It’s the second most wonderful time of the year, μετά τα Χριστούγεννα (γιατί δεν έχει φαγητό): η οσκαρική σεζόν μπήκε στην τελική της ευθεία με την ανακοίνωση των υποψηφιοτήτων για την 91η απονομή των βραβείων της Ακαδημίας, που φέτος αντικατοπτρίζουν περισσότερο από κάθε άλλη πρόσφατη χρονιά την τρικυμία εν κρανίω εντός κι εκτός Χόλιγουντ, θυμίζοντας και πάλι το κλασικό ρητό του θρυλικού σεναριογράφου Γουίλιαμ Γκόλντμαν “nobody knows anything”.
Έτσι, δίπλα στα λατρεμένα από τους κριτικούς Ρόμα του Αλφόνσο Κουαρόν και Η Ευνοούμενη του Γιώργου Λάνθιμου με 10 υποψηφιότητες το καθένα, βρίσκουμε το κόκκινο πανί τους και πενταπλά υποψήφιο Bohemian Rhapsody, ενώ προοδευτικές ταινίες που συμβολίζουν την τεράστια κοινωνική αλλαγή που συντελείται στην Αμερική (σε μεγάλο βαθμό χάρη σε αυτές) όπως το Black Panther και το BlackKklansman με 7 και 6 υποψηφιότητες αντίστοιχα, συναγωνίζονται σε σημαντικές κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένης και της καλύτερης ταινίας, παρέα με το παλιομοδίτικο Πράσινο Βιβλίο (5 υποψηφιότητες).
Χάρη στην προσπάθεια της Ακαδημίας να ανανεώσει τη σύνθεσκή της, με το 30% των νέων μελών να έχει προστεθεί μόλις τα τελευταία δύο χρόνια, κάθε χρόνο οι υποψηφιότητες των Όσκαρ (καμιά φορά και οι νίκες, βλ. Moonlight) επιφυλάσσουν όλο και πιο αναπάντεχες εκπλήξεις και η φετινή χρονιά δεν ήταν εξαίρεση, όπως θα δούμε παρακάτω:
Γιώργος Λάνθιμος (illustration: Κατερίνα Καραλή)
Η πιο σοκαριστική εξαίρεση της φετινής λίστας δεν μπορεί παρά να είναι εκείνη του Μπράντλεϊ Κούπερ από την πεντάδα των υποψήφιων σκηνοθετών, όχι μόνο γιατί το Ένα Αστέρι Γεννιέται ξεκίνησε δυναμικά την πορεία του προς τα βραβεία και έμοιαζε να διατηρεί το momentum του ως την πρώτη καμπάνα στις Χρυσές Σφαίρες, αλλά και γιατί ο ίδιος επέλεξε από την αρχή να δώσει βάρος στη σκηνοθετική του καμπάνια, αντί να ποντάρει σε κάποια άλλη από τις πολλαπλές ιδιότητές του στην ταινία. Όσοι έκαναν facepalm με το rebranding του ως “auteur”, μπορούν σήμερα να τρίβουν τα χέρια τους – μέχρι να θυμηθούν ότι ο διάσημος σταρ κατάφερε κατά τα άλλα να αποσπάσει 3 ατομικές υποψηφιότητες (ως παραγωγός, συν-σεναριογράφος και πρωταγωνιστής της ταινίας) και είναι παντρεμένος με την Ιρίνα Σάικ, οπότε μάλλον θα επιζήσει. Ωστόσο η απόρριψή του θυμίζει τη σατανική χαρά που αντλούν ώρες-ώρες οι σκηνοθέτες της Ακαδημίας να στερούν το επίσημο καλωσόρισμα στην παρέα τους σε ηθοποιούς, όπως είχε συμβεί π.χ. με τον Μπεν Άφλεκ για το Argo και τον Ρον Χάουαρντ για το Απόλλων 13.
Τη θέση του πήρε ο Γιώργος Λάνθιμος για την Ευνοούμενη σε μια θριαμβευτική ρεβάνς μετά την απουσία του από το ψηφοδέλτιο του Σωματείου Αμερικανών Σκηνοθετών. Έτσι έγινε όχι μόνο ο πρώτος Έλληνας μετά τον Κώστα Γαβρά (Ζ) το 1969 που είναι υποψήφιος για Όσκαρ σκηνοθεσίας, αλλά κι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ των Όσκαρ και των βραβείων του περιοδικού Ποπ Κορν. Με τους Κουαρόν και Σπάικ Λι (BlackKklansman) σίγουρους, και τους Άνταμ Μακ Κέι (Vice) και Πίτερ Φαρέλι (Το Πράσινο Βιβλίο) να παλεύουν για τη θέση «ή αρέσει πολύ ή δεν αρέσει καθόλου» (και τον Μακ Κέι να επικρατεί τελικά), το πέμπτο slot «γούστου» θα πήγαινε ή στον Μπάρι Τζένκινς (Αν Η Οδός Μπιλ Μπορούσε Να Μιλήσει) ή στον Πάβελ Παβλικόφσκι (Ψυχρός Πόλεμος). Το όνομα του τελευταίου ακουγόταν πολύ τις τελευταίες μέρες από insiders των ΜΜΕ που καλύπτουν τα βραβεία και τελικά ο Πολωνός που έχει ήδη κερδίσει στην ξενόγλωσση κατηγορία με το Ida, βρέθηκε να συμπληρώνει ένα πραγματικά εκλεκτικό line-up.
Roma, του Αλφόνσο Κουαρόν – 10 υποψηφιότητες
Είναι ενδεικτική η αγάπη της Ακαδημίας για το διαμάντι του Αλφόνσο Κουαρόν με τις δύο υποψηφιότητες για τις κεντρικές ηθοποιούς του, την πρωτοεμφανιζόμενη Γιαλίτσα Απαρίσιο σε μια μεγάλη επιτυχία στον Α’ γυναικείο ρόλο, που εκτόπισε από την πεντάδα πιθανές υποψήφιες όπως η Έμιλι Μπλαντ για το Η Μαίρη Πόπινς Επιστρέφει (η αγαπημένη και αιωνίως παραγκωνισμένη Βρετανίδα ίσως την επόμενη φορά θα έπρεπε να μην βάλει το πιο thirsty ζευγάρι του Χόλιγουντ να κάνει τις δημόσιες σχέσεις της). Η πραγματική απόδειξη του πόσο άρεσε το Ρόμα, ωστόσο, βρίσκεται στην υποψηφιότητα για Β’ γυναικείο της θαυμάσιας Μαρίνα ντε Ταβίρα. Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει και την Έιμι Άνταμς στην 6η υποψηφιότητά της, αυτή τη φορά για το Vice, που θα μπορούσε άνετα να μεταφραστεί σε νίκη καριέρας.
Του χρωστάει ένα αγαλματάκι η Ακαδημία του Γουίλεμ Νταφόε;
Ως fans του Στην Πύλη της Αιωνιότητας, μας αρέσει το φιλο-νταφοϊκό vibe της Ακαδημίας που ξεκίνησε πέρσι με το The Florida Project και συνεχίζεται φέτος με τη βιογραφική ταινία για τον Βίνσεντ Βαν Γκογκ. Ο 63χρονος ηθοποιός βρίσκεται για 4η φορά υποψήφιος κι αρχίζει να δημιουργεί ένα όμορφο στόρι «χρωστούμενου» βραβείου, που μπορεί να εξαργυρωθεί του χρόνου για μια από τις τρεις σχετικά υψηλού προφίλ ταινίες που συμμετέχει. Στη συγκεκριμένη κατηγορία, η μάχη για την 5η θέση, εκείνη του arthouse darling, παιζόταν μεταξύ του Νταφόε και του Ίθαν Χοκ για τις Ακρότητες, που επίσης έδωσε την καλύτερη ερμηνεία της καριέρας του, αλλά δυστυχώς δεν αναγνωρίστηκε. Όσο για τον πιθανό νικητή, ο Ράμι Μάλεκ (Bohemian Rhapsody) κι ο Κρίστιαν Μπέιλ (Vice) μάχονται για την καλύτερη μεταμφίεση, με τον Μπράντλεϊ Κούπερ να καραδοκεί για το βραβείο-οίκτο μετά τον προαναφερθέντα όλεθρο της σκηνοθεσίας.
Εκτός κάδρου ο Ράιαν Γκόσλινγκ και το First Man.
Η ατυχία της πρώτης μετά-La La Land ταινίας του Ντάμιεν Σαζέλ, που σημαδεύτηκε από μια faux κατακραυγή και απογοητευτικές εισπράξεις, συνεχίστηκε και στα Όσκαρ, που όχι μόνο δεν αναγνώρισαν την εσωτερικότητά της στις μεγάλες κατηγορίες, αλλά ανάμεσα στις 4 τεχνικές υποψηφιότητες που συγκέντρωσε δεν συμπεριλαμβάνεται μια για τον -ήδη νικητή για το La La Land– Τζάστιν Χέργουιτς, που υπέγραψε το καλύτερο soundtrack του 2018. Ωστόσο τα σοφιστικέ αυτιά μας είναι πλήρως ικανοποιημένα με την ύπαρξη του Νίκολας Μπριτέλ, που υπέγραψε το δεύτερο καλύτερο soundtrack του 2018 (Αν Η Οδός Μπιλ Μπορούσε Να Μιλήσει) και που λογικά θα στεφθεί νικητής.
Γιώργος Μαυροψαρίδης, ο πρώτος έλληνας μοντέρ που είναι υποψήφιος για Όσκαρ
Οι φετινές υποψηφιότητες στην κατηγορία του μοντάζ θα ήταν πιο αλλόκοτες μόνο αν τις επιλέγαμε εμείς, που είμαστε διασκεδαστικοί αλλά άσχετοι. Η ανησυχητική για την πορεία του απουσία του Πράσινου Βιβλίου από τη σκηνοθεσία ξεπληρώνεται εδώ, διατηρώντας το στην κούρσα για την καλύτερη ταινία μετά τη νίκη του στο Σωματείο Αμερικανών Παραγωγών. Το φαβορί της μονταζιέρας, Vice, και το Bohemian Rhapsody ήταν ασφαλή, αλλά είναι ανεξήγητα απόντα το Roma (α λά Birdman), το Ένα Αστέρι Γεννιέται και το Πρώτος Άνθρωπος. Tουλάχιστον ο εργατικότατος Γιώργος Μαυροψαρίδης γίνεται ο πρώτος έλληνας υποψήφιος για Όσκαρ μοντέρ για την Ευνοούμενη του συχνού συνεργάτη του, Γιώργου Λάνθιμου.
Black Oscars matter
Έχοντας κυριαρχήσει στην ποπ κουλτούρα όλο το 2018 και ξεφεύγοντας από τα όριά της για να επιφέρει σημαντικές κοινωνικές αλλαγές στην εκπροσώπηση και την ορατότητα της μαύρης κοινότητας, δεν αποτελεί έκπληξη που το Black Panther (με έξοδο στις αίθουσες τον περασμένο Φεβρουάριο) κατάφερε να φτάσει τελικά στα Όσκαρ και μάλιστα στην κατηγορία της καλύτερης ταινίας, με ένα σύνολο 7 υποψηφιοτήτων. Γράφει, όμως, ιστορία εκπροσωπώντας το είδος που συχνά κατηγορείται ότι έχει «καταπιεί» την πρωτοτυπία στο σύγχρονο σινεμά, το υπερηρωικό μπλοκμπάστερ – στο παρελθόν ούτε ο Σκοτεινός Ιππότης δεν είχε ξεπεράσει τις κόμικ καταβολές του για να βρεθεί ανάμεσα στους καλύτερους των καλύτερων. Ένα άλλο σημάδι εκσυγχρονισμού (;) της Ακαδημίας είναι και η αποδοχή των υπηρεσιών streaming, με Netflix, Amazon και Hulu να συγκεντρώνουν για τις ταινίες τους συνολικά 18 υποψηφιότητες.
Never Look Away: η ξενόγλωσση έκπληξη
Αυτή ήταν η απορία όχι μόνο όταν αυτός ο τίτλος εμφανίστηκε στην κατηγορία της καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας και κλώτσησε το Παιχνίδι της Φωτιάς εκτός, αλλά και όταν από το πουθενά βρέθηκε υποψήφιος για Όσκαρ φωτογραφίας, γεγονός που βγάζει περισσότερο νόημα όταν συνειδητοποιείς ότι διευθυντής φωτογραφίας είναι ο μέγας και αβράβευτος Κέιλεμπ Ντεσανέλ. Η έρευνά μας δεν σταματάει εκεί: το Never Look Away είναι η νέα ταινία του σκηνοθέτη της μεγάλης γερμανικής επιτυχίας Οι Ζωές των Άλλων (a.k.a. Ουρές στο Άστυ), Φλόριαν Χένκελ φον Ντόνερσμαρκ (ΤΟ ΓΡΑΨΑΜΕ ΑΠΟ ΜΝΗΜΗΣ), και μάλιστα κυκλοφορεί τον Φεβρουάριο στις ελληνικές αίθουσες.
Ένα αρκουδάκι (δίπλα στον Γιούαν Μακ Γκρέγκορ και) στα Όσκαρ.
Έτσι θα μείνει στην Ιστορία το biopic or something για τον Γουίνι το Αρκουδάκι, που κατάφερε να τρυπώσει στην κατηγορία των οπτικών εφέ.
– Κρίμα που το έξυπνο indie hit της χρονιάς, Eighth Grade, δεν κέρδισε τελικά υποψηφιότητα πρωτότυπου σεναρίου. Αλλά πέθανε για να ζήσει ο Πολ Σρέιντερ με τις Ακρότητες – ο σεναριογράφος του Ταξιτζή είναι για πρώτη φορά στη ζωή του υποψήφιος.
– Η βασίλισσα του αμερικάνικου ανεξάρτητου σινεμά πίσω από τις κάμερες, Νικόλ Χολοφσένερ, είναι υποψήφια για Όσκαρ για το σενάριο του Θα Μπορούσες Ποτέ να με Συγχωρήσεις;
– Μπήκε φρένο στο breakout ταλέντο της περσινής χρονιάς, Τίμοθι Σαλαμέ, που έχασε μια σχετικά εύκολη υποψηφιότητα Β’ ανδρικού για το επερχόμενο Beautiful Boy.
– Το σουηδικό Border, η επιλογή της χώρας του για το ξενόγλωσσο Όσκαρ, δεν μπήκε σε αυτή την κατηγορία, αλλά βρέθηκε στο μακιγιάζ, αφήνοντας απ’ έξω το Bohemian Rhapsody, το Stan & Ollie και την Ευνοούμενη.
