Για όσους ανήκουν στη γενιά μου, δηλαδή είναι πάνω από 30, κι έχουν ασχοληθεί ουσιαστικά με τα σπορ για να ξεπεράσουν αφορισμούς περί «οπίου των λαών», εκείνη η μέρα είναι μοιραία αξέχαστη. Έχει λάβει στο υποσυνείδητό μας μυθικές διαστάσεις, είναι κάπως το δικό μας «πού έμαθες τα νέα ότι σκοτώθηκε ο JFK;». Μόνο που η δική μας απώλεια δεν σκοτώθηκε από μια τρελή σφαίρα γεννώντας θεωρίες συνωμοσίας. Ο Ντράζεν Πέτροβιτς «πλήρωσε» την πεποίθηση “you fly, you die” που τον έκανε να μην ταξιδέψει με το αεροπλάνο της εθνικής ομάδας της Κροατίας, αλλά αντίθετα να πάρει τη σύντροφό του και μια φίλη της και να γυρίσει στην πατρίδα του οδικώς από το Βρότσλαβ. Ήταν 7 Ιουνίου του 1993, όταν η Autobahn 9 έξω από το Μόναχο βάφτηκε με αίμα. Το δικό του. Οι δύο γυναίκες γλίτωσαν τουλάχιστον τη ζωή τους, αντιμετωπίζοντας πολύ σοβαρούς τραυματισμούς και μετέπειτα προβλήματα.
Πήγαινα Α’ Γυμνασίου. Και τότε διάβαζα για τις τυπικές εξετάσεις στο τέλος της χρονιάς. Στην τρυφερή εκείνη ηλικία, το μπάσκετ ήταν για μένα λίγο πιο σημαντικό από το νερό. Έπαιζα μπάσκετ, έβλεπα μπάσκετ, διάβαζα μπάσκετ, σκεφτόμουν το μπάσκετ, ντυνόμουν μπάσκετ, έπινα κι έτρωγα μπάσκετ. Το πρωινό της Τρίτης 8 Ιουνίου, ξυπνώντας πήγα φυσικά first thing in the morning στο περίπτερο της γειτονιάς, στον κυρ Αλέκο, να αγοράσω το «Τρίποντο». Προ ίντερνετ, να σημειωθεί. Στο εξώφυλλο η, θρυλική πια, μακάβρια αποκλειστικότητα του Βασίλη Σκουντή με την οποία ο Ντράζεν έλεγε πώς έρχεται στον Παναθηναϊκό και υποσχόταν «Θα τα πάρω όλα». Με το που γυρίζω στο σπίτι, χτυπάει το τηλέφωνο, ο συμμαθητής μου ο Παναγιώτης.
– «Έλα ρε, τα έμαθες για τον Πέτροβιτς;»
– «Ναι, μόλις πήρα το Τρίποντο, έρχεται, τι ομαδάρα θα κάνουμε…»
– «Τι λες ρε; Πέθανε χθες, το άκουσα τώρα στο ραδιόφωνο»
Κοκάλωσα λίγο, άρχισα τα «είσαι σίγουρος;», δεν μπορούσαμε τότε να διασταυρώσουμε εύκολα, μέχρι και τον πατέρα μου πήρα να δω αν είχε ακούσει κάτι. Λίγο αργότερα το έβλεπα στις ειδήσεις και νομίζω ότι με την προεφηβική αφέλειά μου, ποτέ δεν έχω καταστενοχωρηθεί τόσο για την απώλεια κάποιον που δεν γνωρίζα. Κανένας Cobain.
Το Once Brothers είναι ένα ντοκιμαντέρ της πολύ γνωστής σειράς του ESPN, 30 for 30, με εξαιρετικά φιλμ για καθοριστικές στιγμές κυρίως της αμερικάνικης αθλητικής κουλτούρας. Δεν είναι ένας φόρος τιμής στον «Μότσαρτ», αλλά περιγράφει τη σχέση του με έναν άλλο μεγάλο της πλάβι σχολής, κι ευτυχώς ζωντανό, τον πλέι μέικερ των 2.15 Βλάντε Ντίβατς. Και οι δύο τους στα τέλη των ‘80s έκαναν το μεγάλο βήμα να κατακτήσουν την Αμερική και το ΝΒΑ, σε εποχές πολύ πιο διαφορετικές από την πρόσφατη που ο Ντιρκ Νοβίτσκι έφτασε να θεωρείται, έστω για λίγο, ο καλύτερος παίκτης στον κόσμο. Το «κάποτε» του τίτλου αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο ο γιουγκοσλαβικός εμφύλιος – που είχε ξεσπάσει στο μεταξύ – επηρέασε τη μεταξύ τους σχέση, κάθως οι πολιτικοί έκαναν προβολή της προπαγάνδας ακόμα και στους ήρωες των σπορ. Κι αυτοί οι δύο τόσο διαφορετικοί τύποι – ο μπουνταλάς, χαβαλές, καλοκάγαθος, άξεστος χωριάτης Ντίβατς και ο μακιαβελικός, gym rat, ασύμμετρα φιλόδοξος κι εμμονικά νικητης Πέτροβιτς, έπεσαν θύματά τους. Σηκώνει πολλή κουβέντα το αν είναι ορθές όλες οι πολιτικές αναφορές του φιλμ, άλλωστε είναι μια αμερικάνικη παραγωγή που επιδιώκει αν στρογγυλέψει τα πράγματα.
Στο σημερινό #DocuSunday δεν επιλέξαμε όμως το Once Brothers για να κάνουμε μάθημα βαλκανικής ιστορίας, αλλά για να τιμήσουμε τη μνήμη ενός πολύ μεγάλου. Ίσως του πιο αδικοχαμένου από όλους. Μη φοβηθείτε να δακρύσετε.
*Bonus, αυτό το 7λεπτο συγκλονιστικό βιντεο που ψαρέψαμε στη σελίδα του «αδερφού» Hoopfellas
