Ο Dry January (Στεγνός Ιανουάριος) είναι αυτή η εποχή του χρόνου μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων, που οι φελλοί μένουν στα μπουκάλια, τα ποτήρια γεμίζουν με νερό (ή αναψυκτικά με λεμόνι) και τα hangover παίρνουν για λίγο καιρό άδεια.
Ξεκίνησε ως ένα κοινωνικό πείραμα στη Βρετανία το 2013, όταν η φιλανθρωπική οργάνωση Alcohol Change UK σκέφτηκε: «Τι θα γινόταν αν κόβαμε το αλκοόλ για έναν μήνα»; Κάπως σαν διατροφική αποτοξίνωση, αλλά για το συκώτι. Σκέψου δηλαδή τη δική μας πασχαλινή νηστεία, μόνο που στη συγκεκριμένη περίπτωση η αποχή γίνεται μόνο από το αλκοόλ.
Η έμπνευση προήλθε από μια γυναίκα ονόματι Emily Robinson, η οποία αποφάσισε το 2011 να σταματήσει το ποτό για έναν μήνα, ώστε να προετοιμαστεί για έναν ημιμαραθώνιο. Και κάπως έτσι, κάτι που ξεκίνησε ως μια προσωπική πρόκληση, εξελίχθηκε σε διεθνές κίνημα. Μέχρι και πέρυσι, εκατομμύρια άνθρωποι συμμετείχαν ετησίως, κάνοντας τον Ιανουάριο τον πιο “στεγνό” μήνα του χρόνου.
Η ιδέα είναι απλή: αποχή από το αλκοόλ για 31 ημέρες. Τόσο απλή και ταυτόχρονα τόσο δύσκολη, ειδικά όταν έχεις συνηθίσει να τελειώνεις τη μέρα σου με ένα ποτήρι κρασί ή να περνάς τα σαββατόβραδα με κοκτέιλ στο χέρι. Όμως η πρόκληση δεν είναι μόνο να αποδείξεις ότι μπορείς να το κάνεις, αλλά και να παρατηρήσεις πώς επηρεάζει το σώμα και το μυαλό σου.
Υπάρχουν πολλοί καλοί λόγοι για να αποφασίσεις να απέχεις από το αλκοόλ τον Ιανουάριο. Ίσως ήπιες περισσότερο από όσο ήθελες στις γιορτές ή θέλεις να ξεκινήσεις έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, αποφεύγοντας τις θερμίδες και την απώλεια ενέργειας και κινήτρου που κάποιες φορές φέρνει το ποτό (κυρίως όταν γίνεται υπερκατανάλωση). Ο Dry January λοιπόν, είναι μια ευκαιρία να αναθεωρήσεις τη σχέση σου με το αλκοόλ και να βελτιώσεις την υγεία και την ευεξία σου.
Τα οφέλη, σύμφωνα με έρευνες, είναι πολλά. Μείωση της αρτηριακής πίεσης, βελτίωση της ποιότητας του ύπνου, απώλεια βάρους, περισσότερη ενέργεια και -το πιο σημαντικό- το συκώτι σου που νιώθει ευγνωμοσύνη. Επιπλέον, το να κάνεις διάλειμμα από το αλκοόλ σε βοηθά να επανεξετάσεις τη σχέση σου με αυτό. Πίνεις επειδή το απολαμβάνεις ή επειδή είναι συνήθεια; Αν είναι συνήθεια, μήπως πρέπει να αλλάξεις λίγο το σενάριο;
Στην Ελλάδα ο Dry January δεν έχει γίνει ακόμα μόδα, αν και τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να συζητιέται περισσότερο. Σε ποιες χώρες έχει γίνει μεγαλύτερο trend; Η Βρετανία φυσικά κρατά τα ηνία, αφού εκεί ξεκίνησε το κίνημα, και ακολουθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η συμμετοχή έχει εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια, με το 2022 να καταγράφεται ότι το 35% των Αμερικανών πήρε μέρος στην πρόκληση. Στην Ευρώπη, χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ολλανδία και η Νορβηγία έχουν επίσης αγκαλιάσει την τάση, ενώ πρόσφατα και η Ιταλία άρχισε να δείχνει ενδιαφέρον.
Η πανδημία φαίνεται πως έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αύξηση της δημοτικότητας του Dry January. Με τα lockdown και το στρες να οδηγούν σε αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, πολλοί βρήκαν την ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουν τις συνήθειές τους. Πλέον όμως ο Dry January δεν είναι μόνο θέμα αποχής, αφού γίνεται και μία συλλογική τάση και σε αυτό φυσικά έχουν βάλει το χεράκι τους η τεχνολογία και τα σόσιαλ αλλά και το γεγονός ότι στις 3 Ιανουαρίου ήρθε η ανακοίνωση του Γενικού Χειρουργού των ΗΠΑ, Vivek Murthy, ο οποίος προειδοποίησε για τη σύνδεση του αλκοόλ με τον καρκίνο και πρότεινε την εισαγωγή προειδοποιητικών ετικετών στα αλκοολούχα προϊόντα.
Για την επίτευξη αυτού του στόχου, υπάρχουν εφαρμογές που παρακολουθούν την πρόοδό σου, podcasts που σου δίνουν συμβουλές, ακόμα και mocktail συνταγές που σε κάνουν να ξεχνάς ότι πίνεις κάτι χωρίς αλκοόλ. Υπάρχουν ακόμα και ομάδες υποστήριξης, hashtags όπως το #DryJanuary που γεμίζουν με memes αλλά και quotes ενδυνάμωσης, και φυσικά η ικανοποίηση ότι θα ξυπνάς κάθε πρωί χωρίς πονοκέφαλο. Πάντως, ακόμα κι αν δεν τα καταφέρεις μέχρι το τέλος του μήνα, έστω και κάποιες μέρες χωρίς αλκοόλ μετράνε.
Φυσικά ας μην κοροϊδευόμαστε, ο Ιανουάριος είναι έτσι κι αλλιώς ένας δύσκολος μήνας. Οι γιορτές και τα γλεντοκόπια τελείωσαν, τα λαμπάκια μαζεύτηκαν, οι τραπεζικοί λογαριασμοί αναστενάζουν και ο χειμώνας αρχίζει να δείχνει χειμώνας. Το να κόψεις και το ποτό μοιάζει σχεδόν σαδιστικό, αλλά εκεί ακριβώς είναι το στοίχημα που πρέπει να κερδίσεις: να δοκιμάσεις τα όριά σου ή έστω, τέλος πάντων, να μειώσεις τις θερμίδες που παίρνεις από το αλκοόλ.
Ο Dry January είναι και μια αφορμή για επαναπροσδιορισμό. Ένα πρώτο βήμα προς μια πιο υγιεινή ζωή, χωρίς όμως να χρειάζεται να αλλάξεις ριζικά. Σου αφήνει την επιλογή να επιστρέψεις στο ποτό τον Φεβρουάριο, αλλά με μια διαφορετική ματιά και ίσως στο τέλος να αποφασίσεις ότι ένα ποτήρι λιγότερο εδώ κι εκεί πλέον στη ζωή σου, δεν είναι και τόσο κακή ιδέα.
Αν λοιπόν φέτος αποφασίσεις να το δοκιμάσεις, θυμήσου ότι δεν χρειάζεται να το ακολουθήσεις στην εντέλεια, αλλά βρε παιδί μου δώσε στον εαυτό σου την ευκαιρία να ανακαλύψει κάτι καινούργιο. Και αν σου λείψει το κοκτέιλ, πάντα μπορείς να φτιάξεις μια virgin εκδοχή του και να γιορτάσεις το γεγονός ότι επιβίωσες τον πιο “στεγνό” μήνα του χρόνου.
Έτσι κι αλλιώς πλέον υπάρχουν τζιν χωρίς αλκοόλ, τι άλλο θες; Και όλα τα μπαρ σερβίρουν mocktails που πολλές φορές είναι πιο ωραία από τα κανονικά κοκτέιλ. Να θυμάσαι πάντως ότι η επίδραση του Dry January μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το άτομο και τις συνθήκες του και την κατανάλωση στην οποία έχει συνηθίσει ο οργανισμός του, γι’ αυτό και θέλει προσοχή, ίσως ακόμα και τη συμβουλή ενός γιατρού για τον τρόπο που θα γίνει.
Οδηγός Επιβίωσης για το Dry January Challenge
Θέσε έναν σαφή στόχο
Η σαφήνεια στον στόχο σου θα σε βοηθήσει να τον μετατρέψεις σε συνήθεια. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι στόχοι επιτυγχάνονται πιο εύκολα όταν είναι προσωπικοί και συγκεκριμένοι, παρά αφηρημένοι, όπως: «Πρέπει να σταματήσω να πίνω επειδή το ποτό είναι κακό».
Μπορείς να υιοθετήσεις νέες συνήθειες ύπνου και να ξεκινήσεις γυμναστική το πρωί, οπότε να θέσεις τον στόχο: «Θέλω να σταματήσω να πίνω γιατί ξέρω ότι όταν πίνω πολύ, δεν μπορώ να ξυπνήσω νωρίς για να γυμναστώ».
Μπορείς να θέσεις τους δικούς σου στόχους βάσει των αναγκών σου. Η μείωση ή η διακοπή του αλκοόλ μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη στην υγεία σου, όπως, μείωση της αρτηριακής πίεσης, μείωση του κινδύνου καρκίνου, βελτίωση της λειτουργίας του ήπατος. Τα βραχυπρόθεσμα οφέλη είναι: καλύτερος ύπνος, καθαρότερη επιδερμίδα, περισσότερη ενέργεια και διαύγεια. Οπότε διάλεξε τι από όλα αυτά θέλεις να πετύχεις.
SMART στόχοι
Καλύτερα να θέσεις μικρούς στόχους και να τους πετύχεις παρά να βάλεις τον πήχη πολύ ψηλά και να αποτύχεις. Οι SMART στόχοι (Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-based) χρησιμοποιούνται συχνά για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να πετύχουν εφικτούς στόχους:
- Specific (Συγκεκριμένο): Μείωσε το ποτό σε 3 ημέρες την εβδομάδα και αύξησε τις μέρες σταδιακά.
- Measurable (Μετρήσιμο): Υπολόγισε πόσα ποτά θα κόψεις. (Μπύρα: 350ml, Κρασί: 150ml, Ποτό: 45ml).
- Achievable (Εφικτό): Φρόντισε να αποφύγεις κοινωνικές εκδηλώσεις με πολύ αλκοόλ κατά τη διάρκεια του μήνα.
- Relevant (Σχετικό): Πώς θα σε ωφελήσει η αποχή στην υγεία και τη ζωή σου;
- Time-based (Χρονικό): Όρισε ένα ρεαλιστικό χρονικό διάστημα και συνέχισε μετά αν το επιθυμείς.
Μοιράσου τον στόχο σου
Το να δηλώσεις δημόσια τον στόχο σου, αυξάνει τις πιθανότητες να τον τηρήσεις. Ενημέρωσε φίλους και οικογένεια και αν πιστεύεις ότι το να τον ανακοινώσεις στα σόσιαλ θα σε δεσμεύσει και θα σε βοηθήσει περισσότερο, κάντο και αυτό.
Αντικατάσταση του αλκοόλ με εναλλακτικές επιλογές
Η αντικατάσταση της συνήθειας με κάτι άλλο μπορεί να ξεγελάσει τον εγκέφαλο και να μειώσει τον πειρασμό. Η κατανάλωση αλκοόλ συχνά συνδέεται με κοινωνικές εκδηλώσεις. Για να μειώσεις αυτούς τους πειρασμούς, προτίμησε ανθρακούχο νερό ή κάποιο αναψυκτικό που σου αρέσει και δοκίμασε mocktails ή μη αλκοολούχα ποτά που μπορείς να βρεις και σε μπάρες αλλά και σε κάβες.
Παρακολούθησε την πρόοδό σου
Η παρατήρηση της συμπεριφοράς σου μπορεί να λειτουργήσει ως παρέμβαση από μόνη της. Ακόμα κι αν δεν σταματήσεις εντελώς το αλκοόλ, η καταγραφή των συναισθημάτων και των ερεθισμάτων σου, μπορεί να αποκαλύψει κάποια μοτίβα. Κράτα ημερολόγιο με το πότε, πού και γιατί πίνεις. Ίσως εκπλαγείς όταν “ενώσεις τις τελείες” στο τέλος της καταγραφής.
Προσοχή στα συμπτώματά σου
Άτομα που πίνουν καθημερινά μεγάλες ποσότητες αλκοόλ μπορεί να χρειαστούν επαγγελματική βοήθεια για την αποτοξίνωση, αφού η απότομη διακοπή του μπορεί να είναι επικίνδυνη. Αν εμφανίζεις συμπτώματα όπως, τρέμουλο, εφίδρωση, ταχυκαρδία ή σπασμούς, ίσως χρειάζεσαι ιατρική υποστήριξη.
