Νύχτες Αγρύπνιας στο Παρίσι

Από τις 29 Μαρτίου στη γαλλική πρωτεύουσα, έχει αρχίσει ένα περίεργο κίνημα, μια ζύμωση, που αφορά το αύριο των κινητοποιήσεων και του πολιτικού στίγματος που τείνει να διαμορφώσει τη νέα πραγματικότητα της αντίστασης στην θεσμοθετημένη εξουσία.

Ξεκίνησε από αυθόρμητες καταλήψεις δημόσιων χώρων -τώρα έχει επικεντρωθεί στην Πλατεία Republique, η οποία μετά το Bataclan έχει γίνει εμβληματικό τοπόσημο- οι οποίες καταλήγουν σε νυχτερινές δημόσιες συζητήσεις με μορφή «άμεσης δημοκρατίας». 

Οι συγκεντρώσεις αυτές δεν έχουν ηγέτες ή οργανωμένο λόγο και δεν καταλήγουν σε διακηρύξεις ή θέσεις. Εκφράζουν όμως την ανάγκη για ανακατανομή του πλούτου, για περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη, για προστασία των ευπαθών ομάδων, και φτάνουν σε πιο τολμηρά θέματα, όπως την αμφισβήτηση ενός ολόκληρου συστήματος που βασίστηκε στην υλική ευημερία και στην δημιουργία χρήματος. 

Πολλοί προέρχονται από τον χώρο της Αριστεράς και νιώθουν προδομένοι από τις κυβερνήσεις που την συμπεριέλαβαν. Νιώθουν ότι δεν έχουν πια πολιτικό χώρο και ορισμένοι τάσσονται εναντίον των εθνικών εκλογών, με τον τρόπο που διεξάγονται οι ψηφοφορίες. 

Εκφράζουν το “ras-le-bol”, το γαλλικό «ως εδώ και μη παρέκει», κυρίως της νεολαίας, αλλά και της μέσης αστικής τάξης που είναι η πρώτη που συνθλίφτηκε στα γρανάζια της οικονομικής κρίσης και της άμετρης φορολογίας. 

Οι ολονύκτιες συζητήσεις συνήθως ξεκινούν από μια γενική συνέλευση που θα αποφασίσει τι θα συζητηθεί. Μπορούν να τεθούν από ζητήματα δημοκρατίας ως και προβλήματα για τους πρόσφυγες ή για το trafficking, από ζητήματα φύλου ή μειονοτήτων ως και τα τελευταία νομοσχέδια που πάνε να καταργήσουν το προνόμιο του ‘καλλιτεχνικού επαγγέλματος’, δηλαδή το δικαίωμα πληρωμής των ανθρώπων του θεάματος. 

Εκφράζουν το “ras-le-bol”, το γαλλικό «ως εδώ και μη παρέκει», κυρίως της νεολαίας, αλλά και της μέσης αστικής τάξης που είναι η πρώτη που συνθλίφτηκε στα γρανάζια της οικονομικής κρίσης και της άμετρης φορολογίας. 

Ομάδες σχηματίζονται ανάλογα με τη θεματική ενότητα και συνεχίζουν όλο το βράδυ. Όλοι μπορούν να συμμετέχουν παντού και να υπερθεματίσουν για ότι θέλουν. Δεν υπάρχουν αρχηγοί και καθοδηγητές, και όλοι σέβονται όλους, και κυρίως το δικαίωμα της μη αποτύπωσης προσώπων και τεκταινομένων. Είναι λοιπόν κάτι σαν άγραφος νόμος η μη χρήση κινητών, βίντεο, selfies, κ.ά. Τη δύναμη του μέσου, δείχνει προς στιγμή να την παίρνει η δύναμη του λόγου και της παρουσίας. 

Τις περισσότερες φορές ή, μάλλον, όχι ακόμα, δεν υπάρχουν αποφάσεις για περαιτέρω δράση. Γι’ αυτό το λόγο υπάρχει και σκεπτικισμός από τους παλιούς αριστερούς σε σχέση με την αποτελεσματικότητα των “Nuits Debout”. Κάποιοι πιστεύουν ότι είναι θέμα χρόνου η ανάμειξη των συνδικάτων και άλλων πιο δομημένων ομάδων πίεσης, μετά μάλιστα και από τις επιθέσεις της αστυνομίας στην πλατεία της Nation την Πρωτομαγιά, αλλά και τις προηγούμενες μέρες. 

Οι τρεις πλατείες της δεξιάς όχθης σχηματίζουν μια νοητή ευθεία της ιδέας που έχουν οι Γάλλοι για την Δημοκρατία τους και είναι αυτές που κρατάνε το βάρος ενός νέου κινήματος. 

Η πρώτη, η Nation, το Έθνος, με μια Γυναίκα που μοιάζει με τη Νίκη της Σαμοθράκης να προχωράει μπροστά και πίσω της ο λαός, μια σύνθεση πιο κινητική από τη δεύτερη, την Republique, τη Δημοκρατία, που αυστηρή και κλειστή, οχυρωμένη από τα λιοντάρια της, οδηγεί στην τρίτη αδελφή πλατεία, την Βαστίλλη, με το συμβολικό όνομα, που έχει για έμβλημα την στήλη του Ιουλίου, σύμβολο της Επανάστασης. Τίποτε δεν έχει μείνει από το κτίριο της φυλακής που το γκρέμισμα του συμβόλισε τη Γαλλική Επανάσταση. Μόνο το κομμάτι της τάφρου, που τώρα αράζουν πλοιάρια. Της θέση της φυλακής-φρουρίου έχει πάρει η καινούρια Οπερα, γυάλινη και ογκώδης που τα εγκαίνια της, στις 14 Ιουλίου του 1989, γιόρτασαν τα 200 χρόνια από την επέτειο της Επανάστασης.

Προς το παρόν εδώ δε γίνονται ακόμα διαδηλώσεις, αλλά οι Παριζιάνοι λένε, ότι αν συμβολικά «πάρει φωτιά» και η Βαστίλλη, έχουμε να περιμένουμε έναν νέο Μάη… 

Προς το παρόν, οι Γάλλοι, όπως και οι Βέλγοι που συγκεντρώνονται στην πλατεία Barricades στις Βρυξέλλες, μοιάζουν αφυπνισμένοι μετά τα τελευταία τρομοκρατικά χτυπήματα. Αν κάτι καλό έκανε όλη αυτή η διάψευση της ασφάλειας και της ευδαιμονίας, είναι ότι υπάρχουν πλέον πολύ πιο ζωντανά βλέμματα. Αν από αυτά πάρει ζωή και η αντίσταση στις παρούσες συνθήκες, το μέλλον μόνον θα δείξει.