«Οι ρίζες του tap dancing βρίσκονται στην ένωση των παραδοσιακών αγγλοσαξονικών χορών που χρησιμοποιούσαν τον ήχο από τα παπούτσια (βλέπε τα ξύλινα clogs) με την αφρικάνικη κουλτούρα στην Αμερική. Στις φυτείες είχε απαγορευτεί στους σκλάβους να χρησιμοποιούν τα κρουστά τους, τα οποία είναι η ζωή τους, διότι πίστευαν ότι έτσι επικοινωνούσαν μεταξύ τους. Αυτή η καταπίεση οδήγησε τους αφροαμερικανούς να ψάχνουν τρόπους να εκφραστούν μουσικά με το σώμα τους, βλέποντας παράλληλα τα αφεντικά τους να χορεύουν με παρόμοιο τρόπο. Το tap γεννήθηκε λοιπόν από αυτή τη μείξη κι αναδύθηκε παράλληλα με τη τζαζ μουσική».
Είναι ένα ζεστό απόγευμα, σε μια μικρή αυλή ενός στενού στον Βοτανικό. Ο Θάνος Δασκαλόπουλος, ο σημαντικότερος σύγχρονος εκπρόσωπος του tap dancing στην Ελλάδα, μας μεταφέρει στην Αμερική των αρχών του 20ου αιώνα περιγράφοντας την ιστορία του χορού που οι περισσότεροι γνωρίσαμε μέσω του Φρεντ Αστέρ και του Τζιν Κέλι που χτυπούσαν ρυθμικά τα ειδικά διαμορφωμένα παπούτσια τους και που στα ελληνικά είναι γνωστός ως «κλακέτες».
«Οι τρεις σταθμοί στο αμερικάνικο θέαμα είναι τα Minstrel shows, μικροί θίασοι που περιόδευαν από χωριό σε χωριό, το Vaudeville Theatre (κάτι σαν βαριετέ) και το Broadway. Σε όλα τα είδη υπάρχει η εξέλιξη της μουσικής και του χορού αλλά όταν οι παραγωγοί είδαν την απήχηση του Broadway άρχισαν να το χρησιμοποιούν παντού- γι’ αυτό το βλέπουμε και στις ταινίες. Υπήρξε μια περίοδος που όλοι στην Αμερική χόρευαν κλακέτες, όλες οι μεγάλες big bands είχαν και ένα tap act με κάποιον κλακετίστα. Μετά άρχισαν να διαχωρίζονται, το Broadway έγινε πιο ομαδικό και χορογραφημένο και οι υπόλοιπους χορευτές που ονομάστηκαν hoofers, παρέμειναν στο δρόμο του αυτοσχεδιασμού και εμφανίζονταν με τις μπάντες στα κλαμπ. Η βασική διαφοροποίηση είναι ο αυτοσχεδιασμός, το να είσαι σαν κρουστός μουσικός σε μια τζαζ μπάντα χρησιμοποιώντας το χορό σου. Σήμερα το tap αντιμετωπίζεται σαν αυτόνομο κρουστικό είδος με πολλές παραλλαγές σε body percussion, afro cuban, latin, όπως και οι jazz μουσικοί αναμειγνύουν πλέον πολλά είδη στον ήχο τους. Είναι ένα μουσικό εργαλείο που ο καθένας το χρησιμοποιεί για να εκφραστεί αλλά η βάση του είναι πάντα ο αυτοσχεδιασμός και η τζαζ και όποιος ξεκινάει tap σίγουρα περνάει από εκεί».
Ο Θάνος κόλλησε τη «λόξα» του tap όταν ήταν μόλις 18 και συμμετείχε σε μιούζικαλ. «Ένας φίλος μου έκανε ήδη και μόλις τον είδα με τα παπούτσια κόλλησα γιατί εκτός από το να τραγουδάω ήθελα πάντα να χορεύω». ‘Εκανε μαθήματα, πήρε τα αντίστοιχα διπλώματα και παρακολούθησε πολλά σεμινάρια στο εξωτερικό. «Στην Αμερική είδα τη φιλοσοφία της κοινότητας, του jazz tap community, όλοι μοιράζονταν το ίδιο πράγμα. Οι διάφορες ομάδες μαζεύονται σε tap jams και μεγάλα φεστιβάλ όπου συναντάς πολύ κόσμο και είναι σαν να μπαίνεις σε μια οικογένεια. Έζησα αυτό το κλίμα πολύ έντονα στη Νέα Υόρκη όπου έτυχε να συνυπάρξω με διάσημα ονόματα του χώρου όπως ο κορυφαίος αμερικανός κλακετίστας Γκρέγκορι Χάινς. Επειδή όμως μου άρεσε πάντα και το κομμάτι της διδασκαλίας, προτίμησα αντί να φύγω, να χτίσω κάτι εδώ και άρχισα να προσκαλώ δασκάλους που γνώριζα να κάνουν μαθήματα στην Ελλάδα. Έτσι μπήκα και στο κομμάτι της παραγωγής και σταδιακά άρχισα να κάνω διάφορα projects».
Κάπως έτσι ξεκίνησε πρώτα από τη σχολή Motif κι εδώ και έξι χρόνια βρίσκεται στο Playground (στο οποίο ανήκει η μικρή αυλή της εισαγωγής). «Εδώ έχουμε ενώσει όλες τις κρουστικές τέχνες μαζί. Είναι μια συνεργασία με τη Γιώτα Πεκλάρη που κάνει φλαμέγκο,- άλλο ένα είδος κρουστικού χορού- , τον Πέτρο Κούρτη που κάνει κρουστά και φέτος με την ομάδα Seli Kanou που κάνει αφρικάνικα, τα οποία έχουν τρομερή σχέση με αυτό που κάνουμε και είναι η βάση της κίνησης και του χορού μας. Είναι ένα ωραίο περιβάλλον, βλέπουμε ο ένας τον άλλο, παίρνουμε ιδέες, εξελισσόμαστε καλλιτεχνικά, ανοίγουμε τους ορίζοντες αυτού που κάνουμε, έχουμε συνεργασίες μεταξύ μας. Έχουμε ανοίξει κι ένα μικρό θεατράκι στον τρίτο όροφο όπου κάνουμε παραστάσεις και συναυλίες».
Κι αν κρυφακούγαμε τι λέει ο Θάνος στους επίδοξους κλακετίστες-μαθητές του; «Ανήκω στην κατηγορία του jazz ‘n’ rhythm tap και διδάσκω τις κλακέτες με έναν πολύ μουσικό τρόπο. Θεωρώ ότι στο κέντρο μας έχουμε τη μουσικότητα την οποία εκφράζουμε μέσω του χορού. Το πρώτο πράγμα που τους λέω ότι ισορροπούμε ανάμεσα στο μουσικό και τον χορευτή. Επίσης ότι παρ’ όλο που χορεύουμε με τα πόδια, αυτά είναι το σημείο που καταλήγει η τεχνική μας αφού μαθαίνουμε να ακούμε τζαζ και το σώμα μας συμμετέχει ολόκληρο. Επιμένω ιδιαίτερα σε ασκήσεις που σχετίζονται με τη μουσικότητα του σώματος, όπως για παράδειγμα το τραγούδι, το πώς νιώθουμε τον παλμό στο σώμα μας, πώς χρησιμοποιούμε το βάρος μας και body percussion που είναι η άλλη ιδιότητά μου και το χρησιμοποιώ πολύ στη διδασκαλία του tap».
Αν κάποιος ακολουθεί την ελληνική jazz ή swing κοινότητα, γνωρίζει σίγουρα τις διάφορες tap πρωτοβουλίες και δραστηριότητες για τις οποίες ο Θάνος είναι πολύ περήφανος. Το φεστιβάλ Tapmotif στη Λευκάδα, συνεργασίες με μουσικά σχήματα και το Athens tap jam που κλείνει ένα χρόνο και διοργάνωσαν μαθήτριές του. Ο ίδιος κάνει ένα διάλειμμα από τις συνεχείς παραγωγές και θα συμμετάσχει σε ένα body music touring show με μια ομάδα του εξωτερικού. «Η σκηνή του tap μεγαλώνει, οι μαθητές μου αυτονομούνται και όλο αυτό είναι πολύ σημαντικό για μένα. Ο κόσμος έρχεται στα jams, του αρέσει, ζητάει να του δείξουμε βήματα και αυτοσχεδιάζει. Είναι μια δυναμική σκηνή που τώρα γεννιέται».
