Robocop
ΗΠΑ, 2012, Έγχρωμο
Σκηνοθεσία: Χοσέ Παντίλα
Πρωταγωνιστούν: Τζόελ Κίνναμαν, Γκάρι Όλντμαν, Μάικλ Κίτον
Διάρκεια: 118’
Το Robocop του 1987, πέρα από ένα από τα πλέον πασίγνωστα καλτ μεγαλουργήματα που δημιούργησαν μια ολόκληρη εποποιία, είναι από τα βασικά μαθήματα του πως με λίγα κάνεις πολλά. Ούτε υπερβολικά εφέ είχε, σε αντίθεση με άλλες περιπέτειες της εποχής, ούτε το ίδιο μπάτζετ. Μπροστά τους, από άποψη οικονομική και παραγωγής φαίνεται μάλλον πενιχρό. Μα έστω και με αυτά που είχε, με τη βάση ενός καλογραμμένου σεναριού, με πυκνή ειρωνεία για τη διαφθορά του συστήματος με την ερμηνειάρα του Πίτερ Γουέλερ και την αναγνωρίσιμη μουσική του πάντα τεράστιου Βασίλη Πολυδούρη, κατάφερε να δημιουργήσει ένα brand name σχεδόν αθάνατο μέχρι σήμερα.
27 χρόνια μετά, αφού πλέον η πρώτη ταινία και οι δύο συνέχειές της έχουν κάνει τον κύκλο τους, ο Robo ξαναβγαίνει στη μεγάλη οθόνη. Το μπάτζετ είναι δεκαπλάσιο και, ήδη από το τρέιλερ περιμένουμε φαντεζί πράγματα. Οι καλοπροαίρετοι σκέφτονται ότι, πιθανόν αν είχε τα μέσα ο Βερχόβεν το ’87 να την έκανε να φαίνεται τόσο γυαλιστερή. Μα εξ’ ορισμού, το ριμέικ μιας καλτ ταινίας σε blockbuster πρότυπα ακούγεται ύποπτο. Μετά έρχεται και η ανακοίνωση ότι ο Robo έγινε PG 13 και οι πρώτες στάλες ιδρώτα σχηματίζονται στο μέτωπο.
Ο Άλεξ Μέρφι είναι ένας δίκαιος αστυνόμος στο Ντιτρόιτ του κοντινού μέλλοντος. Αγαπά τη γυναίκα του, το παιδί του, τον συνάδελφο-κολλητό του και τη δικαιοσύνη. Ο υπόκοσμος θα τον τραυματίσει βαριά και με τη βοήθεια της ρομποτικής θα σωθεί. Μόνο που η διάσωσή του, επί της ουσίας, είναι ένα πείραμα των «μεγάλων κεφαλιών» και η ανθρώπινή ενσυναίσθηση του θα θυσιαστεί προκειμένου να μετατραπεί από άνθρωπο στον Robocop, τον απόλυτο προστάτη του νόμου, ρομπότ και άνθρωπος 2 σε 1. Ο Robocop περιδιαβαίνει τους δρόμους του Ντιτρόιτ, στέλνοντας τους εγκληματίες στην ψειρού, μέχρι που, απροσδόκητα, τα ανθρώπινά του συναισθήματα θα αρχίσουν να ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια. Θα θυμηθεί τον τραυματισμό του και θα προσπαθήσει να εξαρθρώσει τη σπείρα που του τον προκάλεσε.
Χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη τον πρόγονό της, η μεταφορά του 2014 είναι μια συμπαθητική απόπειρα. Έχει φρενήρη δράση, αραιό χιούμορ και φουτουριστική εξτραβαγκάντζα. Μα το «βάθος» του χαρακτήρα δίνεται με λανθασμένο τρόπο, με το μελόδραμα και την αχρείαστη συναισθηματική ηθικολογία να το φουσκώνει σε σημείο που το κάνει να μοιάζει περισσότερο με προπαγάνδα παρά με παρωδία. Οι ερμηνείες -πλην της «παλιάς στρατιάς» των Γκάρι Όλντμαν, Μάικλ Κίτον και Σάμιουελ Τζάκσον, που, όπως και να το κάνουμε, έχουν την «τεχνογνωσία»- είναι παρατραβηγμένες από τη μεριά των πρωταγωνιστών και σχεδόν ανύπαρκτες από τα άτομα που συμπληρώνουν το καστ. Ο Τζόελ Κίνναμαν πέρα από κάποιες χαριτωμένες προσπάθειες, δεν καταφέρνει να προσεγγίσει ούτε την badassery μα ούτε και την τραγωδία του ήρωα που υποδύεται, δεν αγγίζει ούτε το νυχάκι του Πίτερ Γουέλερ. Εύφημος μνεία και highlight, ο Σάμιουελ Τζάκσον στο ρόλο του παρουσιαστή του τηλεοπτικού δελτίου ειδήσεων, που δίνει τα ρέστα του στην αυτοπαρώδησή του. Μα όταν σε ταινία που λέγεται Robocop δεν απολαμβάνεις τον πρωταγωνιστή, αλλά έναν χαρακτήρα «υποστηρικτικό», μάλλον στραβά αρμενίζουμε.
Σε σχέση με την παλιά ταινία, τώρα, είναι σημαντικά κατώτερη, για να μην πω μη υπολογίσιμη. Οι «φόροι τιμής» (ο Θεός να τους κάνει) σε αυτή είναι λάθος τοποθετημένοι, οι ατάκες για τις οποίες αγαπήθηκε το πρωτότυπο ή κακοποιούνται ή το νόημά τους αλλάζει σημαντικά (στο I’d buy that for a dollar οι παλιοί θα σιχτηρίσουν). Το αρρωστημένο χιούμορ του πρωτότυπου ήταν αποτέλεσμα οξύνοιας και όχι υπερπροσπάθειας, ενώ το δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης –το σχετικό με την ανθρώπινη φύση, τη δικαιοσύνη και τη διαφθορά της κοινωνίας- έβγαινε περισσότερο συμπυκνωμένο χωρίς άμεσες αναφορές και πιέσεις να φανεί ένας προβληματισμός. Και γι’ αυτό απογοητεύει.
Εν κατακλείδι, ότι είναι ευχάριστη, είναι. Μα ως εκ νέου επαναφορά κρίνεται αποτυχημένη. Η νεότερη γενιά όπως το δει πιθανόν σε λίγο χρονικό διάστημα να το ξεχάσει, ενώ οι παλιότεροι θα σπεύσουν να ξαναδούν την αυθεντική τριλογία (εντάξει, τα δύο πρώτα μάλλον). Το κατά πόσο απολαυστική θα φανεί, κρίνεται μόνο από το πόσο ψηλά έχετε βάλει τους «παππούδες» της.
