Οι συνομιλίες για το σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας θα κυριαρχήσουν στην πολιτική ζωή της Τουρκίας τις επόμενες ημέρες, μετά από το αποτέλεσμα των χθεσινών εκλογών που συνοψίζεται στα εξής: απόρριψη από το εκλογικό σώμα του σχεδίου του Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν για συνταγματική μεταρρύθμιση, η οποία ως κύριο στόχο θα είχε την επέκταση των αρμοδιοτήτων και εξουσιών του ως Προέδρου της τουρκικής δημοκρατίας. Πρόκειται για το χειρότερο εκλογικό αποτέλεσμα για το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης από τότε που ανήλθε στην εξουσία, το 2002.
Εκτός από την καταψήφιση των σχεδίων του Ερντογάν – του οποίου το κόμμα απέσπασε μία εύκολη εκλογική νίκη υπό την ηγεσία του Αχμέντ Νταβούτογλου – το αποτέλεσμα των τουρκικών εκλογών είδε το κουρδικό-αριστερό κόμμα HDP να κερδίζει την αντιπροσώπευσή του στο Κοινοβούλιο. Πρόκειται για μία εξέλιξη που προκαλεί πλήγμα στα σχέδια του Ερντογάν για απόλυτη κυριαρχία του στην εσωτερική πολιτική σκακιέρα της Τουρκίας.
Η παραπάνω εκλογική επίδοση αναγκάζει τον Ερντογάν να αναζητήσει πολιτικούς εταίρους για το σχηματισμό βιώσιμης κυβέρνησης. Το ποιος θα στηρίξει τον πρόεδρο της Τουρκίας παραμένει ένα rebus.
Τα αποτελέσματα δίνουν στους Κούρδους – οι οποίοι, όντας το 20% του πληθυσμού της Τουρκίας, αποτελούν τη μεγαλύτερη μειονότητα της χώρας – μία πραγματικά σημαντική παρουσία στο κοινοβούλιο. Το HDP πέρασε το όριο του 10% που απαιτείται για την είσοδο στο κοινοβούλιο, αποσπώντας περισσότερο από 12% και κερδίζοντας περίπου 80 έδρες στην τουρκική βουλή των 550 μελών. Το απαιτούμενο 10% για την είσοδο ενός κόμματος στην τουρκική βουλή θεσπίστηκε από το στρατιωτικής έμπνευσης και υλοποίησης Σύνταγμα του 1980 και είχε ακριβώς το σκοπό να εξαφανίσει την οποιαδήποτε κουρδική παρουσία στο κοινοβούλιο. Πολλά επιφανή πρόσωπα από το χώρο του φιλελευθερισμού υποστήριξαν το κουρδικό κόμμα, για να ενισχύσουν μια αντίρροπη δύναμη στα αντιδημοκρατικά σχέδια του Ερντογάν.
Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) εξασφάλισε το 41% των εδρών. Πρόκειται για ποσοστό, το οποίο αν και χαρίζει μία άνετη νίκη στο κόμμα του Ερντογάν, αποτελεί μία μεγάλη πτώση του σε σχέση με τις εκλογές του 2011, όταν και κατάφερε να αποσπάσει κάτι λιγότερο από 50%.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν
Η παραπάνω εκλογική επίδοση αναγκάζει τον Ερντογάν να αναζητήσει πολιτικούς εταίρους για το σχηματισμό βιώσιμης κυβέρνησης. Το ποιος θα στηρίξει τον πρόεδρο της Τουρκίας παραμένει ένα rebus, καθώς ο πιο πιθανός κυβερνητικός εταίρος του, το ακροδεξιό εθνικιστικό κόμμα (ΜΗΡ), απέκλεισε την πιθανότητα να συμμετάσχει σε μία συγκυβέρνηση. Έχοντας κερδίσει 31 έδρες στην τουρκική βουλή, ο αρχηγός του κόμματος, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, τάχθηκε υπέρ της άμεσης επαναπροσφυγής στις κάλπες.
Από την άλλη πλευρά, και ο Σελαχατίν Ντεμίρτας, στέλεχος του κουρδικού ΗDP απέκλεισε την πιθανότητα συνεργασίας με το κόμμα του Ερντογάν: «Δεν θα σχηματίσουμε συνασπισμό με το ΑΚΡ. Θα τηρήσουμε τα όσα είπαμε. Θα κάνουμε στο κοινοβούλιο σκληρή αντιπολίτευση». Ο Ντεμίρτας ανέφερε ακόμη ότι το αρνητικό για τον Ερντογάν αποτέλεσμα θέτει τέλος στα σχέδια του για συγκέντρωση περισσότερων εξουσιών στο πρόσωπο του προέδρου: «Προς το παρόν, η αντιπαράθεση για την προεδρία, η αντιπαράθεση γύρω από τη δικτατορία, έχει τελειώσει για την Τουρκία».
Όσον αφορά τις αντιδράσεις από το στρατόπεδο του Ερντογάν, οι φιλοκυβερνητικές εφημερίδες υποστήριζαν ότι έπρεπε να κηρυχθούν και πάλι εκλογές: «Η κάλπη αποκάλυψε μια άλλη κάλπη», ανέφερε στον τίτλο της η εφημερίδα Yeni Safak.
Από την πλευρά του ο Μπουρχάν Κούτσου, βουλευτής του ΑΚΡ και της κοινοβουλευτικής επιτροπής για τη συνταγματική μεταρρύθμιση, υποστήριξε ότι η προσφυγή στις κάλπες είναι αναπόφευκτη: «Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να προκύψει από την τροπή που πήραν τα πράγματα. Ούτε ένας συνασπισμός. Οι πρόωρες εκλογές δείχνουν αναπόφευκτες».
O Aχμέντ Νταβούτογλου
Ο ηγέτης του ΑΚΡ, Αχμέντ Νταβούτογλου «Ο νικητής των εκλογών είναι για ακόμη μία φορά το ΑΚΡ, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία», και θέλοντας να τονίσει την σταθερότητα της Τουρκία τόνισε: « Η απόφαση του λαού είναι οριστική. Είναι πάνω από όλα για μας και για αυτό θα εναρμονιστούμε με αυτή».
Όσον αφορά τα ακριβή αποτελέσματα, μετά την ενσωμάτωση σχεδόν το 100% των ψήφων έχουν ως εξής: ΑΚΡ 41%, Δημοκρατικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) 25%, Εθνικιστικό Κόμμα (ΜΗΡ) 16,5%, κουρδικό-αριστερό HDP 13%. Η κατανομή των εδρών διαμορφώνεται ως εξής: AKP 258, CHP 132 MHP 81 και HDP 79.
As 99% votes counted in #TurkeyElections, nationalist #MHP rules out any coalition http://t.co/yaf6Kc1CFZ pic.twitter.com/G6wAwasAbJ
— Hurriyet Daily News (@HDNER) June 7, 2015
