«Δήμαρχος της νύχτας». Όχι, δεν πρόκειται για ευφημισμό κάποιου νονού της νύχτας. Στον αντίποδα, μπορεί να αποτελέσει τον αυριανό ήρωα των σύγχρωνων ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων.
Ο Mirk Milan, ένας 35χρονος Ολλανδός πρώην ιδιοκτήτης μπαρ, είναι ο «δήμαρχος της νύχτας» στο Άμστερνταμ. Με άλλα λόγια, έχει αναλάβει να αναμορφώσει τη νυχτερινή ζωή της ολλανδικής πρωτεύουσας, σεβόμενος παράλληλα την επιθυμία των κατοίκων για ηρεμία και τάξη.
Ο Milan πιστεύει πως ο στόχος είναι εφικτός. «Αν θέλουμε να διαμορφώσουμε ένα οικονομικό σύστημα στο Άμστερνταμ που θα λειτουργεί 24/7, θα πρέπει να σχεδιάσουμε παράλληλα μία αστική ζώνη, που θα λειτουργεί 24 ώρες την ημέρα», λέει ο ίδιος στο CityLab. «Εκεί μπορούμε να δημιουργήσουμε χώρους εργασίας, όπως ένα φοιτητικό αναγνωστήριο, όπου θα λειτουργεί και εστιατόριο. Μετά τις 9.30 το βράδυ, δεν μπορείς να βρεις ένα κανονικό γεύμα στην Ολλανδία. Όταν φίλοι μου έρχονται από κάποια άλλη πόλη αργά το βράδυ, το μόνο που έχω να τους προσφέρω είναι πατάτες τηγανιτές».
Το «αξίωμα» του δημάρχου της νύχτας δεν αποτελεί πραγματική δημόσια θέση στο Άμστερνταμ. Ο Milan είναι επικεφαλής μίας μικρής ΜΚΟ, η οποία επιλέχθηκε μετά από μία σειρά διαδικτυακών ψηφοφοριών, όπου έλαβαν μέρος κάτοικοι της πόλης, συμμετέχοντες σε μουσικά φεστιβάλ και ειδικοί. Ο ρόλος του είναι να συγκεράσει απόψεις διαφορετικών ομάδων πολιτών και να τις φέρει εγγύτερα στις εφαρμοζόμενες πολιτικές των δημοτικών αρχών.
Όπως ο ίδιος εξηγεί, αυτό βοηθά ιδιαίτερα τους εκλεγμένους στις δημοτικές θέσεις καθώς πολλοί από αυτούς έχουν χάσει εδώ και πολύ καιρό την επαφή τους με τη νύχτα. «Όταν θέμα των συζητήσεων είναι η νυχτερινή ζωή, προκύπτουν διάφορες παρανοήσεις. Η μέρα αντιμετωπίζεται πολύ διαφορετικά από τη νύχτα».
Φωτογραφία: Γιάννης Δρακουλίδης/FOSPHOTOS
Πολλοί από τους σχεδιασμούς που προωθεί ο Milan με τις δημοτικές αρχές αποτελούν αναγκαιότητα για τις περισσότερες μεγαλουπόλεις της Ευρώπης, καθώς προωθούν την επιχειρηματικότητα σε ένα μέχρι σήμερα όχι και τόσο αξιοποιούμενο οικονομικά χρονικό διάστημα, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην άμβλυνση των προβλημάτων που προκύπτουν από τη νυχτερινή ζωή.
Επί του πεπραγμένου: μέχρι πρόσφατα, το Άμστερνταμ εφάρμοζε γύρω από το ωράριο των νυχτερινών μαγαζιών ό,τι πρότεινε η ευρωπαϊκή νομοθεσία. Τα μπαρ έπρεπε να κλείνουν στις τέσσερις το πρωί τις καθημερινές και στις πέντε τα σαββατοκύριακα. Αυτό το πλαίσιο λειτουργίας δημιουργούσε συχνά προβλήματα και φασαρίες, καθώς την ίδια ώρα έπρεπε πολλά άτομα να εγκαταλείψουν ένα χώρο, περνώντας συχνά από μικρά σοκάκια της πόλης.
Για να λύσει το πρόβλημα, ο «δήμαρχος της νύχτας» πρότεινε όχι περιορισμό, αλλά επέκταση του ωραρίου. Συγκεκριμένα, συνέβαλε στην έκδοση 10 αδειών 24ωρης λειτουργίας για μπαρ που βρίσκονταν στα προάστια της πόλης, όπου και η μουσική από τα μαγαζιά ενοχλούσαν λιγότερο τους κατοίκους της πόλης. Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής ήταν η σημαντική μείωση του θορύβου. «Συχνά οι άνθρωποι δεν θέλουν να πάνε σπίτι τους στις 4 το πρωί», λέει ο Milan. «Υιοθετώντας ένα ελεύθερο ωράριο, τα μαγαζιά μπορούν να επιλέξουν τις ώρες λειτουργίας τους, που σημαίνει ότι δεν θα βρεθούν ξαφνικά στις πέντε το πρωί 1.000 άτομα στο δρόμο. Στον αντίποδα, το ελεύθερο ωράριο επιτρέπει μία πιο χαλαρή αποχώρηση πελατών από τις τρεις έως τις οκτώ το πρωί».
Για να λύσει το πρόβλημα, ο «δήμαρχος της νύχτας» πρότεινε όχι περιορισμό, αλλά επέκταση του ωραρίου. Συγκεκριμένα, συνέβαλε στην έκδοση 10 αδειών 24ωρης λειτουργίας για μπαρ που βρίσκονταν στα προάστια της πόλης, όπου και η μουσική από τα μαγαζιά ενοχλούσαν λιγότερο τους κατοίκους της πόλης.
Η επιτυχία δεν περιορίζεται μόνο στη μικρότερη παρενόχληση των κατοίκων, αλλά και στην ενίσχυση της εικόνας του Άμστερνταμ ως μίας πόλης με έντονη νυχτερινή ζωή, γεγονός που ενισχύει τα έσοδα των τοπικών επιχειρήσεων και της οικονομίας της πόλης. Παράλληλα, στο Rembrandtplein, μία πλατεία της πόλης γεμάτη με μπαρ, έχει ξεκινήσει να «συχνάζει» μία ομάδα που προσπαθεί με έναν -πολύ χαλαρό και διόλου αστυνομικό τρόπο- να μειώσει τις επιπτώσεις από το θόρυβο των διασκεδαζόντων. «Κάθε Παρασκευή και Σάββατο, περίπου 10 άνθρωποι περιφέρονται στην πλατεία και προσπαθούν να αποτρέψουν πιθανά προβλήματα», λέει ο Milan. «Δεν πρόκειται για αστυνομία ή ασφάλεια. Είναι ο φίλος σου που προσπαθεί να σου εξηγήσει τους κανόνες. Καμιά φορά δεν μπορείς να καταλάβεις ότι έχεις αντικοινωνική συμπεριφορά. Βγαίνεις από ένα κλαμπ και δεν συνειδητοποιείς ότι απλώς φωνάζεις. Η ομάδα προσπαθεί να τους εξηγήσει ότι υπάρχουν άνθρωποι που κατοικούν εκεί και αυτό μπορεί να κάνει τη διαφορά».
Φωτογραφία: Κατερίνα Σαμαρτζή/FOSPHOTOS
Τα αποτελέσματα των μέχρι σήμερα προσπαθειών να βελτιωθούν οι σχέσεις μεταξύ νυχτερινών επιχειρήσεων, κατοίκων και δημοτικών αρχών είναι τόσο ενθαρρυντικά, που το παράδειγμα του Άμστερνταμ ακολουθούν και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Το Παρίσι, η Τουλούζη και η Ζυρίχη έχουν δικούς τους «δημάρχους της νύχτας», την ώρα που οι δύο μεγαλύτερες μητροπόλεις της γηραιάς ηπείρου, το Λονδίνο και το Βερολίνο, σκέφτονται σοβαρά να αναδείξουν τον δικό τους «νυχτερινό δήμαρχο». Όσον αφορά στην Ολλανδία, 15 πόλεις έχουν κάποια θέση στο δήμο που ομοιάζει με εκείνη του Milan.
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη σκέψη για να καταλάβει κανείς τη σημασία μίας ανάλογης πρωτοβουλίας και για την πόλη των Αθηνών. Όπως δείχνουν σχετικές στατιστικές, η οικονομική κρίση έχει καταστήσει την πρωτεύουσα λιγότερο «ζωντανή» και ελκυστική για το τουριστικό κεφάλαιο. Το αποτέλεσμα είναι η μη αξιοποίηση της δυναμικής που εμφανίζει η Αθήνα να καταστεί μητροπολιτικό κέντρο της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων. Δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι σπάνια τουρίστες μένουν περισσότερο από μία εβδομάδα στην Αθήνα, επιλέγοντας ως ελληνικούς προορισμούς τα νησιά.
Ίσως βέβαια και τα όσα γίνονται στο Άμστερνταμ να είναι για την ελληνική πραγματικότητα ψιλά γράμματα, όταν για περισσότερο από μία δεκαετία έχουμε αρνηθεί να αξιοποιήσουμε το «φιλέτο» που λέγεται Ελληνικό. Και αυτό σε μία χώρα με 27% ανεργία, με το ΑΕΠ να έχει συρρικνωθεί κατά 25%.
