21 Σεπτεμβρίου 2018. Τζαμαρία κοσμηματοπωλείου. Ένας κόκκινος πυροσβεστήρας. Ένα κεφάλι στη μέσα πλευρά της βιτρίνας, προσπαθεί να απεγκλωβιστεί. Κλωτσιές στο κεφάλι, θρύψαλα το τζάμι, κόκκινο αίμα, παχύ, στο γκρι πλακόστρωτο. Κινητά στον αέρα. Ένα σώμα προσπαθεί να σωθεί από το άγριο λιντσάρισμα. Η αστυνομία τον πατά στο λαιμό και περνά χειροπέδες στο αιμόφυρτο, ημιθανές σώμα. Το ΕΚΑΒ μένει αδρανές. Αίματα παντού. Η τελευταία πνοή. Ένα μακρόσυρτο βογγητό που ακούγεται μέχρι σήμερα στο στενό της Γλάδστωνος. Είναι ο συλλογικός θρήνος, το δημόσιο πένθος της κουήρ κοινότητας.
Τις επόμενες ώρες. Τα media ξέσπασαν σε παράφρονα δημοσιεύματα που αμφισβητούσαν τα όσα βλέπαμε με τα ίδια μας τα μάτια, αλλάζοντας το αφήγημα εντελώς. Αν το πρώτο λιντσάρισμα το διέπραξαν ο κοσμηματοπώλης και o μεσίτης, το δεύτερο οι αστυνομικοί, με συνέργεια την αδράνεια του ΕΚΑΒ, το τρίτο ήταν σίγουρα από την πλευρά των μέσων ενημέρωσης.
«Ληστής αυτοτραυματίστηκε και έχασε τη ζωή του στην προσπάθειά του να βγει από κοσμηματοπωλείο το οποίο λήστευε». «Νεκρός ο επίδοξος ληστής κοσμηματοπωλείου στο κέντρο της Αθήνας».«Επεσε πάνω στην τζαμαρία του καταστήματος και τραυματίστηκε». «Εισέβαλε στο κατάστημα κρατώντας στο χέρι ένα μαχαίρι για να το ληστέψει». «Απειλώντας με μαχαίρι τον ιδιοκτήτη». «Καρέ καρέ η απόπειρα ληστείας».
Συνήθης πρακτική πλέον των Μέσων, αφού έχουν εκπαιδευτεί καλά με τις δολοφονίες του Γρηγορόπουλου και του Φύσσα, στις οποίες επέρριπταν πάλι τις ευθύνες στο θύμα και άλλαζαν το αφήγημα από το «Τι δουλειά είχε στα Εξάρχεια;» μέχρι το «Τον σκότωσαν για το ποδόσφαιρο».
Η θανατοπολιτική πάντα παρουσιάζεται ως κοινή λογική. Άνθρωποι αποκλείονται και διαγράφονται μπροστά στα μάτια μας. Η αδιαφορία απέναντι σε μια δολοφονία εκφράζει την απουσία ηθικής και πολιτισμικής ενότητας, σημειώνει η θεωρητικός Miljkovic στο ‘Nostalgias and Mourning’, ενώ το συλλογικό πένθος δημιουργεί ένα «ολιστικό σώμα συλλογικής μνήμης».
«Πρεζάκια και γκέι δεν είστε ανακαίοι»
25 Σεπτεμβρίου 2018. Λίγες μέρες μετά τη δολοφονία, μια ομάδα ακροδεξιών συγκεντρώθηκε στη Γλάδστωνος και φώναζε «Πρεζάκια και γκέι δεν είστε ανακαίοι», τονίζοντας πόσο δεν χωράνε όσα σώματα δεν συμμορφώνονται στα στενά πρότυπα της ετερο-κανονικότητας.
Ο Ζακ Κωστόπουλος ήταν γκέι, οροθετικός, ακτιβιστής, αντιφασίστας, γιος μεταναστών, drag performer, καλλιτέχνης. Ένας νέος σε πολυεπίπεδη επισφάλεια, με όλες τις παραπάνω θέσεις να αποτελούν συνάμα και στόχους επίθεσης για κάθε φασίστα σε αυτήν τη γη, καθιστώντας διαφανές ένα πολιτικό κίνητρο πίσω από το βάναυσο λιντσάρισμά του σε δημόσια θέα, στο κέντρο της Αθήνας. Οι άντρες οι καθημερινοί, οι νοικοκυραίοι, αυτοί που αγαπούν τόσο τις γυναίκες τους που τις σκοτώνουν, οδήγησαν έναν άνθρωπο σε άγριο θάνατο μπροστά σε δεκάδες ζευγάρια μάτια και παγωμένα κινητά τηλέφωνα.
Η πρωτοβουλία Zackie Oh Justice Watch σημειώνει πως ενδέχεται να υπάρχουν και άλλα περιστατικά που να οδηγούν σε περαιτέρω ποινική αξιολόγηση όπως τα ρατσιστικά κίνητρα. Ωστόσο, παρότι η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου διέταξε να γίνει διερεύνηση για τα τυχόν ρατσιστικά κίνητρα του εγκλήματος, δεν έγινε τίποτα προς την κατεύθυνση αυτή και οι αστυνομικές αρχές δεν ενήργησαν ώστε να παρέξουν κάποιο στοιχείο που ενδεχομένως θα μπορούσε να αξιολογηθεί είτε θετικά, είτε αρνητικά για τη διακρίβωση αυτή. Ως προς αυτό, η πολιτική αγωγή τονίζει πως «σε κάθε περίπτωση, είναι προφανές και από τη συμπεριφορά των δραστών, του διασώστη, των αστυνομικών, ασχέτως του αν ή όχι είχαν αντιληφθεί ότι είναι ομοφυλόφιλος, ότι είναι ρατσιστικό αυτό το αδίκημα με την κοινωνική έννοια, δηλαδή θεώρησαν ότι είναι ένα πρόσωπο περιθωριακό, και ως εκ τούτου μπορούμε να το μεταχειριζόμαστε κατ’ αυτόν τον τρόπο και ως προς την έλλειψη διάσωσης και ως προς τη σύλληψη».
27 Ιουνίου 2020. Ένα μεγάλο κίνημα είχε γεννηθεί, με εφαλτήριο το σώμα της Zackie Oh. Ακολούθησαν λαοθάλασσες που ξεκινούσαν από τη Γλάδστωνος, πλημμύριζαν την Ομόνοια και εκτονώνονταν στο Σύνταγμα. Το γκλίτερ έγινε σύμβολο αντιφασισμού. Κουήρ, όπως υποστηρίζει η Σάρα Άχμεντ, σημαίνει ένας αγώνας για να μπορείς να αναπνεύσεις. Κι ένας λόγος πιο διαθεματικός από ποτέ. Tο κάλεσμα του ‘Queer Liberation March’, το προηγούμενο καλοκαίρι, ανέφερε συγκεκριμένα:
«Αυτός ο κόσμος δεν μας χωράει. Αποκλείει, παραβιάζει, κακοποιεί, βασανίζει, δολοφονεί όσες και όσα δεν ταιριάζουν στα μέτρα της εξουσίας. Ο δημόσιος χώρος δεν μας συμπεριλαμβάνει. Είναι μια πελώρια περίφραξη κατασκευασμένη από έμφυλες, ταξικές, φυλετικές και εθνοτικές ιεραρχήσεις, γεμάτη απαγορεύσεις και πειθαρχήσεις. Δεν είμαστε ασφαλή έξω.»
21 Οκτωβρίου 2020. «Είστε σε μια ιστορική δίκη», είπε o πρόεδρος προς τους ενόρκους. Ο Θάνος Πλεύρης, δικηγόρος και βουλευτής της ΝΔ, προερχόμενος από το ακροδεξιό ΛΑΟΣ του Γιώργου Καρατζαφέρη, ως συνήγορος των αστυνομικών που κατηγορούνται ότι συμμετείχαν στην δολοφονία του Ζακ, ανταπάντησε: «Όχι, τα Μέσα το λένε και όσοι είναι απ’ έξω».
Σε ερώτηση της Διεθνούς Αμνηστίας που παρίστατο στο δικαστήριο σήμερα, για το αίτημα που έχει κατατεθεί προκειμένου να υπάρξει η πρόσβαση ενός εκπροσώπου της, ο Πρόεδρος απάντησε «Ελάτε και θα το συζητήσουμε και να ληφθούν οι αποφάσεις τότε. Η τελευταία παράγραφος του 329 ΠΚΔ λέει ότι μέσα μπορούν να μπουν γονείς και συγγενείς πρώτου βαθμού. Για το θέμα των παρατηρητών θα το συζητήσουμε». Ο συνήγορος Θ. Πλεύρης εξέφρασε τη θέση ότι η παρουσία θεσμικών παρατηρητών προσβάλλει το δικαστήριο.
«Είστε σε μια ιστορική δίκη»
Οι συνήγοροι υποστήριξης κατηγορίας, Άννυ Παπαρρούσου και Κλειώ Παπαπαντολέων, τόνισαν ότι λόγω των μέτρων ενάντια στην εξάπλωση της COVID-19, θα πρέπει με κάποιο τρόπο να διασφαλιστεί η δημοσιότητα της δίκης, για όσους και όσες δεν θα μπορέσουν να εισέλθουν στην αίθουσα. Γι’ αυτό όπως επεσήμαναν, οφείλει το δικαστήριο να συμπεριλάβει στο κοινό τους παρατηρητές, οι οποίοι θα πρέπει να ενημερωθούν για την προσβασιμότητα που θα υπάρχει. Υπήρξε αναφορά στο παρατηρητήριο της Χρυσής Αυγής, το οποίο παρακολουθούσε επί 5,5 έτη τη δίκη χωρίς να παρεμβαίνει, και εξασφάλιζε τη μετάδοση της δίκης όταν την κατέγραφαν ελάχιστοι δημοσιογράφοι. Όπως είπαν «Έχοντας σαν δεδομένο πως οι δικάσιμοι λόγω των μέτρων θα γίνουν με περιορισμούς, είναι σημαντικό για την εξασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα της διαδικασίας, να υπάρχουν εντός της αίθουσας εκπρόσωποι οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και το παρατηρητήριο που έχει συσταθεί».
«Αυτή είναι η πρακτική και σε όποιον αρέσει»
Όσον αφορά τους τέσσερις από τους οκτώ συνολικά αστυνομικούς που βρέθηκαν στο σημείο, οι ενέργειές τους χαρακτηρίστηκαν από τον Γενικό Γραμματέα του Σωματείου των Ειδικών Φρουρών, «νόμιμη αστυνομική βία» και παράλληλα, ο Πρόεδρος της Ένωσης Αστυνομικών υπαλλήλων, δήλωσε πως «αυτή είναι η πρακτική και σε όποιον αρέσει», σχολιάζοντας τη χειροπέδηση ενός ημιθανούς ανθρώπου ο οποίος αιμορραγούσε. Η Ένορκη Διοικητική Εξέταση που διενεργήθηκε από την ΕΛ.ΑΣ., πρότεινε την απόταξη για τους τέσσερις αστυνομικούς, ενώ για τους υπόλοιπους προτάθηκε αργία με απόλυση.
31 Αυγούστου 2021. Ο Θάνος Πλεύρης αναλαμβάνει τη θέση του Υπουργού Υγείας. Υπουργοποιήθηκε ο άνθρωπος που είπε: «Είναι εντάξει να θες να εξοντώσεις ανθρώπους». Ο ίδιος άνθρωπος που συμμετείχε σε πορείες των ναζί της Χρυσής Αυγής και έχει υποστηρίξει ότι «σε όλους τους μετανάστες πρέπει να απαγορευτούν οι βασικές βασικές υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης, ζητώντας ακόμα και να μην τους δίνουν φαγητό μέχρι να φύγουν». Οι δηλώσεις του έχουν φτάσει μέχρι την Κομισιόν και τον διεθνές τύπο, όπου, για παράδειγμα, η βρετανική Daily Mail γράφει:
«Είναι εντάξει να θες να εξοντώσεις ανθρώπους»
«Ο πολιτικός που έχει ζητήσει να πυροβοληθούν οι μετανάστες και έχει υπερασπιστεί την ιδέα για το άνοιγμα του Άουσβιτς αναλαμβάνει Έλληνας υπουργός Υγείας που έχει ως αποστολή να σώσει εκατομμύρια από τον covid».
Σεπτέμβριος 2021. Τρία χρόνια χωρίς δικαιοσύνη, τρία χρόνια ανοιχτή πληγή που δείχνουν πως το κουήρ τραύμα γίνεται τρόπος βίωσης του παρόντος. «Οργή και θλίψη, η Zackie θα μας λείψει. Οι ζωές μας έχουν αξία» είναι τα συνθήματα που έχουν πλέον καρφιτσωθεί στο πέτο της κουήρ κοινότητας και αυτή η καρφίτσα ξύνει την πληγή.
36 μήνες μετά τον ξυλοδαρμό του μέχρι θανάτου, η δικαστική διαδικασία καταγράφει μεγάλη καθυστέρηση, αλλά και σοβαρές ανεπάρκειες, γεγονός για το οποίο η κουήρ κοινότητα και οι ανθρωπιστικές οργανώσεις έχουν εκφράσει σοβαρές ανησυχίες. Μιλάμε για τις ίδιες ανεπάρκειες που αφορούν περιπτώσεις αστυνομικής βίας στην Ελλάδα. Η δικηγόρος της οικογένειας, Άννυ Παπαρρούσου, έχει αναδείξει το γεγονός ότι τελική απόδοση της κατηγορίας της θανατηφόρου σωματικής βλάβης και όχι της ανθρωποκτονίας για όλους τους κατηγορούμενους εισάγει ιδιαίτερο περιβάλλον νομικής αξιολόγησης των αδικημάτων και οδηγεί σε διακριτή μεταχείριση των δραστών.
Η Μάγδα Φύσσα είναι παρούσα στις πορείες για την Zackie Oh και φέτος ήταν αγκαλιά με τη μητέρα του Ζακ Κωστόπουλου. Ακόμη να δούμε τις συγκλίσεις και διασταυρώσεις με τη Χρυσή Αυγή; Η ρατσιστική και κανονικοποιημένη βία. Η αντίδραση των mainstream media και των νοικοκυραίων. Η δολοφονία του Ζακ επικροτήθηκε από κόσμο της Χρυσής Αυγής. Η αστυνομική βία και αυθαιρεία. Τα φεμινιστικά και αντιφασιστικά στένσιλ που καλύφθηκαν πολλές φορές από το σύμβολο της Χρυσής Αυγής, αλλά επίμονα ξαναπεράστηκαν με χρωματιστή μπογιά και γκλίτερ. Η δικαιοσύνη αργεί, πάλι, χαρακτηριστικά και κωφεύει, ενώ η κοινωνική αντίδραση και αντίσταση είναι πελώρια. Γιατί;
Σήμερα. #1χρόνομετά την καταδίκη της Χ.Α., δεν έχουμε μάθει τίποτα;
#1χρόνομετά Γιορτάζουμε την καταδίκη, δεν εφησυχάζουμε, όπως υπογραμμίζει η καμπάνια του Σημείου για τη μελέτη και την αντιμετώπιση της ακροδεξιάς. Όποιος δεν τάσσεται ξεκάθαρα απέναντι στον φασισμό, λένε, παίρνει το μέρος του.
