Καλή χρονιά και ευτυχισμένο το 2018. Είτε περάσατε την πρωτοχρονιά ξεφαντώνοντας, είτε απλά βρήκατε λίγο χρόνο για να χαλαρώσετε και να ξεκουραστείτε, υπάρχουν πολλές πιθανότητες πως έστω και για κάποια δευτερόλεπτα σας απασχόλησε το θέμα των διαφορετικών ζωνών ώρας. Στο κάτω-κάτω πρόκειται για μια γιορτή που κυριότερο χαρακτηριστικό της είναι η ώρα. Σε καμία άλλη περίσταση το ανελέητο πέρασμα του χρόνου και το συνεχές τικ-τακ του ρολογιού, δεν είναι τόσο συνδεδεμένο με γκλίτερ και σαμπάνιες που αφρίζουν στα ποτήρια.
Αυτός ο συγχρονισμός ολόκληρου του πλανήτη, ξεκίνησε με την μοντέρνα παγκοσμιοποίηση και αποτελεί ένα μικρό και «ατσούμπαλο θαύμα». Έπειτα από χιλιάδες χρόνια υπολογισμού του χρόνου σύμφωνα με τις τοπικές ηλιακές ώρες, δισεκατομμύρια άνθρωποι κατάφεραν σε λιγότερο από 200 χρόνια να συγχρονιστούν μέχρι τελευταίου δευτερολέπτου.
Το γεγονός όμως, πως πλέον μπορούμε να πλοηγηθούμε από ζώνη ώρας σε ζώνη ώρας με μεγάλη ευκολία, δεν σημαίνει πως έχουμε σταματήσει να πειραματιζόμαστε μαζί τους. Υπάρχουν πολιτείες στις βόρειες ΗΠΑ που σκέφτονται να αλλάξουν ζώνη ώρας, η Ινδία σκέφτεται να προσθέσει άλλη μια στις ήδη υπάρχουσες της, ενώ οι Ισπανοί έχουν μπει σε σκέψεις να αλλάξουν ζώνη ώρας, κάτι που φέρει αλλαγές σε έναν εξαιρετικά διάσημο τρόπο ζωής. Το πιο πιθανό είναι ότι θα συνεχίσουμε να παίζουμε με τον χρόνο.
Σε αριθμούς:
39: Είναι ο αριθμός των ζωνών ώρας στον κόσμο.
17: Είναι ο αριθμός των ζωνών ώρας που αντισταθμίζονται στην Συγχρονισμένη Καθολική Ώρα από διαστήματα 30 και 45 λεπτών.
40%: Είναι η αναλογία του παγκόσμιου πληθυσμού, ο οποίος ζει σε χώρες με δική τους ζώνης ώρας, αντί της Συγχρονισμένης Καθολικής Ώρας.
3,5 ώρες: Η μεγαλύτερη απώλεια/κέρδος ώρας στα 76 χιλιόμετρα που αποτελούν τα σύνορα Αφγανιστάν-Κίνας.
15 λεπτά: Αντισταθμίζουν την ώρα μεταξύ Ινδίας και Νεπάλ.
27: Δευτερόλεπτα έχουν προστεθεί στην Συγχρονισμένη Καθολική Ώρα από το 1972 προκειμένου τα ατομικά ρολόγια να μπορέσουν να συγχρονιστούν με την επιβραδυνόμενη περιστροφή της Γης.
59 εκατομμύρια δολάρια: Είναι το ποσό που γλιτώσαμε εξαιτίας του μειωμένου αριθμού ληστειών, που ήταν αποτέλεσμα της επέκτασης της θερινής ώρας από το 2007.
Η καθιέρωση των ζωνών ώρας έγινε ευκολότερη από την καθιέρωση ορόσημου ενός σημείου αναφοράς: της Μέσης Ώρας Γκρίνουιτς. Την δεκαετία του 1670, ο Βρετανός αστρονόμος, Τζον Φλάμστιιντ, ο οποίος εργαζόταν στο Βασιλικό Παρατηρητήριο του πάρκου Γκρίνουιτς, βρήκε ένα τρόπο να μετατρέψει την φαινομενική ηλιακή ώρα σε μέση ηλιακή ώρα. Τα αστέρια που είχε καταγράψει ήταν με μέση ώρα Γκρίνουιτς, γεγονός που αποδείχθηκε ιδιαιτέρως σημαντικό, όσο η Βρετανία μετατρεπόταν σε κυριαρχούσα ναυτική δύναμη στον κόσμο. Από τότε η Μέση Ώρα Γκρίνουιτς έχει δώσει την θέση της στην Καθολική Μέση Ώρα, αλλά στην ουσία πρόκειται για το ίδιο ακριβώς πράγμα και όλες οι ζώνες ώρας παγκοσμίως σχετίζονται με τον πρώτο μεσημβρινό του Γκρίνουιτς, όπου και ξεκίνησαν όλα.
Χρονοδιάγραμμα:
1840: Η εταιρεία σιδηροδρόμων της δυτικής Βρετανίας υιοθετεί μια ενιαία ώρα για όλους τους σταθμούς της. Εφτά χρόνια αργότερα όλοι οι σιδηροδρομικοί σταθμοί της χώρας λειτουργούν σύμφωνα με την Μέση Ώρα Γκρίνουιτς. Μέχρι το 1880 το σύστημα αυτό υιοθετήθηκε σε όλη την Βρετανία.
1883: Πολλοί σιδηρόδρομοι και κυβερνήσεις, υιοθετούν την Γενική Σύμβαση Χρόνου, χωρίζοντας έτσι τις ΗΠΑ και τον Καναδά σε πέντε ζώνες ώρας.
1884: Δώδεκα κράτη συμφωνούν να χρησιμοποιούν την Μέση Ώρα Γκρίνουιτς ως μια διεθνή βάση για τις ζώνες ώρας στην Διεθνή Διάσκεψη του Πρώτου Μεσημβρινού του Γκρίνουιτς.
1912: Η νεοσύστατη Δημοκρατία της Κίνας υιοθετεί πέντε ζώνες ώρας.
1918: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Γούντροου Γουίλσον κάνει επίσημες τις τέσσερις ζώνες ώρας της χώρας.
1947: Η Ινδία, η οποία μόλις είχε αποκτήσει την ανεξαρτησία της από την Βρετανία, υιοθετεί μια ενιαία ζώνη ώρας.
1949: Η νέα κομμουνιστική κυβέρνηση της Κίνας καταργεί τις πέντε ζώνες ώρας και υιοθετεί μια ενιαία.
2011: Ο Ρώσος πρόεδρος, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, κάνει τις ζώνες της χώρας εννιά από έντεκα. Την ίδια χρονιά η Σαμόα πηδάει μια Παρασκευή, ώστε να μπορέσει να μεταβεί σε νέα Διεθνή Γραμμή Ημερομηνίας.
2014: Ο Βλαντιμίρ Πούτιν κάνει και πάλι εννιά τις ζώνες ώρας της Ρωσίας.
Τί υπήρχε πριν τις ζώνες ώρας;
Πριν οι ζώνες ώρας κοπούν σε εύκολα κυρίως κομματάκια, πως κατάφερνε ο πλανήτης και λειτουργούσε σωστά; Τα πράγματα μπερδεύονταν λίγο αλλά όχι όσο νομίζουμε. Επειδή η φαινομενική ηλιακή ώρα είναι σχετικά συστηματική, οι διάφορες τοπικές ώρες, μπορούσαν και πάλι να υπολογιστούν έστω και στο περίπου. Τα προκύπτοντα ομόκεντρα δαχτυλίδια του χρόνου καταγράφουν πανέξυπνα τις επιπλοκές της εποχής πριν τις ζώνες ώρας.
Η ώρα και η πολιτική:
- Δεν έχουν ρυθμιστεί όλες οι ζώνες ώρας με καθαρά υπολογιστικούς όρους. Η Ισπανία άλλαξε ζώνη το 1941 για να δείξει ο δικτάτορας της, Φρανσίκσο Φράνκο την συμπαράστασή του στον Αδόλφο Χίτλερ.
- Όταν η Κριμαία ψήφισε να ενωθεί με την Ρωσία, προχώρησε τα ρολόγια της δυο ώρες μπροστά προκειμένου συντονιστεί με την ώρα Μόσχας.
- Το 2015 η Βόρεια Κορέα πήγε τα ρολόγια της μισή ώρα πίσω και υιοθέτησε την ώρα της Πιονγκγιάνγκ, για να συμβαδίζει με την ώρα πριν την κατοχή από τους Ιάπωνες.
Ο ύπνος είναι χρήμα:
Επιστήμονες που μελετούσαν τα οικονομικά οφέλη που μπορεί να αποφέρουν οι περισσότερες ώρες ύπνου, εξέτασαν τους κατοίκους στις πόλεις του Χάντσβιλ, της Αλαμπάμα και του Αμαρίλλο, οι οποίες βρίσκονται όλες στην πολιτεία του Τέξας, έχουν όμως διαφορετική ώρα η καθεμία. Στο Αμαρίλλο ο ήλιος δύει μισή ώρα αργότερα, πράγμα που σημαίνει ότι οι κάτοικοι του κοιμούνται και αργότερα και αυτός ίσως είναι ο λόγος που το εισόδημά τους είναι 4.5% χαμηλότερο από αυτό των κατοίκων του Χάντσβιλ.
Τί ώρα είναι στην Ανταρκτική;
Τα πράγματα είναι περίεργα στην πιο παγωμένη ήπειρο του πλανήτη μας. Ακόμα και περιοχές που τις διαπερνάει ο ίδιος μεσημβρινός, δεν έχουν απαραίτητα την ίδια ώρα. Οι ζώνες ώρας βασίζονται σε εδαφικές διεκδικήσεις αλλά ακόμα και έτσι δεν είναι εντελώς ξεκάθαρο το τοπίο. Κάποιοι από τους ερευνητικούς σταθμούς χρησιμοποιούν την ώρα της χώρας τους.
Πόσες ζώνες ώρας χρειαζόμαστε στην πραγματικότητα;
- Ο συγγραφέας επιστήμης, Τζέιμς Γκλέικ, ισχυρίζεται ότι οι ζώνες ώρας είναι κατάλοιπο της βιομηχανικής εποχής και ότι τώρα η ανθρωπότητα χρειάζεται απλά μια ενιαία ώρα.
- Την ίδια άποψη έχει και ο Τιμ Χάφορντ, γνωστός και ως Undercover Economist, τουλάχιστον για τις ΗΠΑ.
- Η Άλισον Σρέιγκερ του Quartz παρατήρησε πως στην πραγματικότητα οι ΗΠΑ λειτουργούν σε λιγότερες από τέσσερις ζώνες ώρας. Αν όμως υπήρχε μια και μόνο ζώνη σε όλη την χώρα, θα απείχαν πολύ από την ηλιακή ώρα. Οπότε δυο ζώνες μάλλον είναι ιδανικές.
- Η ελβετική εταιρεία ρολογιών Swatch, συνεργάστηκε με το πανεπιστήμιο MIT για να δημιουργήσει μια καθολική ώρα για το διαδίκτυο, βασισμένη σε ένα δεκαδικό σύστημα 1.000 beat καθημερινά. Το εγχείρημα αυτό όμως, δεν λειτούργησε.
Όλες οι πληροφορίες είναι από το newsletter του Quartz.
