Ο Romain Gavras είναι agent provocateur. Με έμφαση στο δεύτερο. Στοιχείο που προσπαθεί να τονίσει σε κάθε του βήμα. Σε κάθε νέο του κλιπ, σε κάθε νέα κινηματογραφική πρόκληση, ακόμα και σε κάθε του συνέντευξη μοιάζει να προσπαθεί να αποτινάξει την ετικέτα του οφθαλμοφανέστατα ταλαντούχου γιου ενός σπουδαίου πατέρα. Επιδιώκει τη σύγκρουση, δεν πιστεύει στη μετριοπάθεια, έχει άποψη για όλους και για όλα, τόσο εμπεριστατωμένη μάλιστα που σε κάνει να ξεχνάς να αναρωτηθείς αν δικαιούται να απορρίπτει συλλήβδην έχοντας μόλις μία μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας στο βιογραφικό του. Αυτό που σίγουρα μοιάζει αντιφατικό, κι έμοιαζε τέτοιο σε όλη τη διάρκεια του διώρου που συνομίλησε με τον Γιώργο Αρχιμανδρίτη στο πλαίσιο της πρώτης φετινής συνάντησης του κύκλου συζητήσεων Λέξεις & Σκέψεις στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, είναι ο αντικομφορμιστικός του λόγος. Κάτι γνωστό σε όσους γοητεύονται από τη βίαιη εικονογραφία του ή τα οργισμένα tweets του, αλλά και κάτι περίεργο αν σκεφτείς ότι είναι ένας δημιουργός που δεν κινείται στο περιθώριο αλλά αντίθετα έχει περάσει από το χώρο της διαφήμισης, σκηνοθετεί megastars όπως ο Jay-Z κι ο Kanye, κερδίζοντας μάλιστα και δύο MTV Video Music Awards το 2012. Το σίγουρο είναι ότι μαζί του δεν πλήττεις. Αυτές είναι οι καλύτερες ατάκες από τη χθεσινή συζήτηση. Και μη νομίζετε ότι δεν κόψαμε…
«Δεν μιλάω καλά ελληνικά γιατί δε με πίεσε ο πατέρας μου. Όταν ήμουν μικρός, μου έλεγε ιστορίες πριν κοιμηθώ για τους καπεταναίους με τις μεγάλες γενειάδες. Είχε μάλιστα μια παθολογική απέχθεια για τους Άγγλους και συγεκριμένα για τον Τσόρτσιλ.
Μεγαλώνοντας σε ένα σπίτι που έβλεπα από τα 6 μου χρόνια Κουροσάβα, αντέδρασα στην εφηβεία παρακολουθώντας όλες τις χαζοπεριπέτειες με τον Μπρους Γουίλις (τις απολαμβάνω μέχρι και σήμερα). Μετά τα 18 ανακάλυψα τους αληθινά τολμηρούς δημιουργούς όπως ο Μπουνιουέλ ή ο Πιαλά. Έκαναν τρομερά πράγματα που ούτε καν τα διανοούμαστε σήμερα.
Το Χόλιγουντ φοβάται σήμερα. Λίγοι είναι οι σκηνοθέτες που αντδρούν, ας πούμε οι Κοέν ή ο Ταραντίνο. Τις προηγούμενες δεκαετίες το βοήθησαν πολύ τα ναρκωτικά, δηλαδή σκεφτείτε ότι ο Τζακ Νίκολσον ονόμασε μια ταινία του Head μόνο και μόνο για να προκαλέσει το λογοπαίγνιο του “give head” (σ.σ. αμερικάνικη αργκό για τον στοματικό έρωτα). Σήμερα, υπάρχει αυτή η υποκριτική ηθική διάσταση, «ο Μπραντ Πιτ θα σώσει τον κόσμο ενώ εργάζεται στον ΟΗΕ». Πώς θα γίνει αυτό, μου λέτε;
Το χρήμα είναι το πιο βρώμικο κι εθιστικό ναρκωτικό.
Κάθε ευρωπαίος σκηνοθέτης παρακολουθείται από το Χόλιγουντ. Αλλά όταν κάνει το άλμα, χάνει την ταυτότητά του. Δείτε τις βλακείες που γύρισε στην Αμερική ο Κασοβίτς.
Ο γαλλικός κινηματογράφος είναι σε καλό επίπεδο π.χ. με σκηνοθέτες όπως ο Οντιάρ, αλλά έχει και τα προβλήματά του. Όπως είναι η αθεράπευτη έλξη που του ασκεί το αμερικάνικο σινεμά ή ο έρωτας με τη nouvelle vague που όμως είναι πια κάτι απαρχαιωμένο. Όταν επισημαίνω το τελευταίο, δεν μπορείτε να φανταστείτε τι επίθεση δέχομαι.
Μεγάλωσα με MTV στη χρυσή εποχή των βίντεο κλιπ που ήταν τα 90s. Βγήκαν σπουδαίοι δημιουργοί τότε όπως ο Κρις Κάνινγχαμ, αλλά μην ξεχνάμε και πόσα λεφτά είχαν στη διάθεσή τους.
Η ταινία που έκανα με τους Justice, το A Cross The Universe, είχε ενδιαφέρον γιατί βρεθήκαμε ξαφνικά με 20.000 δολάρια στα χέρια μας, τα οποία διαθέσαμε για να προσφέρουμε ποτά και ναρκωτικά στο συγκρότημα ώστε να συμβαίνουν πράγματα.
Το σημερινό μου ίνδαλμα από τη μουσική βιομηχανία είναι η Μπρίτνεϊ Σπίαρς. Δεν κάνω πλάκα. Συμβολίζει την άνοδο και την πτώση της αμερικάνικης αυτοκρατορίας με όλα όσα έχει κάνει από την εποχή της ακμής της μέχρι την καραφλή εμφάνισή της on camera. Είναι κάπως σαν τον Τόνι Μοντάνα στον Σημαδεμένο.
Μεγαλώνοντας στα κινητογραφικά πλατό δεν είχα άλλη επιλογή σχετικά με το τι θα κάνω. Στα 16 μου έκανα ακόμα πιο σκληρά φιλμ απ’ ό,τι τώρα. Είχαμε βρει μια δανέζικη ταινία ζωοφιλίας και την μοντάραμε μαζί με ένα φίλο μου. Φυσικά, ο πατέρας μου ακόμα δεν ξέρει τίποτα γι’ αυτά.
Δε με ενδιαφέρει να κάνω ένα φιλμ με την Τζένιφερ Άνιστον να ερωτεύεται. Ή ας πούμε δεν αντέχω φιλμ σαν το Nine, αυτήν την άθλια ταινία που καπηλεύθηκε την κληρονομιά του Φελίνι με το 81/2.
Τα βίντεο κλιπ μου ενώ αποτελούν αντίδραση στην αμερικάνικη τεχνοτροπία, ξαφνικά βρίσκονται να έχουν 60 εκατομμύρια views στο youtube, κυρίως από Αμερικάνους. Εγώ θεωρώ ότι ένα βίντεο της Miley Cyrus έχει πιο βίαιη αισθητική από τα δικά μου. Δεν προσπαθώ να κάνω κουλ τη βία όπως ο Ταραντίνο.
Έγινα παντού πρωτοσέλιδο με το “Stress”. Οι αριστερές εφημερίδες με έλεγαν φασίστα και οι δεξιές αναρχικό. Χαιρόμουν πολύ γι’ αυτό. Και ήμουν πολύ περήφανος όταν το youtube απέκλεισε το “Born Free” που σκηνοθέτησα για την Μ.Ι..Α. Η βία όμως είναι θέμα ορισμού κι αντίληψης. Η εξέγερση, ας πούμε, του 2005 στα παριζιάνικα προάστια ήταν δικαιολογημένη, αλλά γενικά τα ¾ της κινηματογραφικής ή της μουσικής παραγωγής επιμένουν να παρακάμπτουν τις σχέσεις εξουσίας που υπάρχουν στην κοινωνία.
Ναι, σκηνοθετώ σούπερ σταρ όπως ο Kanye ή ο Jay-Z. Δεν αντιλαμβάνονται ακριβώς τι κάνω, αλλά μου δίνουν αρκετά λεφτά κι απόλυτη ελευθερία κι αυτό μου φτάνει
Είναι λογική η άνοδος της άκρας δεξιάς στη Ευρώπη γενικά, και στην Ελλάδα ειδικότερα, επειδή οι κυβερνήσεις τα έκαναν σκατά. Και είναι επόμενο να οι μετανάστες να είναι ο πρώτος στόχος. Αλλά, είναι και τρομερά οξύμωρο οι Χρυσαυγίτες να προβάλλουν τον εθνικισμό τους χρησιμοποιώντας γερμανικούς ναζιστικούς χαιρετισμούς την ώρα που η Γερμανία φέρεται έτσι όπως φέρεται στην Ελλάδα την εποχή της κρίσης.
Κινήματα όπως το Occupy είναι ήπια, σχεδόν φολκλόρ. Δεν πετυχαίνουν κάτι. Κάθονται κι αποκλείουν το δρόμο της Wall Street και οι γιάπηδες τους πετάνε τυπωμένα χαρτονομίσματα από τα παράθυρα, σπάζοντας πλάκα. Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, νομίζω είναι σημαντικό το ζήτημα της απεικόνισης της εξέγερσης. Πρέπει να φαίνεται cool. Και το Occupy δεν είναι cool.
Όταν ήμουν μικρός ζωγράφιζα φαλλούς στα ψηφοδέλτια. Δεν έχω ψηφίσει ποτέ. Πιστεύω ότι η δημοκρατία είναι ένα ελληνικό ανέκδοτο.
