ότι έχω παίξει με τον Γιώργο Μαζωνάκη. –Ανδρέας Πολυζογόπουλος
Το 2001 έπαιξα με την Άννα Βίσση στη Ρουμανία, σε ένα ευρωπαϊκό φεστιβάλ, μπροστά σε 100.000 κόσμο και την επόμενη ακριβώς ημέρα έπαιζα σε τσιγγάνικο γάμο στην Αθήνα. –Τέλης Καυκάς
Έχω δει να διαλύεται το μισό μαγαζί μπροστά μου από καβγά. Η ορχήστρα να παίζει και να επανέρχονται όλα σε τάξη σαν μην έγινε ποτέ τίποτα. –Γιάννης Γιαννάκος
Πώς κυλά ένα τυπικό 24ωρο ενός σεσιονά;
Σίγουρα όχι και τόσο τυπικά…
Τα πρωινά εργάζομαι ως ερευνητής στο Πολυτεχνείο. Όλες μου οι μουσικές δραστηριότητες πραγματοποιούνται μετά το απόγευμα. Η ακρόαση μουσικής δεν σταματά, σημαντικό μερίδιο κατέχει και η παρακολούθηση βίντεο στο YouTube (live εμφανίσεις, ντοκιμαντέρ, demo videos μουσικού εξοπλισμού), το οποίο συνιστά την πιο ξεκούραστη και ταυτόχρονα αποδοτική μορφή «μελέτης». –Αλέκος Βουλγαράκης
Κάθε πρωί σχεδόν πριν τη δουλειά μελετάω καμιά ώρα. Απογεύματα και βράδια, πρόβες, οπότε πολλές φορές η μέρα τελειώνει από το στούντιο μετά τις 24:00. –Θεόδωρος Κοπούλ
Ξυπνάω αργά, διαβάζω, δουλεύω στον υπολογιστή, συνεννοούμαι στο τηλέφωνο, κάνω μαθήματα, πρόβες, όταν γυρίσω σπίτι συνεχίζω να κάθομαι στον υπολογιστή και να δουλεύω. Αν έχω συναυλία, προετοιμάζομαι γι’ αυτή μέχρι να πάω στο χώρο. Από όλες αυτές τις ώρες οι περισσότεροι μη μουσικοί φίλοι μου θεωρούν ότι «δούλεψα» αυτές που με πληρώνουν άμεσα. –Ματθαίος Δακουτρός
Ανάλογα με τις σεζόν διαμορφώνεται και το ωράριό μου. –Τέλης Καυκάς
Σε δυο-τρία χρόνια που θα μεγαλώσω, θα κάτσω σε ένα μέρος και θα έχω τυπικό 24ωρο –Ανδρέας Πολυζογόπουλος
Είναι διαφορετικό ανάλογα με το αν θα έχεις live, πρόβα, recording session, μάθημα ή περιοδεία σε Ελλάδα ή εξωτερικό. Σίγουρα περιλαμβάνει πολλές ώρες στο δρόμο, στο στούντιο και αρκετές ώρες αναμονής μεταξύ soundcheck και live. –Βελισσάριος Πρασσάς
Δεν υπάρχει τυπικό 24ωρο. –Ορέστης Μπενέκας
Και στο τέλος της ημέρας, τι μένει;
Πώς συνδυάζει ένας σεσιονάς το παίξιμο για το μεροκάματο με την ανάγκη για προσωπική έκφραση;
Κάποιοι μουσικοί έχουν το χάρισμα να παίζουν μια νότα και να σείεται ο τόπος. Άλλοι παίζουν εκατοντάδες νότες και δε νιώθεις τίποτα. Οι μεν έχουν κρατήσει αγνή τη σχέση τους με τη μουσική και οι δε την έχουν μολύνει. Προσωπικά αυτό που κάνω είναι να παίζω με την ψυχή μου, μουσική που μου αρέσει, με μουσικούς που δεν παίζουν μονάχα καλά τα όργανά τους αλλά υπάρχει μια βαθύτερη επικοινωνία σε ανθρώπινο επίπεδο. –Ανδρέας Πολυζογόπουλος
Και μόνο το να είσαι εσύ δημιουργικός αντισταθμίζει την τριβή. Η επανάληψη και η αδράνεια την δημιουργεί. –Ορέστης Μπενέκας
Γιάννης Γιαννάκος, στο κέντρο Άσπρο Πιάτο
Ο επαγγελματισμός σε κρατάει σε εγρήγορση. Επιφέρει όμως και αυτοματισμούς. Τότε χρειάζεται να βρίσκεις πάλι το σημείο έμπνευσης. Η μελέτη γεννάει την όρεξη, μαλακώνει την όποια τριβή. –Γιάννης Γιαννάκος
Το να έχεις την δική σου μπάντα σίγουρα βοηθάει στο να αντισταθμιστούν οι όποιες «φθορές». Επιπλέον σου υπενθυμίζει ότι η μουσική καλό είναι να μην αντιμετωπίζεται σαν ένα οποιαδήποτε επάγγελμα ρουτίνας. –Αλέκος Βουλγαράκης
Σίγουρα η δουλειά ως επαγγελματίας σε κάποιο σχήμα, σου στερεί χρόνο, ειδικά αν έχεις να κάνεις πράγματα με τη μπάντα σου. –Τέλης Καυκάς
Δημιουργικό είναι και το να παίξεις κάποιο δικό σου θέμα σε ένα ήδη υπάρχον κομμάτι, ή το να μελετήσεις ένα είδος μουσικής που δεν είχες ξαναπαίξει. Παίζοντας session έχεις την ευκαιρία να συναντηθείς με πολλούς άλλους μουσικούς από τους οποίους μπορείς να πάρεις πράγματα. –Βελισσάριος Πρασσάς
Δεν είμαι από τους ρομαντικούς που λένε ότι η μουσική πρέπει να είναι μόνο χόμπι, όσο πιο πολύ ασχολείσαι τόσο καλύτερος γίνεσαι και όλο πιο βαθιά κατανοείς, συν ότι είναι καταπληκτικό συναίσθημα να πληρώνεσαι για να είσαι δημιουργικός. Σίγουρα υπάρχουν στιγμές που δεν είναι όλα ρόδινα. Το σημαντικό είναι να μην βλέπεις και την χειρότερη αρπαχτή σαν απαλλοτρίωση. Την περισσότερη τριβή την δημιουργεί το ίδιο το επάγγελμα και τα προβλήματά του παρά η δημιουργική διαδικασία, για αυτό κοιτάζω στο μυαλό μου να τα χωρίζω όσο μπορώ. –Ματθαίος Δακουτρός
Καλό είναι και το σεσιονιλίκι αλλά άμα δεν παίζεις και δική σου μουσική, είσαι απλά ένα άλλο όργανο σε μια μπάντα. Κάνουμε μουσική γιατί είναι ένας τρόπος να γλιτώσουμε τις συνεδρίες με ψυχοθεραπευτές, όχι μόνο για τις χρηματικές απολαβές. –Θεόδωρος Κοπούλ
