Το Dourgouti Town σε γεμίζει νοσταλγία ακόμα και αν δεν έχεις καθόλου προσωπικές αναμνήσεις από το Δουργούτι. Είναι ο τρόπος που δένει τις ιστορίες των ανθρώπων που έζησαν εκεί ο σκηνοθέτης Δημήτρης Μπαβέλλας στο ντοκιμαντέρ του, είναι το αρχειακό υλικό που αποκαλύπτει μυστικά χαμένα στον χρόνο, είναι η ίδια η ιστορία της περιοχής. «Ποτέ δεν λέγαμε στις γκόμενες ότι είμαστε Δουργουτιώτες, είχαμε κόμπλεξ», λέει στο ντοκιμαντέρ ένας παλιός κάτοικος της περιοχής και ο Γιάννης Μπαχ Σπυρόπουλος συμπληρώνει ότι ο πατέρας του ντρεπόταν να πει ότι έμενε στο Δουργούτι κι είχε είπε ψέματα ότι ζουν δίπλα, στο Κουκάκι.
Πρώτη φορά που ο Δημήτρης Μπαβέλλας καταπιάνεται με ντοκιμαντέρ (τον ξέρουμε από τις ταινίες Runaway Day και Η Αναζήτηση της Λώρα Ντουράντ) και η ανάγκη του να δείξει στον κόσμο αυτή τη συνοικία προέκυψε από το γεγονός ότι και ο ίδιος στους δρόμους της μεγάλωσε. Με τα δικά του λόγια: «Η ταινία είναι ένα γράμμα αγάπης στο Δουργούτι όπως το γνώρισα μέσα από τις διηγήσεις του πατέρα μου Νίκου Μπαβέλλα. Και τον Νέο Κόσμο όπως τον βίωσα στα παιδικά/εφηβικά μου χρόνια πριν μετακομίσουμε στη Νέα Σμύρνη».
Δουργούτι, λοιπόν, λεγόταν κάποτε ένα τμήμα της περιοχής που σήμερα ονομάζεται Νέος Κόσμος, προς τη νότια πλευρά των Αθηνών και σε απόσταση δύο χιλιομέτρων από την Ακρόπολη. Κάπου ανάμεσα στη λεωφόρο Συγγρού και τις οδούς Λαγουμιτζή, Μήτρου Σαρκουδίνου και Κασομούλη. Τα ακριβή όρια ακόμα και σήμερα δεν έχουν διευκρινιστεί, αλλά λέγεται ότι το όνομα το πήρε από το επώνυμο μιας οικογένειας (Δουργούτη ή Δουρούτη) που αγόρασε εκεί τα πρώτα χωράφια ή από το όνομα ενός τοπικού άρχοντα επί τουρκοκρατίας. Είχε και την ονομασία Αρμένικα, επειδή είχαν καταφύγει εκεί Αρμένιοι και Μικρασιάτες πρόσφυγες μετά τη γενοκτονία του 1915 και είχαν φτιάξει τη δική τους παραγκούπολη.
Οι αλλαγές που έγιναν στην περιοχή από τις αρχές του περασμένου αιώνα μέχρι σήμερα, από τις παράγκες και τα bauhaus συγκροτήματα, μέχρι τις πολυκατοικίες-κουτιά του Παπανδρέου και το “Τείχος του Αίσχους” (ένα συρμάτινο τείχος που μπήκε εκεί πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες για να μη δουν οι τουρίστες την τραγική κατάσταση των πολυκατοικιών του Δουργουτίου και, όπως μαθαίνουμε στο ντοκιμαντέρ, οι κάτοικοι κατάφεραν να το ξηλώσουν την περίοδο της πανδημίας) αποκαλύπτονται μέσα από αφηγήσεις, συχνά υπέροχα χιουμοριστικές, αλλά και γεμάτες νοσταλγία.
Η Χάρις Αλεξίου αφηγείται ότι έφυγε από τη Θήβα όταν αρρώστησε ο πατέρας της και πήγε να μείνει στο φτωχό σπίτι της Σμυρνιάς θείας της στο Δουργούτι.
Το ντοκιμαντέρ έχει και μία μυθοπλαστική διάσταση, αφού βλέπουμε τον ηθοποιό Στάθη Κόκκορη στο ρόλο του μεσίτη που έχει σκοπό να επενδύσει στην περιοχή αυτή του Νέου Κόσμου, να περιπλανιέται εκεί για να την ανακαλύψει. Μέσα από τα μάτια του, βλέπουμε να αποκαλύπτεται το παρελθόν, το παρόν αλλά και το αβέβαιο μέλλον της λαϊκής αυτής συνοικίας και κάπου εκεί έρχονται οι ιστορίες και τα ντοκουμέντα για να “χτίσουν” αυτό το οδοιπορικό.
Το ιστορικό, κοινωνικό και πολιτικό πορτρέτο της συνοικίας ξετυλίγεται μέσα από το αρχειακό υλικό της Ομάδας Προφορικής Ιστορίας Δουργουτίου, από την απεικόνισή της στον κινηματογράφο, τη λογοτεχνία αλλά και από συνεντεύξεις πρώην και τωρινών κατοίκων, ιδιοκτητών μαγαζιών, εργατών, τεχνιτών. Αλλά και από γνωστά πρόσωπα, όπως η Χάρις Αλεξίου που, καθώς περπατάει εκεί, αφηγείται ότι έφυγε από τη Θήβα όταν αρρώστησε ο πατέρας της και πήγε να μείνει στο φτωχό σπίτι της Σμυρνιάς θείας της στο Δουργούτι, ο στιχουργός, συνθέτης και ποιητής Γιάννης Μπαχ Σπυρόπουλος με τον υπέροχα γλυκό, χιουμοριστικό και συγκινητικό λόγο του, ο μπασίστας Τάκης Μπουρμάς ή ο ιδιοκτήτης του κινηματογράφου Μικρόκοσμος, Αντρέας Σωτηρακόπουλος. Όλοι τους μιλούν για τη ζωή στη γειτονιά από τη δεκαετία του ‘30 μέχρι σήμερα.
Το Δουργούτι όμως ζωντανεύει και μέσα από την ταινία Μαγική Πόλις (1954) του Νίκου Κούνδουρου (ο οποίος πήγε στη γειτονιά μετά τη Μακρόνησο για να δώσει ένα γράμμα του συγκρατούμενού του ποιητή Άρη Αλεξάνδρου στη μητέρα του και γύρισε μετά εκεί την πρώτη του ταινία, της οποίας βλέπουμε σκηνές), από την πρώτη μικρού μήκους δουλειά του Κώστα Φέρρη, Τα Ματόκλαδά σου Λάμπουν (1961), από τον «Κολοσσό του Αμαρουσίου» του Χένρυ Μίλλερ, αλλά και από γεγονότα ορόσημα που στιγμάτισαν την περιοχή, όπως το Μπλόκο της 9ης Αυγούστου 1944.
