Η ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Η Ζωή της Αντέλ *****
Γαλλία, Βέλγιο, Ισπανία, 2013, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Αμπντελατίφ Κεσίς
Πρωταγωνιστούν: Αντέλ Εξαρχόπουλος, Λέα Σεντού, Σαλίμ Κεσιούς
Διάρκεια: 179’
Ποιόν πραγματικά μπορούμε να αναφέρουμε ως υψηλό κινηματογράφο; Αυτόν που επικοινωνεί με το ιδεατό υπερπέραν, με τα νοήματα που υπερβαίνουν τον ίδιο τον άνθρωπο, ή αυτόν που εξετάζει τα ζητήματα που άπτονται της ανθρώπινης ζωής; Αυτόν που μπορεί να μας μεταφέρει αισθήσεις, εμπειρίες, χαρές και πόνους, γέλια και κλάματα ακέραια, χωρίς να στοχεύει απλά στο να μας συγκινήσει; Υπάρχει ένας βατός τέτοιος κινηματογράφος ή πρέπει να χαθούμε στη δαιδαλώδη ψυχεδέλεια ενός συμβολικού υπερρεαλισμού και στα δύσβατα μέρη του ανθρώπινου πόνου μέσα από έναν μονότονο, συντριπτικά βαρύ μινιμαλισμό; Η αμεσότητα και η απλότητα στερούν από τη συνολική αξία;
Για να μην πολυλογώ, αυτές είναι κάποιες σκέψεις που αφορούν στη Ζωή της Αντέλ του Αμπνελατίφ Κεσίς, βραβευμένης με το Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών φέτος. κατηγορήθηκε για προκλητικό πορνογράφημα από μερικούς, εξυψώθηκε σε αριστούργημα από άλλους, απασχόλησε και εξακολουθεί να απασχολεί. Τι πραγματικά είναι η Αντέλ;
Η Αντέλ είναι μια νεαρή μαθήτρια που ζει μια πληκτικά τυπική ζωή. Προσπαθεί να ερωτευτεί, να διδαχτεί να ζήσει. Πάντα, όμως, έχει την αίσθηση του ανεκπλήρωτου, αναζητά κάτι που θα την εξιτάρει και θα γεμίσει το ψυχικό της κενό. Όλα αλλάζουν όταν γνωρίζει την ανδροπρεπή φοιτήτρια Καλών Τεχνών, Έμμα, η οποία από την πρώτη τους ματιά γίνεται κάτοικος των σκέψεων της Αντέλ. Τελικώς, αν και ετερώνυμες ως προς τον τρόπο ζωής τους, θα συνάψουν μια πύρινη ερωτική σχέση με διάρκεια στο χρόνο, που θα αρχίσει να αλλάζει με την είσοδο της Αντέλ και της Έμμα στον κόσμο των ενήλικων υποχρεώσεων και στη μύχια συνειδητοποίηση της πρωταγωνίστριας ότι είναι ακόμα νωρίς για μονιμότητα.
Το πορνό ενέχει μέσα του το στυλιζαρισμένο και εύπλαστο, τη γνώση ότι κάποιος θα το δει για την ευχαρίστησή του. Το σεξ στην Αντέλ είναι ότι πιο κοντινό έχω προσωπικά δει σε πραγματικό, ζωώδες και παθιασμένο σεξ, με καμία εικονική ομορφιά και ψέμα.
Μέσα από τα αδιάκριτα, σχεδόν ασφυκτικά πλάνα ντοκιμαντερίστικης υφής του Κεσίς, καταγράφεται και η παραμικρή λεπτομέρεια. Τα καθημερινά και τα πιο ιδιαίτερα συναισθήματα, ταξικοί συμβολισμοί μέσα από την τελετουργία των γευμάτων και τα υφάσματα των ρούχων, παραλληλισμοί της Τέχνης με τη ζωή, η εφηβική ορμή και ένα γενικότερο ξάναμμα, όχι απαραίτητα ερωτικής φύσεως. Η Αντέλ παρατηρεί με περιέργεια τα νέα στοιχεία του γύρω κόσμου, ποθεί συναισθήματα δυνατά, που θα την εκτινάξουν μακριά από μια άχρωμη ρουτινα. Ακόμα και όταν γίνει νηπιαγωγός, η κάμερα θα μείνει σταθερά κοντά της, καταγράφοντας την υποχώρηση των φλογερών συναισθημάτων να δίνει τόπο σε μια εγκράτεια, μια αβεβαιότητα που προκύπτει από τη δύσκολη ενήλικη ζωή και τη σεξουαλική ανασφάλεια.
Η πολυσυζητημένη, απαστράπτουσα ερμηνεία της Εξαρχόπουλος ανεβάζει το επίπεδο της ταινίας, βιώνει ακέραια την κάθε λέξη που προφέρει και τις μεταπτώσεις του ρόλου που υποδύεται, σε σημείο Αντέλ και Αντέλ να γίνονται ένα. Στα μάτια της διαβάζεται άμεσα και χωρίς υπαινιγμούς η σκέψη της, στο σώμα της η ψυχολογική της κατάσταση. Μια πραγματική ηθοποιός, με την αρχετυπική έννοια του όρου.
Φυσικά και η, δυστυχώς παραγνωρισμένη, Λέα Σεντού, ενδύεται τη δυναμική Έμμα. Δεν ισχυρίζεται απλά ότι είναι χαρακτήρας που επιβάλλεται, το αποδεικνύει έμπρακτα. Και σπάνια μπορεί κανείς να δει μια τόσο μεστή και αρρενωπή ερμηνεία, ακόμα και από ηθοποιούς αρσενικού φύλου.
Οι σκηνές του σεξ, τώρα. Δικαιολογημένος, άραγε, ο όποιος ντόρος γύρω από αυτές, δεδομένης της θύελλας παραπόνων, αποκηρύξεων και λόγων περί σοκαριστικών πορνό εκτρόπων; Κάθε άλλο παρά πορνό ήταν λοιπόν. Το πορνό ενέχει μέσα του το στυλιζαρισμένο και εύπλαστο, τη γνώση ότι κάποιος θα το δει για την ευχαρίστησή του. Το σεξ στην Αντέλ είναι ότι πιο κοντινό έχω προσωπικά δει σε πραγματικό, ζωώδες και παθιασμένο σεξ, με καμία εικονική ομορφιά και ψέμα. Ωστόσο δεν πρόκειται για μια κοινή τσόντα περιορισμένων χρήσεων∙ μέσα από τον παλμό των σωμάτων μπορεί να διακρίνει κανείς, εκτός από τις ηδονικές εκφράσεις των πρωταγωνιστριών, το ερωτικό στοιχείο. Η Αντέλ και η Έμμα κάνουν έρωτα με μιχαηλαγγελικές συσπάσεις, φιλιώνται σαν να είναι η τελευταία φορά, γνωρίζει η μια το σώμα της άλλης, παλεύουν με τους εαυτούς τους και, αν αναγνωσθούν βαθύτερα, με την ύπαρξή τους.
Αν αναλογιστούμε, εν τέλει, το σενάριο της ταινίας (το οποίο αποτελεί μεταφορά), στη δομή της πρόκειται για ένα κλασσικό δράμα με θέμα τον έρωτα. Σίγουρα καταδεικνύει το φόβο στο διαφορετικό, αλλά ακολουθεί τις κλασσικές φόρμες του ερωτικού δράματος. Η άποψη του Κεσίς, μολαταύτα, είναι αυτή που, σε συνδυασμό με τις εξαιρετικές ερμηνείες, κάνει τη Ζωή της Αντέλ ένα αριστούργημα το οποίο καταχειροκροτήθηκε. Και όταν συχνά ξεχνάς πως η σχέση που απεικονίζεται είναι ομοφυλοφιλική, ο οποίος ίσως είναι και ένας από τους λόγους που πήγες να τη δεις, και τη βλέπεις άφυλα και πανανθρώπινα, καταλαβαίνεις τη μαγκιά του σκηνοθέτη. Ένα πραγματικό σαπφικό ποίημα στον Έρωτα…
Machete: Η Επιστροφή *****
ΗΠΑ, Ρωσία, 2013, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Ρόμπερτ Ροντρίγκεζ
Πρωταγωνιστούν: Ντάνι Τρέχο, Μελ Γκίμπσον, Μισέλ Ροντρίγκεζ
Διάρκεια: 107’
Ο Ντάνι Τρέχο ψηφίστηκε ως ένας από τους ασχημότερους άντρες του πλανήτη. Ο Ντάνι Τρέχο είναι γνωστός για τους ρόλους που παίζει, αυτούς του λιγομίλητου σκληρού νοτιοαμερικάνικου καρυδιού. Ο Ντάνι Τρέχο ξαποστέλνει μια οκά καταδρομέων με μόνο όπλο μια οδοντογλυφίδα. Ο Ντάνι Τρέχο είναι ο νέος Τσακ Νόρις. Ο Ντάνι Τρέχο είναι για μια ακόμα φορά ο Machete. Και ο Machete δεν τουιτάρει.
Μετά από κάποια μπλεξιματάκια με τα καρτέλ της Αμερικής, ο Machete αναλαμβάνει μια αποστολή, από την τροπή της οποίας διακυβεύεται το μέλλον του πλανήτη. Ένας σαλταρισμένος έμπορος όπλων στο Μεξικό θέλει να στείλει ένα όπλο παγκόσμιας εμβέλειας στο διάστημα και κανείς δεν είναι ικανός να αποτρέψει κάτι τέτοιο πέραν του Μεξικάνου εκτελεστή με το βλοσυρό βλέμμα.
Μη λέμε και ό,τι θέλουμε, ο Ροντρίγκεζ είναι μάστορας σε αυτό που κάνει. Παίρνει τις μασημένες από το tracking βιντεοκασέτες ταινιών της δεκαετίας του ’70 και του ’80, κρατά τη χαμηλή τους ποιότητα αλώβητα χιουμοριστική -χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν τις σέβεται- και τη δίνει με πολύ αγάπη στο κοινό του τώρα. Όλα είναι εκεί, οι ψευτομάτσο διάλογοι, η προκλητική γυναικεία φιγούρα, η προσπάθεια αντιγραφής ταινιών με μεγαλύτερο μπάτζετ, οι γελοίοι διαμελισμοί, η ψυχεδελική μουσική και τα σκονισμένα βανάκια.
Ο Ντάνι Τρέχο είναι ο νέος Τσακ Νόρις. Ο Ντάνι Τρέχο είναι για μια ακόμα φορά ο Machete. Και ο Machete δεν τουιτάρει.
Με τη μίξη των παραπάνω στο σκηνοθετικό του μπλέντερ, δεν καταφεύγει σε ένα παρελθολοντολαγνικό φαστ φουντ σκεύασμα, αλλά σε ένα βρώμικο πιάτο με αντρίκειο, πεντανόστιμο φαϊ (κατά προτίμηση ένα μπουρίτο με μπόλικο τσίλι), το οποίο σερβίρεται σε ένα σύγχρονο εστιατόριο-φόρο τιμής στις αμερικάνικες καντίνες των λεωφόρων. Και τα νευρικά γέλια κατά τη διάρκεια του γεύματος είναι συχνά.
Οι σωστοί ηθοποιοί/celebrities στα σωστά πόστα (η Lady Gaga σε μικρό ρόλο που της ταιριάζει απόλυτα και ο Μελ Γκίμπσον πιάνει ακριβώς την εσάνς μιας κακής ερμηνείας σε exploitation ταινία), οι αναφορές σε άλλες ταινίες, φυσικά, άπειρες, και ο αυτοσαρκασμός άφθονος. Ίσως αν ήταν λίγο μικρότερη να ήταν η καλύτερη ταινία του όλου κινήματος νεκρανάστασης του exploitation, μα κι έτσι στέκει περήφανα. Αναμένουμε το απόλυτο σκουπίδι (με την καλή, πάντα, έννοια) στο τρίτο μέρος, του οποίου το τρέηλερ στο τέλος της ταινίας αποτελεί και ένα από τα highlights της.
Στην επόμενη σελίδα: Κον Τίκι, Παγιδευμένη Ψυχή: Κεφάλαιο 2
