Ιαματικά λουτρά, υδροβιότοποι, άγριες ή γαλήνιες παραλίες, λίμνες παράξενες, νησάκια παραδεισένια, χωριά καταπράσινα, καταρράκτες, δάση, ποτάμια, πηγές, αλπικά τοπία, λατομεία, αρχαία, πόλεις με ιστορία, κτίρια ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής: μια ομορφιά γεμάτη η Βόρεια Εύβοια, στη φύση και στον αστικό ιστό της, έτοιμη να δεχθεί παγκόσμιες κάμερες να καταγράψουν τις εικόνες της και να τις ταξιδέψουν στον κόσμο. Αυτός ήταν ο κυριότερος στόχος του φετινού 2ου Evia Film Project, που οι μέρες του κύλησαν σαν νεράκι, γεμάτες κόσμο, προβολές, σεμινάρια, περιπάτους, τοπικά εδέσματα, πανηγύρια, κουβέντες σημαντικές δίπλα στο κύμα.
Τρίτος πόλος δράσεων του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (μετά το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου και το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ), το Evia Film Project έχει στόχο την ανάδειξη της πληγωμένης Βόρειας Εύβοιας σε παγκόσμιο κέντρο για το green cinema. Για αυτό φέτος διοργανώθηκαν ακόμη περισσότερες περιηγήσεις γνωριμίας Ελλήνων και ξένων επαγγελματιών του κινηματογράφου – παραγωγών, σκηνοθετών και, κυρίως, location managers, των ειδικών αυτών scouters του σινεμά- στην ευρύτερη περιοχή, με οργανωμένες επισκέψεις σε τόπους ιδιαίτερους, εντυπωσιακούς, βουνίσιους και παραθαλάσσιους, αλλά και μέσα σε πόλεις και χωριά.
Familiarization trips (fam trips), ταξίδια εξοικείωσης των ξένων με τον τόπο που, μετά τον πύρινο όλεθρο, προσπαθεί να ξαναβρεί την πνοή του, να προχωρήσει, να φτιάξει το μέλλον του. Ξεναγήσεις σε μέρη που αύριο μπορούν να προταθούν ως “πρωταγωνιστές” σε παραγωγές, μέρη όπου μπορούν να ξετυλιχθούν κάθε είδους ιστορίες. Άλλωστε ήταν η παραλία Χιλιαδού που κέρδισε το ευρωπαϊκό βραβείο καλύτερης κινηματογραφικής τοποθεσίας (European Location Award 2022) μέσα από την ταινία Το Τρίγωνο της Θλίψης του Ρούμπεν Έστλουντ, υποψήφια για τρία Όσκαρ και βραβευμένη με Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες, που έδωσε την ιδέα για αυτό το σχέδιο.
«Ίσως η πιο σημαντική ενέργεια του φετινού Evia Film Project ήταν η προσπάθεια να δείξουμε σε location managers από όλη την Ευρώπη πολύ σημαντικές τοποθεσίες της περιοχής, με μεγάλη γκάμα. Περιοχές στις οποίες είμαι σίγουρος ότι μπορούν να γυριστούν όλων των ειδών οι ταινίες», λέει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ορέστης Ανδρεαδάκης, κάνοντας έναν πρώτο απολογισμό της φετινής διοργάνωσης. «Αυτό άλλωστε μας το επιβεβαίωσαν και οι ίδιοι οι επαγγελματίες, που είπαν ότι ανακάλυψαν μέρη στα οποία μπορούν να γυρίσουν από κωμωδία μέχρι επιστημονική φαντασία, από οικογενειακό δράμα μέχρι θρίλερ κι ό,τι τυχόν μπορείς να φανταστείς. Όλα αυτά μας δίνουν την ελπίδα και τη δύναμη να το προσπαθήσουμε ώστε αυτή η διοργάνωση να γίνει πραγματικά ένας θεσμός».
Fam trip στον υδροβιότοπο Μικρό και Μεγάλο Λιβάρι Ιστιαίας
Τα εξωτικά Λιχαδονήσια και η μοναδική χερσόνησος της Λιχάδας που προστατεύεται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Natura 2000. Οι βαθιές λίμνες και τα έλη που σχηματίστηκαν στη θέση των ανενεργών πλέον ορυχείων-λατομείων λευκόλιθου, σύνθετο ανθρωπογενές τοπίο με εντυπωσιακό μωσαϊκό βλάστησης. Το αγρόκτημα Κανδύλι, εγχείρημα Οικολογικής Γεωργίας που εντάσσεται στο δίκτυο open farm, το οποίο αναδεικνύει τον αγροτουρισμό. Η παραλία Πήλι με το εκκλησάκι του 1350 του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου λίγα μέτρα από την ακτή. Ο αρχαιολογικός χώρος και η παραλία στην Κρύα Βρύση Κηρίνθου Ευβοίας όπου εκβάλλει ο Βούδουρος. Το Κυμάσι Μαντουδίου με το αλπικό τοπίο, ο πέτρινος φάρος της Βασιλίνας του 1892, ο υδροβιότοπος Λιβάρι Ιστιαίας (επίσης ενταγμένος στο Natura 2000), το εκκλησάκι Παναγία Ντινιούς, είναι κάποια από αυτά τα μέρη που γοήτευσαν τους επισκέπτες. Και βέβαια οι μικρές κοινότητες, τα χωριά και η λουτρόπολη της Αιδηψού, όπου έστησε προβολές, δρώμενα και εκδηλώσεις η διοργάνωση – μέρη που όσο περισσότερο τα ψάχνεις, τόσα περισσότερα ανακαλύπτεις.
Ο οικισμός Κάβος στη μύτη της χερσονήσου Λιχάδας
Λιχαδονήσια, Βόρεια Εύβοια
Η γραφική Λίμνη, τόπος που αγαπήθηκε ιδιαίτερα από τους ξένους (όπως και τα κοντινά Ήλια), όπου στην παραλιακή και τα σοκάκια της γιορτάστηκε στις 21 Ιουνίου, η Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής, με την εξαιρετική πολυμελή ορχήστρα πνευστών και κρουστών Αγία Φανφάρα να δημιουργεί ένα υπέροχο πολύωρο πανηγύρι. Το χάρηκε και ο Αλεξάντερ Πέιν, επίσημος καλεσμένος του φεστιβάλ –καθώς η ταινία του Μικρόκοσμος άνοιξε την διοργάνωση.
Alexander Payne και Νίκος Περράκης
Η γιορτή ξεκίνησε από το όμορφο θερινό σινεμά στην ταράτσα του παλαιού θεάτρου «Ελύμνιον» με την προβολή του ντοκιμαντέρ Η ορχήστρα της ανακύκλωσης – Μια συμφωνία του ανθρώπινου πνεύματος των Μπραντ Όλγκουντ & Γκρέιαμ Τάουνσλι, που καταγράφει πώς μία ορχήστρα από την Παραγουάη, η Recycled Orchestra of Cateura με όργανα κατασκευασμένα αποκλειστικά από σκουπίδια, φθάνει στην κορυφή του κόσμου, αλλά και πώς, με τη δύναμη της μουσικής, βοηθάει την πόλη της να ανταπεξέλθει σε μια φυσική καταστροφή.
Οι βαθιές λίμνες και τα έλη που σχηματίστηκαν στη θέση των ανενεργών πλέον ορυχείων-λατομείων λευκόλιθου
Η πανέμορφη Αγία Άννα από την άλλη, φιλοξένησε δίπλα στη θάλασσα masterclass των σκηνοθετών Γιώργου Τσεμπερόπουλου, Λευτέρη Χαρίτου, Ελίνας Ψύκου, Ζαχαρία Μαυροειδή και της διευθύντριας φωτογραφίας Ολυμπίας Μυτιληναίου, κυρίως εκπαιδευτικά, για τους φοιτητές του Τμήματος Ψηφιακών Τεχνών και Κινηματογράφου του ΕΚΠΑ που έχει έδρα στα όχι και τόσο κοντινά Ψαχνά. Όμως η μεγάλη χαρά που έβλεπες στα πρόσωπα των φοιτητών για τα σεμινάρια, σε έκανε να καταλάβεις πόσο ανάγκη τα έχουν αυτά τα παιδιά που ξαφνικά βλέπουν ένα ολόκληρο κινηματογραφικό φεστιβάλ να ξετυλίγεται δίπλα τους, ανοίγοντάς τους νέους ορίζοντες. Ενώ στην πλατεία του χωριού, ειδικά για τον αγροτικό πληθυσμό της περιοχής, προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ Όταν ο Βάγκνερ συνάντησε τις ντομάτες της Μαριάννας Οικονόμου που συζήτησε στο τέλος με τους θεατές. Μια ταινία που θίγει το κρίσιμο θέμα της βιωσιμότητας των μικρών αγροτικών κοινοτήτων και τον καθοριστικό ρόλο της δύναμης των ανθρωπίνων σχέσεων στη γένεση μιας νέας κατάστασης ζωής.
Εκπαίδευση μικρών και μεγάλων στο σινεμά και την οικολογική συνείδηση – άλλο ένα σημείο που η διοργάνωση έχει βάλει στόχο να πετύχει, και πιστεύει πως θα προσθέσει σημαντικά στην στήριξη και ανάδειξη της περιοχής: «Το Evia Film Project ξεκίνησε πέρσι, μέσα στο πλαίσιο της ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές και εξελίσσεται φέτος, θέλω να πιστεύω, σε έναν ισχυρό πόλο για τη δημιουργία μιας συλλογικής οικολογικής συνείδησης σε όλα τα επίπεδα: στον τρόπο που διοργανώνουμε την ίδια την εκδήλωση και θα πρέπει να διοργανώνουμε όλες τις εκδηλώσεις, στον τρόπο που θα πρέπει να γυρίζουμε τις κινηματογραφικές ταινίες, τις σειρές και όλα τα καλλιτεχνικά έργα, και στον τρόπο προετοιμασίας των μελλοντικών κινηματογραφικών projects. Αλλά, επίσης, εξελίσσεται και σε έναν ισχυρό πόλο εκπαίδευσης για παιδιά, για φοιτητές και για νέους επαγγελματίες», τονίζει ο Ορέστης Ανδρεαδάκης.
Το ιστορικό Κύμα, χτισμένο σε κολόνες πάνω από τη θάλασσα
Το ταξίδι στην Βόρεια Εύβοια θα κλείσει η Αιδηψός και τα Λουτρά της. Ακόμη ένα μέρος που προσφέρεται πλουσιοπάροχα για γυρίσματα. Πραγματικά δεν περίμενα πως θα με εντυπωσίαζε τόσο. Η κωμόπολη-έδρα του Evia Film Project, το οποίο έχει για “στέκι” και βάση του το ιστορικό καφέ Κύμα, χτισμένο σε κολόνες πάνω από τη θάλασσα, που γνώρισε βραδιές δόξας με τις ορχήστρες του, ερημώθηκε και ευτυχώς ανακαινίστηκε πριν λίγα χρόνια για να ξαναποκτήσει ζωή. Φέτος μέχρι και VR (virtual reality) προβολές έγιναν εκεί –το παρελθόν αγκαλιάζει αισιόδοξα το μέλλον. Ήταν τόσο γοητευτικά παράξενο να παρακολουθείς τέτοια προβολή με ειδικό εξοπλισμό, “ιπτάμενος” πάνω από τη θάλασσα!
Πολλά τα πανέμορφα ανακαινισμένα κτίρια κι εντυπωσιακά νεοκλασικά της πόλης, το ρυμοτομικό σχέδιο της οποίας ανέλαβαν, στα τέλη του 19ου αιώνα, Βαυαροί. Αλλά πολλά και τα ερημωμένα και εγκαταλελειμμένα, όπως το παλιό υδροθεραπευτήριο των «Αγίων Αναργύρων», έργο του Τσίλλερ, και πιο κάτω, δίπλα στα παραθαλάσσια λουτρά, ένα οικοδόμημα του Κωνσταντινίδη – είναι πραγματικά κρίμα. Ίσως τώρα με το Evia Film Project εκεί, δοθεί αφορμή να αλλάξουν κάποια πράγματα – για παράδειγμα οι ξενοδοχειακές υποδομές που είναι, κατά κύριο λόγο, φτωχές ή ακατάλληλες σε σχέση με αυτό που προσφέρει η πόλη: τα περίφημα διεθνώς ιαματικά λουτρά, τον μοναδικό στην Ευρώπη Ιαματικό Βράχο – από την εναπόθεση ασβεστωμάτων και ιχνοστοιχείων του ιαματικού νερού -, τα λασπόλουτρα, τις θερμές παραλίες.
Ο Ιαματικός Βράχος της Αιδηψού © Έφη Παπαζαχαρίου
Η Αιδηψός με την ιστορία της, τους μύθους, τα αρχαία της, τα σύγχρονά της. Τη σπηλιά του Σύλλα, κτίσμα ρωμαϊκής περιόδου που καλύφθηκε τόσο πολύ από τις αποθέσεις των θειούχων υδάτων που μοιάζει με σπηλιά! Το υδροθεραπευτήριο του ΕΟΤ που όταν άνοιξε ήταν από τα πιο σύγχρονα και μεγαλύτερα της χώρας διατηρώντας στην υποδοχή του και αρχαιολογική συλλογή από ευρήματα της Αιδηψού – αλλά τώρα ανοίγει μόνο το καλοκαίρι, δημιουργώντας ερωτηματικά γύρω από τη λειτουργία του.
Μόνη ή στους περιπάτους με τους ανθρώπους του φεστιβάλ -οι οποίοι μας ξενάγησαν σε μέρη της λουτρόπολης ιδανικά, αν κάποιοι σκεφθούν να στήσουν εκεί τις κάμερές τους-, από τη μια χαιρόμουν με τις ομορφιές, από την άλλη λυπόμουν με τις ανοιχτές πληγές της.
Το ιστορικό ξενοδοχείο «Κασταλία», εγκαταλελειμμένο πλέον αν και χαρακτηρισμένο διατηρητέο © Έφη Παπαζαχαρίου
Σταθμοί στη βόλτα, το θερινό «Απόλλων» -όπου γίνονταν οι προβολές της διοργάνωσης-, η παλιά πόλη, η συνοικία 40 Πλατάνια, το Δημαρχείο, η Πυροσβεστική, το πάρκο που μέχρι πριν λίγα χρόνια φιλοξενούσε τη “Μικρή Βουλή” -ένα βήμα καθημερινής αγόρευσης των κατοίκων για την πολιτική κατάσταση. Το ξενοδοχείο «Αι Πηγαί», κάποτε νοσηλευτήριο του Ε.Λ.Α.Σ., που πλέον φιλοξενεί, ως Κέντρο Λουτροθεραπείας, τους αναπήρους πολέμου που άλλοτε στεγάζονταν στο «Κασταλία» -εγκαταλελειμμένο επίσης πλέον αν και χαρακτηρισμένο διατηρητέο-, εκεί στην ανηφόρα της παραλιακής.
Ήταν και αυτή η υπέροχη θέα που σου παίρνει την ψυχή περπατώντας προς το πολιτιστικό κέντρο Μελίνα Μερκούρη ή την πανέμορφη Παιδική Νεανική Δημοτική Βιβλιοθήκη Ιστιαίας Αιδηψού – κτίρια ανακαινισμένα που φιλοξένησαν δράσεις του φεστιβάλ για μικρούς και μεγάλους. Κάθε βήμα και κάτι ενδιαφέρον. Δεν είχαν άδικο που την αγάπησαν την Αιδηψό ο Ελευθέριος Βενιζέλος, η Μαρίκα Κοτοπούλη, ο Κωστής Παλαμάς, ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, ο Αριστοτέλης Ωνάσης, η Γκρέτα Γκάρμπο, η Μαρία Κάλλας, ο Μενέλαος Λουντέμης, ο οποίος μάλιστα έγραψε εκεί το «Καληνύχτα ζωή»…
