Πόρτες της Κυψέλης: Αρ ντεκό, μπάουχαους και μοντερνισμός

Μια σχολαστική καταγραφή ενός εμβληματικού στοιχείου της γοητευτικής αρχιτεκτονικής της Αθήνας των μέσων του 20^ου αιώνα: της εσόδου. Η Βρετανίδα εικαστικός και ερευνήτρια Eleanor Lines μελετάει εις βάθος τις Πόρτες της Κυψέλης, σε μια έκδοση αποτελούμενη από 100 εικονογραφήσεις που αποτυπώνουν την ποικιλία σχεδίων των σιδερένιων θυρών σε μια περιοχή που για την εποχή υπήρξε γεωγραφικά και πολιτιστικά στο επίκεντρο.

Οι σελίδες του βιβλίου (από τις εκδόσεις Hyper Hypo) παρουσιάζουν την ποικιλία και δημιουργικότητα των μοτίβων με τα οποία εργάστηκαν οι σιδηροτεχνίτες της εποχής. Είναι δίχως άλλο μια ωδή στην αγαπημένη της γειτονιά, όπου και πρωτοεγκαταστάθηκε όταν αποφάσισε να μετακομίσει στην Αθήνα.

Με την φωτογραφική της μηχανή ή το smartphone σε ετοιμότητα, η Lines περιπλανιέται απ’ άκρη σ΄ άκρη στην Κυψέλη -από τα πιο μικρά στενά δρομάκια έως τις πιο κεντρικές λεωφόρους – και σχολαστικά φωτογραφίζει και κατηγοριοποιεί τις πιο ενδιαφέρουσες σιδερόπορτες.

Στη συνέχεια χρησιμοποιεί τις φωτογραφίες αυτές ως βάση για να ξεκαθαρίσει και να διορθώσει την κάθε πόρτα και να σχεδιάσει εκ νέου τα σχεδιαστικά μοτίβα, συμπληρώνοντας κομμάτια που λείπουν, όπως πόμολα και σκουριασμένα μέλη, και έτσι να επαναφέρει μέσω του επανασχεδιασμού την αρχική τους αίγλη. Στο τέλος χρωματίζει τα σχέδια με ένα χαρακτηριστικό μπλε που θυμίζει το μπλε Majorelle του Μαρόκου και το Yves Klein blue, με σκοπό να εντείνει τον οπτικό αντίκτυπο των πολυάριθμων σχεδίων.

H τελική επιλογή επικεντρώνεται ως επί το πλείστον σε σχέδια από τη δεκαετία του 1930 έως τη δεκαετία του 1960, με εμφανείς επιρροές από τα κινήματα του αρ ντεκό, του μπάουχαους και του μοντερνισμού.

Το βιβλίο συμπληρώνει ένα εύστοχο δοκίμιο του πολιτιστικού αρθρογράφου και συγγραφέα Νίκου Βατόπουλου, το οποίο όχι μόνο τιμά την ομορφιά αυτών των σιδερένιων αριστουργημάτων, αλλά εξετάζει την κοινωνική και ιστορική σημασία της αστικής ανάπτυξης της Αθήνας.

Καθώς η Κυψέλη, και οι γειτονιές των πόλεων γενικότερα, πέφτουν θύματα του εξευγενισμού (gentrification), το βιβλίο Πόρτες της Κυψέλης στοχεύει στο να αποτελέσει αρχείο των μοναδικών αρχιτεκτονικών λεπτομερειών μιας πόλης που αλλάζει γρήγορα.

Η Eleanor Lines ελπίζει ότι η αρχειοθέτηση αυτών των εισόδων κτηρίων θα εμπνεύσει τις μελλοντικές γενιές (ιδανικά ακόμη και τη δική μας) ώστε να διατηρήσουν και να προστατέψουν αυτά τα αρχιτεκτονικά στολίδια.

Η Eleanor Lines είναι Βρετανίδα καλλιτέχνις γεννημένη στο Λονδίνο το 1985. Ολοκλήρωσε το πτυχίο της (ΒΑ) στο Τμήμα Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου του Brighton στον τομέα της Χαρακτικής το 2008 και το μεταπτυχιακό της στο ίδιο αντικείμενο στο Royal College of Art το 2011. Το έργο της έχει εκτεθεί στην Ελλάδα και στο Ηνωμένο Βασίλειο και αποτελεί κομμάτι διαφόρων δημόσιων και ιδιωτικών συλλογών. Έχει αναλάβει πολλές μόνιμες δημόσιες αναθέσεις τέχνης στο Λονδίνο με πιο σημαντική εκείνη για το Crown Estate την οποία ολοκλήρωσε το 2017 και η οποία ενσωματώθηκε στην όψη ενός ανακατασκευασμένου κτιρίου σε στυλ αρ ντεκό.

H Eleanor έχει τη βάση της στην Αθήνα όπου ίδρυσε το Kypseli Print Studio. Εκεί παράγει το έργο της, τρέχει εργαστήρια και οργανώνει προγράμματα καλλιτεχνικής φιλοξενίας.

Πόρτες της Κυψέλης της Eleanor Lines
Παρουσίαση βιβλίου – Hyper Hypo, Βορέου 10, Αθήνα
Τετάρτη 29 Μαΐου, 8:00 μμ

Στην παρουσίαση θα εκτεθεί εγκατάσταση με τις 100 Πόρτες της Κυψέλης, καθώς και θα πραγματοποιηθεί ομιλία και συζήτηση με το κοινό από την Εleanor Lines και τον Nίκο Bατόπουλο.