Φίλιππος Θεοδωρίδης: «Ένιωσα πραγματική ελευθερία όταν άρχισα να σβήνω τα παλιά μου έργα, όταν βρήκα το θάρρος να τα πετάξω»

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ανασφάλεια από το να κάνεις συνέντευξη με κάποιον που έχεις πιει και δύο, τρία ποτήρια κρασί, που έχεις μοιραστεί κάποιες εμπειρίες. Οπότε στην εισαγωγή θα γράψω δύο, τρία τυπικά πράγματα για τον Φίλιππο Θεοδωρίδη. Μην παρεξηγηθούμε κιόλας. Αρκετά προβλήματα έχουμε στη ζωή μας

Τον γνώρισα πρώτα καλλιτεχνικά μέσα από τα εντυπωσιακά illustration που έβλεπα δεξιά και αριστερά.

Μετά από μια συνέντευξη στην Popaganda κατάλαβα και ποιος είναι φατσικά και μάλιστα του έστειλα ένα μήνυμα εκφράζοντας τον ενθουσιασμό μου που επιτέλους μαθαίνω ποιος κάνει αυτά τα ωραία πράγματα.

Στην πορεία τα μπλέξαμε λίγο παραπάνω. 

Τα ζωγραφικά του έργα θα έχετε και εσείς την ευκαιρία να τα δείτε από κοντά μέχρι τις 8 Ιουνίου στην Γκαλερί Ζουμπουλάκη. 

«Τα εγκαίνια είναι σίγουρα η στιγμή που περιμένεις ότι θα σε δεχτεί ο κόσμος. Είναι λίγο σαν το γάμο σου που έρχονται όλοι να σου πουν συγχαρητήρια.»

Είναι κάθε φορά τα εγκαίνια μιας έκθεσης, η μεγάλη στιγμή ενός ζωγράφου. Η στιγμή που θα βγουν τα έργα έξω από το ατελιέ; Γενικά είμαι κοινωνικός. Μπορώ να συνυπάρχω. Δεν είμαι ο κλασικός αυτιστικός ζωγράφος που βρίσκεται σε μια υπόγα. Το έργο μου έχει επαφή με τον κόσμο γιατί είμαι και αρκετά ενεργός στα κοινωνικά δίκτυα. Τα εγκαίνια είναι σίγουρα η στιγμή που περιμένεις ότι θα σε δεχτεί ο κόσμος. Είναι λίγο σαν το γάμο σου που έρχονται όλοι να σου πουν συγχαρητήρια.

Κάνεις πολλούς γάμους έτσι όμως; Κάθε φορά όμως πρέπει να νιώθεις ότι είναι ο καλύτερος που έχεις κάνει. Έτσι είναι η έκθεση. Έχω να κάνω τρία χρόνια και τώρα νιώθω ότι μπορώ να δείξω τη δουλειά μου σε μια μεγάλη γκαλερί την καλύτερη έκθεση που έχω κάνει μέχρι τώρα. Είμαι στην πιο εδραιωμένη γκαλερί, κακά τα ψέμματα κουβαλά την ιστορία της Αθήνας. Στο παρελθόν έδειξε Γκίκα, Πικάσο, έχει τον Μόραλη.

Τελικά έχει δοθεί η απάντηση στο ερώτημα αν ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι οικείος ή όχι με το κοινό; Ζούμε σε καιρούς που ο καλλιτέχνης μπορεί να είναι και σούπερ σταρ. Η επαφή με το κοινό είναι αναπόφευκτη. Αλλά είναι και θέμα προσέγγισης, υπάρχουν κάποιοi που τους προωθεί η γκαλερί και εκμεταλλεύεται αυτή την εσωστρέφεια τους. Εγώ είμαι εξωστρεφής, τα κάνω για να τα δείξω, πιστεύω ότι η τέχνη είναι για τον κόσμο, όχι για την τέχνη. Και γι’ αυτούς που την αγοράζουν φυσικά.

Σούπερσταρ, ok, αλλά που είναι ο νέος Πικάσο; Υπάρχουν πάρα πολλοί νέοι. Ανεβαίνεις πια πάρα πολύ εύκολα. Πιτσιρικάδες που είναι γεννημένοι το 1988 και είναι ήδη οι τιμές τους στο Θεό. Αλλά πέφτουν μετά, είναι διάττοντες αστέρες. Εγώ είμαι χαρούμενος που είμαι 40 και νιώθω ότι βρίσκομαι στην αρχή. Δεν νιώθω καταξιωμένος, έχω ακόμα πολλά για να παλέψω.

Τι σημαίνει καταξίωση; Ν’ ανεβαίνει η πορεία μου, να γίνω πιο γνωστός στο εξωτερικό. Ένας φίλος μου έλεγε βέβαια, δόξα έχουμε αρκεί να αγοράζουν τα έργα μας πια. Σίγουρα ο στόχος μου είναι να βγω στο εξωτερικό. Αυτό σημαίνει καταξίωση. Η Ελλάδα είναι πάρα πολύ μικρή. Είμαστε τυχεροί για άλλα πράγματα. Για τις συνθήκες ζωής. Αυτό το τελάρο κάνει εδώ 300 ευρώ ενώ στην Αμερική κάνει 1000. Ξέρεις ποια είναι η αγωνία μου;

Ποια; Να υπάρχει διάρκεια. Να μη γίνω μόδα. Αυτό εξαρτάται από εμάς τους ίδιους. Να μην καείς.

Δουλεύεις ασταμάτητα όμως. Έμπνευσή σου είναι η εργατικότητά σου. Δε φτάνει το ταλέντο. Θέλει πάρα πολλή δουλειά και ποιους ανθρώπους θα συναντήσεις στη ζωή σου. Τώρα που έχω φτάσει σε αυτό το σημείο να εκθέτη στη Ζουμπουλάκη, νομίζω πως πιο εύκολα θα πάω στο επόμενο στάδιο.

«Ένα έργο δεν τελειώνει ποτέ. Απλά βρίσκεις το κουράγιο να βάλεις μια άνω τελεία.»

Πότε μπήκες στην Καλών Τεχνών; Πριν από δεκαπέντε χρόνια.

Τι σκεφτόσουν τότε για τα 40 σου; Ότι στα 35 θα έχω καταλήξει κάπου. Δεν έγινε. Αλλά όταν τελείωσα ήταν πολύ ρευστά τα πράγματα. Τέλειωσα το ’08, μετά άρχισε η κρίση, είχα κάνει την πρώτη μου ατομική και ήμουν πολύ απαισιόδοξος. Πίστευα ότι όλα θα γινόντουσαν κάπως μαγικά. Σαν να μην είχα έμπνευση, δεν είχα βρει το θέμα μου.

Τώρα το βρήκες; Έκανα μια στροφή στο illustration και αυτό είναι που μου άνοιξε ουσιαστικά τα μάτια. Δεν είχα τολμήσει. Το illustration μ’ έκανε να σκέφτομαι πιο αφηρημένα στη δουλειά μου.

Ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στο illustration και τη ζωγραφική; Καταρχάς δουλεύεις για έναν πελάτη. Αυτό με διευκολύνει γιατί με βάζει σε επαφή με τον πραγματικό κόσμο. Έχεις διορίες, τιμολόγια, είναι ένα διάλειμμα από την πλήρη ελευθερία που καμιά φορά έχεις μεγάλες δυσκολίες. Το illustration μου έδωσε μια πειθαρχία που δεν είχα. Δεν το παρατάω και δεν το θεωρώ υποδεέστερο. Πια έχει γίνει μείξη, εδώ και χρόνια δηλαδή έχει μπει μέσα στα εικαστικά.

Στο ένα έχεις deadline και τα λοιπά. Στη ζωγραφική τι γίνεται, τι σε πιέζει για να το κάνεις; Είναι αυτό που είπε ο Φιλίπ Γκαστόν πως είναι σαν να βρίσκεσαι στο δικαστήριο και να είσαι ο δικαστής, ο κατηγορούμενος, ο δικηγόρος και ο κατήγορος. Είσαι εσύ με τον εαυτό σου, εσύ με το έργο, το έργο με εσένα και τρελαίνεσαι. Λένε για τους καλλιτέχνες ότι είναι εγωιστές. Μ’ αναγκαστικά γίνεσαι εγωπαθής, αφού είσαι εσύ με τον εαυτό σου και θες πάρα πολύ χρόνο να συγκεντρωθείς. Ώρες για να κάνεις μια μικρή πινελιά. Πρέπει να τολμήσεις να το κάνεις. Ένιωσα πραγματική ελευθερία όταν άρχισα να σβήνω τα παλιά μου έργα, όταν βρήκα το θάρρος να τα πετάξω.

Στα έργα που θα εκτεθούν έχεις βάλει τελεία; Όχι. Ένα έργο δεν τελειώνει ποτέ. Απλά βρίσκεις το κουράγιο να βάλεις μια άνω τελεία. Γι’ αυτό και δεν υπογράφω τα έργα. Μόνο όταν πουληθούν, αν δεν πουληθούν μπορεί να σβήσω κιόλας. Πόσα αξίζουν τελικά από τα εκατοντάδες έργα που μπορεί να έχει κάνει ένας ζωγράφος; Θα είναι τυχερός αν κάνει είκοσι καλά έργα στη ζωή του. Όπως και σ’ ένα δίσκο που μπορεί να έχει τέσσερα διαμάντια. Έτσι είναι και μια έκθεση.

Αναμέτρηση με τι έχεις όταν ζωγραφίζεις; Με τους συγχρόνου σου και με όλη την ιστορία της ζωγραφικής. Και όσο προχωράμε είναι ακόμα πιο δύσκολο από τις πρώτες τοιχογραφίες που έγιναν ποτέ. Με όλους.

Όλη αυτή η αναμέτρηση μπορεί να καταλήξει σ’ ένα έργο που θα στέκεται σκονισμένο πάνω από έναν καναπέ. Αν αξίζει το έργο θα μείνει στην ιστορία. Ο χρόνος κρίνει τα πάντα.

Πρέπει να φτιάξεις όμως μια σφραγίδα; Να βλέπει κάποιος ένα πίνακα και να λέει «Θεοδωρίδης». Δεν το κάνεις επίτηδες. Συμβαίνει υπόγεια. Ο Χόκνεϊ έχει μια γραμμή που ότι και να κάνει το καταλαβαίνεις. Δε νομίζω ότι το σκεφτόταν αυτό. Και εγώ δεν θέλω να σκέφτομαι, όπως τραγουδάει κανείς και δεν σκέφτεται πώς το κάνει. Το θέμα είναι να έχεις και κάτι. Άμα προσπαθείς να βρεις τη σφραγίδα, το έχεις χάσει γιατί γίνεται αυτοσκοπός το στυλ. Κάποια πράγματα επαναλαμβάνονται για να υπάρχει ένας λόγος σε αυτή την ενότητα του έργου. Τα τρίγωνα, οι κύκλοι. Επειδή τώρα προέρχομαι από το illustration, το λέω ξεκάθαρα ότι τα έργα μου είναι και διακοσμητικά. Μ’ ενδιαφέρει, δεν έχω αυταπάτες. Τελευταία ακούω πολύ κλασική μουσική…

Που κολλάει αυτό; Άκου να δεις. Ακούω Μπετόβεν. Στις συμφωνίες του έχω παρατηρήσει πως υπάρχουν μοτίβα που επαναλαμβάνονται. Αυτό μ’ ενδιαφέρει, να μοιάζουν μεταξύ τους, αλλά να μην είναι και τα ίδια. Χρησιμοποιώ το χρυσό. Πήγα στα μουσεία και είδα πώς το χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες και δεν ήταν κιτς.

Είναι κιτς το χρυσό; Έχει μια αρνητική χροιά στις μέρες μας.

«Το γεγονός ότι νιώθουμε ωραία μέσα στην πόλη είναι και αυτό μια μορφή έμπνευσης.»

Playground Bay, o τίτλος. Γιατί όχι κάτι ελληνικό; Ήθελα πολύ αλλά δεν έβρισκα. Αυτό μου ήρθε από μια φωτογραφία του Μεγιέροβιτς, μια παιδική χαρά σε μια παραλία στο Μεξικό. Θύμιζε διάφορα σχήματα που έχω κάνει στους πίνακες.

Σαν την παραλία στο Ρόμα του Κουαρόν. Μεγάλη ταινία. Τέλος πάντων, το Playground είναι η παιδική χαρά. Bay είναι ο κόλπος. Πήγα εντωμεταξύ στο Λος Άντζελες που με επηρέασε πάρα πολύ. Ήταν ένα τεράστιο playground. Νιώθω πολύ κοντά στο Λος Άντζελες, ίσως επειδή είμαι Κύπριος, καταλαβαίνω αυτήν την εύπορη έρημο.

Ας πάμε πάλι στον τίτλο. Μια τεράστια παιδική χαρά που βρίσκεται κοντά στη θάλασσα που υπάρχει πάρα πολύ στη ζωή μου. Είναι λοιπόν ένας χώρος που μπορείς να παίξεις, κοντά στη θάλασσα με άπλετο φως.

Ένα playground που θα το αντιμετωπίσουμε μόνοι μας. Αυτό θέλω. Να το δει καθένας όπως θέλει.

Τώρα νομίζω, με την τόση τεχνολογία, είναι πιο εύκολο να συγκινηθείς μέσα σ’ ένα μουσείο ή απέναντι από ένα έργο τέχνης. Τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την τέχνη. Είναι ένα από τα τελευταία πράγματα που κάνεις με τα χέρια σου. Λερώνεται. Είμαι τυχερός που το κάνω. Είναι πολλοί που μου λένε, να φέρω τα παιδιά μου στο ατελιέ να παίξουν και να λερωθούν.

Η Αθήνα σου δίνει έμπνευση; Πολλή. Η έλλειψη του μέτρου, η υπερβολή.

Σου αρέσει. Πάρα πολύ. Όχι τόσο τα στοιχεία της αλλά το γεγονός ότι νιώθουμε ωραία μέσα στην πόλη είναι και αυτό μια μορφή έμπνευσης.